به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

آشنایی با جاندارانی که هرگز نمی‌میرند + تصاویر

تاریخ انتشار: ۴ اسفند ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۷۰۱۲۱۰۹

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، نامیرا و جاودانه بودن چیزی است که همیشه در فیلم‌ها و داستان‌ها دیده ایم، اما باید بدانید که در دنیای واقعی نیز موجوداتی هستند که هرگز نمی‌میرند.

جاودانه بودن همیشه یکی از آرزو‌های دیرین انسان تا به‌امروزه بوده است. با پیشرفت علم ژنتیک و همچنین تکنولوژی که منجر به ساخت میکروسکوپ‌های الکترونی شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

انسان برای اولین بار توانست سلول‌ها و همچنین داخل هسته را که در آن کروموزوم‌ها قرار دارد، ببیند. بعد‌ها زیست شناسی به نام لئونارد هایفلیک (Leonard Hayflick) پی برد که تلومر‌ها (مناطق پایانی کروموزوم‌ها) با هر تقسیم سلولی باریک‌تر می‌شود. احیا مجدد این تلومر‌ها باعث می‌شود موجود زنده نامیرا باشد.

محققان امیدوارند با شناسایی ژنوم این موجودات زنده که ابدی هستند، بتوانند آرزوی دیرین انسان یعنی طول عمر بیشتر را محقق سازند. اما آیا می‌دانستید در طبیعت موجوداتی وجود دارند که نامیرا بوده و در واقع هرگز نمی‌میرند؟!

کرم‌های پهن آبی

کرم‌های پهن از خانواده پلانارین (planarian) هستند که برای دورانی طولانی دانشمندان را مجذوب ترمیم نامحدود خود کرده‌اند. طی این پژوهش از یک کرم اصلی که به قطعات ریز تکه‌تکه شده بود حدود ۲۰ هزار کرم پهن جدید به‌دست آمد و پژوهشگران چگونگی جایگزینی سلول‌های پیر یا آسیب دیده این‌گونه کرم شگفت‌انگیز را بررسی کردند. ۲ گونه از کرم‌های پهن هستند که یکی از آن‌ها مانند ما تولید مثل جنسی دارد و دیگری تک‌جنسی یا بی‌جنس است و از راه دونیم شدن تکثیر می‌کند. به‌نظر می‌رسد هر دوگونه توان بازسازی نامحدود دارند و با رشد پیاپی عضلات، پوست، احشا و حتی کل مغز به زندگی خود ادامه می‌دهند.

هربار که یک سلول تقسیم می‌شود کلاه تلومر آن کوتاه‌تر می‌شود. هنگامی که آن‌ها بیش از حد کوتاه می‌شوند، سلول توانایی خود را برای تجدید و تقسیم را از دست می‌دهد. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که جانوران جاودانه دارای سلول‌هایی هستند که توانایی حفظ طول تلومر به‌طور نامحدود را دارند

و به‌همین دلیل سلول‌های جاندار می‌توانند همچنان به تقسیم و بازسازی خود ادامه دهند. کرم‌های پهن فعالانه بخش پایانی کروموزوم‌های خود را در سلول‌های بنیادی بالغ حفظ می‌کنند که این امر منجر به جاودانگی از دیدگاه نظری می‌شود. مرگ به واسطه بیماری‌ها یا شکار شدن از جاودانگی تجربی و عملی آن‌ها جلوگیری می‌کند.

درخت کاج زبرمیوه (Bristlecone Pine)

مسن‌ترین درخت تکی و غیرکلونال، از جنس کاج مخروطی گریت بیسین (Great BasinBristlecone Pine) است که در کوه‌های سفید کالیفرنیا واقع شده است. طول عمر این درخت بی نام ۵۰۶۲ سال، یعنی به قدمت فراعنه مصر برآورد شده است! اصولا این نوع درختان رکورد دار طولانی‌ترین عمر در میان درختان و موجودات زنده هستند.

رتبه دوم نیز از همین نوع درختان به نام Methuselah با سن ۴۸۴۵ سال و در همان منطقه است. اما کلونی درخت‌های کلونال (تولید مثل غیر جنسی) می‌تواند ده‌ها هزارسال زندگی کند. مثلا رکوردار این نوع به نام پاندو با طول عمر تخمینی حداقل ۸۰۰۰۰ سال در جنگل ملی “Fishlake” آمریکا واقع شده است. البته برخی محققین احتمال ۸۰۰۰۰۰ سال نیز می‌دهند. ساقه‌های جدید این کلونی از ریشه نوع قدیمی رشد می‌کنند.

