جایگاه عروسک در هویت‌سازی/ قدمت چند ساله عروسک‌های اقوام
تاریخ انتشار: ۱۰ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۳۱۳۹۵۳
به گزارش خبرگزاری مهر، در این نشست لیلا کفاش‌زاده پژوهشگر سازمان میراث فرهنگی و فعال حوزه عروسک، ویدا ملکی رئیس دبیرخانه شورای نظات بر اسباب‌بازی و آزاده بیات داور چهارمین و پنجمین جشنواره ملی اسباب‌بازی، افسانه احسانی احیاکننده عروسک‌های بومی و نیلوفر جلیلوند طراح و عروسک‌ساز حضور داشتند.
ملکی با اشاره به اینکه جشنواره اسباب‌بازی فرصتی برای گردهم آمدن عروسک‌سازان فراهم کرده است گفت: من می‌دانم که همه شما سفیران فرهنگی خوبی خواهید شد و دنیای عروسک‌ها را زنده خواهید کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سپس در این هم‌اندیشی تمام عروسک‌سازان خودشان و فعالیت‌های‌شان در حوزه عروسک‌سازی را معرفی کردند.
ثبت نحوه ساخت عروسک و فرهنگ وابسته آن در میراث فرهنگی
کفاش‌زاده، پژوهشگر سازمان میراث فرهنگی و عضو شورای کتاب کودک در این جلسه گفت: اینکه می‌بینیم امروز به راحتی درباره عروسک‌سازی صحبت می‌شود، موضوعی که در گذشته به سختی می‌توانستیم درباره آن حرف بزنیم، خودش جای خوشحالی دارد که حالا در کانون پرورش فکری این همه عروسک‌ساز گردهم جمع شده‌اند.
او ادامه داد: عروسکی در فهرست میراث ناملموس فرهنگی ثبت می‌شود که متعلق به یک قوم، فرهنگ و جامعه باشد. کسی ساخت این عروسک‌ها را به کسی آموزش نداده است. عروسکی است که بازماندگان یک فرهنگ در ذهنشان ثبت کرده‌اند و متعلق به شخصی خاص نیستند.
کفاش زاده با اشاره به اینکه خود عروسک‌ها ثبت نمی‌شوند گفت: در میراث روش ساخت اصیل و سنتی عروسک‌ها ثبت می‌شود، نه خود عروسک. به همین دلیل به آن، فرهنگ ناملموس گفته می‌شود. در واقع ما روش ساخت عروسک و فرهنگ وابسته به آن را ثبت می‌کنیم. به این معنی که وقتی عروسک ترکمن ثبت می‌شود، خواه‌ناخواه فرهنگ بازی دختر ترکمن با این عروسک هم در کنارش به ثبت می‌رسد.
او در ادامه توضیح داد: این عروسک‌ها به نام آن منطقه، روستا و شهری که از دلش بیرون آمده‌اند، ثبت می‌شوند. برای ثبت هر کدام از این عروسک‌ها پرونده‌ای در میراث باز می‌شود که یک نفر مسئول آن است و هرگز معلوم نمی‌شود چه کسی کدام عروسک را ثبت کرده است.
کفاش‌زاده تاکید کرد: ثبت عروسک در میراث شرایط دیگری هم دارد، مثلاً اینکه عروسک باید منافاتی با فرهنگ نداشته باشد، باید با محیط زیست سازگار باشد، به توسعه پایدار زنان و کودکان کمک کند و دارای قدمتی بیشتر از ۵۰ سال باشد.
حمایت از تولیدکنندگان عروسک در شورای نظارت بر اسباب‌بازی
ملکی، رئیس دبیرخانه شورای نظارت بر اسباب‌بازی با اشاره به حمایت این شورا از عروسک‌سازان گفت: شورای نظارت بر اسباب‌بازی از سال گذشته برای حمایت از اسباب‌بازی‌سازان تخفیف ۵۰ درصدی برای ثبت عروسک در نظر گرفت.
