وزارت نفت در حفظ میراث صنعتی کشور پیشروست
تاریخ انتشار: ۲۴ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۱۰۹۴۲۰
مدیر موزهها و مرکز اسناد صنعت نفت، گفت: تاکنون ۱۲۴ موقعیت مکانی مربوط به صنعت نفت در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده که این موضوع رکوردی برای صنعت به شمار میآید، زیرا در بخش صنعتی کشور بیسابقه بوده است.
به گزارش شانا به نقل از پایگاه اطلاعرسانی موزهها و مرکز اسناد صنعت نفت، اکبر نعمتالهی در نشست «آغاز حفظ میراث صنعتی در ایران» که دیروز (شنبه، ۲۳ آذرماه) در دانشکده حفاظت و مرمت پردیس باغ ملی دانشگاه هنر به مناسبت هفته پژوهش برگزار شد، گفت: تمدن جدید شهری با صنعت نفت وارد کشور شد و با شروع تولید نفت و ساخت ثروت در کشور رشد و توسعه بهوجود آمد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی با بیان اینکه از زمان کشف نفت در کشور تاکنون نفت همواره در بخشهای مختلف پیشرو بوده و مبنایی که گذاشته بود تا به امروز نیز ادامه یافته است، توضیح داد: در مقوله حفظ میراث صنعتی در کشور بسیار ضعیف عمل شده است و بسیاری از دستاوردهای گذشته ما در این بخش از بین رفته و نشانههایی از آن موجود نیست.
وی با بیان اینکه در مقوله حفظ میراث صنعتی، اتفاقی در دیگر صنایع نیفتاده و اگر افتاده نتیجهای به دست نیامده است، اظهار کرد: اکنون وزارت نفت تنها سازمان و مجموعه صنعتی در کشور است که بهصورت جدی حفظ میراث صنعتی را دنبال میکند و در این قضیه نیز پیشرو است.
ثبت ملی ۱۲۴ موقعیت مکانی نفتی در کشور
نعمتالهی یادآور شد: از سال ۹۵ با شکلگیری مدیریت موزهها و مرکز اسناد صنعت نفت فعالیتها در این بخش آغاز و بسیاری از اماکن و ابنیه تاریخی مربوط به صنعت نفت شناسایی و ثبت شد، به گونهای که تاکنون ۱۲۴ موقعیت مکانی مربوط به صنعت نفت ثبت ملی شده است.
به گفته وی، این موضوع رکوردی برای صنایع کشور محسوب میشود، چراکه تاکنون در هیچ صنعتی رخ نداده است.
شناسایی و ثبت ۱۰ هزار قلم شیء مربوط به صنعت نفت در کشور
وی در ادامه به شناسایی و ثبت اشیای تاریخی در مدیریت موزههای صنعت نفت اشاره کرد و افزود: تاکنون ۱۰ هزار قلم شیء مربوط به صنعت نفت از مناطق مختلف کشور شناسایی و جمعآوری و به گنجینههای موزه صنعت نفت در شهرهای آبادان، اهواز، کرمانشاه، تهران و کرمان تحویل امنای اموال شده است.
جمعآوری و شناسایی ۲۵ میلیون برگ سند تاریخی از صنعت نفت
نعمتالهی درباره اسناد شناساییشده در صنعت نفت توضیح داد: تاکنون ۲۵ میلیون برگ سند تاریخی از صنعت نفت جمعآوری و شناسایی شده که این تعداد تنها ذرهای از اقیانوس اسنادی است که بخشی از آنها در گذشته امحا شده است.
مدیر موزهها و مرکز اسناد صنعت نفت تاکید کرد: به جز اسناد مربوط به قراردادهای نفتی که جنبه حقوقی دارند، بقیه اسناد در سالهای گذشته امحا شده و از بین رفته است.
وی در ادامه به راهاندازی مرکز اسناد صنعت نفت در شهر ری اشاره کرد و افزود: در این مرکز کمیتههایی تخصصی وظیفه شناسایی و مرمت اسناد را به عهده دارند، ضمن آنکه مقرر شده است بهزودی این اسناد به جز اسناد شخصی روی نرمافزارهای مربوط به اسناد بارگذاری شود تا مورد استفاده مخاطبان، پژوهشگران، استادان و دانشجویان قرار گیرد.
