به نقل از «تابناک»

«آرش» و «ذوالجناح» دو بازوی جدید ایران برای جهش فضایی

تاریخ انتشار: ۲۹ بهمن ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۹۴۰۷۴۰

پرتاب ناموفق ماهواره ظفر به فضا در شرایطی که به نظر می‌رسید دلیل شکست پروژه قبلی یعنی تزریق ماهواره پیام به فضا مشخص و رفع شده، این سوال را به وجود آورده که آیا در حوزه فضایی در مسیر درستی گام بر می‌داریم؟
به گزارش «تابناک»، به فاصله چند سال از قرار گرفتن نام ایران در زمره اعضای معدود باشگاه کشور‌هایی فضایی در جهان، اوضاع در این خصوص برای کشورمان اصلا خوب به نظر نمی‌رسد چراکه پرتاب‌های فضایی مان به موفقیت منجر نشده و فعلا سهم مان از فضا صفر است!
بله درست متوجه شده اید؛ سالهاست که هیچ ماهواره ایرانی در مدار قرار ندارد و جای خالی نهمین کشوری که به باشگاه کشور‌های فضایی پیوسته (البته بعد از کشورمان دو کشور دیگر هم به این باشگاه پیوستند و شمار اعضا به ۱۱ کشور رسیده است) در آسمان زمین مشهود است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

جای خالی‌ای که فعلا تلاش‌ها برای پرکردنش به نتیجه نرسیده است.
البته بهتر است طرح این موضوع را با یک توضیح همراه کنیم. اینکه پیشتر موفق شده ایم با موفقیت کامل ماهواره‌های از نوع ابتدایی و کوچک را در مدار‌های پایین‌تر تزریق کنیم و حالا هدفمان توسعه یافته و بزرگ شده و به دنبال تزریق ماهواره‌هایی بزرگ‌تر به مدار‌هایی بالاتر هستیم. هدفی که هنوز موفق به تحققش نشده ایم.
به عبارت بهتر، آنچه در آن موفق نبوده ایم، نیل به اهداف بزرگتر است و در تکرار آنچه پیشتر رقم زده ایم، از پرتاب به مدار‌های پایین‌تر تا ارسال موجود زنده به این مدار‌ها و بازپس گیری سالم محموله و کپسول زیستی، توانایی کاملی داریم و جهانیان نیز به رغم ملاحظات فراوان این توانمندی را تایید می‌کنند.
این در حالی است که می‌دانیم چهار پرتاب اخیر کشورمان برای تزریق ماهواره‌های بزرگ‌تر به مدار‌های ۵۰۰ و ۵۳۰ کیلومتری ناکام مانده و منجر به از دست رفتن سه ماهواره شده است. وضعیتی که بی شباهت به رسیدن به مانعی دشوار و مرتفع نیست و چه بسا موجب شده برخی از رقم زدن موفقیت‌های بعدی فضایی در کشورمان نومید شوند.
این نومیدی زمانی تقویت می‌شود که بدانیم در هر چهار ناکامی، آنچه عامل کلیدی بوده، موشک حامل ماهواره به فضا بوده است. موشک ماهواره بر «سیمرغ» که توان حمل محموله‌هایی تا وزن ۲۵۰ کیلوگرم به فضا را دارد و نسخه به روز رسانی شده و توسعه یافته نسل نخست ماهواره بر سیمرغ است که برای حمل بار تا ۱۰۰ کیلوگرم به فضا طراحی شده بود.  
نکته مهم در طراحی این ماهواره بر، استفاده از چهار موتور ماهواره برِ کوچک‌تر کشورمان یعنی «سفیر» در مرحله است که موجب شده ارتفاع‌های مداری بالاتری در دسترس کشورمان قرار گیرد. مثل رکورد ارتفاع ۵۴۰ کیلومتری که در پرتاب اخیر به ثبت رساندیم، هرچند سرعت کافی برای تزریق ماهواره (یعنی ۷۴۰۰ متر بر ثانیه) از دسترس مان دور ماند و سقف سرعت سیمرغ به ۶۵۳۳ متر بر ثانیه ثبت شد.
اما آیا این پایان راه است و قرار است رسیدن به مدار‌های بالاتر به ماهواره‌بر سیمرغ و سرنوشت این موشک بزرگ گره بخورد؟ پاسخ مسئولان به این سوال منفی است. پاسخی از دو منظر مختلف که البته از جنس پاسخ‌های شفاهی و شعاری نیست و قرار است به زودی عملیاتی شود. اتفاقی که می‌تواند جهش بزرگی برای کشورمان در این حوزه رقم بزند و نگاه جهانیان را خیر کند.
یک بخش از این پاسخ، معرفی مختصر ماهواره بر جدید ایرانی است که نام اولیه آن «ذوالجناح» است و از موتور‌های متفاوت با موتور‌های سیمرغ بهره می‌گیرد و یک تفاوت ماهوی و اساسی دیگر هم با سیمرغ و سفیر دارد؛ اینکه موشک ماهواره بر جدید کشورمان از سوخت جامد بهره می‌گیرد. ویژگی‌ای موجب می‌شود فرایند احتراق در موتور متفاوت باشد و ابعاد موشک نیز کوچک شود.
بعد از این معرفی کوتاه و با یادآوری این مهم که ذوالجناح نیز برای قرار دادن محموله‌های فضایی با ماموریت مشابه سیمرغ (یعنی در همان وزن و ابعاد و در همان ارتفاع مداری) طراحی شده است، جا دارد نوید آزمایش عملی این موشک، احتمالا در خردادماه ۹۹ را بدهیم و تاکید کنیم که بر اساس برنامه ریزی‌های جسورانه و توام با ریسک، قرار است که به جای بار آزمایشی، ماهواره «ناهید ۱» با این ماهواره بر جدید به فضا پرتاب شود.
البته این پایان راه نیست و رونمایی از ماهواره بر جدید و تلاش برای نتیجه گیری در تزریق ماهواره به مدار‌های بالاتر از ۵۰۰ کیلومتر، بخشی از یک نقشه بزرگ‌تر کشورمان هستند که مقدمات اجرایش نیز فراهم شده است؛ نقشه راهی برای رسیدن به مدار‌های بالاتر برای تزریق ماهواره‌های مخابراتی ویژه که می‌تواند فعالیت فضایی کشورمان را به ماجرایی سودآور برای ایران تبدیل کند و برای اجرایش به موتور‌های فضایی نیاز داشتیم که «آرش» پاسخ مان به این نیاز بوده است.
درباره موتور فضایی‌ای سخن می‌گوییم که روی ماهواره‌ها نصب می‌شود تا با فعالیت آن‌ها بعد از تزریق ماهواره به مدار، ماهواره به مدار‌های بالاتر جابجا شود و کارایی هایش افزایش بیابد. موتور‌هایی که مشهورترینش «استار» آمریکایی است که به دلیل تحریم‌ها از دسترس کشورمان دور است و آرش نسخه مشابه و بومی آن است که اخیرا در کشورمان رونمایی و معرفی شده و روند توسعه اش در دستور کار قرار دارد.   آرش موتوری است که به زودی روی ماهواره‌های کشورمان نصب خواهد شد تا از تست آزمایشگاهی فراتر برود و بر اساس این دورنما، تلاش برای رساندن ماهواره بر ذوالجناح به پرتاب و استفاده از ماهواره واقعی در آن به جای بارگزاری مصنوعی، گامی در راستای مهیا کردن شرایط برای تست آرش به نظر می‌رسد.
اتفاقاتی که اگر محقق شوند و با موفقیت همراه باشند، ممکن است جای خالی مانده کشورمان در فضا در این سالها، با ماهواره‌ای پیش رفته در مدار‌های بالاتر پر شود. ماهواره‌ای که به موتور آرش مجهز است و توانایی تغییر مداری هم دارد.  

