به نقل از «ایرنا»

درباره فرهاد فخرالدینی

تاریخ انتشار: ۲۱ اسفند ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۷۲۱۹۳۴۱

فرهاد فخرالدینی ۲۱ اسفند ۱۳۱۶ خورشیدی در تهران زاده شد و تحصیلات موسیقی خود را در هنرستان‌های موسیقی و نیز در موسسه موسیقی شناسی، برای یک دوره چهار ساله گذراند.

او علاوه بر نواختن ویولن و آهنگسازی در زمینه رهبری ارکستر نیز کار کرده و تجربه بسیار اندوخته است. به گفته خودش برای نخستین بار در ۱۳۴۶ خورشیدی و در جریان ضبط موسیقی فیلم شوهر آهو خانم، روی سکوی رهبری رفت و گروه ۱۵ نفره‌ای از هم دوره‌های خود را در اجرای آن هدایت کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

فخرالدینی در آن زمان نوازنده ارکستر بزرگ رودکی بود که زیر نظر حسین دهلوی اداره می‌شد و گاه او به جای رهبر اصلی، ارکستر را رهبری می‌کرد. در سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران نیز گاه پیش می آمد که او قطعاتی را که خود برای ارکستر تنظیم کرده بود، رهبری کند.

با این همه  ۱۳۵۲ خورشیدی برای کار رهبری، سال تعیین کننده ای بود. در آن سال‌ها همه ارکسترهای موجود در سازمان رادیو تلویزیون در هم ادغام شدند و ارکستر بزرگ سازمان را به وجود آوردند. در مسابقه‌ای که برای تعیین رهبر این ارکستر برگزار شد، فخرالدینی بیشترین امتیاز را آورد.

فرهاد فخرالدینی از آن سال تا ۱۳۵۸ خورشیدی سرپرستی و رهبری این ارکستر را بر عهده داشت و این امکان را یافت که آفریده‌های خود و تنظیم‌های تازه‌ای از آفریده‌های دیگر آهنگسازان ایرانی را به اجرا در آورد.

فخرالدینی در سال‌های پس از انقلاب با دشواری‌هایی که برای کار با ارکستر و برگزاری کنسرت‌های بزرگ پیش آمد، بیشتر به موسیقی فیلم پرداخت. در این میان موسیقی او برای فیلم بوعلی سینا و نیز سریال‌های تلویزیونی سربداران و امام علی(ع) با استقبال بسیار روبرو شد.

وی به درخواست استادش مهدی برکشلی برای نخستین بار، تنبور خراسان را به روش ابونصر فارابی که با روایت خود فارابی نوشته و به وسیله برکشلی شرح داده شده بود، پس از ۶ ماه پرده بندی کرد. در کنفرانسی که از طرف هنرستان، در ۲۲ بهمن ۱۳۴۱ خورشیدی ترتیب داده شد، ساز جدید را نواخت.

فخرالدینی در ۱۳۶۵ خورشیدی برای فیلم گزارش یک قتل و در ۱۳۶۶ خورشیدی برای فیلم پرستار شب، برنده جایزه «بهترین موسیقی متن» از جشنواره فیلم فجر شده‌است.

فخرالدینی و رهبری ارکستر ملی

فرهاد فخرالدینی از اواسط دهه ۸۰ خورشیدی  دوباره رهبری ارکستر بزرگ را بر عهده گرفته که عنوان ارکستر ملی ایران را بر پیشانی دارد. به گفته خود او، ۲ نسل از موسیقیدانان در این ارکستر عضویت دارند، نوازندگان پیش و پس از انقلاب. تجربه پیشکسوتان با شور جوانان در هم می‌آمیزد و رنگ و بویی تازه و سر زنده به اجراها می‌بخشد.

فرهاد فخرالدینی معتقد است که برای سرزنده ساختن موسیقی ایران باید از همه امکانات جهانی که سازگار با جوهر این موسیقی باشد، استفاده کرد. باید از شیوه‌های مناسب هماهنگی و ارکستراسیون بهره گرفت. تا به حال حضور سازهای مشابه ایرانی در گروه‌های سازهای ملی زیادتر از حد بوده است. این امر تنوع رنگ را از موسیقی ما می‌گیرد. شباهت صداها، امکان رنگ آمیزی و سازآرایی را تضعیف می‌کند.