شناسایی ۳۰ موقعیت مکانی در کشور برای تبدیل به موزه صنعت نفت
نعمتالهی با بیان اینکه مرمت، بازسازی و حفظ آثار از جمله مواردی است که روی ابنیه تاریخی صنعت نفت صورت میگیرد، تصریح کرد: تاکنون ۳۰ موقعیت مکانی نفتی برای تبدیل به موزه صنعت نفت در کشور شناسایی شده که از این تعداد چهار موقعیت به موزه تبدیل شده و به بهرهبرداری رسیده است و مابقی این ابنیه در حال آماده شدن است. ضمن آنکه در تلاش برای راهاندازی موزه نفتسوزهای کرمان تا پایان سال هستیم.
راهاندازی موضوعی موزههای صنعت نفت در کشور
نعمتالهی با بیان اینکه موزههای صنعت نفت بهصورت موضوعی در کشور راهاندازی میشود، تصریح کرد: در مشهد مقدس موزه پخش فرآوردههای نفتی، در کرمان موزه نفتسوزها و در غرب کشور موزه حلبسازی و حلبپرکنی کرمانشاه را راهاندازی خواهیم کرد. در شهر آبادان مقرر شد در ابتدا پنج نقطه و در دومین گام ۱۵ نقطه و در سومین فاز، کل شهر با عنوان شهرموزه، در هر مکانی که مربوط به صنعت نفت میشود به موزه تبدیل شود.
مدیر موزهها و مرکز اسناد صنعت نفت با بیان اینکه در آبادان تاکنون دو موزه به نامهای بنزینخانه و کارآموزان افتتاح شده است، درباره موزه بنزینخانه آبادان، گفت: این موزه در محل یکی از نخستین جایگاههای سوخت این شهر راهاندازی شد و در سال ۹۵ به بهرهبرداری رسید. این جایگاه در سال ۱۳۰۶ هجری شمسی، برای توزیع و فروش نفت سفید در مرکز شهر آبادان احداث و با گذشت زمان و با ورود اتومبیل، این جایگاه به پمپ بنزین تبدیل شد.
نعمتالهی درباره موزه کارآموزان صنعت نفت آبادان توضیح داد: این موزه در محل آموزشگاه کارآموزان با هدف حفظ و احیای این مکان تاریخی، تجهیزات، دستگاههای قدیمی و به جای مانده و همچنین معرفی نقش و جایگاه آموزش در صنعت نفت در سال ۹۷ افتتاح شد. این آموزشگاه در سال ۱۳۱۲ فعالیت خود را بهعنوان اولین مرکز آموزش مدرن قبل از استخدام نیروی انسانی موردنیاز صنعت نفت آغاز کرده بود.
وی افزود: در مسجدسلیمان نیز در گام اول پنج نقطه برای تاسیس موزه در نظر گرفته شده است که چاه شماره یک، چشمههای نفتی سیبرنج، نیروگاه تمبی، کارخانه تقطیر و گوگردسازی بیبییان و کارخانه تقطیر نمره ۹ این نقاط را تشکیل میدهند و در اولویت راهاندازی برای موزههای نفت قرار دارند. در مرحله دوم ۱۰ موزه و در مرحله سوم کل شهر مسجدسلیمان به شهرموزه تبدیل میشود، همچنین در این شهر، یک سایتموزه به وسعت ۶ هکتار احداث خواهد شد.
راهاندازی ۴ موزه صنعت نفت در کشور
مدیر موزهها و مرکز اسناد صنعت نفت به راهاندازی چهار موزه صنعت نفت تاکنون در شهرهای سبزوار، تهران و آبادان (دو موزه) اشاره کرد و در خصوص راهاندازی موزه نفتسوزها در کرمان توضیح داد: این موزه در عمارتی تاریخی واقع در باغی به نام «باغ آقا» در محله «زریسف» که در قدیم دارای آب فراوان و بسیار خوش آب و هوا بود، قرار دارد. عمارت «باغ آقا» در زمان سید ابوالحسنخان بیگلربیگی حاکم کرمان در سالهای (۱۱۹۵- ۱۲۰۶ هجری) دوره حکومت زندیه ساخته شد و سپس محل استقرار کنسولگری انگلیس، پلیس جنوب و... شد. در این موزه انواع تجهیزات و ابزارآلات نفتسوز به نمایش درخواهد آمد.
