شوکی که اقای رئیس جمهور به روس ها داد: می مانم تا هستم!
تاریخ انتشار: ۳۰ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۵۸۷۸۳۶
ساعت 24-ولادیمیر پوتین؛ مرد سیاست، مرد اطلاعات، مرد جاسوسی، مرد کا گ ب،مرد مذهبی از تبار تزارهای ارتدوکس، معروف به مرد یخی که از سال 99 تا امروز بر مسند قدرت است؛ با تغییر ساختار سیاسی روسیه به مردم کشورش گفت که پسا پوتین هم در کار است! سنت هر ساله فدارسیون تاریخی این کشور، حجت سیاسی را بر مردم روس تمام کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
پوتین از تغییر مدل ها خبر داد، مدلی که وقتی او نقش رهبر روس ها را داشت یار غارش مدیریت روس ها را به عهده می گرفت یا بالعکس! اما حالا پوتین در سخنرانی سالانه پس از سه دهه قدرت برگ جدیدی رو کرد. رفیق شفیق و یار دیرینه دولت را رها کرد و کرسی امنیت را چسبید و خودش نیز حرف از تغییر قانون اساسی زد!
پوتین دوره آخر ریاست جمهوری خود را پشت سر می گذراند. اما آیا بعد از این می تواند در قدرت بماند؟ قانون اساسی روسیه می گوید او دیگر حق ریاست جمهوری ندارد پس ولادیمیر پوتین چگونه می تواند جهان را کما فی سابق مدیریت کند؟
با توجه به دغدغه های سیاست خارجی روسیه، مسائل داخلی و اقتصادی که چندان روی خوشی در سال گذشته به روس ها نشان نداد. پوتین در حالی دوره اخر ریاست جمهوری را می گذراند و دولت را به شخص دیگری واگذار کرده است که درگیر مسائل مهمی همچون، سوریه،عراق، لیبی، گاز مدیترانه، بازی با کارت چین، کره شمالی و ایران مقابل امریکا، پرونده مهم اوکراین،تحریم ها از سوی اروپا، اینها همه موضوعاتی است که برای پوتین و سیاست تزاری او با چاشنی کلیسای ارتدوکس، قابل هضم نیست که نیمه کاره رها کند! از رسم قدرت طلبی او به دور است...
در ادامه گزارشی از تحلیل برخی از رسانه ها آمده است بخوانیم تا پاسخ سوال را بیابیم....
دمیتری مدودف یار دیرینه از کا گ ب تا امروز....
یورو نیوز در گزارشی تحلیلی می نویسد: ظهر روز چهارشنبه در حدود نهصد نفر در سالن مانژ در نزدیکی کرملین در انتظار ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه بودند تا مطابق رسم هر ساله به تبیین مشکلات کشور و راه حلهای آن صحبت کند؛ سنتی که از سال ۱۹۹۳ یعنی اندکی پس از فروپاشی شوروی پایهگذاری شده است.
جلسهای که اگرچه به سخنرانی سالیانه رئیسجمهوری در شورای فدرال (مجلس علیا) شهرت دارد، اما نمایندگان مجلس دوما (مجلس سفلی) نیز به همراه دولتمردان، هیات وزرا، دادستان و روسای دادگاهها، اعضای کمسیون مستقل انتخابات، استانداران، چهرههای سرشناس دینی، علمی، ورزشی و همچنین خبرنگاران نیز در آن حضور دارند.
با اینکه پیش از این نشست، کرملین به موضوعاتی که احتمال میرفت رئیسجمهور به آنها بپردازد، اشارهای نکرده بود؛ اما برخی شنیدهها از افزایش درآمدها به عنوان یکی از موضوعات کلیدی خبر میداد.