او ادامه داد: ما از تمام عروسک‌هایی که به شورای نظارت بر اسباب‌بازی معرفی شد، استقبال کردیم، اما تفاوت ما با میراث فرهنگی در ثبت عروسک این است که با ثبت هر عروسک به نام طراح، فرصت قانونی دفاع از حق طراحی را برایشان فراهم کردیم.
جایگاه عروسک در هویت سازی
احسانی، کارآفرین حوزه عروسک در این نشست گفت: دغدغه اصلی ما فرهنگ و طبیعت بود، بنابراین باید شغلی برای افراد ایجاد می‌کردیم که با فرهنگ و محیط زیست سازگار باشد. گروه ما هیچ کاری برای احیا یا بازسازی عروسک‌های قدیمی انجام نداده است، ما فقط به سازندگان کمک می‌کنیم که این هنرها را به شکل قابل استفاده‌ای تولید کنند.
او ادامه داد: ما از سال ۸۰ درگردشگری پایدار به این نتیجه رسیدیم که استفاده از عروسک کمک می‌کند تا افراد به هویت خودشان بازگردند. گردشگری پایدار در واقع گردشگری مسئولانه است.
الهام گرفتن از عروسک‌های ثبت شده در میراث فرهنگی
در بخش دیگری از این نشست، بیات با اشاره به حضور گسترده عروسک‌ها در جشنواره اسباب‌بازی گفت: ما امسال توانستیم در این جشنواره بخش عروسک‌ها را به شکل جداگانه‌ای داوری کنیم. من به واسطه ارتباط کاری که با موزه عروسک‌های ملل و عروسک‌های فرهنگ ایران دارم، خواسته‌ام این است که ما به فرهنگ خودمان بازگردیم. به سراغ عروسک‌هایی برویم که از حافظه تاریخی ما نشأت می‌گیرند. چون بسیاری از این فرهنگ‌ها در معرض فراموشی قرار دارند.
او تاکید کرد: روش ساخت این عروسک‌ها که در میراث فرهنگ ثبت شده‌اند، می‌تواند منبع خوبی برای الهام ما در عروسک‌سازی باشد. لازم نیست حتماً به بازآفرینی عروسک‌های قدیمی روی بیاوریم. حتی استفاده کردن از این روش‌های ساخت می‌تواند به ما کمک کند. چون تمام این عروسک‌ها شناسنامه و عقبه تاریخی دارند.
جلیلوند، فعال حوزه عروسک درباره ثبت انجمن طراحان عروسک‌ها گفت: عروسک‌سازان چه آن‌هایی که عروسک خلاقانه تولید می‌کردند یا حتی کپی‌کار بودند، جایی برای اینکه کنار هم باشند نداشتند. جایی که خواسته‌های خودشان را به گوش مسئولان برسانند. ما پارسال اولین نشست عروسک‌سازها را داشتیم و درباره تشکیل انجمن صحبت کردیم.
او ادامه داد: به خاطر مشکلاتی که در بین راه به آنها برخورد کردیم، ثبت انجمن به تعویق افتاد. چون وزارت کار شرایطی دارد که برای ثبت انجمن مهم است. من در طول این یک سال تمام تلاشم را کردم تا این مسائل حل شوند. در این یک سال اتفاقات متعددی افتاد.
جلیلوند با نقطه عطف خواندن جشنواره اسباب‌بازی گفت: این جشنواره نقطه عطفی برای این اتفاق بود که عروسک‌سازان وارد دنیای واقعی بشوند. امیدوارم حضور در این جشنواره تجربیات خوبی برای‌تان به همراه داشته باشد. در حال حاضر کارگروه عروسک در انجمن تولیدکنندگان اسباب‌بازی ایران راه‌اندازی کردیم. من به عنوان مدیر کارگروه انتخاب شدم و امیدوارم این کارگروه روند درستی برای‌مان به ارمغان بیاورد.