وی افزود: وسایل نفتسوزی که در گذشته استفاده میشدند و اکنون دیگر کاربردی ندارند در این موزه در معرض دید عموم قرار میگیرد که بسیار میتواند برای بازدیدکنندگان جذاب باشد.
نعمتالهی توضیح داد: در تهران نیز راهاندازی دو موزه در دستور کار بود که یک موزه آن با عنوان موزه پمپ بنزین دروازه دولت به بهرهبرداری رسید و دیگر موزه این شهر که موزه علوم و فنون صنعت نفت است و هویت اصلی صنعت نفت را با تکنولوژی روز نشان میدهد به بهرهبرداری خواهد رسید.
مدیر موزهها و مرکز اسناد صنعت نفت درباره موزه پمپ بنزین دروازه دولت تهران گفت: جایگاه سوخترسانی دروازه دولت که اکنون به موزه تبدیل شده است، با موقعیت جغرافیایی ضلع جنوب غربی تقاطع خیابانهای انقلاب و سعدی در سال ۱۳۱۷ هجری شمسی مقارن با دوره پهلوی اول، توسط شرکت نفت انگلیس و ایران تاسیس شد. کاربری اصلی بنا در زمان استفاده، توزیع فرآوردههای نفتی همچون نفت سفید، نفت گاز، بنزین و امشی بود. این موزه از محوطه و ساختمان اصلی تشکیل شده است.
راهاندازی موزههای صنعت نفت در کرمانشاه، مشهد و بهرگانسر
نعمتالهی درباره راهاندازی موزه صنعت نفت غرب کشور در کارخانه حلبسازی و حلبپرکنی کرمانشاه گفت: بر اساس شواهد موجود از جمله شابلونهایی که در کارخانه استفاده میشد، این کارخانه در اوایل دهه ۱۳۰۰ هجری شمسی یعنی قبل از تاسیس پالایشگاه نفت در کرمانشاه احداث شد. این مجموعه با تجهیزات منحصربهفرد خود بهعنوان اولین کارخانه صنعتی در ایران شناخته شده که هنوز ماشینآلات آن و شکل فرآیند تولید و حلبسازی و حلبپرکنی سالم مانده و قرار است بهعنوان یکی از موزههای صنعت نفت در غرب کشور تجهیز و راهاندازی شود.
وی در ادامه به موزه پخش فرآوردههای نفتی کشور در محل انبار شماره یک این شرکت در منطقه خراسان رضوی اشاره کرد و افزود: انبار شماره یک مشهد در سال ۱۳۲۰ در محل چهارراه مقدم طبرسی احداث شد. این انبار دارای مخازن قدیمی و یک مخزن پرچی و جوشی بود و از طریق حملونقل ریلی و جادهای، نفت کوره موردنیاز استان را تامین میکرد.
مدیر موزهها و مرکز اسناد صنعت نفت همچنین به راهاندازی موزه صنعت نفت در منطقه بهرگانسر اشاره کرد و افزود: این موزه قرار است در سکوی نفتی بهرگانسر که قدیمیترین منطقه نفتی دریایی ایران و خلیجفارس به شمار میآید راهاندازی شود. اولین چاه اکتشافی این میدان در سال ۱۳۳۸ حفر شد و میدان نفتی بهرگانسر در سال ۱۳۴۰ بهعنوان اولین میدان نفتی دریایی خلیجفارس با مشارکت شرکت آجیپ ایتالیا کشف و بهرهبرداری از آن از سال ۱۳۴۱ آغاز شد.
وی یادآور شد: در میدان نفتی بهرگانسر، سه سکو وجود دارد که یکی از سکوهای آن پس از سالها فعالیت مؤثر و مفید خود به دلیل فرسودگی و صدمات ناشی از حملات عراق در دوره دفاع مقدس هماکنون از مدار تولید خارج شده است. سکوی نفتی بهرگانسر در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی به ثبت ملی رسیده است.
حمایت موزههای صنعت نفت از پایاننامههای دانشجویی
نعمتالهی با بیان اینکه صنعت نفت آمادگی برگزاری فعالیتهای تحقیقاتی و تورهای مربوط به آن را برای دانشجویان و اساتید دارد، اعلام کرد: مدیریت موزهها و مرکز اسناد صنعت نفت از پایاننامههای دانشجویی در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا با موضوعهای مربوط به این مدیریت حمایت میکند، ضمن آنکه به دانشجویان در بخش مشاوره و راهنمایی هم میتواند کمک کند.