ساعت، ۱۲ و یک دقیقه را نشان میداد که دمیتری مدودف، نخست وزیر وارد سالن شد و در کنار روسای مجالس علیا و سفلی نشست و سه دقیقه پس از آن، پوتین برای بار شانزدهم به عنوان رئیسجمهور وارد این اجلاس شد و صحبتهایش را با تکیه بر تغییر و توسعه آغاز کرد؛ موضوعی که به نظر میرسد پیامی بود بر چرایی استعفای چند ساعت بعدِ دمیتری مدودف، نخست وزیر روسیه که به دنبال آن دولت نیز استعفا کرد.
سخنرانی امسال پوتین تنها یک ساعت و ۱۲ دقیقه بیشتر به طول نینجامید و بر خلاف سال گذشته معطوف بود به مسائل داخلی روسیه. مرد شماره یک کرملین صحبتهای خود را با ضرورت تغییر برای دستیابی به توسعه آغاز کرد و به دنبال آن بر سیاستهای دولت برای افزایش جمعیت تاکید کرد و اینکه چه کارهایی شده و چه کارهای دیگری باید صورت بگیرد. صحبتهایی که میشد همان موقع هم این برداشت را کرد که خبری در راه است.
پوتین هنگامی که پشت میکروفن قرار گرفت در همان ابتدا گفت: «ما فورا باید مشکلات را حل کنیم، چرا که آنها در پروژههای ملی نمایش داده میشوند.»
همواره توسعه و پیشرفت مطالبهای مهم از سوی شهروندان جوامع مطرح میشود و به دنبال آن مردمان هر کشوری بهتر شدن شرایط را جستجو میکنند؛ موضوعی که نخستین محور صحبتهای پوتین را نیز با تکیه بر مسائل اجتماعی تشکیل داد و اشاره کرد: «امروز در جامعهی ما، درخواست برای تغییر واضح است و مردم برای دستیابی به توسعه تلاش میکنند. آنها آماده هستند تا مسئولیت امور خاص را بر عهده بگیرند. چرا که آنها اغلب بهتر میدانند که چگونه در محل زندگی و کار خود میتوانند تغییراتی ایجاد کنند.»
محورهای مورد بحث پوتین و ابراز نگرانی او در مسائل داخلی شامل تولد و افزایش جمعیت، توسعه نظام آموزشی، امید به زندگی، وضعیت اقتصادی، جامعه و سیاست بین الملل بود که برخلاف سال های گذشته گریز کوتاهی به آن زد. پوتین پس از سخنرانی درباره دکترین سیاست خارجی کشورش شوکی که قرار بود به روس ها بدهد را داد و آنهم چیزی نبود جز تعیین تکلیف قانون اساسی و تغییر قانون سیاسی! چراکه به منزله آن پوتین می تواند بازهم در قدرت بماند!
به گزارش یورونیوز، گریز کوتاه پوتین به مسائل بینالمللی که چند دقیقهای بیشتر به طول نینجامید از این دریچه بود که امسال هفتاد و پنجمین سالگرد پیروزی روسها در جنگ جهانی دوم است و این برای روسیه مقدسترین تعطیلات است و تاکید کرد که «ما باید پیروزی خود را از دروغ حفظ کنیم.» وی در ادامه به وقایع خاورمیانه و شمال آفریقا اشاره کرد و درگیریهای منطقهای را تهدیدی برای امنیت جهانی دانست و گفت: «پنج کشور شورای امنیت هستند که مسئولیت ثبات در کره زمین را به عهده دارند.»
وی در ادامه به اهمیت همکاریهای نظامی اشاره کرد و گفت: «روسیه برای تقویت همکاری با همه شرکا علاقهمند است و ما به دنبال تحمیل خواستههای خود نیستیم. روسیه همچنان تسلیحاتی دارد که دیگران تولید نکردهاند.»
