به نقل از «ایکنا»

چه عواملی به تلاوت معنامحور قرآن کمک می‌کند

تاریخ انتشار: ۱ بهمن ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۶۰۱۴۱۹

گروه فعالیت‌های قرآنی ـ داور بین‌المللی قرآن کریم با بیان اینکه امروز تلاوت قرآن به عنوان یک پدیده تخصصی و هنری خود را مطرح کرده است، درباره اهمیت تلاوت قرآن معنامحور و ابزارهایی که به قاری کمک می‌کند تا تلاوت معنامحور داشته باشد سخن گفت.

به گزارش ایکنا از خوزستان، نشست «اهمیت تلاوت قرآن معنامحور با تأکیدات مقام معظم رهبری» شب گذشته دوشنبه 30 دی با حضور مهدی دغاغله، پیشکسوت و داور بین‌المللی قرآن کریم در حاشیه چهاردهمین نمایشگاه کتاب استان خوزستان تشکیل شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دغاغله در آغاز این نشست گفت: مقام معظم رهبری در دیدار با قاریان قرآن مطالبی در خصوص تلاوت‌های خصوصی و حرفه‌ای بیان کرده‌اند که نظرات کارشناسی دقیقی است و نیاز است این مطالب جمع‌بندی و در قالب کتاب یا مقاله‌ ارائه شود.

وی با بیان اینکه امروز تلاوت قرآن به عنوان یک پدیده تخصصی و هنری خود را مطرح کرده است، گفت: قبلاً تلاوت قرآن کریم یک امر صرفاً عبادی بود. احادیث زیادی هم داریم از جمله حدیثی که می‌فرماید: «افضل‌ العبادة تلاوت‌القرآن». بنابراین تلاوت قرآن یکی از مصادیق عبادت و ذکر الهی است.

این مدرس قرآن ادامه داد: در دوره صدر اسلام پیامبر اکرم(ص) تلاوت کسانی را که صدای زیباتر و تأثیرگذارتری داشتند بیشتر می‌پسندیدند و می‌فرمودند:‌ «ان‌ حُسن الصوت زینة القرآن» احادیث زیادی هم درباره ادای زیبا، صوت زیبا و فصاحت ادای کلمات قرآن داریم.

دغاغله افزود: گرچه تلاوت قرآن کریم بدون صوت زیبا، به خودی خود ارزشمند است ولی این نوع تلاوت با تلاوتی که در مجلس خوانده می‌شود و مستمع دارد، تفاوت دارد و قاری در مجلس باید از صدای خوبی برخوردار باشد و مخارج حروف را درست ادا کند. به مرور زمان افرادی که محاسن صوت و فنون تلاوت در تلاوت آنها برجسته بود، به عنوان گروه مشخصی شناخته شدند و همان‌طور که علما، شعرا و کاتبان برجسته‌ای داریم، قاریان برجسته‌ای هم در طول تاریخ داشتیم که شناخته شده‌ترین آنها در مصر بودند.

این پیشکسوت قرآن کریم با برشمردن نام برخی از قاریان مصری شناخته شده، گفت: یکی از دلایل مطرح شدن این قاریان این بود که می‌توانستند با مخاطبان ارتباط برقرار کنند. تنها خوش‌صدایی دلیل مطرح شدن این قاریان نیست؛ چنانکه ما قاریان خوش صدای زیادی داریم. چند عامل در کنار هم جمع شده و باعث می‌شود مخاطب از تلاوت لذت ببرد. وقتی می‌گوییم «تلاوت معنامحور» به این معنی است که منِ قاری، مخاطبان را به سمت مفهوم آیاتی که می‌خوانم سوق دهم. قاری باید از چه ابزاری استفاده کند تا این اتفاق بیفتد؟ برخی می‌گویند «تکرار» باعث توجه و کشاندن مخاطب به سمت معنا می‌شود. یک عامل دیگر که می‌توان آن را پیش‌نیاز تلاوت معنامحور دانست، آشنایی کافی قاری با زبان عربی است.

وی ادامه داد: طبیعی است که قاری قرآن باید معنای کلمات را بفهمد. قرآن کریم آسان است. منهای کلمات آسان قرآن که همه معنی آنها را می‌دانیم، 500 کلمه در قرآن وجود دارد که اگر ترجمه آنها را بدانیم، ترجمه کل قرآن را می‌فهمیم. در کنار این پیش‌نیاز، یک سری فنون وجود دارد که قاری باید به آنها مسلط باشد. ما اینجا درباره ایمان قاری و التزام او به قرآن سخن نمی‌گوییم. درست است که هر چه خشوع قاری در تلاوت و توجه‌اش به معنا بیشتر باشد، تأثیر تلاوت بیشتر است اما سخت است کسی در این باره نظر بدهد چون این امور درونی هستند و نمی‌توانیم نسخه بپیچیم که چگونه خشوع قاری بیشتر شود؛ اما می‌توانیم درباره فنونی سخن بگوییم که با به کار بستن آنها می‌‌توان تلاوت تأثیرگذاری ارائه کرد.