مدیر موزهها و مرکز اسناد صنعت نفت با بیان اینکه در دنیا ۲۰۰ موزه مربوط به صنعت نفت وجود دارد، افزود: از این تعداد ۱۰۰ موزه در کشور آمریکا، ۶۰ موزه در کشورهای اروپایی و ۴۰ موزه در بقیه کشورها قرار دارد.
وی تاکید کرد: در برخی از کشورها که نفت وجود ندارد، چندین موزه مربوط به صنعت نفت وجود دارد که این موضوع نشاندهنده اهمیت موزههای صنعتی برای مخاطبان است.
منبع: شانا
کلیدواژه: موزه های صنعت نفت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.shana.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «شانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۱۰۹۴۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سعدآباد پر حاشیه
همشهری آنلاین - محمد باریکانی: ؛ مجموعه تاریخی - فرهنگی سعدآباد تهران اما در چندماه اخیر با حاشیههای بسیار مواجه شده است. از قطع درختان سعدآباد توسط مدیران این مجموعه به بهانه فرسودگی و ایجاد خطر برای بازدیدکنندگان تا تعطیلی و تخلیه موزه مرکز اسناد و وضعیت نامعلوم هاردهای حاوی میلیونها عکس و سند تصویری سعدآباد که ۳۰سال برای ذخیرهسازی آنها زمان گذاشته شده بود، تبدیل این موزه به دفتر کار مدیر، یافتن یک شیء زیر خاک که مدیران سعدآباد در همهمه قطع درختان مدعی شدند قاچاقچیان آثار تاریخی در این مجموعه آن را برای بیرونبردن از سعدآباد زیر خاک کردهاند و هنوز هم در دست بررسی است که آیا قدمت آن قاجاری است یا پهلوی و معاصر، تا آبگرفتگی شدید موزه ظروف سلطنتی سعدآباد که به تعبیر برخی رسانهها پشتبام آن را تبدیل به استخر کرد و آسیبهای بسیاری به بنای ساختمان این مجموعه که به کاخ اشرف شهرت داشت وارد کرد، همگی حاشیههای بزرگترین و وسیعترین مجموعه تاریخی-فرهنگی شهر تهران در ماههای گذشتهاند. پرونده شکایت شهرداری از قطع درختان سعدآباد همچنان در جریان است و همین چند روز قبل بود که بازپرس دادسرا برای تکمیل تحقیقات درخصوص تعداد درختان قطعشده به این مجموعه رفت و شهرداری تهران در انتظار اعلام نظر دستگاه قضایی است.
قبض آب ۷میلیارد تومانیمجموعه تاریخی-فرهنگی سعدآباد چندین منبع تامین آب دارد؛ رودخانه دربند و - آنطور که صدای میراث اعلام کرده است - حقابه پسقلعه و چندین قنات و چندین چاه آب؛ اما هزینهای که این مجموعه برای مصرف ۲سال آب شرب شهری از دو کنتور موجود در تمام این مجموعه زیرنظر وزارت میراث فرهنگی باید پرداخت کند، بهگفته وزیر میراث فرهنگی، ۷میلیارد تومان است. براساس آنچه در رسانهها منتشر شده است، ۳نشتی آب وسیع در سعدآباد و آبیاری باغات و فضای سبز این مجموعه با آب شهری موجب شده است که قبض آبی نجومی برای مجموعه تاریخی-فرهنگی سعدآباد بیاید و این مجموعه ماهانه ۳۵۰میلیون تومان بدهی آب داشته باشد.
هزاران لیتر آب بر پشتبام موزه ظروف سلطنتی سعدآبادروزنامه همشهری اما مهمترین آسیب واردشده به مجموعه تاریخی-فرهنگی سعدآباد را که آبگرفتگی شدید این مجموعه در هفتههای گذشته بود، زیر ذرهبین برده است؛ اتفاقی که موجب شد جریان آب ۳روز مداوم بر پشتبام ساختمان موزه ظروف سلطنتی جریان داشته باشد و به دیوارها و بنای این مجموعه سرایت کند و سالن خلیجفارس آن را که سایت صدای میراث خبر از وجود یکی از مخازن مهم این مجموعه در آن داده بود، دچار آسیب پلمب کند.
