نا کارآمدی احزاب و تقویت ساختار طایفه در انتخابات
تاریخ انتشار: ۳۰ بهمن ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۹۵۴۸۹۲
امروز در غیاب احزاب کارآمد در بسیاری از استانها طوایف میدان دار مشارکت سیاسی اجتماعی مردم در انتخابات مجلس شورای اسلامی هستند و این خیزش اجتماعی یک فرصت مناسب برای نظام و کاندیداهای منسوب به طوایف است.
به گزارش خبرگزاری فارس از خرم‌آباد، یکی از آسیب‌هایی که در انتخابات استان لرستان شاهد هستیم انتخاب افراد بر اساس طایفه گرایی و بی‌توجهی توانایی و شایستگی افراد در بسیاری از مواقع است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بهنام فروتن از محققین حوزه اجتماعی در لرستان در یادداشت زیر به بررسی این موضوع پرداخته است؛
انتخابات مظهر تجلی اراده مردم و بسیج عمومی است در سرنوشت اداره سیاسی کشور، احزاب و تشکل‌های سیاسی موتور محرکه و موج آفرینان انتخابات در ساختار اجتماعی جوامع نقش آفرینی می‌کنند.
طی سالهای پس از انقلاب به ویژه دوران بازسازی احزاب و گروه‌های سیاسی جدیدی در جغرافیای سیاسی کشور پا به عرصه فعالیت گذاشته‌اند و همزمان با انتخابات ملی همانند انتخابات رئیس جمهوری موفق عمل نموده و با کسب اعتماد عمومی علاوه بر رونق انتخابات و مشارکت سیاسی مردم ساختار قدرت را با دگرگونی مواجه کردند.
نمونه‌های بارز تغییر دیدگاه اجتماعی در دولت اصلاحات 76-84 ،دولت مهرورزی 84-92 ،دولت تدبیر و امید از 92 تا کنون است که می‌تواند از دستاوردهای احزاب سیاسی و نخبگان جامعه باشد.
اما فراز و نشیب احزاب در دوره‌های مختلف و ضعف ساختاری آن سبب شده سازمان اجتماعی طایفه نقش موثری در تعیین سرنوشت سیاسی حداقل در استان‌های زاگرس نشین و برخی استان‌های قومیتی ایفا نماید.
انتخابات مجلس یازدهم در لرستان به عنوان یک نماد اجتماعی و حضور پر رنگ طوایف یک فرصت اجتماعی و همزمان تهدید می‌تواند به حساب آید.
*سابقه اجتماعی طایفه
ساختار طایفه دارای سازمانی اجتماعی و غیررسمی است در ایران، با وجودی که تاریخ شهرنشینی و یکجانشینی سابقه ای طولانی داشته و قرن‌ها پیش از حکومت سلجوقی شکل گرفته و توسعه یافته است، اما با تسلط این حکومت طایفه گرا، که به وسیله گروه‌های مهاجری شکل گرفت که از خارج به داخل کشور سرازیر شدند، نظام طایفه‌ای نیز تقویت شد و به صورت سازوکاری سیاسی برای حفظ قدرت حکومتی، وجود آن همچنان تداوم یافت.
پس از آن، این ساختار حالت نهادی پیدا کرد و تا پایان قرن نوزدهم (حکومت قاجار)، در صحنه زندگی سیاسی_اجتماعی ایران حضور داشت.
می‌توان گفت که بعضی میراث‌های جان سخت نظام طایفه ای تا دوران کنونی باقی مانده است؛ اگرچه ممکن است در برخی کلان شهرها تغییر ماهیت داده و از نظام طایفه‌ایی به نظام خویشاوندی_قومی تبدیل شده باشد ولی باید پذیرفت این نظام اجتماعی تاثیر خود را بر شبکه روابط فرهنگی، دیوان سالاری، و سیاسی به طور کلی اعمال نمودهاست.
* نا کارآمدی احزاب
اغلب احزاب سیاسی موج آفرین در ایران با قدرت دولت ها پا به عرصه فعالیت گذاشته و بعد از کسب قدرت در ساختار دیوان سالار هضم شده و معمولا افراد تاثیر گذار با انتصاب مناصب دولتی فعالیت حزبی را محدود و موجب نارضایتی طرفدارن را فراهم نموده‌اند.
از طرفی در دوران پسا انتخابات برنامه منسجم جهت برنامه‌ریزی و کمک به توسعه فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ندارند.