کد خبر 4812197منبع: مهر
کلیدواژه: عروسک بومی شورای نظارت بر اسباب بازی انجمن تولیدکنندگان اسباب بازی ترجمه ادبیات کتاب و کتابخوانی جشنواره ملی اسباب بازی بازار نشر رایزنی فرهنگی شورای نظارت بر اسباب بازی ادبیات جهان گردشگری تجدید چاپ نشر نو تازه های نشر میراث فرهنگی انتشارات سروش
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۳۱۳۹۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آن‌سوی تاریخ نصف‌جهان به روایت میراث ناملموس
نصف جهان می‌نامندش و به فراخور همین نام، در دل خود میراثی به عظمت نیمی از جهان جای داده است؛ شاید بسیاری از جهانیان، این نیمه جهان را تنها به شگفتانه‌های معماری آن بشناسند اما باید گفت که تاریخ این دیار در کوچه پس کوچه‌های آن نیز هویدا است و میراث ناملموسش میراثی عظیم برای اثبات شگفتی مردمان است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، نصف جهان می‌نامندش و به فراخور همین نام و عظمت، در دل خود میراثی به عظمت نیمی از جهان جای داده است؛ شاید بسیاری از جهانیان اصفهان، این نیمه جهان را تنها به شگفتانه‌های معماری و بناهای آن از جمله میدان امام (ره)، پل خواجو، سی و سه پل، منارجنبان و چهلستون بشناسند اما باید گفت که تاریخ این دیار در کوچه پس کوچه‌های آن نیز هویدا است و میراث ناملموسی که نسل به نسل و سینه به سینه، منتقل شده خود میراثی عظیم برای اثبات شگفتی مردمان است.
فهرست میراث ناملموس ثبت ملی دیار نصف‌جهان، فهرستی بلند بالا است و زمانی که نگاهی به آن می‌اندازیم شاید در کنار نام‌های آشنا، حتی تعدادی از نام‌هایش نیز ناآشنا باشد و در ادامه مروری بر تعدادی از آنها خواهیم داشت:
مهارت پخت بریانیواژه بریانی، در دستور زبان صفت نسبی است و در اصفهان این واژه به مکان و مغازه طبخ و فروش بریانی گفته می‌شود؛ و پسوند «یای» نسبت به صفت به جای اسم چسبیده‌است؛ بنابراین نام خود غذا بریان است نه بریانی؛ در اقصی نقاط جهان به گونه‌های مختلف غذا، بریان گفته می‌شده و البته بیشتر، آن را به شکل مرکب به کاری می‌بردند، مانند بریان پلو، بریان غاز، بریان مرغ پروازی، این ترکیبات را می‌توان در رساله‌های کهن آشپزی ایرانی یافت. هم‌اکنون نیز در بسیاری از نقاط دنیا، غذاهایی با نام «بریانی» طبخ می‌شود که به کل، با آنچه در اصفهان بریان نامیده می‌شود، متفاوت است مانند بریانی هندی، بریانی، برمه‌ای، بریانی خانگی بنگلادشی، بریانی سریلانکایی، بریانی عراقی و بریانی سندی.
در ادبیات کهن فارسی نیز شواهد فراوانی از واژه «بریانی» وجود دارد که چه به صورت صفت برای غذایی دیگر چه به صورت نام خاص غذایی قدیمی، در معنای گوشت پخته همراه برنج و مخلفات دیگر استفاده می‌شده‌است؛ آنچه از شواهد متون ادبی و تاریخی برمی‌آید، آن است که بریان اصفهان، مشمول هیچ‌کدام از عنوان‌ها فوق نیست و غذای ویژه است که نمی‌تواند بیش از چهارصد سال، قدمت داشته باشد بنابراین نه آنان که نوشته‌اند سابقه بریان به روزگار زرتشت می‌رسد، شاهد دقیقی برای اثبات آن دارند و نه آنان که قدمت آن را بیش از ۱۸۰ سال قبل از اتمام قاجار نمی‌دانند، از متون صفوی درباره بریان خبری دارند.