منبع: تابناک

کلیدواژه: جشنواره موسیقی فجر دادگاه روح الله زم آزادراه تهران شمال انتخابات مجلس یازدهم شورای ائتلاف نیروهای انقلاب ماهواره بر ذوالجناح موتور فضایی ارش سیمرغ جشنواره موسیقی فجر دادگاه روح الله زم آزادراه تهران شمال انتخابات مجلس یازدهم شورای ائتلاف نیروهای انقلاب تزریق ماهواره ماهواره به مدار ماهواره بر جدید ماهواره ای جای خالی بزرگ تر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۹۴۰۷۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۵ اردیبهشت در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا،‌ تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۵ اردیبهشت برابر ۲۴ آوریل را ورق می‌زنیم.

***

واپاشی ماهواره امید

۵ اردیبهشت ۱۳۸۸ خورشیدی، ماموریت ماهواره امید، اولین ماهواره ساخت کشور که کل تجهیزاتش در صنایع الکترونیک ایران طراحی و تولید شد به پایان رسید. ساخت این ماهواره از ۱۵ اسفند ۱۳۸۴ آغاز و ظرف مدت ۲ سال برای انجام آزمایش‌های مشترک آماده شد و در شب ۱۴ بهمن ۱۳۷۸ در مدار قرار گرفت. «امید» دومین ماهواره ایران در مدار بود. اولین ماهواره ایرانی، سینا ۱ نام داشت که سال ۲۰۰۵ از روسیه و برای ایران به فضا پرتاب شد. پس‌از پرتاب امید، سازمان فضایی آمریکا- ناسا- موفقیت‌آمیزبودن این پرتاب را تایید کرد. امید ماهواره‌ای مخابراتی با ابعاد کلی سازه ۳۸ در ۳۸ سانتی‌متر در حالت بسته و وزن ۲۷ کیلوگرم بود که هر ۲۴ ساعت، در ارتفاع مداری ۲۴۶ تا ۳۷۷ کیلومتر، ۱۵ بار دور زمین می‌چرخید و گزارش‌های دورسنجی را به مرکز فضایی ایران می‌فرستاد. این ماهواره پس‌از ۸۲ روز ماموریت، با جو غلیظ مناطق غربی آمریکای جنوبی و اقیانوس آرام برخورد کرد و کار خود پایان داد.

