گوشه‌نشینی مشاهیر لرستان در سایه بی‌مهری مسوولان/ کسی سراغ آخرین بازمانده نقالی ایران را نمی‌گیرد
تاریخ انتشار: ۲۰ بهمن ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۸۳۹۰۶۵
«سیدمصطفی سعیدی» که 82 سال سن دارد، آخرین بازمانده از نسل نقالان ایران‌زمین است که این روزها در بروجرد با بیماری دست‌وپنجه نرم می‌کند اما دریغ از یک عیادت کوتاه و اندک حمایتی که حداقل دلگرمی برای وی و خانواده‌اش باشد.
به گزارش خبرگزاری فارس از خرم‌آباد، «سید مصطفی سعیدی» که 82 سال سن دارد، آخرین بازمانده از نسل نقالان ایران‌زمین است که این روزها در بروجرد با بیماری دست‌وپنجه نرم می‌کند اما دریغ از یک عیادت کوتاه و اندک حمایتی که حداقل دلگرمی برای وی و خانواده‌اش باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
«سیدمصطفی سعیدی» که در نقالی شهره است و بار نقالی 600 ساله را به دوش می‌کشد، علاوه بر کسب نشان درجه یک هنر به‌عنوان میراث ناملموس ثبت ملی شد اما این گنجینه ارزشمند برای بسیاری از اهالی فرهنگ و هنر و مسوولان ناشناخته است.
واقعاً ما را چه پیش‌آمده که این‌گونه کمر به فراموشی و غفلت از گنجینه‌های ارزشمند این مرز و دیار بسته‌اند؟
قصد داشتیم که با این استاد عرصه فرهنگ و هنر گفت‌وگویی انجام دهیم که به دلیل شرایط وی این گفت‌وگو میسر نشد. لذا با مسوول انجمن آیین سنتی لرستان در مورد این شخصیت فرهنگی گفت‌وگویی را ترتیب داده‌ایم که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید.
گلایه از بی‌مهری به اهالی هنر
بهزاد پاکدل از بی‌مهری به هنرمندان این دیار گلایه‌مند است، می‌گوید: سید مصطفی سعیدی گنجینه‌ای که به‌عنوان میراث ناملموس ثبت ملی و نشان درجه یک هنر به او اعطا شد اما به حال خود رها شده بدون اینکه کوچک‌ترین توجهی از سوی متولیان استان نسبت به وی صورت بگیرد.
وی با اشاره به اینکه سعیدی آخرین بازمانده نقالان بعد از 600 سال است، عنوان می‌کند: این گنجینه اما سال‌ها است که در بستر بیماری به سر می‌برد و دریغ از یک عیادت و حمایت کوچک از سوی مسوولان این دیار، نمی‌دانم مسوولان این استان را چه شده که این‌گونه و به‌راحتی از این ظرفیت‌های تکرار نشدنی می‌گذرند.
مسوول انجمن آیین سنتی لرستان می‌افزاید: بی‌پرده بگویم استاد حالش خوش نیست و از هر مصاحبه و گفت‌وگویی سر باز می‌زند علتش هم بی‌مهری‌هایی است که در طول بیماری و قبل از آن شاهدش بوده است.
سعیدی، آخرین بازمانده نقالی ایران
پاکدل می‌گوید: موضوعی که دل هر انسان هنردوست را به درد می‌آورد این است که این چهره ارزشمند به‌عنوان میراث ناملموس ثبت ملی شده و این‌چنین در آتش بی‌توجهی زندگی را به‌سختی می‌گذراند گویی که این گنجینه در استان وجود ندارد.
وی با اشاره به جایگاه سعیدی می‌گوید: وی آخرین بازمانده جامعه نقالان ایران‌زمین است نه اینکه نقال نداریم بلکه فردی که شغلش نقالی باشد نه در استان بلکه در کشور هم وجود ندارد، سعیدی پرورش یافته است و شغلش نقالی بوده است.
مسوول انجمن آیین سنتی لرستان معتقد است: با نبود وی خط پایان روی جامعه نقالی ایران کشیده خواهد شد و این ضایعه‌ای دردناک برای جامعه نقالی کشور است.
شاهکار نقالی ایران
پاکدل می‌گوید: استاد سعیدی یک نقال به تمام معنی است و گنجینه هنر نقالی است، وی مشرف به قرآن با معنی است و با داستان و احادیث ارتباطی تنگاتنگ دارد، پروین اعتصامی را کامل می‌شناسد.
