حفظ و بایگانی متون نمایشی اولویت مدیران فرهنگی نیست/ یک راهکار برای درآمدزایی تئاتر و حرفه‌ای شدن نمایشنامه‌نویسی
تاریخ انتشار: ۲۵ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۱۱۶۴۵۵
یک کارگردان تئاتر و نمایشنامه‌نویس معتقد است حفظ و بایگانی متون نمایشی اولویت مدیران فرهنگی نیست.
گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، سید مرتضی حسینی ـ هنر نمایش در ایران سابقه‌ای هم‌پای تمدن این مرز و بوم دارد. صورتک‌های کشف شده در جریان کاوش‌های باستان‌شناسی در مناطقی از لرستان کنونی، نشان می‌دهد که قدمت شکل‌های کهن هنر نمایش در ایران به بیش از پنج‌هزار سال پیش می‌رسد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
از سوی دیگر، بیش از یک قرن از ورود تئاتر مدرن و رواج نمایشنامه‌نویسی در ایران می‌گذرد. در این یک قرن، بسیاری از نمایشنامه‌های شاخص که در مقاطع گوناگون اجرا شده و ماندگار شده‌اند، به‌صورت مکتوب در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است. با این حال بخش عمده‌ای از نمایش های اجرا‌شده و یا نمایشنامه‌هایی که به هر دلیلی روی صحنه نرفتند، هیچگاه رنگ انتشار ندیده‌اند.
این خلاء نه‌تنها درباره دهه‌های دورتر که حتی درباره نمایشنامه‌هایی که در چهاردهه اخیر به نگارش در آمده یا روی صحنه رفته‌اند نیز صدق می‌کند.برای مثال اگر پژوهشگر یا فرد علاقه‌مندی به دنبال نمایشنامه‌ای است که بیست سال پیش روی صحنه رفته و چاپ هم نشده، به سختی می‌تواند به هدف خود برسد، حتی اگر آن نمایش در یکی از سالن‌های پایتخت و با یک گروه حرفه‌ای و معروف هم روی صحنه رفته باشد. این موضوع بیش از هرچیز به فقدان یک سامانه منظم و جامع بایگانی برای نمایشنامه‌ها باز می‌گردد.
اگر پژوهشگر یا فرد علاقه‌مندی به دنبال نمایشنامه‌ای است که بیست سال پیش روی صحنه رفته و چاپ هم نشده، به سختی می‌تواند به هدف خود برسد.
در همین ارتباط، نظر هنرمندان، نمایشنامه‌نویسان و کارشناسان حوزه تئاتر را جویا شده‌ایم.
در قسمت اول «متن‌های گم‌شده و زوال حافظه تئاتر» با دکتر اردشیر صالح‌پور در این زمینه گفتگو کردیم.در این قسمت نیز پای صحبت‌های ایوب آقاخانی نشسته‌ایم.
ایوب آقاخانی نمایشنامه‌نویس، کارگردان و بازیگر شناخته‌شده تئاتر است که کتاب های فراوانی را در قالب ترجمه و تألیف در حوزه تئاتر و ادبیات نمایشی به مخاطبان این عرصه ارائه کرده است. وی علاوه بر بازیگری در سریال‌هایی همچون «داوران»، «حق‌السکوت» و «نجوا»، سابقه حرفه‌ای سال‌ها حضور در شبکه‌های مختلف رادیویی را به عنوان نویسنده، کارگردان، مجری و کارشناس را نیز داشته است. وی همچنین برای نگارش نمایشنامه «امپراتور و آنجلو» جایزه نویسندگی برتر را در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر را در کارنامه دارد.
آقاخانی دارای مدرک کارشناس ارشد نمایش با گرایش ادبیات نمایشی از دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس است و اکنون نیز در دانشگاه سوره و چند دانشگاه و مؤسسه آموزشی دیگر به تدریس ادبیات نمایشی و تئاتر می‌پردازد.
این بازیگر و کارگردان تئاتر در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا با تأیید این نکته که سامانه یا نهادی برای بایگانی و تدوین آن دسته از نمایشنامه‌هایی که اجرا‌شده و چاپ نشده‌اند وجود ندارد گفت: متأسفانه چنین نهاد یا مکانی را نداریم و این یک ضعف عمده است. از اغلب اجراهای قدیمی که متن نمایشنامه آنها به‌صورت کتاب منتشر نشده است، فقط عکس داریم. من برخی از این متون نمایشی را در کتابخانه تئاترشهر دیده‌ام که نسخه‌های آن اغلب بسیار رنجور و بی‌کیفیت است و بعید است که بتوان از آن استفاده زیادی کرد.