پوتین قدرت ابدی گرفت؟
پوتین در قسمت دیگری از صحبتهای خود تاکید کرد که «عظمت روسیه از زندگی عزتمندانهی شهروندان جدا نیست و از همین رو حرکت به سمت اهداف تعیین شده با مشارکت فعال و تلاش بسیار همهی ارکان دولت و جامعه میسر میشود.» وی در خصوص اینکه برخی سخن از اصلاح قانونی اساسی میزنند تصریح کرد: «کسی نمیتواند مخالف قانون اساسی باشد؛ چرا که ربع قرن پیش در میانهی یک بحران شدید به تصویب رسید و از آن زمان تا کنون به طرز چشمگیری اوضاع تغییر کرده است. اگرچه مشکلات اقتصادی همچنان وجود دارد، اما ما دیگر در پایتخت حمله مسلحانه نداریم و یا با کانون گرم فعالیتهای تروریسیتی در قفقاز شمالی روبرو نیستیم. من معتقدم که نیازی به اصلاح آن وجود ندارد و قانون اساسی سال ۱۹۹۳ فرسوده نشده است؛ با این حال منتقدین میتوانند تعدادی از اصلاحات مورد نظر خود را برای گفتگو ارائه دهند.»
وی در مورد مدت زمان طولانی ریاست جمهوری خود نیز در پایان چنین توضیح داد: «من می دانم که در جامعه ما این بحث وجود دارد که یک شخص نباید بیش از یک زمان مشخصی در پست ریاست جمهوری قرار داشته باشد؛ من هم با این موضوع موافقم اما نه در این لحظه؛ چرا که همهی شما میدانید چه شکافی بین سطوح دولت به وجود میآید.»
پوتین در بخش پایانی صحبتهای خود، به ضرورت اصلاح ساختار تشکیل کابینه اشاره کرد به عبارتی سخن از یک تغییر در سیستم سیاسی به میان آورد که به موجب آن نقش و اهمیت پارلمان و احزاب در کشور افزایش پیدا میکند. از این رو وی گفت: «اکنون رئیسجمهور تنها برای انتصاب نخستوزیر از پارلمان اجازه میگیرد، اما من پیشنهاد میکنم که این روند تغییر پیدا کند و معاونین نخستوزیر و وزرا نیز از سوی مجلس پیشنهاد شوند.»
پوتین چه می خواهد؟
هنوز بسیاری از مردم و صاحبنظران در روسیه به درستی نمی دانند که در آینده چه اتفاقی در دستگاه حاکمیتی این کشور خواهد افتاد اما آنچه امروز به نظر می رسد اینکه ولادیمیر پوتین قوی ترین فرد روسیه به دنبال آن است تا پهناورترین کشور جهان را از وابستگی به یک فرد نجات دهد.
خبرنگار ایرنا از مسکو در ابنباره می گوید: بنظر میرسد پوتین عصر پس از خود را در روسیه کلید زده است مخصوصا اگر به این نکته توجه کنیم که پس از سال ۲۰۲۴ میلادی، او دیگر نمی تواند به عنوان رئیس جمهور بر کشورش حکمرانی کند.
براساس پیشنهادهای پوتین برای تغییر قانون اساسی روسیه که هفته گذشته در سخنرانی وی برای مقامات روسیه عنوان شد، این کشور از یک حکومت ابر ریاستی به جمهوری ریاستی تغییر شکل خواهد یافت بنابراین اهمیت مساله جانشین پوتین در سپهر سیاسی روسیه نیز کاهش خواهد یافت ضمن اینکه رئیس جمهور بعدی روسیه نمی تواند بیش از ۱۲ سال بر مسند قدرت باشد.
افزایش اختیارات شورای فدراسیون روسیه و استانداران، مکانیزم جدیدی است که پوتین برای روسیه در نظر گرفته است پس از او جایگاه رییس جمهوری تفاوت بنیادی نسبت به امروز خواهد داشت.
بسیاری بر این باروند که امروز قوی ترین مرد روسیه به دنبال محکم کاری برای دورانی است که رئیس جمهور دیگری بر مسند قدرت می نشیند، پوتین دیگر نمی خواهد تمام قدرت در دست یک فرد باشد حتی اگر او نزدیک ترین و قابل اعتمادترین فرد به وی باشد.
