به نقل از «جماران»

ایران عضو دائم سازمان همکاری شانگهای می شود؟

تاریخ انتشار: ۲۹ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۵۸۱۰۷۸

به گزارش جماران؛ این احتمال وجود دارد که عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای که سازمانی میان‌دولتی برای همکاری‌های امنیتی، اقتصادی و فرهنگی است در نشست‌ آتی این سازمان پذیرفته شود.

پس از برگزاری نوزدهمین اجلاس سازمان همکاری شانگهای ۲۳ و ۲۴ خرداد ماه جاری ( ۱۳و ۱۴ ژوئن) در شهر بیشکک قرقیزستان با حضور سران ۱۱ کشور از جمله جمهوری اسلامی ایران برگزار شد، چندین بار از عضویت دائم ایران در این سازمان سخن به میان آمده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سران کشورهای؛ چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، پاکستان و هند اعضای اصلی و سران کشورهای؛ ایران، مغولستان، افغانستان و بلاروس به عنوان اعضای ناظر در این سازمان حضور دارند.

اگرچه جمهوری اسلامی ایران از نخستین کشورهایی بود که بعد از مغولستان به عنوان ناظر به عضویت این سازمان در آمد و درخواست عضویت رسمی خود را ۱۱ سال قبل به این سازمان ارائه کرد، اما هنوز این عضویت قطعی نشده است. موضوع عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران تاکنون در چند جلسه در دستور کار آن قرار گرفته است، اما تصمیم نهایی در این مورد به دلایل خاصی از جمله سایه برخی تحریم‌های آمریکا علیه ایران گرفته نشده است.

سازمان همکاری شانگهای سازمانی میان‌دولتی برای همکاری‌های امنیتی، اقتصادی و فرهنگی است که در سال ۲۰۰۱ توسط سران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان و با هدف برقرار کردن موازنه در برابر نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه پایه‌گذاری شد. هند و پاکستان نیز که چند سال عضو ناظر سازمان همکاری شانگهای بودند، از تابستان ۲۰۱۶ به عضویت کامل این سازمان درآمدند.

برای پذیرش عضو جدید در این سازمان باید همه اعضا رای موافق داشته باشند و از جهت اداری و حقوقی هم باید شرایط و مقررات دو جانبه میان سازمان و کشور متقاضی عضویت فراهم شود و حدود ۲۸ سند حقوقی میان طرفین امضا شود.

با توجه به اینکه روسیه و چین قدرت‌های تعیین کننده در سازمان همکاری شانگهای هستند، طبیعتا پذیرش عضو جدید در این سازمان به موافقت این دو کشور بستگی دارد.

روسیه از پیوستن ایران حمایت می کند

بر اساس گزارش «سی‌ان‌اس نیوز»،سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در تازه‌ترین اظهار نظر خود با رد درخواست آمریکا برای منزوی ساختن ایران،‌از عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای حمایت کرده است.

لاوروف در سخنانی در یک مجمع ژئوپلتیک در دهلی‌نو خاطرنشان کرد که سازمان همکاری شانگهای دربرگیرنده چین، پنج کشور عضو سابق اتحاد شوروی (روسیه، قزاقستان، ‌تاجیکستان، قرقیزستان و ازبکستان)، هند و پاکستان است. ایران عضو ناظر این سازمان است و ما از درخواست ایران برای عضویت کامل حمایت می‌کنیم.

وزیر خارجه روسیه تاکید کرد:‌ همچنین اکثر کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای از درخواست ایران حمایت می‌کنند و من اطمینان دارم که این درخواست محقق خواهد شد.

گسترش روابط با چین

 این در حالی است که "جینگ شوانگ" سخنگوی وزارت امور خارجه چین در واکنش به اظهارات لاوروف درباره پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای گفت: «می‌دانیم که ایران به عنوان عضو ناظر از مدت‌ها پیش در رویدادهای مرتبط مشارکت داشته است. در ارتباط با افزایش اعضای این سازمان، چین در ارتباط نزدیک با سایر اعضا خواهد بود و ما با یکدیگر تصمیم خواهیم گرفت.»

