به نقل از «اتاق خبر»

«بازار باز» به برج لاجوردی رسید

تاریخ انتشار: ۲۸ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۵۶۴۶۹۹

 

به گزارش اتاق خبر، به نقل از ایسنا، برگزاری پنجاه‌ و نهمین مجمع بانک مرکزی با اعلام خبر مهمی در حوزه پولی همراه بود. همتی - رئیس کل بانک مرکزی - از آغاز به کار عملیات بازار باز (OMO) از امروز (شنبه) هم‌زمان با ۲۸ دی‌ماه خبر داد و در حضور رئیس‌جمهور از سامانه معاملاتی رونمایی شد.

بازار باز عملیاتی است که رئیس کل بانک مرکزی از آن به عنوان انقلابی در سیاست‌گذاری پولی نام برده و گفته که "این روالی رایج در دنیا بود ولی اکنون که در ایران اجرایی می‌شود" می‌تواند تحول مهمی را در بازار پول، بانک‌ها، رابطه بانک‌ها با بانک مرکزی، وضعیت بدهی، سپرده قانونی و عملیات بین‌بانکی ایجاد کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این در حالی است که در حدود ۶۰ سال گذشته که بانک مرکزی تاسیس شده است، عملیات بازار باز وجود نداشت و مداخله بانک در بازار پول با روش‌های سنتی انجام می‌شد تا این‌که براساس مصوبه سال گذشته شورای هماهنگی اقتصادی و در ادامه مصوبات شورای پول و اعتبار،‌ مجوز اقدامات عملیات بازار باز در دستور کار قرار گرفت تا این‌که اکنون به مرحله اجرایی شدن رسیده است.

عملیات بازار باز دو نقطه مهم را مورد توجه دارد؛ از سویی عملیات بانکی و از سوی دیگر آنچه مربوط به تسویه بدهی‌های دولت از کانال انتشار اوراق است.

انتظار خروج بانک‌ها از بی‌نظمی

بانک مرکزی از عملیات بازار باز به عنوان کانالی برای کنترل بازار پول و دسترسی به اهداف تورمی خود استفاده می‌کند. تاکنون کنترل تورم و اهداف آن با کنترل پایه‌های پولی و نقدینگی انجام می‌شد، در حالی که به گفته رئیس کل بانک مرکزی این روش اصلا در دنیا کارایی ندارد و آنچه مورد استفاده قرار می‌گیرد عملیات بازار باز به مفهوم خرید و فروش اوراق خزانه دولتی توسط بانک‌های مرکزی از کانال بانک‌هاست که خرید و فروش را  برعهده دارند.

موضوعی که در این بین وجود دارد به بازار بین بانکی برمی‌گردد، یعنی محلی که بانک‌ها در آن قرار دارند و مبادلات بین آنها انجام می‌شود و همچنین اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی مطرح است. به هر صورت هرگاه بانک‌ها نقدینگی کم می‌آورند به چند مورد ممکن است دست بزنند؛ اقدام به دریافت سپرده با سود بالاتر، قرض گرفتن از همدیگر یا برداشت از بانک مرکزی. که این اقدام آنها موجب افزایش سود بین بانکی و اثرگذاری آن بر سود سپرده بانک‌ها و در نهایت تحت تاثیر قرار دادن تورم می‌شود.

این در شرایطی است که در سال‌های اخیر همواره اضافه برداشت از بانک مرکزی یا رشد سود بین بانکی از موارد بی انضباطی بانک‌ها و از چالش‌ها بیم بانک مرکزی و بانک‌ها بوده است که البته در حدود یک سال گذشته تا حدی کنترل و نرخ سود در این بازار کاهش داشت، همتی گفته که اکنون علی رغم فشارهایی به بازار پول وجود داشته نرخ سود بین بانکی که گاهی از ۲۳ درصد هم عبور کرده بود به حدود ۱۸.۵ درصد رسیده است.

