به نقل از «الف»

نکاتی درباره ۱۰ مجلس پس از انقلاب

تاریخ انتشار: ۳۰ بهمن ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۹۵۱۶۹۶

خراسان در ادامه نوشت: در فاصله دو روز مانده به انتخابات، نگاهی انداخته‌ایم به ادوار مختلف مجلس و میزان مشارکت در هر دوره را بررسی کرده‌ایم. در این میان به نقش زنان در دوره‌های مختلف مجلس و رای‌اولی‌ها هم پرداخته‌ایم که خواندنش خالی از لطف نیست.

دوره اول - بی‌کفایتی بنی‌صدر

در انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی که در آن مقطع، مجلس شورای ملی نام داشت، گروه‌هایی به غیر از حزب جمهوری اسلامی، نهضت آزادی ایران و جنبش مسلمانان مبارز نیز موفق به راهیابی به مجلس اول شدند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با توجه به ترکیب اعضا، می‌توان مجلس اول را متنوع‌ترین و سیاسی‌ترین مجلس در طول حیات جمهوری اسلامی تا به امروز خواند. البته این موضوع باعث بروز تنش‌ها و حتی درگیری‌های فیزیکی در مجلس شد. از جمله اقدامات مجلس اول تصویب بی‌کفایتی سیاسی سیدابوالحسن بنی‌صدر و تصویب آزادی گروگان‌های سفارت آمریکاست. درگیری‌های جنجالی مجلس اول، حمله به علی‌اکبر معین‌فر در حین ادای نطق پیش از دستور از تریبون مجلس و به هم‌زدن سخنرانی مهندس مهدی بازرگان بود.

دوره دوم - تصویب کلیات قانون مطبوعات

در انتخابات دومین دوره مجلس شورای اسلامی، حدود ۱۵۹۲ نفر آمادگی خود را برای کاندیداتوری اعلام و ثبت‌نام کردند که از این بین حدود ۲۶۶ نفر از داوطلبان صلاحیتشان توسط هیئت‌های اجرایی و شورای نگهبان رد شد و  ۱۱۵ نفر هم از کاندیداتوری انصراف دادند. برگزاری انتخابات این دوره مجلس با تصرف بخش‌هایی از مناطق مرزی کشور توسط نیروهای بعثی عراق مصادف بود ولی با این همه، انتخابات در ۱۹۳ حوزه انتخابیه برای انتخاب ۲۷۰ نماینده در موعد مقرر برگزار شد. تصویب کلیات قانون مطبوعات و آغاز به کار شورای عالی انقلاب فرهنگی از جمله مهم‌ترین مصوبات این دوره است.

دوره سوم - ارتحال حضرت امام (ره)

پذیرش قطعنامه ۵۹۸، موافقت بنیان‌گذار کبیر جمهوری اسلامی با استعفای آیت‌الله منتظری از قائم‌مقامی رهبری، درخواست مجلس برای بازنگری در قانون اساسی، ارتحال حضرت امام خمینی (ره)، انتخاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبر انقلاب اسلامی و برگزاری پنجمین دوره انتخابات ریاست جمهوری از مهم‌ترین حوادث این دوره است.

دوره چهارم - نحوه نظارت شورای نگهبان بر انتخابات

انتخابات مجلس چهارم شورای اسلامی برخلاف مجالس قبلی در اسفند ۱۳۷۴ برگزار و باز برخلاف مجالس پیشین، با کمی تاخیر در ۱۲ خرداد ۱۳۷۵ آغاز به کار کرد. یکی از بحث‌های حاشیه‌ای این دوره، بحث درباره نحوه نظارت شورای نگهبان در انتخابات بود که نهایتا به تصویب نظارت استصوابی انجامید.

دوره پنجم - رای اعتماد به همه کابینه

مجلس پنجم شورای اسلامی در شرایطی بر سر کار آمد که خطوط و جریان‌های سیاسی ایران در حال تغییر و پوست‌اندازی بودند. برخورد مجلس پنجم که متعلق به جناح راست بود با کابینه خاتمی، از دیگر نکات قابل ذکر است. تمام وزیران پیشنهادی دولت در مجلس رای اعتماد گرفتند و این در حالی است که دولت و مجلس از لحاظ سیاسی تفاوت‌های ماهوی بسیاری با هم داشتند. در بین ادوار مختلف مجلس تاکنون، این دوره با ۷۱.۱ درصد بیشترین مشارکت را داشته است.