وی درباره این که چه نهادی باید متولی این امر باشد نیز گفت: از نگاه من باید مرکز هنرهای نمایشی متولی باشد، اما این موضوع به این معنا نیست که آن قسمت از بخش خصوصی که دغدغه این کا را دارند در این حوزه فعالیتی نداشته باشد؛ آنها هم می‌توانند در این زمینه فعال باشند. اصلاً ممکن است مؤسسه‌ای به صورت خودجوش برای اصلاح این وضعیت اقدام کند.
بایگانی نمایشنامه‌های قدیمی فعالیت پیچیده‌ای نیست، اما گویا مدیران فرهنگی ما همواره کارهای مهم‌تری داشته‌اند و همین مسئله باعث می‌شود به چنین موضوعاتی نپردازیم.
آقاخانی اضافه کرد: به هر حال جمع‌آوری متون نمایشی اجراشده‌ای که به چاپ نرسیده‌اند یک کار پژوهشی دشوار است و به این سادگی‌ها جمع نمی‌شود. این کار زودبازده نیست و مطمئناً طول خواهد کشید تا تلاش‌ها به نتیجه برسد، اما خیلی هم دور از دسترس نیست. کافی است که این ماجرا با وسواس و دقت پیگیری شود، تأمین بودجه شود و حتی آدم‌هایی که برای این کار درنظر گرفته می‌شوند. متخصص این حوزه باشند.
وی عنوان کرد: از سوی دیگر این فعالیت و نهادی که برای آن تأسیس می‌شود می‌تواند محلی جدی برای ارتزاق و اشتغال‌زایی برای جوانان فارغ‌التحصیل تئاتر باشد.ما می‌توانیم از دانشجویان ادبیات نمایشی بخواهیم که آن دسته از آثاری را که فاقد متن هستند از روی نسخه صوت یا تصویری پیاده کنند چون به هر حال آنها در این زمینه مهارت بیشتری دارند تا این که بخواهیم از افراد نا آشنا به تئاتر و ادبیات نمایشی استفاده کنیم.فکر نمی‌کنم هنوز جایی به این قضیه به صورت جدی فکر کرده باشد.
این کارگردان تئاتر گفت: این راهکارها وجود دارد به شرط آن که اراده انجام آن هم نزد مدیران موجود باشد. من فعلاً این اراده را نمی‌بینم. همیشه اولویت هایی دیگری وجود دارد که باعث می‌شود ما به نتیجه نرسیم. این اقدام فعالیت خیلی پیچیده‌ای نیست ولی انگار مدیران فرهنگی ما همواره کارهای مهم‌تری داشته‌اند و همین مسئله باعث می‌شود به چنین موضوعاتی نپردازیم.
وی تأکید کرد: این اراده باید از رأس هرم تصمیم‌گیری فرهنگی طراحی، اجرا و ارزیابی و نگهداری شود.
آقاخانی گفت: کشورهایی که در حوزه هنرهای نمایشی باسابقه هستند حتماً چنین نهادهایی را برای حفظ پشتوانه هنری خود دارند. ضمن اینکه آنجا بسیاری از این متون نمایشی در یک روند سامان مند به مرحله اجرا رسیده است.
این نمایشنامه نویس بیان کرد: بالاخره در این سیستم منظم جای نگهداری و مواظبت از این متون هم پیش‌بینی شده است. این در حالی است که بسیاری از تئاترهای ما به ویژه در اوایل انقلاب به صورت خودجوش، بدون داشتن سیستم روی صحنه می‌رفتند،در نتیجه از بسیاری از آنها متنی هم باقی نمانده است.
وی بیان کرد: ما الان برای اخذ مجوز برای اجرا، آثار را به مرکز هنرهای نمایشی ارسال می‌کنیم. به نظر من بخشی از این روند جمع آوری و حفظ متن‌ها می‌تواند از همان مرحله نظارت در مرکز هنرهای نمایشی آغاز شود.
