نمایاندن زندگی‌مداری قرآن؛ رسالت محافل علمی قرآنی
تاریخ انتشار: ۲۵ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۱۲۱۰۰۵
گروه دانشگاه ــ عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران با بیان اینکه مهمترین کاری که محافل علمی قرآنی باید انجام شود، نمایاندن زندگی‌مدار بودن قرآن و کتاب خداست، گفت: هنر نمایاندن عظمت قرآن از طریق کار علمی، مسئله مهمی است و از جمله راهکار‌های آن این است که در حوزه‌های مختلف مسائل را رصد کنیم و پس از تتبع پاسخ‌ها را به صورت محققانه از دل آیات و روایات پیدا کنیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حامد پوررستمی، عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران، در گفت‌وگو با ایکنا؛ درباره آسیب‌هایی که حوزه پژوهش‌های قرآنی با آن مواجه است، با تأکید بر اینکه دلایل متعددی برای اهتمام ویژه داشتن به پژوهش‌های قرآنی وجود دارد، اظهار کرد: متأسفانه هنوز نمی‌دانیم عرصه ظهور و بروز نتایج پژوهش‌های قرآنی چیست و همین مسئله باعث شده نگاه‌های درجه چندمی به این حوزه وجود داشته باشد. اگر در این عالم چیزی علم باشد و در ذیل آن پژوهش شود، مهمترین و بهترین گزینه قرآن کریم و آموزه‌های آن است.
وی افزود: آبشخور معرفتی و منظومه فکری اسلام، قرآن کریم است و از این جهت پژوهش‌های قرآنی به منظور کشف آموزه‌های قرآنی در حوزه‌ها و عرصه‌های مختلف، دارای سندی جامع، راهبردی و کامل از جنبه‌های منبعی و مبنایی است. برای داشتن اندیشه‌های بنیادین، برای به‌زیستن و به‌رفتن نیازمند مبانی مهم و اصول بنیادینی هستیم که ما را راهنمایی و راهبری کند و قرآن کریم بهترین وسیله برای این کار است.
پوررستمی با بیان اینکه پرداخت به پژوهش‌های قرآنی و اهمیت دادن به آن از حیث کاربردی هم مهم است، ادامه داد: اگر برای عموم جامعه حرفی برای گفتن داشته باشیم، گفتمان قرآنی به ما کمک می‌کند که بتوانیم بهتر سخن بگوییم. از طرفی از حیث روحی و معنوی، پیوندی معنوی با جنبه‌های عاطفی میان فرد و آموزه‌های قرآنی رقم می‌خورد که این اتفاق را در هیچ علم و در هیچ پژوهشی شاهد نیستیم. اگر فردی در حوزه علوم قرآنی تحقیق و پژوهش انجام می‌دهد، در کنار همه فواید کاربردی منتج از کار پژوهش، یک حالت معنوی میان فرد و این منبع و خالق آن به وجود می‌آید.
ابعاد آسیب‌های پژوهش‌های قرآنی
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران افزود: پیرامون قرآن کریم کار کردن توفیق دارد و امری سترگ است، اما باید مراقب باشیم در این مسیر از آسیب‌های پژوهش که گریبان‌گیر سایر علوم است به دور باشیم. آن‌طور که می‌توان تأمل کرد، در چهار حوزه با آسیب‌های پژوهشی در عرصه علوم قرآنی مواجهیم که هر کدام شاخه‌های متعددی دارند. در مورد بعد روشی که در میان پژوهش‌ها مبتلابه‌تر است، می‌توان گفت آن دسته از کسانی که محققان حوزه قرآن‌پژوهی هستند، با مشکلات جدی در حوزه روش مواجه‌اند. یکی از دلایلی که نتایج و منسوجات پژوهش‌های قرآنی ما بایسته و شایسته نیست به این دلیل است که روش‌ها و متدلوژی‌های پژوهش قرآنی را خوب فرا نگرفته‌ایم.
