نظریه «اندیشه مدون»؛ راهنمای دین‌شناسی در ساحت‌های مختلف زندگی
تاریخ انتشار: ۱۶ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۳۹۹۱۶۶
گروه حوزه‌های علمیه - آیت‌الله هادوی تهرانی در «هماندیشی فقه حکومتی» با بیان اینکه نظریه «اندیشه مدون» راهنمای دین‌شناسی در ساحت‌های مختلف زندگی بشر است، اظهار کرد: حاکمیت و دولت می‌تواند متناسب با این نظریه به وسیله جمعی کارشناسی مثلاً «فقهای اقتصاددان» و «اقتصاددانان آشنای به فقاهت» سازوکار‌های اقتصادی جامعه را طراحی کرده، سپس بر اساس آن سیاستگذاری و برنامه‌ریزی کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گزارش ایکنا؛ جلسه نهم از سلسله نشست‌های «هماندیشی فقه حکومتی» با حضور آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی از اساتید درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، پنج‌شنبه، ۱۲ دی‌ماه، با همکاری «دفتر حمایت از جامعه نخبگانی» در سالن جلسات مرکز خدمات حوزه علمیه قم و در جمع اعضای «هماندیشی فقه حکومتی» برگزار شد.
این نشست پس از برگزاری یک جلسه مباحثه حول نظریه ایشان، ابتدائاً با ارائه تقریر نظریه «اندیشه مدون اسلام» از سوی حجت‌الاسلام حسن عابدی، مقرّر استاد هادوی تهرانی آغاز شد و سپس استاد هادوی تهرانی، با پاسخگویی به سوالات مکتوب دبیرخانه هماندیشی، به تبیین زوایای مختلف دیدگاه خود درباره «فقه حکومتی» پرداختند.
در این نشست استاد هادوی تهرانی یکی از دستاورد‌های مهم سده اخیر حوزه علمیه را، مطالعه دین به شیوه نظام‌مند و سیستمی برشمردند و افزودند: مطالعه نظام‌مند دین چیزی است که جای آن به صورت جدی خالی بوده است گرچه تلاش‌ها و زحمات فراوانی کشیده شده، اما هنوز این ایده به صورت جریان عمومی شکل نگرفته است. پیشگامان این بحث مثل مرحوم شهید صدر (ره) در حوزه علمیه نجف طرح این بحث را آغاز کردند، اما آنچنان که باید مورد استقبال واقع نشد، فلذا شاگردانشان این ایده را به قم آوردند و البته در قم هم بعضی از شاگردان ایشان به دلایل گوناگون ادامه ایده مرحوم شهید صدر (ره) را ناممکن می‌دانستند.
وی افزود: بنده معتقدم اید‌های را که مرحوم شهید صدر (ره) مطرح کردند، قبل از ایشان نیز به اشکال مختلفی در تاریخ فقاهت سابقه داشته است، حتی نگاه نظام‌مند و سیستمی در کلمات مرحوم سیدمرتضی (ره) دیده می‌شود و البته هر چند که ادامه مسیر ایده ایشان با مشکل «بن‌بست» مواجه است، اما به هر حال بسیار راهگشا بوده‌اند.
وی درباره برخی ایرادات وارده به نظریه مرحوم شهید صدر (ره) دو نمونه را از استادشان آیت‌الله سید کاظم حائری نقل کرد و افزود: مرحوم صدر (ره) معتقد بود که ما روبنا‌ها را در اختیار داریم، و از تجمیع روبنا‌ها می‌خواهیم به زیربنا دست پیدا کنیم؛ در تجمیع روبنا، ما احکام را هم از طریق امارات و هم از طریق اصول عملیه کشف میکنیم. امارات لوازمشان حجت است، اما اصول عملیه که لوازمشان حجت نیست و ما وقتی کشف زیربنا میکنیم در واقع داریم به لوازم احکام اخذ میکنیم. همچنین وقتی که امارات را تجمیع میکنیم در واقع از تجمیع آنها لازمه را اخذ میکنیم، نه اینکه لازمه تک تک آنها را لحاظ کرده باشیم و این در حالیست که لازمه هیچ یک از این امارات به تنهایی حجت نیست.