در حال حاضر اکثر صاحبنظران و نخبگان سیاسی در روسیه از طرح پوتین حمایت می کنند چرا که آنان نیز معتقدند تمرکز نیافتن تمام قدرت در دست یک فرد در روسیه کاری کاملا صحیح و عقلانی است و کرملین باید هر چه زودتر از وابستگی به یک فرد رهایی یابد چرا که وابستگی به یک فرد در بلند مدت به نقطه ضعف روسیه تبدیل خواهد شد.
درحال حاضر همه چیز در روسیه در خدمت رئیس جمهوری است و با توجه به پیشنهادهای اخیر پوتین برای اختصاص بسته های حمایتی گسترده به نیازمندان و افراد آسیب پذیر، تغذیه رایگان کودکان در مدارس و همچنین اختصاص تسهیلات ویژه برای فرزند آوری، محبوبیت رهبر ۶۷ ساله روس ها افزایش هم یافته است فردی که طرفدارانش دوست دارند از او به عنوان پدر ملت یاد کنند.
با این وجود مهمترین پرسش درحال حاضر این است که پوتین پس از سال ۲۰۲۴ میلادی چه عنوان و جایگاهی در روسیه خواهد داشت؟ بعید نیست با توجه به افزایش اختیارات شورای فدراسیون در صورت تصویب قانون اساسی جدید روسیه، در آینده نزدیک او را در صندلی ریاست این شورا ببینیم.
نشستن مدودف در شورای امنیت این کشور خود نیز بسیار حائز اهمیت است، چرا که پوتین ضمن تاکید بر اهمیت این جایگاه اعلام کرد که از امروز مدیران دو تابعیتی در روسیه جایی ندارند. اظهارات مرد یخی روس ها نشان از این می دهد که سطح امنیتی این کشور بیش از همیشه افزایش یافته است و ظاهرا پوتین با توجه به انتصاب جدید مدودف بودجه قابل تاملی را برای امنیت و دفاع روسیه در نظر گرفته است. در نهایت این دو یار دیرینه در پسا پوتین نیز با توجه به تغییر ساختار سیاسی باز هم برای روس ها تصمیم خواهند گرفت و وزیران کلیدی که با اختیار رئیس جمهور انتخاب می شوند احتمالا همان ها خواهند ماند اینکه ایا سرگئی لاورف در جای خود بماند یا خیر؟ هنوز معلوم نیست! اما مساله ای که به وضوح دیده می شود این است که ظاهرا پوتین با تغییر قانون ریاست جمهوری،پدر ملت به مادر مادام العمر روس ها تبدیل شد با حمایت معنوی و پشت پرده! شاید او از سرنوشت گورباچف که تنها به یک تحلیلگر سیاسی تقلیل پیدا کرده است واهمه دارد ! مساله ای که تنها زمان مشخص خواهد کرد که پسا پوتین به چه معناست؟
با اینحال او شب گذشته در جمع کهنه سربازان گفت: بهتر است که اجازه داده نشود دورههایی که یک فرد میتواند رئیس جمهور روسیه باشد نامحدود باشد. زمانی که موضوع به دورههای ریاست جمهوری میرسد، من درک میکنم که این موضوع به نگرانیهای مردم برای ثبات در جامعه، در کشور و روابط خارجی گره خورده است.»
منبع: خبرآنلاینمنبع: ساعت24
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.saat24.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ساعت24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۵۸۷۸۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چرا پوتین در جنگ اوکراین از سلاح هسته ای استفاده نمی کند؟
به گزارش جماران به نقل از یورونیوز، ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه قبلا بارها به غرب هشدار داده که کشورش از نظر فنی برای جنگ هستهای آماده است. در همین حال رئیس جمهوری لهستان با اشاره به تقویت سیستم تسلیحاتی روسیه در بلاروس و کالینینگراد از آمادگی کشورش برای استقرار سلاحهای هستهای ناتو خبر داد.
آندژی دودا، رئیس جمهوری لهستان روز دوشنبه ۲۲ آوریل (۳ اردیبهشت) اعلام کرد که کشورش برای استقرار سلاحهای هستهای ناتو علیه تهدیدهای روسیه آمادگی دارد. این موضوع بار دیگر نگرانیها از جنگ هستهای را افزایش داد.