پاکدل عنوان می‌کند: شناخت وی از شاهنامه را که نمی‌توان توصیف کرد، به گونهٔ که استاد کزازی این‌طور می‌گوید: من شاهنامه را در وجود این مرد پیدا کرده‌ام.
هیچ مسوولی به عیادت استاد نرفت
مسوول انجمن آیین سنتی لرستان با اشاره به اینکه استاد سعیدی آخرین باری که در تهران بستری بود هیچ لرستانی بالای سرش نبود، بیان می‌کند: اما همه جامعه نقالی از سید میرزاعلی خدایی گرفته تا صالح پور و قطب‌الدین صادقی و محمود عزیزی نه‌تنها به عیادتش رفته بودند بلکه دنبال کارهایش را هم گرفته بودند.
پاکدل به مهمترین اثر استاد نیز اشاره و می‌گوید: طومار شاهنامه که در دو جلد به چاپ رسیده مهمترین و نایاب‌ترین اثر استاد سعیدی است و به جرات می‌توان گفت همتای آن را نداریم، اثری که امروز منبع و مرجع بسیاری از تحقیقات و پژوهش‌های شاهنامه است.
وی تصریح می‌کند: اثری که متأسفانه به دلیل بدعهدی ناشر وی اجازه چاپ مجدد آن را نداد و امروز این اثر برای بسیاری نایاب است و کسانی کهان را در اختیار دارند از آن به‌خوبی مراقبت می‌کنند.
بی‌توجهی به هنرمند مطرح
مسوول انجمن آیین سنتی لرستان در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه استاد سعیدی در مقطعی از دهه تا دهه 60 گمنام ماند، عنوان می‌کند: سیامک موسوی کسی که بود وی را دوباره به جامعه معرفی کرد، اما افسوس که در استان ما توجهی به وی نشده است.
پاکدل می‌گوید: در برخی جلسات که تقاضا و پیشنهاد ساخت سردیس وی را مطرح می‌کردیم کسی او را نمی‌شناخت این در حالی است که با نبود وی نقالی ایران و جهان یتیم می‌ماند زیرا نقالی را در چند دهه گذشته کسی به‌عنوان یک شغل دنبال نکرده است.
وی ادامه می‌دهد: در دوران صفوی عده‌ای را از کودکی پرورش و به استخدام درمی‌آوردند تا علاوه بر ترویج دین و شریعت پیشه نقالی را هم بیاموزند و سعیدی آخرین شخص از این نسل است.
مسوول انجمن آیین سنتی لرستان می‌افزاید: من چندین مرتبه به چند وزیر این موضوع را مطرح کردم که در گذشته هیچ وسیله ارتباط جمعی نبود و در چند صد آبادی یک قرآن وجود نداشت اما در بین مردم شریعت، دین، حماسه‌ها، داستان‌ها، روایت‌ها جاری و پویا بود و سینه‌به‌سینه نسل به نسل منتقل می‌شد زیرا فرهنگ‌ها خالص بود و واژه‌ها را عوض نمی‌کردیم.
پاکدل می‌گوید: اما در این چند دهه گذشته با جهانی‌شدن فرهنگ و عدم مصونیت و سپرگذاری فرهنگ و عدم درک فرهنگ خودمان همه چیز از بین رفته است و چه بد در هیاهوی زندگی از داشته‌هایمان غافل شدیم، این در حالی است که طبق فرمایش مقام معظم رهبری اساس استقلال هر مملکت فرهنگ آن است.
ضرورت و اهمیت نقالی
پاکدل در بخش دیگری از صحبت‌های خود به اهمیت نقالی اشاره و می‌گوید: تا نفهمیم نقالی چه چیز در درون خود ندارد ضرورتش را درک نمی‌کنیم، ببینید همه طومارهای کنار شاهنامه به ثبت نرسیده و طومارها داستان‌های نانوشته این فرهنگ هستند که شفاهی بودند و یا در سده‌های پیش مکتوب آنها در دست بزرگان نقالانی بودند که از بین رفتند و به‌صورت حفظی و شفاهی در وجود مانند استاد سعیدی بوده است.
وی بیان می‌کند: اگر نقالان نباشند طومارها از بین می‌روند و رمز و رموز تاریخ در همان حکایت‌های نقالی است که داستان‌ها در موردش گفته‌اند، دوم اینکه با نبود نقالان روایتگری و خنیاگری باستانی ایران‌زمین و داستان‌سرایی از بین می‌رود و اگر نباشند هویت نداریم.