استاد هادوی تهرانی در مقام پاسخ به این اشکالات، نظریه «اندیشه مدون» را معرفی کرد و افزود: مرحوم شهید صدر (ره) روش استنباط زیربنا را محدود به کشف از طریق روبنا کرده و با آن مشکلات مواجه شده است، و ما راه‌های مستقیم و غیر مستقیم متعددی را در نظریه «اندیشه مدون» برای کشف در روش‌شناسی آورده‌ایم.
وی درباره فرآیند فقهی اصلاح و بازنگری، در پاسخ به این سوال که «آیا از قواعدی غیر از قواعد موجود علم اصول نیز بهره می‌برید؟» افزود: اصول فقه موجود بسیار کارآمد است، ولی در خصوص استنباط نظام (نه مکتب)، به این اصول فقه نمی‌توانیم اکتفا کنیم و ناچاریم که از مباحث دیگری هم استفاده نماییم که تفصیلا آن را در دوره قبلی خارج اصول بیان کرده ایم؛ وقتی فهرست فقه آنچنان که عرض شده است با دایره مکاتب و نظامها توسعه می‌یابد به تبع آن، باید در اصول فقه هم بخش مربوط به «اصول استنباط نظامها» مطرح شود.
استاد هادوی تهرانی درباره ایجاد انسجام و هماهنگی بین عناصر دینی خاطرنشان کردند: ابتدا باید خصوصیت هر عنصر را بر اساس «جهانشمولی بودن» یا «موقعیتی بودن» آن بررسی نماییم، آنگاه بعد از احراز ثابت بودن، آن را در یکی از دسته بندی‌های «فلسفه، مکتب یا نظام» طبقه بندی خواهیم کرد. در این میان برخی تصور می‌کنند، از آن حیث که عناصر موقعیتی فقط مربوط به شرایط خاص است و آن شرایط هم امروز نیست، پس هیچ گونه نیازی به آنها نداریم و باید کنار گذاشته شوند، در صورتی که معنای اینکه یک عنصری «موقعیتی» است، این نیست که اصلا نباید به آن توجه کرد و به سادگی از کنار آن گذاشت.
وی در پاسخ به این سوال که «آیا حضرتعالی نیز همانند مرحوم شهید صدر (ره) قائل هستید در مواردی که فتوای شخصی فقیه در مقام نظام‌سازی و انسجام‌بخشی از احکام، در تهافت با انسجام کل بود، وی می‌تواند از آرای سایر فقها اخذ کند؟» افزودند: این دقیقاً یکی از بن بست‌هایی بود که مرحوم شهید صدر (ره) با آن مواجه شد و ما با این موافق نیستیم. زیرا وقتی رای مجتهدی با استنباط‌های سایر مجتهدان متفاوت باشد، قابلیت جمع شدن ندارد؛ فقیه نمی‌تواند حکمی را که با اجتهادش ناسازگار است و آنرا اشتباه می‌داند، مبنای یک طرح اسلامی برای خودش قرار بدهد.
وی افزود: در حوزه جهانشمول (ثابتات)، بین امور تکوینی که از آن به قضایای «هستها» تعبیر می‌شود و امور تشریعی (قضایای بایدها)، تفکیکی وجود دارد. در نظریه «اندیشه مدون اسلام»، مباحث اخلاقی در زمره گزاره‌های ناظر به «هستها» طبقه‌بندی شده است؛ اما ما چرا اخلاق را در قضایای هستها و در امور تکوینی فهرست میکنیم در حالیکه مشهور اخلاق را در بخش اعتباریات میدانند؟ اصطلاح اخلاق در غرب، بر مبنای تفکر مسیحی شکل گرفته است. مسیحیت، دین را به دو بخش عقائد و اخلاق تقسیم می‌کند و چیزی اساسا به معنای فقه یا احکام ندارد. البته آن چیزی را که آنها به عنوان «اخلاق» تصویر می‌کنند، شامل چیز‌هایی که ما آن را احکام می‌نامیم هم می‌شود. مثلاً کلیسای کاتولیک سقط جنین را عمل غیر اخلاقی می‌داند، و منظورشان در واقع این است که سقط جنین شرعا حرام است، منتها آنها با ادبیات فقهی نمی‌گویند و با ادبیات اخلاقی این حکم را بیان می‌کنند.