موسیقی ایرانی را می‌توان با تکنیک علمی‌تری عرضه کرد؛ یعنی می‌شود به جای انتقال صرف یک ملودی به شنونده، آن را با صداهای متناسب در آمیخت و ترکیب درستی از آن‌ها را با بهره‌گیری از دانش‌ هارمونی و کنترپوان به وجود آورد. او می‌گوید: باید به جای "حال"، کمی هم به شکوه موسیقی اندیشید.

گرایش بیش از حد به موسیقی ساده و خام سنتی در سال‌های پس از انقلاب، همان طور که اشاره کردیم، فرهاد فخرالدینی را به طرف موسیقی فیلم سوق داد. زیرا که در آن جا می‌توانست آفریده‌های خود را با آسودگی بیشتری عرضه کند. فخرالدینی می‌گوید: سابق بر این، ما در قید و بند آواز خواننده بودیم و کارمان محدود می‌شد به پیروی از آن. اما در موسیقی فیلم دامنه کار وسیع‌تر و آزادانه‌تر است ... من شخصا از دانشی که در موسیقی آموخته‌ بودم، بیشتر توانستم در موسیقی فیلم استفاده کنم... مثلا موسیقی سربداران پس از اجرا در فیلم، به صورت "سوئیت سمفونیک" در آمد و با ۲ ارکستر سمفونیک تهران و باکو اجرا شد...

فرهاد فخرالدینی در جشنواره موسیقی فجر ۱۳۹۴ خورشیدی

فخرالدینی در مقام پژوهشگر

فرهاد فخرالدینی همپای آهنگسازی و رهبری در زمینه پژوهشی نیز کار کرده است. او برای نوشتن موسیقی سریال بوعلی سینا به کشف تازه‌ای رسید. او در سفری دور و دراز به خراسان رفت و با ضبط ۱۴ کاست از انواع موسیقی مقامی رایج در منطقه به تهران بازگشت. از جمله ۲ تار پیرمردی ۸۰ ساله را ضبط کرد، به قول خودش با صدایی خش گرفته که انگار غبار کویر روی تارهای صوتی‌اش نشسته بود.

فخرالدینی آن گاه این آوای غبارگرفته برانگیزاننده را با یک رباعی از بوعلی سینا که گویی بازتاب کلامی همان آواست پیوند زد. همین ترکیب، خط اصلی موسیقی فیلم بوعلی سینا را ساخت.

دل گر چه در این بادیه بسیار شتافت/ یک موی ندانست ولی موی شکافت

اندر دل من هزار خورشید بتافت/ آخر به کمال ذره‌ای راه نیافت

کوشش پژوهشی دیگر فخرالدینی در بازکشف قطعه یا ترانه‌ای از عبدالقادر مراغی، موسیقیدان ایرانی به کار زده شد. او برای تئوری قدیمی موسیقی ایران که با فارابی آغاز می شود و از طرف دیگر موسیقیدانانی چون ابن سینا، صفی‌الدین ارموی و عبدالقادر مراغی دنبال می‌شود، ارزش بسیار قائل است و می گوید که چیزی کم از تئوری موسیقی مغرب زمین ندارد.

او در خصوص بازکشف خود می‌گوید: عبدالقادر آهنگی دارد در ۲ کتاب مقاصدالالحان و جامع‌الالحان که با حروف ابجد نوشته شده... و تاکنون شمار زیادی از پژوهشگران خارجی و خودی روی آن کار کرده‌اند ولی هیچ کدامشان موفق نشده‌اند که شعر و آهنگ این قطعه را به هم تطبیق بدهند... توفیق کشف این کار به من رسید که نزدیک سی سال روی آن کار کرده‌ام.

زد مار هوی بر جگر غمناکم/ سودی نکند فسونگر چالاکم

آن یار که عاشق جمالش شده‌ام/ هم نزد وی است رقیه و تریاکم

ساخت موسیقی سریال بو علی سینا از شاخص ترین آثار فخرالدینی در موسیقی متن فیلم و سریال به شمار می آِید.

فخرالدینی در مقام مولف کتاب

تجزیه و تحلیل و شرح ردیف موسیقی ایران کتابی از فرهاد فخرالدینی، موسیقی‌دان و نوازنده ایرانی در شرح و تحلیل ردیف موسیقی ایرانی است. این کتاب در ۱۳۹۲ خورشیدی منتشر و  در ۲۰ فصل تدوین شد. فصل های ابتدایی به فواصل موسیقی ایرانی، وزن و ضرب‌آهنگ در موسیقی ایرانی، تاریخچه ردیف و مقام و مفاهیم پایه‌ای می‌پردازند و ۹ فصل انتهایی به بررسی هفت دستگاه موسیقی ایرانی و گوشه‌های آن‌ها تخصیص یافته‌اند.