به گفته مسوول انجمن آیین سنتی لرستان نقال‌ها راویان زنده ادبیات و زبان و واژه‌های که ثبت نشده‌اند هستند و این سرمایه‌ای ارزشمند در حال از بین رفتن هستند، متأسفانه بسیاری از اساتید در کنفرانس‌ها و همایش‌ها واژه‌های شاهنامه را غلط بیان می‌کنند.
پاکدل معتقد است: هر چند در کل کشور بی‌مهری نسبت به هنرمندان وجود دارد، اما این موضوع در خرم‌آباد مشهودتر است.
غافل شدن از داشته‌ها
مسوول انجمن آیین سنتی لرستان می‌افزاید: من چندین مرتبه به چند وزیر این موضوع را مطرح کردم که در گذشته هیچ وسیله ارتباط جمعی نبود و در چند صد آبادی یک قرآن وجود نداشت اما در بین مردم شریعت، دین، حماسه‌ها، داستان‌ها، روایت‌ها جاری و پویا بود و سینه‌به‌سینه نسل به نسل منتقل می‌شد زیرا فرهنگ‌ها خالص بود و واژه‌ها را عوض نمی‌کردیم.
پاکدل می‌گوید: اما در این چند دهه گذشته با جهانی‌شدن فرهنگ و عدم مصونیت و سپرگذاری فرهنگ و عدم درک فرهنگ خودمان همه چیز از بین رفته است و چه بد در هیاهوی زندگی از داشته‌هایمان غافل شدیم، این در حالی است که طبق فرمایش مقام معظم رهبری اساس استقلال هر مملکت فرهنگ آن است.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با انتقاد از بی‌توجهی به هنرمندان از جمله استاد سعیدی عنوان می‌کند: در جلسهٔ به رئیس صندوق حمایت از هنرمندان گفتم خداوند از شما نگذرد که حق این بزرگ‌مرد فرهنگ ایران‌زمین را ضایع کرده‌اید، گنجینه‌ای که تا سال گذشته حقوقش 120 هزار تومان و بعد از دریافت نشان هنری به 430 هزار تومان افزایش پیدا کرد.
انتهای پیام/
گفت‌وگو از نسرین صفربیرانوند
منبع: فارس
کلیدواژه: نقالی لرستان ارشاد لرستان عنوان میراث ناملموس ثبت ملی بخش دیگری از صحبت های خود آخرین بازمانده پاکدل می گوید چند دهه گذشته استاد سعیدی سعیدی آخرین نقالی ایران فرهنگ و عدم داشته ها گفت وگویی داستان ها واژه ها بی توجهی بی مهری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۸۳۹۰۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رونق توریسم و مبادلات فرهنگی با رویدادهای ادبی / نسبت نمایشگاه کتاب تهران با گردشگری ادبی چیست؟
گردشگری ادبی، حوزه فراموش شده گردشگری کشور است که ظرفیت‌های بسیاری دارد. به نظر می‌رسد می‌توان با بهره‌مندی از ظرفیت‌های نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به رونق صنعت گردشگری ادبی در کشور فکر کرد. به باور صاحب‌نظران این نمایشگاه ظرفیت‌های بالایی در حوزه گردشگری ادبی دارد.
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو به نقل از ستاد خبری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، پیوند صنعت گردشگری با میراث، تولیدات و رویدادهای ادبی نه تنها برای تبادلات فرهنگی کشور که برای صنعت گردشگری نیز مزایای بسیاری در بر دارد. از تلفیق این دو مقوله، پدیده‌ای حاصل می‌شود که در ادبیات حوزه گردشگری آن را «گردشگری ادبی» می‌نامند. گردشگری ادبی فعالیتی است که زاییده علاقه به یک نویسنده، اثر یا فضای ادبی یا میراث ادبی یک مقصد است و شامل بازدید از محل تولد و تدفین ادیبان، موزه‌های ادبی و سایر مكان‌های مرتبط با نویسندگان و آثار ادبی و همچنین پیمودن مسیرهایی با مضامین ادبی می‌شود. البته گردشگری ادبی فعالیتی نوین نیست و مزار ادیبان همواره جزو مكان‌های مهم در تورهای بزرگ (گراند تور) سده‌های ۱۸ و ۱۹ اروپا بوده است.
حلقه فراموش شده حوزه گردشگری
برگزاری رویدادهای ادبی مانند نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و یا رویدادهایی مربوط به مشاهیر ایرانی، هم به معرفی ادبیات کشور کمک می‌کند و هم منجر به رونق گردشگری می‌شود.