احزاب برآمده از دو جناح مشهور سیاسی کشور در طی سالیان گذشته بیشترین توان خود را در ناکارآمد جلوه دادن جناح حاکم برآمده و موجب فرسایش اعتماد نهادی و در نهایت کاهش سرمایه اجتماعی می‌شوند.
به نظر می‌رسد نخبگان سیاسی اجتماعی با نگاه تحولی به ساختار احزاب باید رویه فعلی را از انحصار طلبان خارج نموده و کارکرد اجتماعی احزاب را بیشتر نمایند.
طایفه گرایی فرصت یا تهدید؟!
دنیای مدرن امروز و عصر ارتباطات اگر چه ساختار اجتماعی همه ارکان جوامع را تحت تاثیر قرار داده و طایفه گرایی هم از این قاعده جهانی شدن مستثنی نیست و برخی کارکردهای آن دچار دگرگونی شده است.
امروز در غیاب احزاب کارآمد در بسیاری از استانها طوایف میدان دار مشارکت سیاسی اجتماعی مردم در انتخابات مجلس شورای اسلامی هستند و این خیزش اجتماعی یک فرصت مناسب برای نظام و کاندیداهای منسوب به طوایف است از جمله دستاوردهای طایفه گرایی می‌تواند: وحدت و همدلی، کسب اعتبار، شکست انحصار طلبی، ایجاد فرصت، سرمایه اجتماعی، شکوفایی، خوداتکایی اجتماعی و اعتماد نهادی باشد.
اما تهدید نگاه صرف به معقوله طایفه گرایی بدون داشتن برنامه و معرفی کاندیداهای توانمند نه تنها دستاوردی به دنبال نخواهد داشت بلکه یک تهدید برای هنجار شکنی و از بین رفتن انسجام اجتماعی شود.
ساختار قدرت امروز در طوایف از ریش سفیدان و بزرگان به جوانان انتقال یافته و این جوانان و احیانا کاندیداها موجبات پیروی بزرگان را به دنبال خواهند داشت هرچند دگرگونی با عنوان بده بستان با نمایندگان در برخی مواقع بر تعصبات طایفه‌ایی غلبه می‌کند.
در حال حاضر شرایط اجتماعی در برخی از استانها اجازه عبور از مرز جغرافیای سیاسی طایفه را به نخبگان نخواهد داد و علیرغم دیدگاه فراتر از ایل و قبیله شرایط و رقابت سنگین ایجاب می‌نماید افراد مرجع نیز با پرچم طایفه پای در عرصه رقابت انتخابات بگذارند و این هم یک نهاد غیر رسمی تاثیر گذار بر ساختار قدرت به حساب می‌آید.
ساختار گرایی و عقلانیت در طوایف می‌تواند منجر به پرورش نیروی انسانی کارآمد در بدنه اجتماعی کشور شود.
لرستان به عنوان یکی از استان‌های با ساختار طایفه‌ایی امروز پیشگام اتحاد و همدلی بوده علیرغم تکثر کاندیداها از طوایف مختلف فعلا ساختار انسجام جامعه دچار آسیب نشده و این همزیستی مسالمت آمیز می‌تواند یک فرصت مناسب برای گام برداشتن در چارچوب مردم سالاری دینی و جامعه پردازی باشد. البته اگر مسئولین مرتبط با توسعه اجتماعی سیاسی به وظایف ذاتی خود عمل نمایند.
انتهای پیام/
بهنام فروتن نیا
نویسنده و پژوهشگر
منبع: فارس
کلیدواژه: مجلس شورای اسلامی انتخابات احزاب مشارکت سیاسی یک فرصت مناسب سیاسی اجتماعی انتخابات مجلس نظام طایفه ای مشارکت سیاسی ساختار طایفه طایفه گرایی ساختار قدرت استان ها سیاسی کشور طایفه ایی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۹۵۴۸۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شکل‌گیری مفهوم محیطزیست در تفکر اجتماعی
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، در همه ادوار تاریخ انسان‌ها در زندگی همیشه تحت تاثیر دو عامل، جهان طبیعی اطراف خود و محیط زیست کل جهان بوده‌اند.