اما این‌که عملیات بازار باز چه کمکی به بازار پول و تعادل در بازار بین بانکی و به نظم کشیدن بانک‌ها کند، موضوعی است که رئیس کل بانک مرکزی توضیح داده است که وقتی دولت اوراق را منتشر و در بازار قرار دارد، به هر صورت بانک‌ها نیز از این اوراق خریداری می‌کنند که از محل آن سود دریافت کنند و به عنوان یکی از دارایی‌های آنها تلقی می‌شود، این در حالی است که در جریان بازار باز  کنترل نرخ سود کوتاه‌مدت و یا بین بانکی از کانال آن امکان پذیر خواهد بود؛ به گونه‌ای که اگر زمانی بانک‌ها دچار کمبود نقدینگی شوند و نرخ سود در بازار بین بانکی بالا برود، بانک مرکزی شروع به خرید اوراق از بازار و تزریق پول می‌کند تا بانک‌ها بتوانند مشکل نقدینگی را حل کرده و نرخ سود بین بانکی کاهش پیدا کند. البته برعکس این موضوع نیز اتفاق خواهد افتاد.

بنابراین از این پس بانک مرکزی از طریق خرید و فروش اوراق خزانه، نرخ سود بانکی را تنظیم و از طریق آن به اهداف تورمی که مدنظر دارد خواهد رسید.

تسویه بدهی دولت با ورود بانک‌ها

سوی دیگر بازار باز به دولت برمی‌گردد که تسویه بدهی‌های خود را از کانال انتشار اوراق انجام می‌دهد و طی سال‌های اخیر اغلب از این روش استفاده کرده است ولی با راه‌اندازی بازار باز کانال اصلی انتشار و تسویه بدهی این محل خواهد بود.

این در حالی است که در تبصره(۵) بودجه امسال نیز بهادار سازی بدهی دولت مورد تاکید قرار گرفته بود تا در بازار باز انجام شود. سازمان برنامه و بودجه این‌گونه برنامه ریزی کرده بود که اگر بانک مرکزی عملیات بازار باز را اجرایی کند و در بازار ثانویه دست به خرید و فروش اوراق دولتی بزند و بانک‌ها را مکلف کند تا اوراق دولتی را به عنوان وثیقه در قبال وام یا اضافه برداشت نزد بانک قرار دهند، در این حالت قاعده استقراض بانک‌ها از بانک مرکزی تغییر خواهد کرد و به عبارتی وثیقه‌گیری یا توثیق اوراق مالی را می‌پذیرند که باعث می‌شود عملیات بازار باز راه افتاده و دولت بتواند بدهی خود به سیستم بانکی را بهادارسازی کند.

بر این اساس بدهی دولت به بانک‌ها با عنوان دارایی بانک حساب شده و سیال خواهد بود. در عین حال که بدهی دولت به بانک‌ها گه در حال حاضر به عنوان یک دارایی منجمد و غیرقابل حرکت است ، سیال می‌شود.

اما در هر صورت راه‌اندازی بازار باز تا اواخر سال طول کشید و عملا نتوانست انتظارات بودجه ۱۳۹۸ را برآورده کند و در سال آینده مورد توجه است. در لایحه بودجه ۱۳۹۹ انتشار حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان اوراق در دستور کار قرار دارد که عملیات بازار باز از محل‌های اصلی انتشار اوراق است و پیش‌بینی شده تا در جریان آن است که بخشی از اوراق دولت به عنوان سپرده قانونی بانک‌ها قرار گیرد و همچنین بانک مرکزی به جای اعطای خط اعتباری به بانک‌ها و اضافه برداشتی که دارند به آنها اوراق می‌دهد تا بتواند در کنار تامین مالی برای دولت، نظم را در شبکه بانکی ایجاد کند.

انتهای پیام/

منبع: اتاق خبر

کلیدواژه: تسویه بدهی دولت عملیات بازار باز بانکی بانك مركزي

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.otaghnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اتاق خبر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۵۶۴۶۹۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پیش‌بینی جدید کیهان از نرخ ارز در بازار

کارشناسان همواره تاکید می‌کنند که پس از رفع تنش‌ها و فروکش کردن التهابات، نرخ دلار نیز با شیب زیاد کاهش پیدا خواهد کرد.

به گزارش کیهان، نرخ دلار در بازار غیررسمی ارز که روند نزولی خود را در روز‌های گذشته آغاز کرده بود در معاملات دیروز با شدت بیشتری به ریزش خود ادامه داده، به گونه‌ای که در کمتر از ۴۸ ساعت گذشته با عقبگرد دو کاناله به کانال ۶۳ هزار تومانی رسیده است.