وی با بیان اینکه آسیب‌های روشی به سه عرصه طرح، اجرا و گزارش تقسیم می‌شود، گفت: در انجام پژوهش‌های قرآنی در وهله نخست در انتخاب مسئله دچار مشکل هستیم، دانشجو و محقق قرآنی دنبال مسئله نمی‌رود تا طرح و پروپوزال خود را بنویسد بلکه به دنبال سؤال می‌رود. پاسخ سؤال را می‌تواند در کتب جستجو کرد و به نتیجه رسید، اما مسئله چیزی است که اگر شخص در کتاب‌ها جستجو کند به پاسخ نمی‌رسد و باید با تحقیق و پردازشِ فیش‌های معلوم به پاسخ به مجهول برسد. اساتید و بزرگان باید مسئله‌های خوبی به دانشجویان خود ارائه کنند. هسته اصلی انتخاب موضوع که دغدغه‌ای برای دانشجویان و طلاب است، انتخاب مسئله است. انتخاب مسئله است که زیبایی، کاربردی و یا علمی بودن پروپوزالی را رقم می‌زند. تبیین اهمیت مسئله، کارکرد‌های آن و فرضیه‌هایی که وجود دارد از وجوه مهم در انتخاب مسئله است.
پوررستمی با اشاره به بحث طرح و پروپوزال، بیان کرد: در بحث طرح و در مهندسی ساختار هم مشکل داریم، نقشه راهی که برای ترسیم ساختار باید وجود داشته باشد، استاندارد نیست و تا دانشجویان نتوانند به این نقشه راه دست پیدا کنند، طرح خوبی نخواهند داشت. این نقشه راه اجزا و آیتم‌هایی مختلفی را پوشش می‌دهد، مانند اینکه فرضیه و پیش‌فرض مسئله و اهمیت نتایج تحقیق باید در کدام بخش پژوهش بحث شود. لازم است دوره‌هایی سپری شود تا دانشجو توانایی طراحی طرح‌نامه و پروپوزال و ترسیم آن را کسب کند. اینکه برای نگارش طرح‌نامه و پروپوزال چه الزاماتی را باید رعایت کند؟ چه روشی باید داشت؟ این‌ها مهم است. یک سری عوامل وجود دارد و بایسته‌هایی است که دانشجو باید یاد بگیرد تا طرح خوبی بنویسد.
تتبع و حوصله خوب؛ دو ویژگی جمع‌آوری منابع
وی درباره لزوم توجه به مرحله اجرا در آسیب‌های روشی در پژوهش‌های قرآنی گفت: این بخش از آسیب‌ها مرحله اجرا هم دارد، به فرض که دانشجو طرح‌نامه را خوب می‌نویسد، اما درحوزه اجرا به مشکل برمی‌خورد. باید به دانشجویان آموزش دهیم در حوزه اجرا بتوانند و قادر باشند منابع را شناسایی کنند. منابع خوب شناسایی نمی‌شوند مگر اینکه دانشجو فیش‌های خوبی جمع‌آوری کند. تتبع و حوصله خوب، دو ویژگی اصلی برای این کار است. نمی‌توان با سرچ و جستجوی چندروزه اینترنتی گفت منابع را جمع‌آوری کردیم و بعد هم انتظار داشته باشیم کار خوبی ارائه شود. هنر فیش‌برداری مرحله بعدی در حوزه اجراست، اینکه با چه شاخصه‌هایی فیش‌برداری شود. کیفیت تحلیل و تجزیه فیش هم مهم است. با دانشجویان و طلابی روبرو هستیم که فیش‌های خوب جمع‌آوری کرده، اما تجزیه و تحلیل خوبی ندارد. دینی که می‌گوید در انتخاب مرجع تقلیدت اهل تحقیق باش، در خود تحقیق چه نگاهی دارد؟
پوررستمی درباره بحث ترتیب و ساماندهی گزاره‌ها هم بیان کرد: گاهی منابع به خوبی جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل می‌شود، اما ساماندهی مطالب و گزاره‌ها به نحوی است که خروجی ناهمگونی به مخاطب ارائه می‌کند. مسئله دیگر گزارش است. عده‌ای اهل تتبع و فیش‌برداری و ساماندهی هم هستند، اما در گزارش‌نویسی قلم روانی ندارند و نگارش آن‌ها با استاندارد‌های فنی و پژوهشی فاصله دارد. مطلب را خوب می‌فهمد، اما در پیاده‌سازی و به نگارش درآوردن آن مطلب دچار مشکل است و با روش‌های ویرایش و نگارش آشنا نیست.