نرگس آذری (دکتری جامعه‌شناسی سیاسی، دانشگاه عالمه طباطبایی) در مقاله‌ای با عنوان «در باب ضرورت یک انقلاب شناختی در جامعه‌شناسی ایرانی» می‌نویسد در تاریخ اجتماعی ایران، برهه‌ای را می‌توان بازشناخت که در آن مفهوم محیطزیست ازدغدغه‌های محیطزیستی ملهم از رمانتیک‌گرایی یا دغدغه‌های نخبه‌گرایانه در میان روشنفکران به موضوعی عمومی و به تعبیر دیگر موضوعی سیاسی بدل شد.
از نظر این پژوهشگر زمینه‌های مادی وقوع چرخش هستی‌شناختی را می‌توان در بحران‌های اجتماعی مربوط به محدودیت‌های دسترسی به منابع مشترک آب و زمین و وقوع بحران‌های مربوط به آلودگی محیطزیست پی‌گرفت که به مفهوم جدید و مدرن محیطزیست در مقابل مفهوم قدیم طبیعت یا اقلیم معنا بخشید و فهم نقش قدرت از سوی جامعه در این میان امکان یافت.
* ارتباط محیطزیست و جامعه
امر سیاسی محیطزیست در حیطە هستی‌شناختی شکل میگیرداین نویسنده این‌گونه ادامه می‌دهد که این روایت به دنبال ساختن تاریخی است که در آن، امر سیاسی محیطزیست در حیطە هستی‌شناختی شکل می‌گیرد و در ادامه ضرورت شناخت‌شناسانه‌ای در حوزه علوم اجتماعی طرح می‌شود که تاکنون به تعویق افتاده است.
به زعم آذری این ضرورت، شکل‌گیری نوعی جامعه‌شناسی است که محیطزیست را نه به منزله موضوعی پیرامون جامعه برای شناخت درنظر می‌گیرد بلکه، طبیعت و کنش‌هایش را به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از اقتصاد، سیاست و جامعه می‌بیند و جامعه را موجودی می‌پندارد که در کنش‌های سیاسی‌اش با محیطزیست نسبت پیدا می‌کند.
* ماهیت سیاسی و اجتماعی محیطزیست
آذری می‌نویسد در تاریخی که روایت می‌شود، یک پیشاتاریخ گسترده نیز مفروض است که در آن چرخش‌های هستی‌شناسی زیادی روی داده تا شکل‌گیری مفهوم محیطزیست در تفکر اجتماعی ما امکان یافته است.
در جامعه‌شناسی کل‌نگرانه، طبیعت به عنوان ابژ‌ه‌ای تاریخ‌مند و نیت‌مند مدنظر است که مانند سایر وجوه اجتماعی انسان در یک پارادایم هستی‌شناختی شکل گرفته و شناخت آن نیز تابع اقتضائات این پارادایم استاین پژوهشگر در این مقاله مبداء تاریخ را در پساشکل‌گیری مفهوم محیطزیست به مثابه مسئله‌های اجتماعی قرار داده است و بنابراین از شرح پیش از آن چشم‌پوشی کرده است. درواقع برای ساختن تاریخ مدنظر به برهه‌هایی پرداخته است که مسیر این تاریخ را روشن می‌سازد.
او در ادامه با اشاره به این موضوع که در هریک از این برهه‌ها نوعی فهم محیطزیستی حاکم شده و مبتنی بر رویکرد طبیعت‌گرایانه از بوم‌شناسی است، فهمی که مجال شناخت جامعه‌شناختی به معنای کل‌نگرانه را از میان می‌برد یا گامی برای شناخت ماهیت سیاسی و اجتماعی محیطزیست و شکل‌گیری کل‌نگری شناختی است.
آذری توضیح می‌دهد که در جامعه‌شناسی کل‌نگرانه، طبیعت به عنوان ابژ‌ه‌ای تاریخ‌مند و نیت‌مند مدنظر است که مانند سایر وجوه اجتماعی انسان در یک پارادایم هستی‌شناختی شکل گرفته و شناخت آن نیز تابع اقتضائات این پارادایم است.
او در پایان می‌نویسد: در این بستر، زمانی که جامعه‌شناسی از محیطزیست سخن می‌گوید و به ویژه از منظر دفاع از محیطزیست در برابر تأثیرات مدرنیته و صنعتی‌شدن به جامعه می‌نگرد، سنت و رویکرد خود را نیز آشکار می‌سازد و دیگر بی‌طرف به نظر نخواهد رسید.
انتهای پیام/
فوری/ انفجار در مناطق مرکزی ایران / اسرائیل به ایران، عراق و سوریه حمله کرد