دوره ششم - تحصن و استعفا

افزایش تعداد نمایندگان از ۲۷۰ به ۲۹۰ نفر براساس اصل ۶۴ قانون اساسی از مهم‌ترین اقدامات این دوره است اما اعتراض و تحصن ۱۳۹ نماینده بخاطر رد صلاحیت خود یا همکاران که منجر به استعفای فقط چهار نماینده شد هم از اتفاقات مهم این دوره بود که مورد توجه رسانه‌های خارجی قرار گرفت. شاید نمادین‌ترین موضوع مربوط به  مجلس ششم، پناهندگی بسیاری از چهره‌های جنجال‌آفرین آن دوره به دامان بیگانه در سال‌های بعد بود!

دوره هفتم - طرح تثبیت قیمت‌ها

در این دوره محل مجلس شورای اسلامی براساس یکی از مصوبه‌های مجلس ششم از محل مجلس سابق (معروف به مجلس سنا) در آبان‌ماه سال ۱۳۸۳ به بهارستان انتقال یافت. همچنین در این دوره، رای‌گیری از حالت «قیام و قعود» به صورت الکترونیکی تغییر کرد. مجلس هفتم نیز با ۱۴ کمیسیون دائمی فعالیت می‌کرد. یکی از مصوبات جنجالی مجلس هفتم، طرح تثبیت قیمت‌ها بود که بر اساس آن، دولت وقت را از افزایش تدریجی قیمت برخی اقلام یارانه‌دار، همچون سوخت و کالاهای عمومی منع می‌کرد.

دوره هشتم - رای اعتماد به اولین وزیر زن

برای نخستین بار در تاریخ جمهوری اسلامی ایران، یک زن توانست به عنوان وزیر از مجلس رای اعتماد بگیرد. مرضیه وحید دستجردی در این دوره به عنوان وزیر بهداشت موفق به دریافت رای اعتماد نمایندگان شد. البته این دوره در بین ادوار مختلف کمترین آمار مشارکت را داشت و تنها ۵۱ درصد واجدان شرایط رای دادند. در تهران هم درصد مشارکت تنها ۳۰ درصد بود. در طول مجلس هشتم چهار نفر از نمایندگان دار فانی را وداع گفتند.

دوره نهم - سوال از رئیس جمهور

انتخابات مجلس نهم، برخلاف جوسازی رسانه‌های غربی، با حضور پرشور مردم همراه شد؛ حضور شورانگیزی که توانست مشارکت ۶۴.۲ درصدی واجدان شرایط در انتخابات را به ثبت برساند. در این دوره و در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۹۰ برای اولین بار در تاریخ کشورمان جلسه سوال نمایندگان مجلس از رئیس جمهور برگزار شد که حواشی زیادی هم به همراه داشت.

دوره دهم - تصویب برجام

در این دوره بیشترین میزان مشارکت به استان‌های گلستان و کهگیلویه و بویراحمد به ترتیب با ۸۱ درصد و ۸۰ درصد اختصاص دارد. بعد از استان تهران با حدود ۵۰ درصد مشارکت، کردستان هم با ۵۳.۳ درصد کمترین مشارکت را داشت. شاید بتوان مهم‌ترین اقدام نمایندگان در این دوره را تصویب برجام دانست.

دوره یازدهم - به امید مجلسی پرتلاش

واجدان شرایط شرکت در انتخابات دوم اسفند ماه، ۵۷ میلیون و ۹۱۸ هزار نفر هستند که از این تعداد دو میلیون و ۹۳۱ هزار نفر رأی اولی محسوب می‌شوند. همین تعداد افراد هستند که قرار است شور انتخاباتی را پای صندوق‌های رأی بیاورند. به نظر می‌رسد در این دوره از انتخابات هم فارغ از رای‌دهندگان ثابت هر دو جریان باسابقه کشور، باید منتظر ماند و دید این رأی‌اولی‌ها هستند که شور را پای صندوق‌های رأی می‌آورند یا رأی خاکستری‌ها که تجربه ثابت کرده حضور یا عدم حضورشان سرنوشت پیروزی یا شکست طیف‌های سیاسی حاضر در عرصه رقابت را مشخص کرده است.

حضور زنان در مجلس

در دوره اول، چهار زن توانستند در بین دیگر کاندیداها حائز میزان لازم آرا برای رسیدن به مجلس شوند؛ چهار زنی که پای ثابت تا دوره سوم مجلس هم بودند.

در مجلس چهارم با اینکه تعداد نمایندگان کاهش یافت اما تعداد زنان نماینده افزایش داشت و به ۹ نفر رسید.

مجلس پنجم با ۱۴ نماینده زن از نظر شمار نمایندگان زن، دومین رتبه را در بین ادوار مختلف مجلس داشته است.

مجالس ششم و هفتم با ۱۳ نماینده زن در مقام دوم از نظر تعداد نمایندگان زن قرار دارند.