  ایران و چین طی سالهای اخیر روابط گسترده و تنگاتنگی داشته اند. در حاشیه اجلاس گذشته سازمان شانگهای حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی، با شی جین‌پینگ، همتای چینی خود و دیگر عضو قدرتمند شانگهای دیدار و گفت‌وگو کرده بود.

در این دیدار ضمن تأکید بر تعهد ایران به برجام و انتقاد از یکجانبه‌گرایی آمریکا و خروج این کشور از برجام بدون هرگونه بهانه‌ای، به ظرفیت‌های فراوانی برای گسترش روابط با چین اشاره کرده و گفته بود که ایران با توجه به موقعیت ممتاز جغرافیایی، آماده است نقش مهم و پیش‌برنده‌ای در پروژه کمربند–راه  ایفا کند. همچنین ایران علاوه بر ادامه همکاری با چین در حوزه انرژی، علاقمند به توسعه زیرساخت‌ها برای روابط پایدار و راهبردی در تامین انرژی چین است.

شی جین‌پینگ در حاشیه اجلاس سازمان همکاری شانگهای به همتای ایرانی خود اطمینان داد که کشورش بدون توجه به شرایط موجود به گسترش مناسبات خود با تهران ادامه خواهد داد.

روسیه در سال جاری ریاست دوره‌ای سازمان همکاری شانگهای را بر عهده دارد و در ماه ژوییه (تیر ماه ۱۳۹۹) میزبان نشست سالیانه آن خواهد بود. به نظر  نمی‌رسد کشورهای موسس این پیمان در آسیای مرکزی از جمله ازبکستان، قرقیزستان و قزاقستان مخالفتی با پیوستن ایران به سازمان شانگهای داشته باشند و این احتمال وجود دارد که عضویت ایران در این سازمان در دوره بعدی پذیرفته شود.

منبع: جماران

کلیدواژه: قیمت خودرو سیل سیستان و بلوچستان قیمت بنزین بودجه 99 روسیه سازمان همکاری شانگهای قرقیزستان وزیر امور خارجه روسیه برجام ایران سازمان همکاری شانگهای قیمت خودرو سیل سیستان و بلوچستان قیمت بنزین بودجه 99 امام خمینی س سید مصطفی خمینی سید احمد خمینی سید حسن خمینی انقلاب اسلامی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۵۸۱۰۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

لزوم همکاری ‌های امنیتی در بستر سازمان شانگهای

به گزارش جام جم آنلاین، سازمان همکاری شانگهای نقشی محوری در رسیدگی به چالش‌های منطقه‌ای به ویژه در مبارزه با تهدیدات تروریستی جدید و بی‌ثباتی در منطقه اوراسیا ایفا می‌کند. این سازمان با تلاش‌های هماهنگ میان کشورهای عضو، همکاری در اشتراک گذاری اطلاعات را تقویت و اقداماتی را برای پاسخ مشترک به تهدیدات ترکیبی مانند خرابکاری و حملات تروریستی تدوین می‌کند.

حملات تروریستی اخیر به تالار شهر کروکوس در مسکو و بمب گذاری در شهر کرمان ایران باعث شد همکاری اطلاعاتی و سطح هوشیاری سازمانی برای مبارزه با تروریسم، تجزیه‌طلبی و افراط گرایی افزایش یابد. همچنین با گذار جهان از حالت تک قطبی به چندقطبی، مناطق جغرافیایی مستعد درگیری‌ها و جنگ‌های نیابتی به طور مداوم در حال گسترش هستند.

از آنجایی که سازمان همکاری شانگهای به عنوان بستری برای تقویت یکپارچگی و توسعه اقتصادی در سراسر اوراسیا عمل می‌کند، هرگونه بی‌ثباتی و ناامنی می‌تواند مانع پیشرفت یکپارچگی و در نتیجه رشد اقتصادی شود.