آقاخانی در توضیح این مطلب افزود: می‌توان آثاری که برای اخذ مجوز به این نهاد میرود،بایگانی کرده و از آنها نگهداری کنیم؛ اما این اتفاق نمی‌افتد. مثلاً خود من شهریورماه امسال نمایش «رگ» را روی صحنه بردم، اگر شما به عنوان پژوهشگر به شورای ارزشیابی و نظارت اداره کل هنرهای نمایشی رجوع کنید، ممکن است نتوانید به آن متن دسترسی پیدا کنید، یعنی باید حتماً بیایید و از خودم بگیرید. خب این اتفاق، نشان می‌دهد آن سیستمی که به صورت مدون در این حوزه فعالیت کند وجود ندارد.
وی گفت: وقتی این نهاد با وظایف و اختیارت مشخص تشکیل شد، می‌توان در فاز دوم این محصولات را در راستای پژوهش، تحقیق و حتی اجرا (با رعایت ضوابط و حق مالکیت اثر) در اختار متقاضیان قرار داد. این کار می‌تواند یک درآمدزایی محدود برای نمایشنامه‌نویسان مظلوم کشور هم باشد؛به این معنا که برای استفاده از این نمایشنامه‌ها، حتی برای تحقیق و پژوهش و ... مبلغ اندکی را تعریف کنیم که عواید آن به هنرمندان برسد.در چنین وضعیتی، نمایشنامه‌نویسی در حد یک سرگرمی فرهنگی یا دغدغه اجتماعی باقی نمی‌ماند و یک گام به سوی حرفه‌ای شدن پیش میرود.
انتهای پیام/4104/
منبع: آنا
کلیدواژه: تئاتر نمایشنامه نویسی ایوب آقاخانی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۱۱۶۴۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آثار برتر رویداد استارت‌آپی فیلمنامه‌نویسی باید تولید شود
به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نشست هم‌اندیشی فیلمنامه نویسی و هماهنگی برگزاری رویداد استارت آپی فیلمنامه نویسی با حضور رئیس پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی، مدیران این رویداد و جمعی از مدیران، فیلمنامه نویسان و کارگردان‌های مطرح کشور برگزار شد.
در این نشست که عصر روز سه شنبه ۲۸ فروردین ماه در پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی برگزار شد، دکتر محمد حسین ایمانی خوشخو رئیس این پارک، مهدی سجاده چی رئیس کانون فیلمنامه نویسان سینما، پوران درخشنده نویسنده و کارگردان، دکتر محمود اربابی نویسنده و عضو هیات علمی دانشگاه، هومان فاضل عضو هیات مدیره کانون فیلمنامه نویسان، مهدی احمدی فیلمنامه نویس و تهیه کننده، حجت الاسلام حسین رحیم‌زاده عضو شورای پروانه ساخت و پروانه نمایش و همچنین مدیران بخش‌های مختلف این رویداد حضور داشتند و در مورد مسائل مختلف فیلمنامه نویسی در سینمای ایران و فرایند برگزاری این رویداد سینمایی، هم اندیشی کردند.
رئیس پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی با تشریح نحوه شکل‌گیری این پارک و ضرورت و اهمیتِ اقتصادِ فرهنگ، گفت: رشته‌های علوم انسانی و هنر ظرفیت بسیار بالایی در کمک به تمدن سازی و توسعه اقتصاد فرهنگ در کشور دارند، اما کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. خوشبختانه امروز پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی به محل رجوع دستگاه‌های مرتبط و صنوف مختلف تبدیل شده ست.
ایمانی خوشخو با اشاره به نقش و اهمیت ایده و فیلمنامه در صنعت سینما، گفت: رویداد استارت آپی فیلمنامه نویسی با شناسایی استعداد‌های جدید و جوان و پرورش ایده‌ها تا رسیدن به فیلمنامه، به دنبال کمک به هنر - صنعت سینما است و انشالله این رویداد تا رسیدن به اهداف خود تداوم خواهد یافت.
در ادامه نشست محمود اربابی گفت: رویداد استارت‌آپی فیلم نامه نویسی کار مهم و مبارکی است و در صورتی موفق خواهد شد که بتواند مراکزی همچون سازمان سینمایی، رسانه ملی، حوزه هنری و سرمایه گذاران بخش خصوصی را پای کار بیاورد تا آثار برگزیده این رویداد به تولید برسند و یا حداقل طرح‌های برگزیده توسط آنها خریداری شود.