اما ماجرا چه بود؟ بارشهای اواخر فروردینماه سالجاری که چند روز ادامه یافت، به همراه خرابی منبع انبساط آب واقع بر پشتبام موزه ظروف سلطنتی سعدآباد، موجب نشتی هزاران لیتر آب در ۳روز متوالی - آنطور که صدای میراث گزارش داده بود - شد؛ اما این آب چگونه به پشتبام ساختمان موزه و سپس به پشت دیوارهای سالنهای موزه رسید و از سقف داخلی وارد محوطه موزهای شد و کف سالن خلیجفارس را گرفت و پشت دیوارهای داخلی مجموعه جمع شد؟
بیتوجهی به یک هشداراسفندماه سال گذشته نامهای با قید فوریت در اتوماسیون اداری مجموعه تاریخی-فرهنگی سعدآباد قرار گرفت که به موجب آن شیرین شعبانی، رئیس موزه ظروف سلطنتی سعدآباد به حسین علوی، مدیر وسیعترین مجموعه تاریخی-فرهنگی شهر تهران، خبر داد که خطر آبگرفتگی این مجموعه جدی است. او درخواست اعزام کارشناس برای رفع ایرادات در ساختمان موزه ظروف سلطنتی سعدآباد را ارائه کرد.
شعبانی اما به صدای میراث گفته است که مدیر سعدآباد به این نامه توجه نکرد تا آنکه آبگرفتگی این مجموعه بهدلیل خرابی منبع انبساط و بارشهای فروردینماه سالجاری خسارات زیادی به این ساختمان و سالنهای آن وارد آورد.
ویدئوهایی که در اختیار روزنامه همشهری نیز قرار گرفته است، شامل تصاویر عجیبی از داخل سالنهای آبگرفته موزه ظروف سلطنتی است؛ تصاویری که نشاندهنده تجمع زیاد آب پشت دیوارهای موزه است بهطوریکه آب با یک فشار دست از داخل دیوارها به بیرون نشت میکند.
ارزشهای تاریخی موزه ظروف سلطنتی سعدآبادشیرین شعبانی، مدیر سابق موزه ظروف سلطنتی سعدآباد: موزه ظروف سلطنتی سعدآباد دومین موزه مجموعه تاریخی-فرهنگی سعدآباد به لحاظ تعداد آثار است. بیش از ۸۰هزار شیء تاریخی در مخازن و این موزه وجود دارد. ظروف موزه در چهار بخش مختلف قاجار، پهلوی اول، پهلوی دوم و ظروف اهدایی تقسیمبندی میشوند که ظروف دوره قاجار شامل ظروف نقره و با روکش نقره و همچنین ظروف دارای روکش ضخیم طلا در دورههای بعدی هستند. ظروف مربوط به جشنهای ۲۵۰۰ساله نیز در این مخازن وجود دارند. البته میان این ظروف آثاری هست که تنها یک عدد از آنها در جهان وجود دارد و قابل قیمتگذاری نیستند؛ ظروفی که به کارخانههای معروف دنیا مانند لیموژ، باواریا، رزنتال سور و غیره سفارش داده شدهاند و شاید در مواردی تنها یک قطعه یا یک دست برای ایران تولید شدهاند. ظروف اهدایی هم به مناسبتهای مختلف به خاندان پهلوی اهدا شدهاند. این موزه دارای آثار منحصربهفردی است؛ ازجمله ظروف کریستال، چینی و ظروف فلزی مشتمل بر ظروف نقرهای و دارای روکش نقره بسیار باارزش، و همچنین آثار و ظروفی با روکش طلا با چندین میکرون ضخامت. آثار موزه ظروف سلطنتی تحت حسابرسی دقیق اموال دولتی است. این آثار البته هنوز صورتجلسه کامل ندارند و برخی از اموال موجود در مخازن هم هنوز ثبتنهایی نشدهاند. بخشی دیگر البته در مرحله ثبت قرار دارند. یک مخزن از آثار گنجینه موزه ظروف سلطنتی سعدآباد در سالن خلیجفارس و همان سالنی است که دچار آبگرفتگی شد. مخزن موجود در این سالن بهدلیل آبگرفتگی دچار رطوبت شدید شده و ممکن است آثار موجود در آن آسیب ببینند؛ درحالیکه ۸سال زحمت کشیده شده است تا ۸۰هزار شیء ارزشمند این مجموعه ساماندهی شوند.
کد خبر 846780 برچسبها وزارت میراث فرهنگی و گردشگری فرهنگ - میراث فرهنگی تهران