آیت‌الله هادوی تهرانی با بیان اینکه این اصطلاح از اخلاق در مسیحیت شامل فقه و اعتبارات هم می‌شود، اظهار کرد: متاسفانه برای آن‌هایی که با ریشه اصطلاحات غربی آشنا نیستند خلط بحث به‌وجود می‌آورد. با مراجعه به آثار اخلاق اسلامی مثل جامع‌السعادات، معراج‌السعاده، تهذیب‌الاخلاق و تطهیر‌الاعراق درمی‌یابیم که علماء در تعریف اخلاق می‌گویند، بشر یک خلق و خویی دارد و خلق و خوی بشر، امر واقعی تکوینی است؛ یک دسته فضائل و یک دسته رذائل است. مثلا جود شما را به کمال می‌رساند و بخل انسان را پایین می‌کشد، این‌ها صفات واقعی است. کتب اخلاقی از این بحث می‌کند که اگر شما جود ندارید چگونه باید این صفت را در خود بیابید و یا صفت بخل را چگونه از خود دور نمایید. اخلاق از منظر اسلامی (نه مسیحیت)، اختصاص به خلق و خوی بشری دارد و این یک امر تکوینی است؛ اخلاق در واقع راه‌های تکوینی برای تغییر این خلق و خوی را بیان می‌کند. از نگاه ما این باید و نباید‌ها از حیث اعتبارات نیست، بلکه بیان چگونه رسیدن به امور تکوینی است.
استاد هادوی تهرانی غرض از طرح نظریه «اندیشه مدون» را عرضه برنامه‌ها و سازوکار‌های اقتصادی یا سیاسی ندانسته و در توضیح این مطلب افزود: این نظریه راهنمای دین شناسی در ساحت‌های مختلف زندگی بشر است. حاکمیت و دولت می‌تواند متناسب با نظریه «اندیشه مدون»، به وسیله جمعی کارشناسی مثلا متشکل از «فقهای اقتصاددان» و «اقتصاددانان آشنای به فقاهت» سازوکار‌های اقتصادی جامعه را طراحی کرده، سپس بر اساس آن سیاستگذاری کرده و آنگاه برنامه ریزی کنند. استخراج و کشف عناصر دینی، تفکیک عناصر جهان شمول از موقعیتی، دستیابی به عناصر جهان شمول در ورای عناصر موقعیتی، طبقه بندی عناصر جهان شمول، هماهنگ سازی و سپس بعد از تکمیل بخش جهان شمول، طراحی سازوکار بر اساس عناصر جهان شمول، مراحل مختلف این نظریه است.
وی در پاسخ به طرح سوال از تدابیر حل و فصل «مقام تزاحم» در نظریه «اندیشه مدون اسلام» بیان کرد: ملاکات «اهم و مهم» و قواعد ترجیح آن در علم فقه مشخص می‌شود، اما اینکه در یک مورد خاص اهم کدام است را ما مشخص نمی‌کنیم. زیرا ممکن است در شرایطی، یک امر اهم قلمداد شود و در شرایط دیگر بالعکس امر دوم اهم باشد. این مسئله تابع شرایط و دانش ماست؛ این ترجیحات را کارشناس موضوع، با دانشی که از آن دارد تعیین می‌نماید.
وی افزود: سال‌های پیش حضرت آقا نظریه اندیشه مدون را مطالعه نموده‌اند و البته اظهار لطف هم داشتند و شاید بتوان گفت، اصطلاح «الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» مُلهم از این نظریه بوده است. زیرا اساس این نظریه آنست که اسلام به صورت جهانشمولی نگاهی دارد که شما باید آنرا در موقعیت ایران امروزی مورد مطالعه قرار بدهید. امیدواریم فضلای حوزه با مطالعه دقیق و نقادانه نظریه «اندیشه مدون»، انگیزه پیدا کنند در راستای تمدن سازی اسلامی تلاش کنند. کما اینکه تمدن غرب از ریشه‌های کاملا تئوریک نشأت گرفته است و کسانی که معماران تمدن غرب هستند، در خواب هم نمی‌دیدند که اندیشه‌های فلسفی آنان روزی چنین آثار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایجاد خواهد کرد.