فخرالدینی بر این باور است که مبنای تقسیم‌بندی ردیف در این کتاب، ردیف‌های موسی معروفی، نورعلی برومند، ابوالحسن صبا و علی تجویدی بوده‌ و از این میان ردیف تجویدی را دقیق‌ترین ردیف یافته‌است.

کامبیز روشن‌روان این کتاب را شرحی ارزشمند از ردیف‌نوازی موسیقی ایرانی می نامد. روشی که در این کتاب برای تحلیل ردیف به کار گرفته شده، متکی بر تحقیقات موسیقی‌دانان قدیم ایران، نظیر صفی‌الدین ارموی و عبدالقادر مراغی است. از همین رو، کتاب به خاطر نداشتن نشانی از یافته‌های اخیر در حوزه ردیف و موسیقی و رویکرد قدیمی‌اش، مورد انتقاد قرار گرفته‌است.

فخرالدینی در مقام و مناصب اجرایی

از جمله مسوولیت های که در هنرستان موسیقی به عهده فخرالدینی نهاده شد، مدیریت کتابخانه، صداخانه و مدیریت برنامه های هنری هنرستان بود. پس از آن به پیشنهاد دهلوی به عضویت شورای فنی هنرستان (و بعدها هنرکده موسیقی ملی) منصوب شد.

 او از ۱۳۴۴ خورشیدی همکاری خود را با رادیو ایران به عنوان نوازنده ویولون و ویولون آلتو در ارکستر گلها آغاز کرد. پس از ادغام تمامی ارکسترهای رادیو و تشکیل ارکستر بزرگ رادیو تلویزیون، رهبری این ارکستر ابتدا به عهده فریدون ناصری و در اوایل ۱۳۵۲ خورشیدی، چند ماهی مرتضی حنانه قرار گرفت. از اواسط همین سال رهبری این ارکستر به فخرالدینی محول شد و او این مسوولیت را تا ۱۳۵۸ خورشیدی که به خواست خود از آن کناره گرفت، عهده دار بود.

فخرالدینی در مجموع به مدت ۱۱ سال رهبر ارکستر ملی ایران بود و هم‌اکنون یکی از اعضای شورای عالی خانه موسیقی ایران است.

برچسب‌ها کامبیز روشن روان مرتضی حنانه جشنواره فیلم فجر فرهاد فخرالدینی ابوالحسن صبا امام علی

منبع: ایرنا

کلیدواژه: کامبیز روشن روان مرتضی حنانه جشنواره فیلم فجر فرهاد فخرالدینی ابوالحسن صبا امام علی کامبیز روشن روان مرتضی حنانه جشنواره فیلم فجر فرهاد فخرالدینی ابوالحسن صبا امام علی فرهاد فخرالدینی موسیقی ایرانی موسیقی ایران ارکستر بزرگ موسیقی فیلم بوعلی سینا علی سینا کار کرده

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۲۱۹۳۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۳۱  فروردین در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۳۱ فروردین برابر ۱۹ آوریل را ورق می‌زنیم.

***

ماهواره هندی

۱۹ آوریل ۱۹۷۵ میلادی برابر با ۳۱ فروردین ۱۳۵۴ خورشیدی، اولین ماهواره ساخته‌شده در هند از ایستگاه پرتاب ولگوگراد روسیه با موشک Intercosmos C-1 شوروی پرتاب شد. این ماهواره، آریابهاتا برگرفته از نام یک ریاضیدان مشهور هندی در قرن پنجم نامگذاری شده بود. آریابهاتا ۳۶۰ کیلوگرمی طی ۲۰ ماه در سازمان تحقیقات فضایی هند (ISRO) در بنگلور، به‌دستی گروهی از دانشمندان به سرپرستی پروفسور او.آ. رائو ساخته شد. شکل آن یک ۲۶ ضلعی به قطر ۱.۴ متر بود که تمام وجوه آن به جز بالا و پایین با سلول‌های خورشیدی پوشیده شده بود و برای انجام آزمایش‌هایی در نجوم پرتو ایکس، هواشناسی و فیزیک خورشیدی طراحی شده بود و با یک فرستنده ۴۶ واتی VHF ارتباط برقرار می‌کرد که البته فقط پس‌از ۴ روز حضور در مدار، قطع برق به همه آزمایش‌های این ماهواره پایان داد. آریابهاتا تقریباً ۱۷ سال در مدار زمین باقی ماند تا اینکه در ۱۱ فوریه ۱۹۹۲ دوباره وارد جو زمین شد.