با این حال، به لطف تأخیر طولانی مدت واشنگتن در ارائه حدود ۶۰ میلیارد دلار کمک نظامی به کییف که در نهایت در اوایل این هفته برطرف شد؛ روسیه هم اکنون ابتکار عمل در میدان نبرد در اوکراین را دارد و بنابراین نیاز کمتری به استفاده از سلاح هستهای تاکتیکی دارد.
تابستان گذشته، زمانی که عملیات موسوم به «تهاجم متقابل» از سوی اوکراین آغاز شد و راه ارتباط زمینی نیروهای روسی به کریمه در معرض خطر قرار گرفت، این گمانهزنی بوجود آمد که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه ممکن است به طور جدی درباره یک حمله محدود هستهای برای رسیدن به پیروزی یا جلوگیری از شکستی که میتواند قدرت وی را تضعیف کند، فکر کرده باشد.
با این حال، در حال حاضر نشانههای کمی از ضروری بودن این امر وجود دارد، چرا که «تهاجم متقابل» نیروهای اوکراین در سال گذشته میلادی با آن همه تبلیغات و تحسین نتوانست به اهداف خود دست یابد. در همین حال، نیروهای روسی اولین دستاورد قابل توجه خود را پس از چند ماه با «تصرف آئودیفکا» به دست آوردند و اکنون به سمت شهر راهبردی«چاسیو یار» فشار میآورند.
روسیه قبلا گفته بود که تعدادی از بمبهای هستهای خود را به بلاروس منتقل میکند. از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ میلادی، این نخستین بار است که مسکو موشکهای هستهای خود را در خارج از روسیه مستقر میکند و نا گفته نماند که بلاروس با سه کشور ناتو، لهستان، لیتوانی و لتونی مرز مشترک دارد و این برای غرب مهم است.
روسیه همچنین حضور نظامی قابل توجه خود در منطقه کالینینگراد، تکهای جداافتاده از سرزمین اصلی خود در منطقه بالتیک را افزایش داده است. اینها همه باعث شد تا لهستان که در همسایگی کالینینگراد قرار دارد اعلام کند که مایل است میزبان تسلیحات هستهای ناتو باشد.
کرملین نیز با تهدیدی مبهم به آن پاسخ داده است. دمیتری پسکوف، سخنگوی پوتین در ماه آوریل گفت: «در صورت اجرای چنین طرحهایی، ارتش روسیه وضعیت را تجزیه و تحلیل خواهد کرد و تمام اقدامات تلافی جویانه لازم را برای تضمین امنیت خود انجام خواهد داد.»
پوتین قبلاً در یک مصاحبه تلویزیونی در ۱۳ مارس با غرور گفته بود که تواناییهای هستهای روسیه از آمریکا پیشرفته تر است و «سلاحها ساخته میشوند تا از آنها استفاده شود.» او پیش از این نیز در ماه فوریه هشدار داده بود که حضور نیروهای ناتو در اوکراین میتواند منجر به جنگ هستهای شود.
با این حال، ناتو بارها گفته است که هیچ نشانهای مبنی بر آماده شدن روسیه برای آزادسازی زرادخانه هستهای خود وجود ندارد. در واقع، میتوان ادعا کرد که تهدیدی که اخیراً جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا از جانب روسیه احساس میکرد، کاهش یافته است و به نظر می رسد پوتین امیدوار است که ائتلاف تحت رهبری ایالات متحده از حمایت «پایانناپذیر» از اوکراین خسته شده باشد، یا شاید پیشبینی میکند رئیس جمهور جدید آمریکا تمایل بیشتری برای فشار آوردن بر اوکراین برای رسیدن به توافق داشته باشد؛ توافقی که در نهایت مسکو آن را به عنوان یک پیروزی قلمداد کند.
