به نقل از «ایرنا»

اعتیاد؛ از دیروز تا امروز

تاریخ انتشار: ۶ اسفند ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۷۰۳۱۷۴۲

اعتیاد به مواد مخدر در ایران بلایی خانمان‌سوز است که تاریخچه‌ای طولانی در  دارد. آمارها نشان می‌دهند که علاوه بر وجود بیش از چهارمیلیون معتاد مستمر و تفننی در کشور، گردش مالی پول‌های کثیف حاصل از سوداگری مرگ، هر ساله میلیاردها تومان به اقتصاد کشور لطمه وارد می‌کند و تجارت غیرقانونی مواد مخدر را می‌توان یکی از بزرگترین چالش‌های اقتصاد کشور دانست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آمار معتادان در آیینه تاریخ

درباره تعداد معتادان در دوران‌های گذشته، اطلاعات چندانی در دسترس نیست. هرچند اولین مشاهدات تاریخی از مصرف مواد مخدر به کتاب‌های تاریخی و پزشکی دوران غزنویان باز می‌گردد، اما در این آثار نیز مشخص است که ایرانیان پیش از آن نیز با مصرف مواد مخدر و تاثیرات سوء آن آشنا شده‌اند. تحقیقات مختلف تاریخی نشان می‌دهند که اولین نشانه‌های شیوع سوءمصرف مواد مخدر در ایران، در دوران صفویه دیده شده است؛ اما شواهد تاریخی حاکی از شیوع گسترده اعتیاد در میان ایرانیان و در دوران قاجار دارند.

تقریباً تمامی گزارش‌ها، سفرنامه‌ها، خاطره‌نویسی‌ها و مانند آن که به دست جهانگردان و متفکران داخلی و خارجی نوشته‌ شده‌اند، از آمار بالای سوءمصرف مواد مخدر خبر می‌دهند. «هاشم آغاجری» و همکاران، در پژوهشی با عنوان «علل رواج اعتیاد در جامعه‌ی عصر قاجار و آثار اجتماعی آن» نشان می‌دهند که وضعیت جامعه‌ی ایرانی در دوران قاجار، تا چه اندازه بر اثر سوءمصرف مواد مخدر در کشور، آشفته و درهم ریخته است. طبق گزارش‌های موجود مشخص شده است که نه تنها بسیاری از مردم که حتی بسیاری از بزرگان و درباریان در این دوران دچار اعتیاد به سوءمصرف مواد مخدر بوده‌اند.

گزارش‌ها و آمارها نشان می‌دهد در دوران قاجار سوءمصرف مواد مخدر، در شکلی گسترده در میان طبقات مختلف جامعه ایرانی رواج داشته است.

در دوران پهلوی اول و دوم نیز مصرف گسترده مواد مخدر همچنان ادامه یافت و طرح‌ها و برنامه‌ها برای مقابله با این ماده مخدر به نتیجه خاصی نرسیدند. برخی از اقدامات دولت پهلوی اول برای مقابله با تریاک حتی با اعتراض دسته‌جمعی معتادان شهرهای مختلف نیز مواجه شد تا جایی که اسناد و نامه‌های به جا مانده از این دوران که مرحوم «عبدالحسین نوایی» در برخی گزارش‌های خود به گردآوری آن‌ها همت گماشت، نشان از آن دارد که معتادان با نگارش نامه‌های سرگشاده، خواهان تامین تریاک خود از سوی دولت شدند.

در پژوهش «مهشید لطفی‌نیا» ،در همین ارتباط می‌خوانیم که به گواهی اسناد موجود در سال ۱۳۲۵، ۱۷۰ «شیره‌کش خانه» به صورت علنی در تهران و در مجموع کشور ۵۲۵ شیره‌کش خانه رسمی دایر و صدها شیره‌کش خانه مخفی نیز مشغول به فعالیت بوده‌اند. برخی گزارش‌ها نیز حاکی از آن است که برخی از درباریان یا نزدیکان به دستگاه دولتی در دوران پهلوی دوم به مواد مخدر اعتیاد داشتند و حتی به قاچاق و خرید و فروش آن نیز مبادرت می‌کردند، هرچند آمار مشخصی درباره تعداد معتادان به مواد مخدر در آن دوران وجود ندارد.

مبارزه با اعتیاد پس از انقلاب اسلامی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مبارزه با اعتیاد شکلی بسیار جدی به خود گرفت و تلاش‌های فراوانی برای مقابله با آن صورت پذیرفت. حال پرسش اساسی این است که اکنون در ایران چه تعداد معتاد به مواد مخدر وجود دارد. هرچند آمارهای رسمی اعلام شده از سوی مسوولان امر، تفاوت‌هایی با یکدیگر دارد، اما این تفاوت‌ها چشمگیر نیستند و براساس آن می‌توان به برآوردهایی کلی در این زمینه رسید.