بسیاری از سیاحانی که در روزگار صفویه از اصفهان دیدن کرده‌اند، وصفی نیز از بریان اصفهان داشته‌اند؛ تاورنیه که مشاهدات خود را بین سال‌های ۱۶۳۲ تا ۱۶۶۸ میلادی از ایران نوشته‌است، در سفرنامه خود می‌نویسد:
«ایرانیان گوشت را فقط در تنور، کباب می‌نمایند و تنور آنها امروزی خیلی فرق دارد و تنور ایرانی، گودالی است به عرض و طول دو پا و نیم، و عمق پنج الی شش پا در زمین حفر می‌کنند و با کمی هیزم و تیغ گون، گرم می‌کنند. سوخت دیگری هم دارند که عبارت است از سرگین چهارپایان که به خاکی آمیخته، به دیوار می‌زنند که خشک شود. بعد آن را روی هم انبار کرده، موقع سوزاندن تنور یا سوخت دیگر استفاده می‌کنند. گوسفند را آماده کرده و خرد نکرده در تنور می‌آویزند و در کف تنور هم دیگی پر از برنج می‌گذارند که با حرارت تنور و چربی که از آن می‌چکد، پخته می‌شود.»
هنر فیروزه‌کوبی تلفیقی از مس و سنگ فیروزه است که برای تزئین جواهرات، گلدان، شمعدان، بشقاب و ظروف مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و علاوه بر ارزش هنری و زیبایی از نظر مادی هم دارای ارزش قابل توجهی ست؛ قدمت این هنر زیاد نیست و به حدوداً ۶۰ یا ۷۰ سال قبل باز می‌گردد و از جمله معدود صنایع دستی است که پیشینه‌ی طولانی ندارد. و امروزه مهمترین و اصلی ترین مرکز تولیدات فیروزه‌کوبی، مانند بسیاری از صنایع دستی دیگر، شهر اصفهان است.
در تولید محصولات فیروزه‌کوبی بستر و زمینه کار نقش مهمی دارد و بی عیب و نقص بودن آن به اندازه درست نشاندن فیروزه‌ها حائز اهمیت است و باید به درستی انجام شود در غیر این صورت ممکن است در حین انجام مراحل مختلف دچار آسیب شود؛ فلز مورد استفاده باید در همه قسمت‌ها یکدست و دارای ضخامت یکسان باشد و قسمت‌هایی که قطعات فیروزه قرار می‌گیرند باید حدود ۲ تا ۳ میلیمتر پایین‌تر از بقیه قسمت‌ها باشد.
مراسم عروسی در سطح استان اصفهان با آداب و شکوه خاصی برگزار می‌شده که به مرور زمان، بخش عمده‌ای از مراحل آن تحت تأثیر زندگی مدرن شهری قرار گرفته و به فراموشی سپرده شده است ولی هنوز هم در بیشتر روستاهای استان، برگزاری این مراسم تا حدودی به شکل سابق صورت می‌گیرد که در اینجا چگونگی برگزاری آن توضیح داده می‌شود:
آغاز مراسم عروسی معمولاً با خواستگاری است و اگر والدین دختر موافقت خود را اعلام کنند، داماد در شبی خوش یمن خوانچه به خانه عروس می‌فرستد و این خوانچه از شیرینی، یک جلد قرآن، آئینه، سبزی، شربت، حنا، هل، میخک، دارچین، نمک، کندر، تخم مرغ، شانه، اسفند و ابریشم هفت رنگ است. این شکل از مراسم بیشتر از جندق مشاهده می‌شود؛ پس از مذاکرات طولانی بین نماینده و پدر داماد، شرایط و زمان عقد تعیین می‌شود و مادر عروس، همان روز، خدمتکاری به خانه داماد می‌فرستد که اندازه طاقچه ها و پنجره‌ها را برای دوختن پرده و اندازه اتاق‌ها را برای خرید قالی بگیرد. زنان خانواده برای روز خیاطی لباس عروس دعوت می‌شوند. در روز موعود، دو یا سه زن از خانواده داماد که اهل خیاطی هستند، به خانه عروس می‌روند و سه یا چهار نوع پارچه همراه می‌برند
هنگام بردن خوانچه کسی پیشاپیش گروه قصیده‌ای در مدح ائمه اطهار می‌خواند و بقیه صلوات می‌فرستند. و وارد خانه عروس می‌شوندو پس از مذاکرات طولانی بین نماینده و پدر داماد، شرایط و زمان عقد تعیین می‌شود؛ مادر عروس، همان روز، خدمتکاری به خانه داماد می‌فرستد که اندازه طاقچه‌ها و پنجره‌ها را برای دوختن پرده و اندازه اتاق‌ها را برای خرید قالی بگیرد. زنان خانواده برای روز خیاطی لباس عروس دعوت می‌شوند و در روز موعود، دو یا سه زن از خانواده داماد که اهل خیاطی هستند، به خانه عروس می‌روند و سه یا چهار نوع پارچه همراه می‌برند؛ پس از آنکه اندازه لباس عروس تعیین شد، خیاطی آغاز می‌شود و در روز عقد نیز پدر داماد مقداری نقل و نبات می‌خرد و آن را برای مصرف در جشن عروسی به پدر عروس هدیه می‌دهد و زنی با سوزن خیاطی ابریشم هفت رنگ را به سر عروس و داماد می‌کشد یعنی آنها را به هم می‌دوزد تا پیوند آنها ابدی شود.