هشدارهای مقامات مسکو در مورد جنگ هستهای، بهویژه تهدیدهای آخرالزمانی دمیتری مدودف، نخستوزیر و رئیسجمهور پیشین که اکنون معاون رئیس شورای امنیت ملی روسیه است، عموماً در غرب بهعنوان دلسرد کردن حمایت ناتو از اوکراین بهجای تهدید جدی تلقی میشود.
چین به عنوان متحد کلیدی روسیه نیز صراحتا اعلام کرده است که با تهدیدهای هستهای مسکو راحت نیست.
با این حال، سختترین سوال برای دولتهای غربی پی بردن به این است که در ذهن پوتین چه میگذرد. لفاظی در مورد سلاحهای هستهای در سالهای اخیر آنقدر در روسیه عادی شده است که به طور بالقوه میتواند آستانه روانی استفاده از آنها را کاهش دهد.
همچنین نگرانیهایی در مورد وضعیت سلامتی پوتین وجود دارد. گلب پاولوفسکی، مشاور سابق کرملین، پس از آغاز جنگ در اوکراین به ساندی تایمز گفت که وضعیت روحی رهبر روسیه در طول سالهای قدرتش بدتر شده است و او بیشتر «به تصورها و باورهای ذهنش خودش واکنش نشان میدهد» تا اینکه حواسش به واقعیتها باشد.
چرا پوتین به فکر توسل به سلاحهای هستهای است؟
ولادیمیر پوتین، که به طور انحصاری کنترل انبار غول پیکر بمبهای هستهای و موشکهای تاکتیکی روسیه را در اختیار دارد، اگر فکر کند که با یک درگیری بیپایان روبرو است، ممکن است به این نتیجه برسد که تنها یک ضربه قوی، با استفاده از مرگبارترین سلاحی که در اختیار دارد، می تواند او و رژیم او را از ذلت و خواری نجات دهد.
پوتین و سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، اعلام کردهاند که اگر سرزمین مادری روسیه با تهدید «وجودی» مواجه شود، مسکو حق دارد به سلاحهای هستهای روی آورد.
به دلیل افزایش تعداد پهپادهای مسلح اوکراین و حملات خرابکارانه به پایگاههای هوایی روسیه و شهرهای داخل روسیه و اهداف نظامی در کریمه اشغالی، ممکن است تعریف تهدید وجودی هم در ذهن پوتین تغییر کرده باشد.
شاید از نقطه نظر غربی این امر چندان منطقی به نظر نرسد چرا که سلاحهای هستهای تاکتیکی، با برد و توان محدودترشان، ویرانگر خواهند بود، اما پایان جنگ یا پیروزی فوری برای پوتین را تضمین نمیکنند.
با این حال، در ذهن پوتین، استفاده از سلاحهای هستهای میتواند این پیام را داشته باشد که «با ادامه تحویل سلاح به کییف با تجهیزات پیشرفتهتر برای آسیب رساندن به نیروهای روسیه، چاره دیگری نبوده است.»
پروندههای نظامی فاش شده که در فوریه به دست فایننشال تایمز رسیده بود نشان داد که روسیه در قالب بخشی از راهبرد «تله ترس» برنامههایی را برای استفاده از سلاحهای هستهای تاکتیکی در مراحل اولیه درگیری با یک قدرت بزرگ طراحی کرده است.
این اسناد سناریوهایی فرضی را مطرح میکند که در آنها، روسیه در مواجهه با تهاجم به خاک خود و همچنین شرایط بالقوه برای دستیابی به اهداف تهاجمیتر مانند «ممانعت از استفاده دولتها از ستیزه جویی یا تشدید درگیریهای نظامی»، «توقف تجاوز» و «موثرتر کردن» نیروی دریایی روسیه، از سلاح هستهای استفاده خواهد کرد.
چه چیزی پوتین را از استفاده از سلاحهای هستهای تاکتیکی باز میدارد؟
دو دلیل اصلی وجود دارد: اولی چین است. شی جینپینگ، رئیس جمهوری چین علناً اعلام کرده و بدون شک به طور خصوصی شخصاً به پوتین هشدار داده است که هرگز نباید از سلاح هستهای استفاده شود.