بر اساس مشاهدات میدانی از معاملات غیررسمی ارز در محدوده میدان فردوسی و چهارراه استانبول، فروشندگان، دلار‌های خود را با نرخ ۶۳ هزار و ۸۰۰ تومان عرضه می‌کنند، اما معامله‌گران همچنان تمایلی به خرید نشان نمی‌دهند.

در کانال‌های تلگرامی نیز نرخ معاملات فردایی دلار روند نزولی قابل توجهی داشته و به کانال ۶۴ هزار تومانی رسیده است. کانال‌های تلگرامی در حالی نرخ ۶۴ هزار و ۷۵۰ تومان را برای معاملات فردایی اعلام می‌کنند که انتظارات معامله‌گران نرخ‌هایی به مراتب پایین‌تر را تقاضا می‌کند.

احتمال بالای ادامه ریزش نرخ دلار

معامله‌گران بازار ارز اشاره می‌کنند که پس از عملیات مقتدرانه «وعده صادق» التهاباتی در بازار ارز ناشی از پاسخ احتمالی رژیم صهیونیستی شکل گرفت، اما پس از ساقط شدن چند ریزپرنده توسط پدافند کشورمان در اصفهان مشخص شد که گمانه‌زنی‌ها از تشدید التهابات نادرست بوده و حال که تنش‌ها پایان یافته است احتمال ریزش بیشتر نرخ دلار بسیار بالاتر است. معامله‌گران به همین دلیل فعلا از خرید امتناع می‌کنند و دست نگه داشته‌اند. کارشناسان نیز همواره تاکید می‌کنند که پس از رفع تنش‌ها و فروکش کردن التهابات، نرخ دلار نیز با شیب زیاد کاهش پیدا خواهد کرد.

مدیریت نرخ دلار در بانک مرکزی

امیر شهریاری عضو اتاق بازرگانی ایران درباره اتفاقات اخیر بازار ارز گفت: پیش از عملیات مقتدرانه نظامی ایران با عنوان «وعده صادق» نیز پیش‌بینی افزایش قیمت در بازار وجود داشت، اما فرآیند کنترل و مدیریت بازار ارز به نحوی از سوی بانک مرکزی صورت گرفت که افزایش قیمت به صورت مقطعی و زودگذر خود را در بازار نشان داد و بلافاصله فروکش کرد.

او تاکید کرد: تاکنون با مداخله هوشمندانه و نظارت سیاستگذار، قیمت ارز کنترل شده و با ادامه یافتن آرامش کنونی می‌توان به کاهش قیمت دلار و رسیدن به کانال‌های پایین‌تر نیز امیدوار بود.

نتیجه وعده صادق

سید کمال سیدعلی؛ معاون ارزی اسبق بانک مرکزی تصریح کرد: عملیات مقتدرانه نظامی ایران در وعده صادق باعث شد شاهد تأثیر آن‌چنانی بر افزایش نرخ ارز نباشیم و حتی روند قیمتی نیز به‌خلاف فضاسازی‌ها و پیش‌بینی‌ها نزولی شد.

او با اشاره به این که بنیاد‌های اقتصاد ایران رو به بهبود است، افزود: رشد اقتصادی بیشتر شده است و شاهد افزایش سرمایه‌گذاری در کشور هستیم و از طرف دیگر نرخ رشد نقدینگی و نرخ رشد پایه پولی روند کاهشی دارد بر همین اساس این موضوع موجب خواهد شد کنترل بازار ارز با سهولت بیشتری انجام گیرد.

معاون ارزی اسبق بانک مرکزی تأکید کرد: انتظارات بیش از حد از بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز غیرعقلایی است و اقتصاددان‌های کشور نیز متفق‌القول معتقدند که سایر دستگاه‌ها باید به بانک مرکزی برای کنترل تورم، رشد تولید و افزایش درآمد‌های ارزی کمک کنند و اگر بهبود متغیر‌های اقتصادی ادامه داشته باشد رشد نرخ ارز هم به همان نسبت کاهشی خواهد شد.