آیت‌الله هادوی تهران در پایان با اظهار امیدواری از اینکه همت‌های این مجموعه و فضلای حوزه به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران کمک کند، تصریح کرد: این نظام، نظامی است که برخواسته از زحمات طولانی نه فقط قبل و بعد از انقلاب، بلکه صد‌ها سال مجاهدت انبیاء و اولیاء الهی است. ما باید از این نظام صیانت کنیم تا خدای ناکرده این نظام تضعیف نشود؛ وظیفه ما به عنوان طلبه در درجه اول آن است که عقبه علمی، زیرساخت‌های فکری و پشتوانه‌های مبنایی نظام را تامین نماییم و در درجه‌های بعدی نیز اگر کار دیگری از دستمان بر می‌آمد دریغ نکنیم.
انتهای پیاممنبع: ایکنا
کلیدواژه: ایکنا هادوی تهرانی فقه حکومتی نشست
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۳۹۹۱۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سلامت نوجوانان و جوانان یکی از ضروریات نظام سلامت است
مریم زابلی ، بیان کرد: خدمات سطح اول بهداشت و گروه سنی نوجوانان و جوانان به مناسبت دومین روز هفته سلامت سال ۱۴۰۳ با عنوان «سلامت خانواده از آموزش‌وپرورش تا آموزش عالی» بیان شده است.
وی افزود: علی‌رغم آنکه اغلب افراد میدانند که چه زمان سالم و چه زمان بیمار هستند، هنوز تعریف جامع و مانعی برای سلامت ارائه نشده است؛ سازمان جهانی بهداشت، سلامت را به‌عنوان وضعیت آسایش، رفاه و تندرستی کامل جسمانی، روانی و اجتماعی معرفی می‌کند و بر اساس این تعریف فقدان بیماری، یا ناتوانی به‌تنهایی سلامت محسوب نمی‌شود.
مدیر سلامت خانواده معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تصریح کرد: سلامتی مسئله‌ای چندبعدی است و ابعاد مختلف سلامتی تحت‌تأثیر یکدیگر قرار می‌گیرند، چنانچه مشکلات جسمی بر روان فرد، مشکلات روانی بر جسم فرد و هر دو آنها بر جامعه و نیز اختلالات موجود در جامعه بر هر دو بعد دیگر تأثیر می‌گذارند.
وی ادامه داد: هر انسانی که متولد می‌شود به طور بالقوه امکان ۸۵ سال عمر مفید «سالم و بدون وابستگی» را دارد؛ ولی این عمر مفید در جوامع و کشورهای مختلف متفاوت است و در درون کشورها هم تفاوت چشمگیری وجود دارد که ریشه آن در مسائل اقتصادی، اجتماعی است. ۷۵ درصد عوامل اثرگذار بر سلامت مربوط به عوامل اقتصادی و اجتماعی و محیطی است و ۲۵ درصد دیگر آنها مربوط به عوامل بیومدیکال است.
زابلی تشریح کرد: هدف اصلی خدمات سطح اول حفظ و ارتقای سلامت همه گروه‌های سنی و جنسی است که خود باعث کاهش مرگ نابهنگام مردم؛ یعنی افزایش امید زندگی یا طول زندگی، و همچنین کاهش ابتلا به بیماری‌ها و جلوگیری از عوامل خطر و ارتقای سلامت، بهبود کیفیت و سبک زندگی، رضایت و خشنودی از زندگی و افزایش امید زندگی سالم و عاری از معلولیت و ناتوانی در حد ۸۵ سال است.
وی افزود: همچنان که اطلاع دارید، نوزاد انسان با حد زیادی از ناتوانی به دنیا می‌آید، به‌طوری‌که برای ادامه حیات و رفع نیازهای اولیه مانند: تغذیه کاملاً به والدین و مراقبین خود وابسته است. اما بااین‌وجود از نظر بیومدیکال و فعالیت‌های فیزیولوژیک حیاتی بدن مثل تنفس، فعالیت قلب و عروق، توان عضلات و... فعال است که این توانایی نیز وابسته به مراقبت دوران پیش از تولد و گذراندن دوره جنینی با سلامتی است.
مدیر سلامت خانواده معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اظهار کرد: با افزایش سن، ظرفیت عملکردی افراد شکوفا می‌شود و تقریباً در ۳۰ سالگی باید به حداکثر ظرفیت ذاتی خود برسند؛ مثلاً یک فرد ۳۰ساله باید به حداکثر ظرفیت قلبی تنفسی، حداکثر توده عضلانی و حداکثر تراکم استخوان خود رسیده باشد.