چین شریک راهبردی روسیه است. اتحاد بین این دو کشور از زمان آغاز جنگ در اوکراین به طور تصاعدی افزایش یافته است. رهبر چین هرگز دوست روس خود را به دلیل حمله به اوکراین محکوم نکرده، اما تاکنون پیشنهاد کمک نظامی هم نکرده است. علاوه بر این، او در تلاش است تا خود را به عنوان یک صلحطلب نشان دهد، و تلاش میکند توافقی ایجاد کند که به پایان دیپلماتیک جنگ منجر شود و شهرت و قدرت خود را در صحنه جهانی افزایش دهد.
پوتین میداند که اگر دستور حمله هستهای را بدهد، هر چند محدود باشد، شراکت او با چین در خطر جدی قرار خواهد گرفت، اگر از بین نرود.
به طرز جالبی، اسناد محرمانه ای که در بالا به آنها اشاره شد، سوء ظن عمیق مسکو به چین را آشکار میکند و سناریوهای فرضی را توصیف می کند که در آن روسیه در صورت تهاجم پکن با حملات هستهای پاسخ میدهد. اگرچه این دو کشور در سالهای پس از نگارش این طرحها به متحدان نزدیکی تبدیل شدهاند، با حمایت مالی چین است که مسکو از طوفان تحریمهای غرب عبور میکند وبه تقویت قوای نظامی خود ادامه داده است.
یکی از سناریوهایی که حمله فرضی چین را تشریح میکند، اشاره میکند که روسیه میتواند با یک حمله هستهای تاکتیکی پاسخ دهد تا از موج دوم پیشروی نیروهای مهاجم آن جلوگیری کند.
دلیل دوم، واکنش احتمالی ایالات متحده و ناتو است. پوتین ممکن است در ذهن خود استدلال کند که استفاده از تسلیحات هستهای در اوکراین منجر به حمله متقابل هستهای یا متعارف توسط غرب نخواهد شد، چرا که کییف هنوز عضو ائتلاف غربی نیست و بنابراین مشمول ماده ۵ این سازمان نمیشود. ماده ۵ معاهده ناتو تضمین میکند که حمله به یکی از اعضای ائتلاف معادل حمله به کلیت ناتو است.
با این حال، ایالات متحده به صراحت گفته است که استفاده از سلاح هستهای توسط پوتین در اوکراین «عواقب فاجعه بار» برای روسیه خواهد داشت. این که این عواقب چه خواهد بود مشخص نشده است. اما آیا می تواند منجر به رویارویی مستقیم بین ناتو و روسیه شود؟ پوتین باید این سناریوی احتمالی را قبل از قمار روی گزینههای هسته ای خود در نظر بگیرد.
کدام تغییر احتمال استفاده پوتین از تسلیحات هستهای را نشان میدهد؟
آنچه تغییر کرده مقیاس و کیفیت تسلیحاتی است که توسط ائتلاف ۵۰ کشوری به رهبری ایالات متحده ارائه شده است.
اکنون که ایالات متحده موافقت کرده که جتهای جنگنده اف-۱۶ آمریکایی به اوکراین عرضه شود، نبرد برای حفظ برتری هوایی وارد مرحله جدیدی خواهد شد و اف-۱۶ها میتوانند معادله جنگ را تغییر دهند.
با این حال نشانههایی وجود دارد که اشتهای غرب برای ارائه بیپایان تسلیحات به اوکراین رو به کاهش است، به ویژه اینکه بازگشت احتمالی دونالد ترامپ به کاخ سفید میتواند تلاشهای جنگی متحدان اوکراین را به خطر بیندازد.
در همین حال، ترامپ بارها به ناتو تاخته و گفته است که در صورت پیروزی در انتخابات آتی ریاست جمهوری در آمریکا، به روسیه خواهد گفت که با کشورهایی که سهم خود به ناتو را پرداخت نمیکنند، «هر کاری که میخواهد» انجام دهد.