استثمار دانشجویان در امر پژوهش
عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران در ادامه به آسیب‌های منشی و ارزشی در عرصه پژوهش‌های قرآنی اشاره و اظهار کرد: این آسیب‌ها در امر پژوهش در کشور ما کم نیست. در این زمینه با چالش‌هایی در حوزه پژوهش‌های قرآنی مواجهیم، از جمله عدم امانتداری در نقل‌ها، معامله‌های مادی با پژوهش‌های قرآنی و استثمار شاگردان و زیردستان که از مهمترین چالش‌های منشی و ارزشی در عرصه پژوهش‌های قرآنی است.
وی درباره آسیب‌های بینشی و نگرشی هم گفت: معمولاً نوع نگرش پژوهش‌ها تبیین نمی‌شود و اهمیت و کارکرد مبانی آن مشخص نیست. این همان چیزی است که تفکر شخص را نسبت به پژوهش می‌تواند تغییر دهد. یکی از الزاماتی که در پژوهش‌های قرآنی مهم است؛ عوامل انگیزشی است. انگیزه، موتور محرکه فرد برای انجام پژوهش است و آن تمایلی است که قلباً برای انجام پژوهش دارد. گاهی فرد موارد روشی و بینشی را می‌داند و گاهی هم می‌داند و می‌تواند کار پژوهش را انجام دهد، اما نمی‌خواهد، علاقه و انگیزه‌ای ندارند. گاهاً می‌شنویم می‌گویند چه قدر به نتایج کار ما بها می‌دهند؟ و یا در نهایت این پژوهش‌ها چه جایگاهی در تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی در نهاد‌ها دراد؟ این‌ها بحث‌های انگیزشی است. با دارا بودن روحیه انگیزشی است که فرد می‌تواند در امر پژوهش نقش‌آفرینی کند.
پوررستمی همچنین درباره ارتباط میان دانشگاه‌های علوم قرآنی با مراکز و سازمان‌ها به منظور دریافت مسئله و چالش‌های آن‌ها مانند کاری که سایر دانشگاه‌ها و علوم انجام می‌دهند، گفت: معاونت‌های پژوهشی ارتباط‌های خوبی با سازمان‌ها و نهاد‌ها داشته‌اند و موضوعات کاربردی موردنیاز آن‌ها را دریافت و به اساتید و دانشجویان خود عرضه می‌کنند. این کار خوبی است هم به کاربردی کردن بیش از پیش مباحث علوم قرآنی و هم به ترویج موضوعات میان رشته‌ای کمک می‌کند. انگیزه‌های تشویقی هم وجود دارد که ارزشمند است. اما ممکن است در این میان این نهاد‌ها به نوعی گرفتار جزیره‌ای عمل کردن در حوزه پژوهش‌های قرآنی و نیز موازی کاری شوند.
وی افزود: لذا در استخراج اولویت‌های پژوهشی علوم قرآنی که کار مشکلی است، اگر سازمان متمرکزی باشد که مسئولیت راهبردی و هدایت‌گری پژوهش‌های قرآنی را بر عهده بگیرد مفید است. اما آن چیزی که مهم است اینکه نهاد‌ها و سازمان‌ها مسائل و چالش‌های خود را به دانشگاه‌ها عرضه کنند و تمامی پژوهش‌ها حول این مسائل انجام شود. برخی اولویت‌ها را این نهاد‌ها مشخص می‌کنند، اما خود دانشگاه هم باید برای استخراج مسائل و اولویت‌ها اقدام کند و روندی که ما را به سمت پژوهش‌های کاربردی خواهد برد، همین است.