وی ادامه داد: بعد از ۳۰ سالگی، سالیانه ۱ درصد از متابولیسم پایه و ظرفیت‌های عملکردی بدن کاسته می‌شود؛ مثلاً در صورت عدم رعایت سبک زنگی سالم تراکم استخوان کاهش‌یافته و به سمت پوکی‌استخوان پیش می‌رود و یا توده عضلانی کاسته شده و جای آن را چربی‌های ذخیره‌ای می‌گیرد. به‌عنوان یک مثال دیگر، تغذیه ناسالم و عدم تحرک کافی «سبک زندگی ناسالم» به‌مرورزمان می‌تواند باعث عامل خطر چاقی گردد.
زابلی در خصوص عوارض چاقی بیان کرد: عامل خطر چاقی فرد را به سمت پیش دیابت و پیش فشارخون «بیماری‌های تمایز نیافته» و در نهایت به دیابت و فشارخون «بیماری تثبیت شده» می‌برد و این دو می‌تواند منجر به سکته‌های قلبی و مغزی و باعث ناتوانی و مرگ زودهنگام گردد و در نتیجه برای افزایش طول و عرض زندگی باید در تمام طول حیات به موارد فوق توجه داشت؛ این سیر ازدست‌دادن سلامتی و حرکت به‌سوی بیماری‌های مزمن یک فرایند چندین ساله است.
وی با بیان اینکه خدمات جامع و فراگیر از ترویج سبک زندگی سالم، پیشگیری از بیماری‌ها، غربالگری، تشخیص، درمان، تا توان‌بخشی را شامل می‌شود، افزود: مراقبت‌های اولیه بهداشتی تنها راه‌حل حفظ سلامتی فرد و به تأخیرانداختن بیماری‌ها و به دنبال آن ناتوانی و مرگ افراد است؛ مراقبت‌های اولیه گستره‌ای از خدمات را شامل می‌شود که به‌منظور حفظ تندرستی و سلامت مردم ارائه می‌شود و از ترویج بهداشت و غربالگری بیماری‌ها تا ارزیابی، تشخیص، درمان و بازتوانی بیماران و همچنین ارائه خدمات اجتماعی به افراد را شامل می‌گردد.
مدیر سلامت خانواده معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اذهان کرد: حفظ و ارتقای سلامت جسمی و روانی نوجوانان و جوانان یکی از ضروریات نظام سلامت کشور است؛ توجه به‌سلامت این گروه از چند جنبه مهم و اساسی است اول اینکه برخورداری از سلامت همه‌جانبه حق طبیعی نوجوانان و جوانان است؛ دوم اینکه باتوجه‌به شکل‌گیری بسیاری از عادات و رفتارهای اجتماعی در سنین نوجوانی و جوانی، مدیریت سلامت ایشان و پاسخگویی شایسته به نیازهای خاص این گروه سنی، می‌تواند در آینده بیشترین ارزش اقتصادی و اجتماعی را برای جامعه به همراه داشته باشد.
وی ادامه داد: سوم اینکه با سرمایه‌گذاری برای ارتقای سلامت نوجوانان و جوانان می‌توان از بسیاری هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم سلامت که به دنبال ازدست‌رفتن سال‌های مفید زندگی به دلیل مرگ و یا ناتوانی حاصل می‌شود، جلوگیری نمود و با تضمین سلامت نوجوانان و جوانان کشور، سلامت کل جامعه و نسل‌های آتی کشور را تضمین نمود.
زابلی خاطرنشان کرد: ارزیابی‌های دوره‌ای برای نوجوانان و جوانان یا به‌اصطلاح عرف، چک آپ، هر سه سال یکبار باهدف آموزش شیوه زندگی سالم، بررسی عوامل خطر یا احتمال بیماری‌ها در خدمات سطح اول بهداشت و از طریق پرونده الکترونیک سلامت قابل دریافت است.
وی در خصوص رعایت شیوه زندگی سالم افزود: در کنار رعایت شیوه زندگی سالم و کمی تأمل در فعالیت‌های روزانه زندگی و رعایت نکات ساده بهداشتی، ما را برای داشتن یک زندگی سالم و شاداب کمک خواهد کرد و تلاش برای اصلاح و بهبود شیوه زندگی در تمام طول عمر باید مدنظر قرار داشته باشد.