اولین ایستگاه فضایی جهان

۱۹ آوریل ۱۹۷۱ میلادی برابر با ۳۱ فروردین ۱۳۵۰ خورشیدی، اتحاد جماهیر شوروی اولین ایستگاه فضایی جهان را باعنوان سالیوت 1 (DOS 1) با موشک پروتون-کی پرتاب کرد. این ایستگاه اولیه، فقط با یک ماژول بود و اولین خدمه آن با کپسول فضایی سایوز ۱۰ به محل ماموریت رفتند اما به‌دلیل نقص در سازوکار بخش لنگراندازی کپسول به بدنه سالیوت-۱ نتوانستند در ایستگاه فضایی پیاده شوند. خدمه دوم با سایوز ۱۱ وارد ایستگاه شدند و ۲۳ روز پربار را در آن سپری کردند. اما به‌طرز غم‌انگیزی، هر سه فضانورد در ۳۰ ژوئن ۱۹۷۱ در بازگشت به زمین جانشان را از دست دادند. یک دریچه تساوی فشار در کپسول ورود مجدد سایوز ۱۱ پیش از موعد باز شد. سالیوت-۱ در ۱۱ اکتبر ۱۹۷۱ دوباره وارد جو زمین شد. ۶ ایستگاه دیگر سالیوت در برنامه شوروی دنبال شد که درنهایت به پرتاب ایستگاه فضایی میر در ۲۰ فوریه ۱۹۸۶ منجر شدند.

اولین پرواز مستقل در سیاره‌ای دیگر

۱۹ آوریل ۲۰۲۱ میلادی برابر با ۳۱ فروردین ۱۴۰۰ خورشیدی، هواگرد مریخ‌گرد نبوغ (Ingenuity) با نام مستعار جینی، اولین پرواز اتمسفری شناخته‌شده را به‌صورت برخاست و فرود عمود در سیاره‌ای دیگر غیر از زمین به‌‌مدت زمان حدود ۳۹ ثانیه با موفقیت انجام داد. نبوغ، بالگرد رباتیک پروانه هم‌محور است که برای آزمایش این فناوری باهدف ردیابی اهداف مورد نظر در مریخ از ۱۸ فوریه ۲۰۲۱ در مریخ فعال است. هدف از ماموریت جینی، برنامه‌ریزی بهترین مسیر برای حرکت مریخ‌نوردهای آینده است. طراحی این هواگرد، بسیار چالش‌برانگیز بود زیرا جو مریخ بسیار نازک و فقط ۱درصد از چگالی جو زمین است. این بالگرد خودران، فقط ۴۸ سانتی‌متر ارتفاع دارد و بسیار سبک است.

پیر کوری

 ۱۹ آوریل ۱۹۰۶ میلادی برابر با ۳۱ فروردین ۱۲۸۵ خورشیدی، پیر کوری، فیزیک‌شیمی‌دان فرانسوی و برنده جایزه نوبل فیزیک ۱۹۰۳ درگذشت. او مطالعاتش را درباره مواد رادیواکتیو به همراه همسرش ماری کوری که در سال ۱۸۹۵ با او ازدواج کرد انجام می‌داد. نتایج پژوهش‌های آنها در شرایط سختی بسیار به‌دست آمد که امکانات آزمایشگاهی به‌ندرت کافی و استرس ناشی‌از انجام تدریس زیاد برای تأمین معاش را شامل می‌شد. پیر و ماری با‌هم، رادیوم و پلونیوم را در تحقیقاتشان درباره رادیواکتیویته با شکنش کانی اورانیت یا پیچ‌بلِند کشف کردند. بعدها آن دو، کارهای زیادی برای روشن‌کردن خواص رادیوم و محصولات تبدیل آن انجام دادند. کار آنها در این دوران اساس بسیاری از تحقیقات بعدی در فیزیک هسته‌ای و شیمی را تشکیل داد. عمر پیر کوری بسیار کوتاه بود. او در ۴۷ سالگی در اثر تصادف با درشکه جان باخت.

انتهای پیام/