پرتاب تلسکوپ فضایی هابل

۲۴ آوریل ۱۹۹۰ میلادی برابر با ۵ اردیبهشت ۱۳۶۹ خورشیدی، شاتل فضایی دیسکاوری از پایگاه کیپ کاناروال پرتاب شد تا محبوب‌ترین و تاثیرگذارترین تلسکوپ‌ فضایی جهان را به مدار برساند. دیسکاوری در این ماموریت حامل تلسکوپ فضایی هابل بود که نامش را از ادوین هابل، اخترشناس آمریکایی گرفته است. به‌ اعتقاد بسیاری از دانشمندان و علاقه‌مندان نجوم، تلسکوپ فضایی هابل که حاصل همکاری سازمان‌های فضایی اروپا و آمریکا (اسا و ناسا) است مهم‌ترین ابزار ساخته‌شده در کل تاریخ علم است. هابل نخستین تلسکوپ نوری بود که موفق شد از یک سیاهچاله تصویربرداری کند. این سیاهچاله جرمی معادل چندمیلیارد برابر خورشید دارد. همچنین برای اولین‌بار توانست تصاویری واضح از تولد و مرگ ستارگان ارائه کند.

اندرو اسمیت هالیدی

۲۴ آوریل ۱۹۰۰ میلادی برابر با ۵ اردیبهشت ۱۲۷۹ خورشیدی، اندرو اسمیت هالیدی، مهندس و مخترع انگلیسی‌آمریکایی که سامانه تراموا را برای اولین‌بار در تپه‌های شیب‌دار خیابان‌های سانفرانسیسکو ساخت و آن را در اول آگوست ۱۸۷۳ راه‌اندازی کرد درگذشت. ترامواهای روی ریل مجهز به وسیله‌ای مکانیکی بودند که کابل متحرک بی‌انتهای زیرزمینی را برای حرکت می‌گرفت و رها می‌کرد تا متوقف شود. کابل از اطراف قرقره‌ها عبور می‌کرد و با چرخ بزرگی در موتورخانه به حرکت در می‌آمد. او قبل از نقل مکان به ایالات متحده در سال ۱۸۵۳ شغل ساخت طناب سیمی را از پدرش آموخته بود. هالیدی ساخت طناب سیمی تراموا را در سال ۱۸۵۷ آغاز کرد. او همچنین روشی را برای جابه‌جایی بار روی دره‌ها بااستفاده از یک طناب سیمی بی‌پایان و اختراعاتی برای انتقال نیرو با طناب سیمی ابداع کرد که منجر به ساخت تله‌کابین‌ها و ترامواهای امروزی شد.

ولادیمیر کاماروف

۲۴ آوریل ۱۹۶۷ میلادی برابر با ۵ اردیبهشت ۱۳۴۶ خورشیدی، ولادیمیر میخائیلوویچ کاماروف، فضانورد شوروی درگذشت. او را به‌عنوان اولین انسانی می‌شناسند که طی یک ماموریت فضایی جان باخت. کاماروف در دو ماموریت فضایی پرواز کرد. نخستین‌بار، در ماموریت یک‌روزه، ۱۲ تا ۱۳ اکتبر ۱۹۶۴، فرمانده وسخود-۱ بود. در این ماموریت، بوریس بوریسوویچ یگوروف، اولین پزشک شاغل در فضا و کنستانتین فئوکتیستوف مهندس فضاپیما حضور داشتند. برای این فرود، چترهای فضاپیما در ارتفاع ۷ کیلومتری باز شدند و در پی آن، سامانه فرود نرم که از جریان گازهای نازل‌ها برای کاهش سرعت تماس نزدیک به صفر با زمین استفاده می‌کرد فعال شد. کاماروف، طی فرود پس‌از دومین ماموریت فضایی‌اش وقتی فرمانده سایوز-۱ بود، در روزهای ۲۳ و ۲۴ آوریل ۱۹۶۷ در پروازی که حدود ۲۷ ساعت به‌طول انجامید جان باخت. در مرحله بازگشت، فضاپیمای او در چتر اصلی خودش گیر کرد و چندین مایل بعد به زمین سقوط کرد.

()

انتهای پیام/