دغاغله گفت: یکی از این فنونی «تباکی» است. همان‌طور که  بعضی از مداحان در هنگام خواندن روضه حالت بغض به خود می‌گیرند و این از فنون مداحی است برای تلاوت قرآن نیز حالت تباکی تأثیر دارد. چنانکه در حدیث داریم که هنگام تلاوت قرآن، حالت گریه داشته باشید. یکی دیگر از فنون تلاوت معنامحور، آشنایی با فراز و نشیب جمله‌ها است. قاری باید نسبت به آهنگ گفتار یا تنغیم آگاهی داشته باشد. برای مثال آیه «قَالُوا أَإِنَّكَ لَأَنْتَ يُوسُفُ»(یوسف، 90) در قرآن کریم یک جمله سؤالی است و خواندن آن به صورت جمله خبری اشتباه است؛ از این رو لازم است قاری در هنگام تلاوت این آیه با توجه به سؤالی بودن جمله، آهنگ تلاوتش را تنظیم کند.

این قاری بین‌المللی قرآن کریم، «تقطیع یا جدا جدا کردن واژه‌ها» را عامل تأثیرگذار دیگری در التفات و جلب توجه مخاطب دانست و گفت: برای مثال این عامل در خواندن اسماءالحسنی در انتهای سوره حشر مهم است. جداکردن واژه‌ها در این آیات کمک می‌کند تا مخاطب به کلماتی که می‌خوانید فکر کند و در پایان، پس از جدا جدا کردن واژه‌ها قاری می‌تواند برگردد و همه این صفات را یک نفس بخواند. همان‌طور که می‌بینید تلاوت قرآن امروز تبدیل به یک هنر شده است و کسی که قاری حرفه‌ای باشد یک هنرمند تمام عیار است که با تمام ریتم‌های موسیقی آشناست.

وی یکی دیگر از راه‌های القای معنا را آشنایی قاری با «تنوع مقامات» دانست و گفت: ما آیاتی داریم که وصف بهشت است. در کنار آن آیاتی نیز وجود دارد که حال جهنمیان را شرح می‌دهد و معنای آیات در انسان ترس ایجاد می‌کند. قاری باید بداند که هر کدام از این معانی را با کدام یک از مقام‌ها باید تلاوت کند. برای مثال مقام صبا مقام حزینی است که از مقام‌های تأثیرگذار در تلاوت محسوب می‌شود که در القای معنا به مخاطب مؤثر است. در سال 86 آیات: «خُذُوهُ فَغُلُّوهُ، ثُمَّ الْجَحِيمَ صَلُّوهُ»(90 و 91 سوره حاقه) را با مقام صبا در مصر خواندم که شعیشع قاری معروف مصری به استفاده از این مقام در این آیات انتقاد کرد و گفت این آیات باید با مقام عجم که استحکام را می‌رساند، خوانده شود. این هم یک نظر بود. بنابراین این بالا و پایین کردن صدا، الحان و نغمات در خدمت معنای آیات است.

دغاغله در پایان سوره مبارکه حمد را با هشت مقام برای حاضرین تلاوت کرد.

انتهای پیام

منبع: ایکنا

کلیدواژه: خبرگزاری قرآن مهدی دغاغله نمایشگاه کتاب خوزستان قرآن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۶۰۱۴۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مقرأة الحرمین؛ طرح آموزش قرآن به ۶ زبان زنده دنیا

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از بوابة الاهرام، طرح جدید اداره امور مسجد الحرام و مسجد النبی (ص) با عنوان «مقرأة الحرمین» خدمتی برای تصحیح قرائت، یادگیری تجوید، اتمام حفظ و یادآوری حفظیات قرآنی به ۶ زبان عربی، انگلیسی، اردو، اندونزیایی، مالایی و هوسایی است و پس از یادگیری کامل، گواهینامه و اجازه قرائت با سند متصل از سوی معلمان دارای مجوز در علم قرائت به قرآن‌آموزان اعطا می‌شود. این خدمت با هدف اینکه مرجع نخست در آموزش قرآن کریم باشد، راه‌اندازی شده است.

مقرأة الحرمین با هدف سهولت در آموزش کتاب خدا و یادگیری ترتیل قرآن برای کسانی که تمایل دارند در هر زمان و مکانی با استفاده از فناوری جدید و اجرای بهترین روش در آموزش قرآن کلام وحی را فرا بگیرند، اجرا می‌شود و به حجاج و عمره‌گزاران نیز فرصت آموزش قرائت صحیح قرآن کریم را می‌دهد و به آنان گواهینامه و اجازه قرائت اعطا می‌کند.

این طرح دارای برنامه‌های متعدد آموزشی از جمله تصحیح قرائت، حفظ، یادآوری محفوظات، یادگیری تجوید، اصول قرائات، جلسات تلاوت قرآن، پیگیری آموزشی و جلسات پخش زنده است.

علاقه‌مندان می‌توانند برای ثبت‌نام در این طرح، از طریق تارنمای اینترنتی مقرأة الحرمین به نشانی maqraa.gph.gov.sa یا از طریق نرم افزار‌های (اپلیکیشن)‌های طراحی شده اقدام کنند.