هنر گره کاری یا گره سازی در کار درودگری و نجاری به صورت ساده یعنی تنها با پیوستن آلت‌ها یا به صورت ترکیب یافته از آلت و لقط انجام می‌گرفته و از قرن پنجم به بعد این گونه هنر درودگری در بناهای گوناگون مذهبی و کاخ‌ها و سراهای بزرگ به چشم می‌خورد و حد اعلای ریزه کاری و ظرافت این هنر در پنجره‌ها و ارسی‌ها و درب‌های چوبی سنتی، توأم با به کار بردن شیشه‌های رنگی بسیار کوچک انجام پذیرفته است.
آغاز گره‌سازی یا گره‌چینی سنتی را به دوران سلجوقی، همزمان با استفاده و خلق انواع نقوش هندسی و گره نسبت می‌دهند و گره مجموعه‌ای از اشکال مختلف غالباً هندسی است که به طور هماهنگ در یک کادر مشخص در کنار هم قرار گرفته باشد در گره‌سازی به حالتی که هوا و نور از بین آلت‌ها عبور کند، گره چینی مشبک می‌گویند و از رشته‌های زیر مجموعه گره‌سازی (گره‌چینی) می‌توان به گره چینی شیشه دار اشاره کرد که در آن بین آلات به جای لقط، شیشه رنگی نصب می‌شود و بهترین چوب مورد استفاده در گره سازی به خصوص در شهرهای غیر مرطوب مانند اصفهان چوب چنار است که دارای بافتی منسجم و با مقاومت بالا است، غیر از چوب چنار از چوب نراد، نارنج، گردو، گلابی و عناب نیز می‌توان استفاده کرد و از سویی از این هنر در ساخت درب‌های چوبی در شهرهای سنتی و مذهبی مثل اصفهان جهت استفاده در مساجد و تکیه‌ها به کار می‌رود.
یکی از صنایع دستی زیبای ایران «مینای نقاشی» نام دارد؛ مینا سازی عبارت است از نقاشی و تزئین فلزات مختلف از قبیل طلا، نقره، مس، برنز، برنج، آهن و فولاد با رنگ‌های لعابی که در حرارت پخته و ثابت می‌شوند.