مدیر سلامت خانواده معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی در تعریف شیوه زندگی سالم بیان کرد: عادات و رفتارهای روزمره خود فرد است که باعث بهبود کیفیت زندگی و سلامتی می‌شود؛ با اصلاح سبک زندگی می‌توان به کاهش خطر بیماری‌های مزمن مانند: بیماری‌های قلبی، دیابت، چاقی و افزایش سلامت عمومی بدن دست‌یافت. همان‌گونه که رفتارهای ناسالم کم‌کم وارد زندگی ما شده و به عادات روزانه ما تبدیل می‌شوند، باید آنها را کم‌کم از زندگی خودمان کم و حذف کنیم.
وی مهم‌ترین عادات و سبک زندگی را این‌گونه تشریح کرد: تغذیه سالم، فعالیت فیزیکی کافی، خواب مناسب و به‌موقع، پرهیز از رفتارهای پرخطر مثل مصرف مواد و دخانیات، پرهیز از رفتارهای پرخطر ترافیکی، رعایت اصول ایمنی در منزل، مدرسه، محل کار که دو رفتار تغذیه سالم و فعالیت فیزیکی را بیشتر توضیح می‌دهم.
زابلی در خصوص تغذیه سالم تصریح کرد: پرهیزانه غذایی خوب وقتی خوب و سالم است که تمام نیازهای فرد را برآورده سازد و دو اصل تنوع و تعادل در آن رعایت گردد؛ تعادل یا توازن منظور تأمین انواع مختلفی از مواد غذایی به‌تناسب با یکدیگر است به‌نحوی‌که مصرف یک نوع ماده مغذی به مقدار زیاد سبب حذف سایر مواد مغذی نشود که منظور از تنوع یا گوناگونی مصرف چند غذای مختلف از گروه‌های غذایی است که در هرم راهنمای غذایی آمده است.
وی بیان اینکه بعضی از رهنمودهای تغذیه سالم به شرح زیر است، ادامه داد: استفاده از نان و غلات سبوس‌دار، استفاده از انواع میوه و سبزی در برنامه غذایی روزانه، استفاده از سبزی‌های تازه به‌صورت خام یا بخارپز در کنار غذا، افزودن سبزی بیشتر به سوپ، گنجاندن غذاهای گیاهی در برنامه غذایی هفتگی «خورش لوبیاسبز، بامیه، قورمه سبزی، کرفس، انواع آش، خوراک عدسی و لوبیا، انواع پلوهای تهیه شده با حبوبات و سبزی‌ها»، مصرف روزانه ۳-۲ لیوان شیر یا ماست کم‌چرب «استفاده از دوغ تازه کم‌نمک و استفاده از پنیر کم‌چرب»، محدودکردن مصرف چربی و روغن مخصوصاً روغن‌های نباتی و جامد، محدودکردن مصرف قند و شکر، گوشت قرمز و سفید تأمین‌کننده پروتئین و آهن موردنیاز بدن هستند؛ مصرف گوشت‌های کم‌چرب برای کاهش چربی‌های بد خون و پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی، فشارخون بالا، دیابت، بعضی سرطان‌ها و نقرس توصیه می‌شود.
مدیر سلامت خانواده معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی در خصوص فعالیت فیزیکی کافی تصریح کرد: کودکان روزانه ۶۰ دقیقه و نوجوانان و جوانان روزانه ۶۰-۳۰ دقیقه باید فعالیت فیزیکی با شدت متوسط تا شدید داشته باشند و شامل فعالیت‌های استقامتی، قدرتی و کششی یا انعطاف‌پذیری باشد. کودکان و نوجوانان نباید به مدت طولانی «هر بار بیش از یک ساعت در طول روز» بی‌حرکت باشند؛ فعالیت فیزیکی باعث: استحکام استخوان‌ها و تقویت عضلات بدن، افزایش انعطاف‌پذیری، واپایش وزن، تناسب‌اندام، تقویت قلب و تنفس، رشد و توسعه مهارت‌های فردی و اجتماعی، افزایش آرامش می‌شود.
دومین جلسه رسیدگی به اتهامات تتلو برگزار شد