رحیم یعقوب زاده، رئیس مرکز گردشگری علمی فرهنگی دانشجویان ایران وابسته به جهاد دانشگاهی به ستاد خبری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، گفت: گردشگری ادبی در زیرمجموعه گردشگری فرهنگی قرار می‌گیرد و شامل حوزه‌های مختلفی همچون رویدادها و مشاهیر می‌شود.
وی افزود: مشاهیر ادبی، هنری، فرهنگی و علمی بسیار معروف و خوشنامی در ایران داریم که با برگزاری بزرگداشت‌های بین المللی برای آنها می‌توانیم به جذب گردشگران بیشتری بپردازیم. معمولا در محل زندگی یا مکان دفن مشاهیر خوشنام مراسم و بزرگداشت‌هایی برگزار می‌شوند که این امر جذب توریست‌های بین المللی را به همراه دارد.
یعقوب زاده ادامه داد: با توجه به تاریخ، فرهنگ و تمدن غنی ایران، دانشمندان و مشاهیر بسیاری داریم که آثارشان موجب ارتقای علم، دانش،ادب و هنر در دنیا شده است. می‌توان با برگزاری رویدادها و تورهای بازدید از مکان زندگی و آرامگاهشان به جذب توریست پرداخت.
این فعال عرصه گردشگری با اشاره به تجربه کشور ترکیه در حوزه گردشگری فرهنگی و ادبی، گفت: ترکیه نیز با برگزاری بزرگداشت مولوی در قونیه هرساله توریست‌های بسیاری را جذب می‌کند. بریتانیا نیز با برگزاری مراسم و تورهای بازدید از امکان مربوط به مشاهیر ادبی مانند چارلز دیکنز موفق به جذب توریست‌های بسیاری شده است.
وی اضافه کرد: ما در ایران بجز مزارات شخصیت‌های فرهنگی و ادبی رویدادهای مهمی مانند نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را داریم که می‌تواند بسیار به صنعت توریسم کشور و جذب گردشگر خارجی کمک کند.
این مدرس دانشگاه در بخش دیگری از سخنان خود بر ضرورت بهره‌مندی از حوزه گردشگری فرهنگی و ادبی تاکید کرد و گفت: مسئولان و متولیان گردشگری در ایران نسبت به گردشگری مشاهیر کم توجه هستند و برای مشاهیر ارزشمند ایرانی بزرگداشت‌های بین المللی برگزار نمی‌کنند. اگر این حوزه در ایران جدی گرفته شود مشاهیر بسیاری هستند که با برگزاری مراسم و تورهای مخصوص برای بزرگداشت آنها می‌توان جهانگردان بسیاری را به کشور جذب کرد. از این طریق هم مشاهیر کشورمان معرفی می‌شوند، هم ایران به عنوان یک مقصد گردشگری مهم در دنیا مطرح می‌شود.
یعقوب زاده ادامه داد: هنوز این شاخه از گردشگری در ایران جدی گرفته نشده و گردشگری ادبی دغدغه مسئولان گردشگری نیست. به همین دلیل اقدامات مورد نیاز برای این حوزه انجام نشده و هیچ برنامه ریزی خاصی نیز برای آن صورت نگرفته است.
اهمیت گردشگری ادبی در ایران
رویدادهای بین المللی شناخته شده معمولا توریست‌های بسیاری را جذب می‌کنند، برای شناخته شدن یک نمایشگاه یا مراسم بین‌المللی به سال‌ها برنامه‌ریزی و تبلیغات نیاز است، اما مشاهیر فرهنگی در دنیا طرفداران بسیاری دارند و کافی است بزرگداشتی بین المللی برای آنها برگزار شود تا هزاران گردشگر در کشورمان حضور پیدا کنند.
برگزاری رویدادها و تورهایی برای مشاهیری همچون سعدی، ابن سینا، حافظ و فردوسی بجز ارزآوری و درآمدزایی بسیار، گسترش ارتباطات و تعاملات فرهنگی میان ایران و دیگر کشورها را نیز موجب می‌شود. این امر بهترین راهکار برای مقابله با پروژه ایران‌هراسی است.