در فرهنگ معین چنین آمده است، مینا ماده‌ای است از لعاب شیشه‌ای یا شفاف که آن را روی کاشی و فلزات برای نقش و نگار به کار می‌برند و ترکیبی است از لاجورد و طلا و غیره که با رنگ‌های لعابدار مخصوص، نقاشی و تزئین شده و این رنگ‌ها بر روی آن، در درجات بسیار زیاد در حرارت ثابت می‌گردند؛ پس از ساختن لعاب سفید (که معمولاً با سرب، قلع، بلور، ریگ چخماق ساخته می‌شود)، فلز را داخل آن فرو برده و بیرون می‌آورند و به داخل کوره می‌برند و ۷۵۰ درجه سانتی گراد حرارت می‌دهند. این عمل را سه بار انجام می‌دهند تا لعاب به صورت چینی روی فلز را بپوشاند. پس از آن مرحله طراحی و رنگ آمیزی می‌رسد. طراحی به دو صورت انجام می‌شود. یا با مداد روی ظرف لعاب خورده را طراحی و سپس با لعاب های رنگی نقاشی می‌کنند یا طرح را روی کاغذ کشیده و طرح را با سوزن سوراخ سوراخ می‌کنند (اصطلاحاً طرح را سوزنی می‌کنند) و کاغذ را روی ظرف لعابی قرار داده و گرده ذغال روی آن می‌کشند تا طرح روی ظرف منتقل شود و رنگ آمیزی آغاز می‌گردد. در مینای نقاشی بیشتر از روش دوم برای انتقال طرح استفاده می‌شود. پس از رنگ آمیزی و نقاشی، ظرف برای بار چهارم به کوره برده می‌شود تا رنگ‌ها تثبیت شوند
کاشی هفت رنگ اصفهان از جهات مختلفی دارای اهمیت است و مزایای فراوانی دارد و از جمله مزایای انتخاب این محصول می‌توان به این مطلب اشاره کرد که معمولاً کاشی اصفهان دارای جنس و استحکام بسیار بالایی بوده و همچنین در مقابل ضربه و شکستگی مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهد و همین جهت امروزه به وفور از آن در مراکز مختلف از جمله برای کاشی و سرامیک آشپزخانه و همچنین در محیط‌های داخلی منزل استفاده شده که باعث جلب رضایت مصرف کنندگان شده است.
از دیگر مزایای استفاده از کاشی هفت رنگ است که معمولاً این کاشی‌ها دارای جنس و کیفیت بسیار بالایی هستند که می‌توان از آنها برای طراحی استخر و همچنین دیگر قسمت‌های داخلی منازل از جمله سرویس استفاده کنند؛ یکی دیگر از مزیت‌های اصلی استفاده از این محصولات معمولاً می‌باشد که در عین کیفیت بالا دارای قیمت‌های مناسب و ارزان بوده که به همین جهت می‌خواهند و طرفداران بیشماری در بازار هستند و محبوبیت ویژه‌ای در بین استفاده کنندگان دارند و به وفور توسط آنها تهیه می‌شوند.
پولکی یکی از محصولات جانبی نبات است، که بیش از ۳۰۰ سال در اصفهان قدمت دارد؛ در سال‌های دور کارگاه‌های نبات‌سازی به تولید پولکی نیز می‌پرداختند، اما امروزه بسیاری از کارگاه‌های جدید به طور مستقل تنها پولکی تولید می‌کنند و روش‌های سنتی و قدیمی جای خود را به دستگاه‌های مدرن داده است.
پولکی در واقع شیره به جامانده از فرآیند تولید نبات در کارگاه‌های نبات‌سازی است که پس از تبلور بلورهای نبات و تولید آن، هرآنچه از شیره باقی بماند کمی سرکه به آن می‌افزایند تا از رسوب و شکرک زدن پولکی جلوگیری کنند؛ به این ترتیب سطحی شفاف و شیشه‌ای تولید می‌شود و پس از آن دوباره این شیره را جوشانده و دمای آن را تا ۱۷۰ درجه سانتیگراد افزایش می‌دهند. سپس ماده حاصل شده را بر روی سطحی صاف و بزرگ پهن می‌کنند؛ در این بخش پودر نارگیل یا ساییده لیمو عمانی یا دیگر مواد طعم دهنده را به آن اضافه کرده و ترکیب به دست آمده را ورز می‌دهند تا به شکل خمیری در آید؛ قبل از اینکه خمیر شکل گرفته کاملاً سفت و خشک شود آن را از زیر دستگاهی که غلتک هایی با نقوش دایره دارد، عبور می‌دهند. بدین ترتیب قطعات کوچک و نازک دایره شکل (پولکی) شکل می‌گیرد.
در اصفهان، انواع پولکی با طعم‌ها و رنگ‌های مختلف تولید می‌شود که از جمله معروف‌ترین آنها می‌توان به پولکی زعفرانی، پسته ای، لیمو عمانی، کنجدی، نارگیلی، نعنایی، عسلی، و کاکائویی اشاره کرد /
.
کد خبر 747353
منظور از «خانم بازیگر» در اعترافات تتلو که بود؟