آیا روسیه سلاحهای هستهای خود را در فضا قرار خواهد داد؟
با دور شدن تمرکز از تهدید فوری انفجار هستهای در میدان جنگ زمینی، نگرانیهای فزایندهای وجود دارد که پوتین ممکن است در حال بررسی قرار دادن یک دستگاه هستهای در مدار زمین باشد.
پوتین علاقه عمیقی به ابرسلاحهای روسیه دارد که با اشتیاق عمومی او به موشکهای مافوق صوت و همچنین موشکهای کروز مجهز به سلاح هستهای و اژدرهایی با برد نامحدود نشان داده شده است.
قرار دادن دستگاههای هستهای در مدار کره زمین، که احتمالاً سامانههای ماهوارهای آمریکا را هدف قرار میدهند، آخرین نمونه از قابلیتهای تهاجمی رو به رشد روسیه خواهد بود و فضای جو زمین را به حوزه جدیدی از میدان جنگ تبدیل میکند.
این امر ایالات متحده را مجبور به توسعه و استقرار اقدامات متقابل جدید مبتنی بر فضا میکند و یک عنصر خطرناک دیگر را به رقابت تسلیحاتی قدرتهای بزرگ اضافه میکند.
روسیه، چین، کره شمالی و ایران همگی سرمایهگذاری زیادی در قابلیتهای مرتبط با فضا، بهویژه تسلیحات ضد ماهوارهای انجام میدهند که تهدیدی جدی برای شبکه جهانی ارتباطات ماهوارهای آمریکا است که تمام شاخههای ارتش آمریکا برای ناوبری، حملات دقیق و فرماندهی به آن وابسته هستند.
چه عاملی پوتین را از استفاده از سلاحهای هستهای در اوکراین باز میدارد؟
پرتاب تسلیحات هستهای به مدار، نقض فاحش پیمان سال ۱۹۶۷ میلادی در خصوص فضای ماورای جو است. روسیه نیز این معاهده را امضا کرده است. در میان سایر اصول مورد توافق، این معاهده قرار دادن سلاحهای هستهای «یا سایر سلاحهای کشتار جمعی در مدار یا روی اجرام آسمانی یا استقرار آنها در فضا» را ممنوع میکند.
کرملین ادعاهای مقامات آمریکایی درباره تلاش روسیه برای توسعه یک سلاح هستهای فضایی را رد کرده است.
توانمندی هستهای حال حاضر روسیه چقدر است؟
توانایی هستهای روسیه علیرغم امضای قراردادهای مختلف کنترل تسلیحات از زمان پایان جنگ سرد، هنوز هم مهیب است. به گفته فدراسیون دانشمندان آمریکایی، مسکو با دارا بودن ۵ هزار و ۵۸۰ کلاهک هستهای بزرگترین زرادخانه هستهای جهان را دارد.
برخی از این تسلیحات هستهای به اصطلاح سلاحهای هستهای تاکتیکی برای استفاده در میدان جنگ هستند، در حالی که بقیه آنها برای تخریب تمام و کمال شهرها طراحی شدهاند.
پوتین در سال ۲۰۲۳ میلادی اعلام کرد که روسیه آخرین معاهده کنترل تسلیحات هستهای خود با ایالات متحده، تحت عنوان «معاهده استارت نو» را تعلیق میکند. این معاهده تعداد و استقرار موشکهای هستهای دوربرد، کلاهکها و سکوهای پرتاب را از سوی هر دو طرف محدود میکرد.
هرچند که تعلیق مشارکت روسیه، بازگشت روسیه به این توافق را که در سال ۲۰۲۶ منقضی میشود رد نمیکند.
این آخرین توافقنامه کنترل تسلیحاتی باقیمانده بین مسکو و واشنگتن پس از خروج دونالد ترامپ از معاهده تسلیحات میان برد در سال ۲۰۱۸ میلادی بود.