در مجلس هشتم تعداد نمایندگان زن به هشت نفر کاهش یافت؛ در حالی که تعداد کل نمایندگان از ۲۸۹ نفر در مجلس هفتم به ۲۹۱ نماینده افزایش یافته بود.

در دوره نهم مجلس هم تنها ۹ زن در مجلس صاحب کرسی شدند.

مجلس پنجم با ۱۷ نماینده زن از نظر شمار نمایندگان زن رکورددار مجلس‌های پس از انقلاب است.

سن رای دادن در ادوار مختلف

در انتخابات عده‌ای را به نام «رای‌اولی‌ها» می‌شناسیم. رای‌اولی‌ها در اصل جوان‌هایی هستند که به سن تکلیف برای رای‌دادن رسیده‌اند و برای نخستین بار پای صندوق رای می‌آیند و رای می‌دهند. سن رای‌دهندگان بر اساس مصوبه شورای انقلاب و نخستین قانون انتخابات مجلس در سال ۶۲ که تا انتخابات مجلس پنجم حاکم بود، ۱۶ سال در نظر گرفته شده بود. با اصلاحیه سال ۷۸ سن رای‌دهندگان به ۱۵ سال تغییر کرد و انتخابات مجالس ششم و هفتم با این شرایط برگزار شد. اما بر اساس اصلاحیه‌ای که سال ۸۵ در مجلس هفتم بر قانون انتخابات صورت گرفت، سن رای‌دهندگان متناسب با اصلاحات قوانین انتخابات ریاست جمهوری و شوراها به یکباره به ۱۸ سال افزایش یافت تا به گفته نمایندگان «تعقل» در انتخاب بیشتر شود. به همین دلیل بود که شمار کسانی که حق رای داشتند در انتخابات مجلس هشتم، کمتر از انتخابات مجلس هفتم شد و میزان مشارکت نیز کاهش یافت.

منبع: الف

کلیدواژه: ادوار مختلف مجلس تعداد نمایندگان سن رای دهندگان جمهوری اسلامی شورای نگهبان نمایندگان زن واجدان شرایط میزان مشارکت رای اولی ها رای اعتماد نماینده زن دوره مجلس برگزار شد کاهش یافت مجلس پنجم مجلس هشتم مجلس هفتم پای صندوق مجلس اول مهم ترین بر اساس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۹۵۱۶۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

راه اندازی پویش های انتخاباتی در کرج

ولی پوری در نشست کمیسیون دانشجویی استان البرز با محوریت هم اندیشی جهت برنامه ریزی لازم و اقدامات مرتبط با مرحله دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی گفت: این پویش های انتخاباتی و کرسی های آزاد اندیشی باید در دانشگاه های استان عملیاتی شود .

وی با اشاره به تاکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر مشارکت حداکثری و حضور اقشار مختلف در صحنه انتخابات، نقش دانشگاهیان را ویژه دانست و افزود: اقدامات اثرگذار مرحله اول باید در مرحله دوم انتخابات نیز باید استمرار داشته باشد.

رییس ستاد انتخابات استان البرز یادآورشد: جهاد تبیین امری مهم در جهت ترغیب مردم برای حضور در انتخابات بوده و دانشجویان و اساتید دانشگاهی نقش مهمی در انجام فریضه جهاد تبیین و بیان دستاوردهای نظام مقدس اسلامی دارند.

در نشست کمیسیون دانشجویی استان البرز اعضا به بیان نظرات و پیشنهادات خویش پرداخته و مسائل و مشکلات دانشگاه های استان نیز مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.

استان البرز با ۲ حوزه انتخابیه شامل حوزه انتخابیه کرج، اشتهارد، فردیس و حوزه انتخابیه ساوجبلاغ، طالقان، نظرآباد و چهارباغ در مجلس شورای اسلامی دارای سه کرسی در مجلس شورای اسلامی است.

با اعلام نتایج دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در یازدهم اسفندماه سال گذشته تکلیف حوزه انتخابیه ساوجبلاغ ،طالقان ،نظرآباد و چهار باغ که دارای یک کرسی در مجلس شورای اسلامی است با انتخابات  علی حدادی مشخص شد.

اما حوزه انتخابیه کرج ،اشتهارد و فردیس که دارای ۲ کرسی در بهارستان است علیرضا عباسی منتخب نخست مردم این حوزه انتخابیه شد و کرسی دیگر با رقابت نزدیک ۲ نامزد انتخاباتی علی شیرین زاد و مصطفی سعیدی سیرایی در دور دوم تعیین تکلیف می شود.

باشگاه خبرنگاران جوان البرز کرج