در ادامه این نشست پوران درخشنده نویسنده و کارگردان سینما با اشاره به سوابق و اعتبار جهاد دانشگاهی، این سوابق را پشتیبان رویداد فیلمنامه نویسی قلمداد کرد و آنرا دلگرم کننده خواند و تاکید کرد: تجربه‌های قبلی در مورد جشنواره‌های فیلم نامه نویسی نشان می‌دهد همیشه در مرحله تولید آثار برتر، سرمایه‌گذاران حضور نداشته‌اند و کار به نتیجه نرسیده است.
وی ابراز امیدواری کرد با وجود روحیه پیگیری و جدیتی که در مدیران جهاد دانشگاهی وجود دارد این رویداد بتواند مدیران سینمایی، سازمان‌ها، افراد سرمایه گذار و صاحبان آثار برگزیده را کنار هم جمع کند تا آثار برگزیده به تولید برسند.
این فیلم ساز مطرح کشور با اشاره به نگاه حاکم بر رسانه ملی، افزود: متاسفانه پژوهش و فیلمنامه ارزش چندانی در تلویزیون ندارد و این رسانه ملی تعامل و همکاری مطلوبی با سینما گران ندارد. امیدوارم پارک فناوری‌های نرم بتواند مشارکت مدیران سینما و سایر سرمایه گذاران را جلب کند.
مهدی سجاده چی در ادامه این نشست سخن گفت. رئیس کانون فیلمنامه نویسان سینما با اشاره به تجربه‌های ناموفق قبلی در زمینه رویداد‌های فیلمنامه نویسی، گفت: صرف وجود ایده لزوماً کافی نیست و ما باید همیشه به یک داستان قانع کننده و جذاب هم برسیم.
وی حلقه مفقوده این رویداد‌ها را حضور و مشارکت جدی سرمایه‌گذارانی مثل فارابی، سازمان سینمایی، اوج و حوزه هنری و همچنین سرمایه‌گذاران حقیقی و بخش خصوص دانست و گفت: امروز دیگر ماموریت‌ها و رویکرد‌های این سازمان‌ها شفاف و مشخص است و این دستگاه‌ها می‌توانند درست در راستا و چارچوب ماموریتشان بیایند و آثار برگزیده‌ای که با آنها همسو و هماهنگ است را تولید کرده و یا مورد حمایت قرار دهند.
در ادامه نشست مهدی احمدی فیلمنامه نویس و تهیه کننده سینما رویداد فیلمنامه نویسی را مهم خواند و گفت: چنین رویداد‌هایی می‌توانند سینمای ایران را نجات بدهند به شرط اینکه سرمایه‌گذاران دولتی و خصوصی همراه آن باشند.
در ادامه هومان فاضل عضو هیئت مدیره کانون فیلمنامه نویسان سینما موفقیت رویداد استارت‌آپی فیلمنامه نویسی را مستلزم دائمی شدن دبیرخانه و تداوم آن دانست و گفت: اگر مخاطبان ببینند دوره‌های قبلی، به ثمر رسیده و آثقاری به تولید رسیده، حتماً حضور و مشارکتشان روز به روز بیشتر خواهد شد.
حجت الاسلام حسین رحیم‌زاده نیز در این رویداد گفت این رویداد مسیر زایش، پرورش و گسترش ایده‌ها را هموار می‌کند و پیشنهاد داد: پارک فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی بازار ایده تا تولید را در سینما شکل دهد.
این کارشناس فرهنگی و سینمایی با اشاره به مشکلات جوانان و هنرمندان حاضر در صنعت سینما، گفت: اگر چنین رویداد‌هایی بتوانند به این قشر کمک کنند آثار و برکات زیادی برای سینمای ایران خواهد داشت.
در ابتدای این نشست نیز برزین ضرغامی مدیر برگزاری رویداد، سید جلال چاوشیان دبیر هنری رویداد و بهزاد رشیدی مدیر روابط عمومی پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی هریک گزارش‌هایی در مورد فعالیت‌های دبیرخانه و فرایند ارزیابی آثار و نحوه برگزاری آن ارائه کردند.
انتهای پیام/
اساسنامه سازمان ملی سنجش و ارزشیابی نظام آموزش کشور پس از نوبت اول کنکور سراسری ابلاغ می‌شود