نسبت نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با گردشگری ادبی
نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، به عنوان مهمترین رویداد فرهنگی کشور، محل رجوع بسیاری از نویسندگان و مخاطبانشان است. این نمایشگاه از جمله پر بازدیدترین رویدادها میان نمایشگاه‌‌های مشابه در سایر کشورهای جهان نیز به شمار می‌رود. به نظر می‌رسد که می‌توان با بهره‌مندی از ظرفیت‌های این نمایشگاه آرام آرام به سمت رونق گردشگری ادبی نیز حرکت کرد و یا اینکه اصولا این نمایشگاه را به عنوان نقطه شروعی برای گردشگری ادبی در کشور درنظر گرفت. در قدم نخست می‌توان امکاناتی برای دیدار مخاطبان نویسندگان تهرانی از سایر شهرستان‌ها فراهم کرد و روزهایی را برای این دیدار یا دیدارها درنظر گرفت. همچنین می‌توان با دعوت از نویسندگان ساکن در شهرستان‌های مختلف برای حضور در نمایشگاه، شرایط دیدار مخاطبان تهرانی‌شان از آنها را فراهم کرد و آرام آرام از این طریق به جذب گردشگر خارجی هم رسید.
ضرورت‌های پیگیری گردشگری ادبی
مصطفی فاطمی فیروزآبادی، مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، نیز به ستاد خبری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، گفت: ادبیات، تاریخ، فلسفه و دیگر منابع علوم انسانی بیشتر ماورایی است و در تفکر و اندیشه آدمی قرار دارد و گردشگری آنها را ملموس می‌کند و بر روی زمین می‌آورد. در گردشگری با داشته‌های ادبی خودمان فضایی را ایجاد می‌کنیم که گردشگر می‌تواند به مشاهده آنها بپردازد. تلفیق ادبیات با گردشگری به خلق یک فضای جذاب منجر می‌شود.
وی ادامه داد: اگر همه مردم شیراز ادعای شیرازی بودن حافظ را داشته باشند تا زمانی که کنار مقبره حافظ قرار نگیرند، حس شیرازی بودن حافظ به مخاطب دست نمی‌دهد. چنین حسی با گردشگری به وجود می‌آید. توجه به مفاخر ادبی در دستور کار توسعه گردشگری کشور قرار گرفته و محورهای آن در بررسی شده است.
فاطمی یادآور شد: ما با بهره‌گیری از مولفه‌های مختلف حوزه گردشگری و ادبی موفق شدیم گردشگری ادبی را پیگیری کنیم. نمایندگان تشکل‌های گردشگری در کنار استادان فعال در این حوزه و علاقهمندان و فعالان حوزه ادبیات ایران در کنار هم قرار گرفتند و میز گردشگری ادبی در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به وجود آمد و برنامه‌ریزی خاصی برای بزرگداشت مفاخر ادبی و احیا و معرفی مکان‌های مرتبط با گردشگری ادبی انجام شده است.
نمایشگاه کتاب جاذبه گردشگری بالایی دارد
مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با بیان اینکه رویدادهای فرهنگی یکی از موضوعاتی است که در گردشگری ادبی مورد توجه است، ادامه داد: نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران رویدادی است که در حوزه کتاب نقطه عطف و اوج شکوفایی محسوب می‌شود و در حوزه گردشگری می‌توان به آن نگاه کرد. نمایشگاه کتاب بزرگترین رویداد صنعت نشر ایران است و در حوزه گردشگری ادبی می‌تواند بسیاری از داشته‌های گردشگری ادبی به عنوان جاذبه در استان‌های کشور را برجسته و معرفی کند.
فاطمی اضافه کرد: روند سفرهایی که به مقصد نمایشگاه کتاب اتفاق می‌افتد خود به خود یک بُعد گردشگری را در حوزه ادبیات ایجاد می‌کند. این نمایشگاه از جمله رویدادهای است که به خاطر آن سفر اتفاق می‌اُفتد، دانشجویان، متفکران، استادان و نویسندگان و پژوهشگران برای آشنایی با جدیدترین کتاب‌های کشور و بازدید از نمایشگاه کتاب، سفر می‌کنند، بنابراین این نمایشگاه یکی از نمایشگاه‌هایی است که حوزه گردشگری آن بسیار پُررنگ است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این نکته که هنوز نتوانسته‌ایم امکان احصای اطلاعات گردشگری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را به دست آوریم، گفت: متأسفانه تاکنون در حوزه گردشگری خودمان را از «ادبیات» کنار کشیده‌ایم و احصای درستی از گردشگران نمایشگاه کتاب نکرده‌ایم. اما می‌توان با راه اندازی میز گردشگری ادبی، حضور میراث فرهنگی و گردشگری در نمایشگاه کتاب امسال پُررنگ‌تر از سال‌های گذشته شود.
سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت (۱۴۰۳) در محل مصلی امام خمینی(ره) به دو شکل حضوری و مجازی برگزار می‌شود.
واریز حقوق بازنشستگان تا ساعاتی دیگر