نشست آستانه

روسیه، چین، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان در سال ۱۹۹۶ سازمان شانگهای پنج را تشکیل دادند. از سال ۱۹۹۸ منشور سازمان همکاری شانگهای بندی کلیدی را در ماده نخست خود گنجانده است که بر تلاش‌های مشترک برای مبارزه با جدایی طلبی، افراط گرایی و تروریسم تأکید می کند. در سال ۲۰۰۱ ازبکستان به سازمانی پیوست که بعداً به سازمان همکاری شانگهای تغییر نام داد.

دوم و سوم آوریل آستانه قزاقستان میزبان نوزدهمین نشست دبیران شورای امنیت کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای بود. ایران برای نخستین بار به عنوان عضو کامل سازمان همکاری شانگهای در نشست شرکت کرد و مغولستان و بلاروس به عنوان کشورهای ناظر سازمان همکاری شانگهای به عنوان مهمان دعوت شدند.

قزاقستان ریاست نشست را برعهده داشت. قاسم جومارت توکایف، رئیس جمهور قزاقستان در سخنرانی خود تأکید کرد، مقابله با «سه نیروی شر» (تروریسم، جدایی‌طلبی و افراط‌گرایی) و همچنین جرایم سازمان یافته فراملی، قاچاق مواد مخدر و چالش‌های امنیت سایبری، اولویت ریاست قزاقستان در سازمان همکاری شانگهای است.

سناریوی ژئوپلیتیک

در سخنرانی افتتاحیه سال ۲۰۰۱ نورسلطان نظربایف رئیس جمهور سابق قزاقستان، افغانستان را «مهد تروریسم» توصیف کرد. 20 سال پس از آن، خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان به ظهور مجدد فعالیت‌های تروریستی و بی‌ثباتی منطقه‌ای ناشی از این کشور منجر شد که حملات ژانویه در کرمان ایران این موضوع را تأیید می‌کند.

از آنجایی که هرج و مرج هدف کلیدی تروریسم است، حمله اخیر در مسکو که به وسیله شهروندان آسیای مرکزی انجام شد، برای اعضای سازمان همکاری شانگهای نگران‌کننده است. پیامدهای چنین رویدادهایی می‌تواند به اختلاف کشورهای همسایه، روسیه و تاجیکستان دو عضو سازمان منجر شود.

در واقع روند نگران کننده‌ای در آسیای مرکزی به عنوان بستری برای پرورش ایدئولوژی‌های افراطی در حال ظهور است. در همین راستا، داعش خراسان تبلیغات را به چندین زبان ازجمله تاجیکی، ازبکی و روسی منتشر می‌کند.

علاوه بر این، طالبان افغانستان در تلاش‌های خود برای ریشه‌کن کردن گروه‌های تروریستی که عمدتاً از آسیای مرکزی و افغان‌ها تشکیل شده، متناقض رفتار می کند. شواهد اخیر حاکی از آن است طالبان از حضور و فعالیت‌های القاعده در افغانستان حمایت می کند و اجازه می‌دهد فضای امنیتی این کشور را پیچیده‌تر کند.

در دوره کنونی شناسایی نیروهای مستعد به طور فزاینده‌ای چالش برانگیز شده است، به ویژه در مواردی مانند حمله مسکو که در آن تروریست‌ها دیگر متعصب نیستند، بلکه داوطلبان یا مزدورانی هستند که اینترنتی استخدام می‌شوند. این افراد اغلب بی‌سواد و فقیر هستند و با وعده غرامت ناچیز فریفته می‌شوند.

 ساختار منطقه‌ای ضد تروریسم

سازمان همکاری شانگهای شاهد تقویت همکاری علیه تروریسم است که با ایجاد ساختار منطقه‌ای ضد تروریسم (RATS) در سال ۲۰۰۱ به اوج خود رسید. این سازمان مستقر در تاشکند ازبکستان، چارچوبی مشترک برای رسیدگی به چالش‌های جهانی تروریسم و ​​افراط‌گرایی ایجاد و به کشورهای عضو در توسعه راهبرد‌های ضد تروریسم کمک کرد.