 طبق آخرین آمار رسمی که توسط «محمد ترحمی»، مدیرکل دفتر حقوقی و امور مجلس ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور، در تاریخ چهارم آبان ۱۳۹۸ ارائه شده است در کشور « ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار معتاد دائم وجود دارد و حدود ۵۸ هزار نفر معتاد متجاهر و حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر معتاد تفننی هستند». این آمار با آماری که «ناصر اصلانی» معاون مقابله با عرضه و امور بین‌الملل ستاد مبارزه با مواد مخدر در تاریخ ۲۳ مهر ۱۳۹۸ اعلام کرده است، اندکی متفاوت است. اصلانی گفته بود که « ۲ میلیون و ۸۰۸ هزار معتاد مستمر و یک میلیون و ۶۰۰ هزار مصرف کننده تفننی در کشور وجود دارد». اصلانی در اظهارات خود افزوده بود که بر طبق آمارها، «از سال ۱۳۵۷ به مدت ۱۰ سال مصرف مواد مخدر در کشور کنترل شد اما از سال ۶۷ تاکنون افزایش شیوع به مصرف داریم». سردار «اسکندر مومنی» دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز اظهاراتی مشابه اظهارات اصلانی داشته است و از همین رقم سخن به میان آورده است. در مقابل، «همایون هاشمی»، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، در تاریخ ۲۱ تیرماه ۱۳۹۷ گفته بود که بیش از سه میلیون معتاد به مواد مخدر در کشور وجود دارد که به نظر می‌رسد منظور وی مجموع تعداد معتادان مستمر و تفننی باشد. «علی محمد زنگانه» مدیرکل پیشگیری‌های اجتماعی و فرهنگی معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه، در تاریخ ۱۰ بهمن ۱۳۹۷ اما از وجود ۷۰ هزار معتاد متجاهر، سخن به میان آورده بود.

پس از انقلاب اسلامی، تلاش‌ها برای مقابله با سوءمصرف مواد مخدر شدت گرفت و طرح‌ها بسیاری برای جمع آوری معتادان و برخورد با فروشندگان مواد مخدر اجرایی شد.

«پرویز افشار»، سخنگوی ستاد مبارزه با مواد در تاریخ چهارم شهریور نیز از وجود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار معتاد تفننی مستمر سخن به میان آورد و گفت که نیمی از این افراد معتاد مستمر هستند و ۱۰ درصد از کل معتادان کشور را زنان تشکیل می‌دهند. وی همچنین افزوده بود که ۲.۱ درصد دانش‌آموزان مقطع دوم متوسطه در کشور، تجربه یکبار مصرف مواد مخدر در زندگی را داشته‌اند.

همچنین «حمید صرامی» مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر در آبان‌ماه سال گذشته پیش‌بینی کرده بود که تعداد ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار معتاد احتمالا به سه میلیون و ۳۵۰ هزار تن افزایش خواهد یافت.

سوءمصرف مواد مخدر و ضربه به امنیت و اقتصاد کشور

با توجه به اینکه ایران در خط مقدم مبارزه با قاچاق مواد مخدر و در مسیر شاهراه قاچاق و توزیع مواد مخدر جهان قرار دارد، بدیهی است که آسیب‌های فراوانی به اقتصاد و امنیت کشور وارد شود. آمارها حاکی از آن هستند که از زمان انقلاب تاکنون، ۴ هزار نیروی نظامی، انتظامی و امنیتی کشور در راه مبارزه با خرید و فروش مواد مخدر، به شهادت رسیده‌اند.

شهادت نیروهای نظامی، انتظامی و امنیتی، تنها هزینه مبارزه با مواد مخدر در ایران نیست. در همین ارتباط، ترحمی دبیرکل دفتر حقوق و امور مجلس ستاد مبارزه با مواد مخدر گفته بود که «قاچاق مواد مخدر سالیانه ۱۶۷ هزار میلیارد تومان گردش مالی دارد و به اقتصاد کشور خسارت وارد می‌کند.». در عین حال برآوردها حکایت از آن دارد که باندهای مافیایی سالیانه تلاش دارند تا به پولشویی حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان بپردازند که بطور قطع ضربات سنگینی به اقتصاد کشور می‌زند. دولت ایران سالیانه میلیاردها ریال صرف هزینه مقابله با اثرات سوء مصرف مواد می‌کند و طبق اظهارنظرهای مسوولان، در حال حاضر ۷۴۰۰ مرکز درمانی و کاهش آسیب در زمینه اعتیاد در کشور فعالیت می‌کنند.

«محمدرضا ابراهیمی» دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر نیز گفته بود که اعتیاد کارگران و نیروی کار به اقتصاد کشور آسیب می‌زند و کارخانه‌ها و شرکت‌ها باید به مبارزه با این پدیده شوم همت گمارند و تلاش‌هایی را برای مصون‌سازی کارگران صورت دهند. «حمیدرضا شمسی» معاون پیشگیری بهزیستی تهران نیز در خردادماه ۱۳۹۷ نیز گفته بود که هزینه هر فرد معتاد، روزانه ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان است.