تعداد این ساقه‌ها ۴۷ هزار با میانگین عمر ۱۳۰ سال برآورد می‌شود، این کلونی با وزن ۶۰۰۰ تن سنگین‌ترین ارگانیسم زنده دنیا نیز می‌باشد. مسن‌ترین درخت تکی و کلونال نیز با سن ۹۵۵۰ سال به نام “Old Tjikko” از جنس کاج نوئل در پارک ملی سوئد زندگی می‌کند! نتایج یک بررسی که در سال ۲۰۰۱ منتشر شد.

نشان داد که گذر زمان تاثیر قابل توجهی بر میزان جهش گرده و دانه‌ی این درختان کاج ندارد. ضمن این که بافت آوندی این درختان همچنان جوان هستند. علت جوانی بافت‌های درختانی مانند کاج زبرمیوه هنوز معلوم نشده است. اما عقیده بر این است که خاصیت ویژه‌ای به نام «مریستم» در این درختان وجود دارد.

مریستم به مجموعه‌ای از یاخته‌های جنینی اشاره دارد که محل تجمع سلول‌های بنیادی است. این سلول‌های بنیادی به گیاه کمک می‌کنند تا جوانی خود را حفظ کرده و تا هزاران سال پابرجا بماند.

صدف مینگ Ming the mollusc

این موجود زنده نامیرا در سال ۲۰۰۶ در هنگام لایروبی سواحل شمالی ایسلند پیدا شد. برطبق شمارش تعداد نوار‌های روی پوسته آن که در سال ۲۰۰۷ انجام شد، سن آن را حدود ۴۰۵ سال تعیین کردند. این پژوهش بدست پژهشگران دانشگاه بانگور انجام گرفت. در پژوهش که بعد‌ها دوباره صورت گرفت سن دقیق صدف را با اختلاف یک یا دو سال،۵۰۷ سال بدست آوردند که این نتیجه را آزمایش تاریخ‌گذاری رادیوکربن نیز تایید کرد. مینگ حتی پس از مرگ می‌تواند حیات جاودانه داشته باشد. چرا که در سلول‌های این گونه، مولکول‌های حاوی اکسیژن با پوسته‌ی آن واکنش داده و بخش‌های آسیب دیده را ترمیم می‌کنند.

معلوم نیست اگر صدف در کف اقیانوس باقی می‌ماند تا چه مدت دیگر می‌توانست زندگی کند. نام مینگ را از روی نام دودمان مینگ برایش انتخاب کردند، چون در زمان زاده شدن این صدف (طبق نتایج اولین پژوهش)، دودمان مینگ در چینگ حکومت می‌کرد. اثبات وجود امکان عمر طولانی چنین این موجود زنده نامیرا می‌تواند به پژهشگران در تحقیقات افزایش عمر کمک کند.

هیدرا Hydra

هیدرا که یکی از ۷ موجود زنده نامیرا است، می‌تواند در شرایط ایده‌آل بدون هیچ نشانه‌ای از پیری یا افزایش مرگ و میر و کاهش باروری در سن بعد از بلوغ، که به صورت اجتناب ناپذیر برای همه گونه‌های چند سلولی اتفاق می‌افتد، زندگی کند. هیدرا‌ها شکارچیانی آبزی با قدرت تحرک، اما اکثرا ساکن هستند که قدمت حضورشان در روی کره زمین، بسیار طولانی است. چه چیزی باعث شده که هیدرا‌ها از نظر مانایی بیولوژیکی تا این اندازه درصدر توجهات باشند؟ هیدرا‌ها یکی از معدود موجوداتی هستند که ظاهرا دستخوش پیری نمی‌شوند. معمولا هیدرا از طریق جنسی تولید مثل نمی‌کند و به صورت کلونی‌های کوچک رشد می‌کند.

در این حالت سه نوع سلول بنیادی متمایز وجود دارد که باعث تکرار بافت‌های سلولی مجموعه می‌شود، این سه نوع سلول بنیادی در پروتئینی به نام FoxO مشترک است. این پروتئین نقش کلیدی در عامل ضدپیری را ایفا می‌کند. چنانچه دانشمندان ژن FoxO را از هیدرا جدا کنند، این جانور پیری را تجربه خواهد کرد.

دلیل پیر نشدن هیدرا این است که این موجود از سلول‌های بنیادی تشکیل شده است. قسمت عمده بدن هیدرا از سلول‌های بنیادی و بخش کمی از آن از سلول‌های کاملا متمایز ساخته شده است.