ساختار منطقه‌ای ضد تروریسم مانورهای مشترکی را با هدف افزایش ظرفیت سازمان همکاری شانگهای در مقابله با شورش و تروریسم به وسیله آموزش پرسنل نظامی در عملیات تاکتیکی ضد تروریسم آغاز کرد.

طبق منابع منتشر شده، میان سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ ساختار منطقه‌ای ضد تروریسم به منطقه سازمان همکاری شانگهای کمک کرد تا از ۲۰ حمله تروریستی و ۶۵۰ جنایت مرتبط با ترور جلوگیری کند، همچنین یک هزار و 700 افراط گرا را خنثی و 2 هزار و 700 تروریست را دستگیر کرد.

 ساختار منطقه‌ای ضد تروریسم  خود را با چالش‌های جدید ناشی از فعالیت‌های استخدام اینترنتی گروه‌های تروریستی سازگار کرده، به طوری که عملیات اطلاعاتی مشترکی را برای جلوگیری از کاربرد اینترنت برای اهداف تروریستی، جدایی طلبانه و افراطی انجام داده است.

همچنین یادداشت همکاری موجود میان ساختار منطقه‌ای ضد تروریسم، سازمان شانگهای و مرکز ضد تروریسم کشورهای مشترک المنافع تلاش‌های امنیت جمعی کشورهای منطقه را تقویت می‌کند.

۲۹ مارس اجلاس چهل و یکم ساختار منطقه‌ای ضد تروریسم در تاشکند با حضور هیئت‌های ذی صلاح هند، جمهوری اسلامی ایران، قزاقستان، چین، قرقیزستان، پاکستان، فدراسیون روسیه، تاجیکستان، ازبکستان و نمایندگان کمیته اجرایی ساختار منطقه‌ای ضد تروریسم سازمان شانگهای برگزار شد.

همچنین در نشست موسوم به «اوراسیا-ضد ترور-۲۰۲۳» در شهر بیشکک تصمیماتی برای تصویب پیش نویس برنامه همکاری کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در مقابله با تروریسم، جدایی طلبی و افراط گرایی برای سال‌های ۲۰۲۵-۲۰۲۷ و همچنین نتیجه مانور مشترک ضد تروریسم اتخاذ شد.

در این میان پیشنهاد قرقیزستان در راستای عملیات مشترک برای خدمات مرزی از سوی کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای با نام «همبستگی ۲۰۲۴» مورد حمایت قرار گرفت.

نتیجه‌گیری

حملات تروریستی اخیر در مسکو، کرمان و استان خیبر پختونخوا پاکستان بر ضرورت افزایش هوشیاری و همکاری در سازمان همکاری شانگهای برای مبارزه مؤثر با تروریسم، جدایی طلبی و افراط گرایی تأکید می‌کند.

هرچند سازمان همکاری شانگهای به عنوان بستری کلیدی برای همکاری امنیتی منطقه‌ای به تکامل خود ادامه می‌دهد، اما ابتکاراتی مانند ساختار منطقه‌ای ضد تروریسم در تقویت تلاش‌های جمعی و رسیدگی به چالش‌های نوظهور، به ویژه مقابله با فعالیت‌های استخدام اینترنتی و تهدیدات امنیتی مرزی ضروری است.

چشم‌انداز جدید ژئوپلیتیکی ناشی از جنگ اوکراین و شکاف متعاقب آن در روابط بین‌الملل، نباید مانع از جریان اطلاعاتی میان کشورها و همکاری در تلاش‌های ضد تروریسم شود.

علاوه بر فعالیت‌های ضد تروریسم و ​​ضد شورش، سازمان همکاری شانگهای دائم بر روی مبارزه با قاچاق غیرقانونی مواد مخدر، روان‌گردان‌ها، جرایم سازمان‌یافته فراملی، گسترش همکاری در زمینه امنیت اطلاعات بین‌المللی و همچنین همکاری بیشتر در چارچوب نهادهای چندجانبه مانند سازمان ملل متحد، کنفرانس تعامل و اعتمادسازی آسیا و سازمان پیمان امنیت جمعی کار می‌کند.

منبع: راهبرد معاصر