نگرش میان‌رشته‌ای به علوم قرآنی، راه ورود به سایر موضوعات
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بیان کرد: اگر بخواهیم علوم قرآنی در بخش‌های فرهنگی و اجتماعی و حتی مسائل سیاسی و اقتصادی و هنجار‌های جامعه نقش‌آفرینی کند، باید به آموزه‌های قرآنی به صورت میان رشته‌ای نگریسته شود. چالش‌ها و آسیب‌های تمامی این حوزه‌ها به خوبی شناسایی شود، در غیر این صورت نمی‌توان مسئله‌یابی کرد و پیرامون آن به تحقیق پرداخت.
نمایاندن زندگی‌مدار بودن قرآن
وی افزود: مهمترین کاری که محافل علمی قرآنی ما باید انجام دهند، نمایاندن زندگی‌مدار بودن قرآن و کتاب خداست. اینکه قرآن حقیقتی سترگ است یک بحث و هنر نمایاندن آن مسئله مهمی است. یکی از راهکار‌ها همین است که در حوزه‌های مختلف ورود کرده، مسائل را رصد و شناسایی کرد و پاسخ‌ها را به صورت محققانه از دل آیات و روایات پیدا کنند.
انتهای پیاممنبع: ایکنا
کلیدواژه: ایکنا دانشگاه هفته پژوهش
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۱۲۱۰۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نقش توجه به پژوهش‌های علمی در مدیریت بلایای طبیعی بی‌بدیل است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، سومین گردهمایی سالگرد زلزله مرگبار سال ۱۳۳۹ شهر لار با حضور پژوهشگران، مسئولان شهرستان لارستان و شهر‌های همجوار در شورای اسلامی شهر لار برگزار شد.
رسول قنبری، عضو هیئت علمی گروه جغرافیای دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان در این مراسم با بیان ویژگی‌های جغرافیایی منطقه لارستان و تحقیقات انجام شده در دانشگاه آزاد اسلامی لارستان در این زمینه اظهار کرد: در صورت هماهنگی دستگاه‌های مختلف اجرایی اعم از حوزه مسکن و شهرسازی، نظام مهندسی، شهرداری‌ها و نهاد‌های مرتبط با متخصصان امر زلزله شناسی این واحد دانشگاهی می‌توان بر بسیاری از مخاطرات طبیعی فائق شد.
وی نقش توجه به پژوهش‌های علمی در مدیریت بلایای طبیعی بی بدیل دانست و افزود: نگرانی در ارتباط با زلزله نه تنها ناشی از وجود گسل‌های موجود در منطقه لارستان است؛ بلکه ناشی از مسائلی همانند گنبد‌های نمکی و دیگر فاکتور‌های مربوطه است. با توجه به معماری شهر لار، اکثر نقاط شهر جزء نقاط آسیب پذیر از منظر خطرات زلزله نبوده و نگرانی زیادی در این زمینه نباید داشت.
عضو هیئت علمی گروه جغرافیای دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان با اشاره به اینکه در این واحد دانشگاهی پژوهش‌های بسیاری قوی و تخصصی در زمینه زلزله و ویژگی‌های جغرافیایی منطقه لارستان انجام شده و یا در حال انجام است از صاحبنظران خواست برای اطلاع بیشتر از این موضوع به حوزه پژوهش و گروه پژوهشی جغرافیای طبیعی واحد لارستان مراجعه کرده و از مسئولان اجرایی شهرستان و استان درخواست کرد در راستای استفاده علمی از این پژوهش‌ها و فعالیت‌های تخصصی و اجرایی با این واحد دانشگاهی در ارتباط باشند.
مهدی زارع رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان نیز به بیان دلایل بلایای طبیعی و مخاطرات اقلیمی از منظر قرآن و احادیث پرداخت و خواستار توجه توأمان به ریشه‌های علمی و اعتقادی بسیاری از رویداد‌های غیر قابل پیش بینی و یا قابل پیش بینی طبیعی شد.
به گزارش آنا، زلزله مهیب سال ۱۳۳۹ شهر لار بیش از ۴۰۰ نفر را به کام مرگ کشاند و ۷۵ در صد از خانه‌های این شهر را ویران کرد.
انتهای پیام/
محکومیت بدوی توماج صالحی به اعدام