سلول‌های بنیادی این توانایی را دارند که به طور مستمر تقسیم شوند و به همین ترتیب بدن هیدرا به طور مداوم تجدید می‌شود. سلول‌های متفاوت شاخک‌های حساس و پا دائما توسط بدن تحت فشار قرار گرفته و جایگزین سلول‌های جدیدی می‌شوند که از ستون فقرات بدن می‌آیند.

عروس دریایی

عروس دریایی تیولا تنها موجود شناخته شده‌ای است که این توانایی را دارد که حالت نابالغی را بعد از اینکه به بلوغ جنسی کامل رسید برگرداند، در نتیجه به آن فناناپذیر گفته می‌شود. این موجود زنده نامیرا اولین بار در سال ۱۹۸۳ روی کف دریای مدیترانه شناسایی شد. در حالی که تحقیقی روی مرجان‌ها انجام می‌شد.

دانشمندی به نام سامر این موجود سحرآمیز را کشف کرد که این توانایی را از خود نشان می‌داد که به طور معکوس عمر کند، مثلا جوان‌تر و جوان‌تر شود. پس از بلوغ برای مواجهه با بحران فناپذیری، گرسنگی و یا حملات حیوانات شکارچی، این موجود به حالت اولیه خود برمی‌گردد و چرخه‌ی زندگی خود را دوباره از اول شروع می‌کند.

اسپرم و تخمک عروس دریایی یک لارو کوچک را تشکیل می‌دهد. اما این لارو نمی‌تواند به سادگی در بدن یک عروس دریایی بالغ رشد کند. از این رو، روی سطح سخت قرار می‌گیرد و به یک ساختار نرم‌تن گونه به نام پولیپ تبدیل می‌شود. این موجود به فنا ناپذیری منحصر به فرد خود با یک فرآیند پیشرفت سلولی به نام “transdifferentiation” می‌رسد که در آن قادر است سلول‌های خود را جایگزین کند و به پولیپ‌های یک مجموعه‌ی پولیپی تغییر شکل دهد. امروزه این گونه‌ها به امید دستیابی به برخی موفقیت‌ها به شدت تحت بررسی قرار دارند.

تحقیقات علمی نشان می‌دهد که مولکول‌های (نه سلول‌ها) بدن ما هر ۱۰ سال یک بار نو می‌شوند. یعنی بعد از گذشتن این زمان دیگر اثری از مولکول‌های کربن قدیمی در بدن هیچ انسانی پیدا نمی‌شود. این موجود در حقیقت یک ستاره دریایی است که می‌تواند به نخستین مرحله زندگی‌اش برگردد. نوتریکولا این کار را از طریق یک نوع جهش سلولی انجام می‌دهد.

این جهش سلولی بصورتی انجام می‌شود که عروس دریایی به حالت دیگری تغییر می‌کند یعنی دارای سلول‌های جدیدی می‌شود. در این روند بدنه اصلی عروس دریایی تبدیل به توده‌ای می‌شود که شکل‌دهنده اولیه آن موجود است. به این توده اولیه بواسیر لحمی گفته می‌شود. برای این کار ابتدا چتر عروس دریایی خودش را به توده مولکولی تبدیل می‌کند و بعد تمام مو‌ها و شاخک‌ها را جذب خودش می‌کند. بعد مو‌های تغییر شکل یافته به این توده متصل شده و توده لحمی اولیه یا پولیپ به‌وجود می‌آید و در آخر یک کلونی جدید شکل می‌گیرد. از رشد این توده یک عروس دریایی جدید متولد می‌شود. از نظر تئوری این عمل می‌تواند بی‌نهایت بار تکرار شود بنابراین از نظر پیولوژیکی این نوع از عروس دریایی موجود زنده نامیرا محسوب می‌شود.

خرچنگ آمریکایی

نوعی خرچنگ آمریکایی به نام هوماروس آمریکنوس (Homarus americanus) می‌تواند حداقل ۱۰۰ سال زندگی کند که ۵ برابر طول عمر خرچنگ خاردار کارائیب، است که ۲۰ سال زندگی می‌کند. این تفاوت سن خرچنگ‌ها مربوط به درجه حرارت آبی است که در آن زندگی می‌کنند. هنگامی که خرچنگ‌های دریایی در آب گرم هستند مانند کارائیب، متابولیسم آن‌ها سریع‌تر است. برعکس، هنگامی که آن‌ها در آب‌های سرد اقیانوس اطلس زندگی می‌کنند، متابولیسم بدن آن‌ها کندتر است که در نتیجه افزایش سنشان به آرامی انجام می‌شود و بیشتر عمر می‌کنند. نتایج پژوهشی که در سال ۱۹۹۸ انجام شد نشان داد که آنزیمی به نام «تلومراز» در اندام خرچنگ‌های آمریکایی وجود دارد که کمک می‌کند تا سلول‌های آن‌ها برای مدت طولانی‌تری جوان باقی بماند.