تمامی این گزارش‌ها نشان می‌دهند که به رغم توجه بسیاری از مردم به اثرات سوءمصرف مواد مخدر بر سلامت و زندگی اجتماعی افراد، بسیاری نسبت به هزینه‌های سنگین آن بر اقتصاد خانوار و منابع ملی آگاهی ندارند. بر طبق آمارها با کاهش میزان سوءمصرف مواد مخدر، می‌توان سالیانه از صرف میلیاردها تومان از بودجه ملی جلوگیری کرد و به جای آن دولت بودجه مذکور را صرف امور رفاهی جامعه نماید. امری که تنها با مبارزه بیش از پیش با سوءمصرف مواد مخدر حاصل خواهد شد. 

منابع:

- سیمین فصیحی و فریده فرزی، مسئله تریاک در جامعه عصر رضاشاه: پدیده اعتیاد، آثار سوء اجتماعی آن و راهکارهای دولت در مقابله با آن، ۱۳۹۴

- علی اکبر علیمردانی، مواد مخدر و رژیم پهلوی، ۱۳۸۸

- مهشید لطفی‌نیا، تریاک و اقدامات انجمن مبارزه با تریاک و الکل، ۱۳۷۱

- عبدالحسین نوایی، اسنادی از داستان تریاک، ۱۳۷۷

- عبدالحسین نوایی، ماجراهای منع تریاک، ۱۳۷۰

برچسب‌ها دانش اعتیاد اعتیاد آسیب ها

منبع: ایرنا

کلیدواژه: دانش اعتیاد اعتیاد آسیب ها دانش اعتیاد اعتیاد آسیب ها ستاد مبارزه با مواد مخدر سوءمصرف مواد مخدر مصرف مواد مخدر نشان می دهند برای مقابله اقتصاد کشور مواد مخدر تعداد معتاد مواد مخدر هزار معتاد ۲ میلیون گزارش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۰۳۱۷۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نگاه دولت در عرصه پیشگیری از اعتیاد حمایتی است

به گزارش خبرنگار مهر، عباس کاظمی صبح چهارشنبه در بازدید از مجموعه شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان قزوین ضمن تأکید بر اهمیت امر پیشگیری در حوزه اعتیاد، تصریح کرد: استان قزوین در حوزه مقابله با مواد مخدر و پیشگیری از اعتیاد با کمبودهای زیرساختی، نیروی انسانی و منابع مالی روبه‌رو است، با هماهنگی و همراهی دستگاه‌های اجرایی مرتبط می‌توانیم این مسائل را حل کنیم تا این فاصله و خلأ در حوزه زیرساخت را جبران کنیم.

وی افزود: نگاه دولت در این عرصه حمایتی است و اقدامات مختلفی نیز در این راستا انجام شده است، برای مثال ساختمان شورای مواد مخدر مستقر در شهرک مینودر نیز با مشکلاتی روبه‌رو بود که با نگاه حمایتی مشکلات آن پیگیری و حل شد، در خصوص مشکلات زیرساختی و منابع موجود نیز باید با همین رویکرد عمل کنیم.

کاظمی خاطرنشان کرد: در صورت حل مشکلات در حوزه زیرساختی و منابع، اعضای شورای مواد مخدر می‌توانند بر مأموریت اصلی خود تمرکز بیشتری داشته باشند، مأموریت مقابله با مواد مخدر و اعتیاد باید به صورت منظومه‌ای دنبال شود.

وی تصریح کرد: تهدیدات حوزه اعتیاد همواره در حال به‌روزرسانی است و با گذر زمان در همه عرصه‌های توزیع، تولید، مصرف و مخاطب شاهد موارد جدید هستیم که ما نیز برای مقابله و پیشگیری از آن‌ها باید به‌روز شویم و به نسبت آن باید آرایش بگیریم و اقدامات مبتنی بر تحول به روز باشد.

معاون استاندار بیان کرد: چرخه مواد مخدر منظومه‌ای است و اگر جایی مشکل باشد کل کار زیر سوال می‌رود، در حوزه مواد مخدر ۵ کمیته شورای مقابله با مواد مخدر نیز با همین هدف شکل گرفته است، همه چرخه‌ها باید مانند دستگاه و ماشین منظم حرکت کنند؛ در حال حاضر هماهنگی خوبی بین دستگاه قضائی، امنیتی و اجتماعی در استان وجود دارد و باید از این فرصت نهایت استفاده را برد.

وی تصریح کرد: ناهماهنگی در سطوح مختلف سبب می‌شود کار پیش نرود، ۲۵ سمن فعال در حوزه مواد مخدر در سطح استان داریم که با هدف‌گذاری صحیح می‌توانیم افزایش ۱۰۰ درصدی در این حوزه داشته باشیم.

کاظمی خاطرنشان کرد: تغییر مصرف مواد مخدر و تغییر سن اعتیاد نگران کننده و هشدار دهنده است، بنابراین باید اقدامات فرهنگی و آموزشی را جدی‌تر پیگیری کرد، از منابع شهرداری‌ها و ظرفیت صدا و سیما می‌توان در قالب تفاهم نامه سه جانبه استفاده کرد تا با تولید محتوای فاخر شاهد تحول در حوزه پیشگیری و اطلاع‌رسانی در خصوص مبارزه با اعتیاد باشیم.

کد خبر 6087267