به بیانی دیگر سلول‌های این خرچنگ از روند رشد طبیعی پیروی نمی‌کنند و به همین دلیل حیات بیولوژیکی جاودانه دارند. به نظر می‌رسند این ترفند تلومر روش مفیدی برای به تاخیر انداختن پیری در هر نوع اندامی باشد. البته شواهد اندکی در خصوص کارکرد این آنزیم در گونه‌هایی، چون گیاهان و عروس دریایی وجود دارد و این آنزیم بیشتر در حیواناتی با جثه‌ی بزرگ‌تر یافت می‌شود.

این موجود زنده نامیرا پس از پوست‌اندازی، تقریبا هیچ چیزی از خود بر جای نمی‌گذارد که محققان بتوانند بر اساس آن پی به سن واقعی آن‌ها ببرند. در واقع پوشش داخلی شکم، پوشش آبشش‌ها، چشم‌ها و تمام قطعات سخت آن‌ها از بین می‌رود که این موضوع یک فرآیند باور نکردنی است. با این حال در چند سال گذشته.

محققان کشف کرده‌اند که خرچنگ دریایی دندان‌هایی بر روی شکم خود دارد که در تمام فرآیند پوست‌اندازی باقی می‌ماند. این دندان‌ها دارای خطوطی شبیه به حلقه‌های درخت هستند که می‌توانند به کشف رمز و راز سن خرچنگ‌ها کمک کنند.

منبع: تالاب

انتهای پیام/

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: جانداران حیات وحش سلول های بنیادی عروس دریایی خرچنگ ها سلول ها طول عمر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۰۱۲۱۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران فرصت مناسبی برای آشنایی با جامعه ادبی ایران و هند است

یاسر احمدوند رئیس سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با رودرا گائوراو شرست؛ سفیر هند در ایران دیدار و گفتگو کرد. در این دیدار علی رمضانی؛ قائم مقام و سخنگوی سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران و اسماعیل جانعلی‌پور؛ مدیر کمیته ناشران خارجی و مدیر کل مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حضور داشتند.

حضور هند به عنوان دروازه نشر جهان در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران 

در این دیدار یاسر احمدوند با بیان اینکه ظرفیت ایجاد شده در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران منجر به توسعه فرهنگی می‌شود، گفت: امیدوارم با مساعدت، همکاری و همراهی مجموعه فعالان فرهنگی ایران و هند ارتباط فرهنگی بین دو کشور رو به رشد حرکت کند.

رئیس سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران خطاب به سفیر هند اشاره کرد: افق و هم فکری مشترکی بین ما وجود دارد. مشتاق حضور نویسندگان و اهالی ادبیات هند در ایران هستیم تا ادبیات معاصر هند به اندازه کافی به جامعه فرهنگی ایران شناسانده شود. برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران فرصت مناسبی برای آشنایی با آثار مکتوب نویسندگان، شاعران و ارتباط با جامعه ادبی ایران و هند است. 

احمدوند در خصوص ترجمه کتاب‌های نویسندگان ایرانی و هندی نیز چنین توضیح داد: پیشنهاد‌هایی برای ترجمه تعدادی از آثار هندی به زبان فارسی به ما ارائه شده و ما در حال بررسی آنها هستیم. پیشنهاد‌هایی هم برای ترجمه آثار ایرانی به زبان هندی ارائه خواهیم داد. امیدواریم علاوه بر غرفه رسمی کشور هند که با معماری و شمایل زیبایی اجرا می‌شود ناشران هندی نیز در بخش خارجی این نمایشگاه حضور پیدا کنند. مردم ایران به آشنایی با نشر هند علاقه‌مند هستند؛ بنابراین هند می‌تواند به عنوان دروازه نشر جهان در این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حضور پیدا کند. 

معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان با اشاره به جانمایی غرفه هند به عنوان میهمان ویژه این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: در فرهنگ شرق تلاش می‌شود میزبان بهترین را برای میهمان فراهم کند؛ بنابراین ما نیز تلاش می‌کنیم موقعیت مناسبی برای غرفه هند در نمایشگاه در نظر بگیریم. 

بالاتر از انتظار در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حضور پیدا خواهیم کرد

در ادامه رودرا گائوراو شرست با بیان اینکه برای افزایش ظرفیت فعالیت‌های فرهنگی بین ایران و هند هیچ محدودیتی وجود ندارد، گفت: تعاملات هزاران ساله بین ایران و هند وجود دارد و تاثیر آن را می‌توانیم در فرهنگ هند از نوع لباس تا غذا ببینیم. به عبارتی سایه‌ای از تاثیر فرهنگ ایران بر فرهنگ هند دیده می‌شود. تصویر اکثر هندی‌ها از ایران یک تصویر زیباشناسانه از معماری، شعر، ادبیات و... این کشور است. این تاثیر همواره بر توسعه تمدن هندی به ویژه توسعه زبان فارسی دیده می‌شود. این زبان در هند جزو ۹ زبان کلاسیک هند شناخته می‌شود و ما آن را جزو زبان‌های خارجی نمی‌دانیم. 

سفیر هند حضور ایران و هند به عنوان میهمان ویژه در نمایشگاه‌های کتاب دو کشور را فرصت مناسبی برای تاکید بر وجود سابقه و سنت دیرینه در زمینه ادبیات و زبان بین دو کشور دانست و گفت: ما نباید فرصت حضور در نمایشگاه کتاب دو کشور را به ویژه در زمینه آگاهی بخشی به نسل جوان از دست بدهیم. چرا که نسل جوان کمتر از ارتباط قوی بین دو کشور اطلاع دارد. حضور در نمایشگاه‌های کتاب دو کشور تضمین کننده ارتباط فرهنگی در آینده خواهد بود. 

وی ادامه داد: هر ساله در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و نمایشگاه بین‌المللی کتاب دهلی نو یک کشور به عنوان میهمان ویژه حضور دارد که ممکن است صرفا برای ارائه کتاب در نمایشگاه شرکت کرده باشند، اما ایران و هند به علت داشتن سنت ادبی غنی باید حضور قوی‌تری در این رویداد‌ها داشته باشند؛ بنابراین ما بالاتر از انتظار شما در این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حضور پیدا خواهیم کرد و برای حضور در این نمایشگاه به عنوان میهمان ویژه بسیار هیجان زده هستیم. هند در حوزه ادبیات برادر ایران است و این رابطه فرهنگی باید به مردم دو کشور منتقل شود.

سفیر هند در ایران با اشاره به برنامه‌های پیشنهادی غرفه هند در زمان برگزاری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: این برنامه‌ها را می‌توانیم در زمان حضور ایران در نمایشگاه بین‌المللی کتاب دهلی نو تکمیل کنیم. تعدادی از کتاب‌های کلاسیک از نویسندگان و ناشران ایران و هند برای ترجمه انتخاب و در زمان حضور ایران در نمایشگاه بین‌المللی کتاب دهلی نو از آنها رونمایی کنیم. همچنین می‌توانیم تفاهم‌نامه‌هایی در زمینه‌های مختلف بین دو کشور برقرار و در زمان برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب دهلی نو آنها را عملیاتی کنیم. همچنین نویسندگان ایرانی می‌توانند در زمان برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب دهلی نو در این نمایشگاه حضور پیدا کنند و با نویسندگان و ناشران هندی تعامل و گفتگو داشته باشند. مردم هند با حافظ، مولانا، سعدی و... آشنایی دارند، اما از آثار نویسندگان معاصر ایرانی شناخت کافی وجود ندارد. 

رودرا گائوراو شرست در پایان بیان کرد: امیدوارم حضور ایران و هند در نمایشگاه‌های کتاب دو کشور اتفاقات خوبی را در حوزه تعاملات فرهنگی رقم بزند. در نمایشگاه بین‌المللی کتاب دهلی نو تلاش می‌کنیم این حضور به موفقیت کامل تبدیل شود. مشتاقانه منتظر حضور ایران در دوره بعدی نمایشگاه بین‌المللی کتاب دهلی نو هستیم و امیدوارم این حضور منجر به بازتولید علاقه موجود نسبت به ادبیات در دو کشور شود. 

سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت (۱۴۰۳) در محل مصلی امام خمینی (ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir به صورت مجازی برگزار می‌شود.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات