شهرها چگونه در برابر بیماری‌های واگیر مقاومت می‌کنند؟
تاریخ انتشار: ۲۵ اسفند ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۷۲۶۸۰۱۳
رابطه فعالیت‌های روزمره در محیط‌های شهری و نحوه گسترش بیماری‌های همه‌گیر دست مایه تهیه اسناد، طرح‌ها و برنامه‌های مرتبط با سلامت عمومی در شهرهای دنیا است؛ سازمان‌های جهانی نیز در ارتباط با بیماری‌های همه‌گیر دستور العمل‌هایی دارند که معمولاً مدیریت شهری را در گروه‌های اول مخاطبان خود قرار می‌دهند.
به گزارش خبرنگار ایمنا، ضرورت مدیریت بحران شیوع کرونا در مقیاس ملی، منطقه‌ای و شهری این روزها بیش از هر موضوع دیگری نمایان است البته آنچه توجه به ویروس کرونا را بیش از همه در جهان واجد اهمیت کرده، سرعت انتقال و شیوع بالای آن است، این راهکارها علی رغم اشتراکات در برخی لایه‌ها مانند مدیریت زیرساخت‌های شهری بر اساس موضوعاتی همچون مقیاس، موقعیت جغرافیایی، ویژگی‌های کالبدی، فرهنگ سکونت و دیگر لایه‌های زندگی در هر شهر جداگانه تعریف می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
لازم است راهبردهای مرتبط با حکمروایی شهر بیمار به صورت سلسله مراتبی از مقیاس‌های کلان و فراشهری آغاز و تا خردترین واحدهای زیستی مانند واحدهای مسکونی تداوم یابد.
هماهنگ‌سازی اقدامات همراه با آموزش‌های رسمی و عمومی به منظور فعال‌کردن اجتماعات محلی در قالب خودیاری و تعاون می‌توان میان‌بری در راستای مدیریت زمان و مکان در چنین شرایط اضطراری باشد.
کارشناسان مدیریت شهری بر این باور هستند که برای حکمروایی شهری در این شرایط چند نکته اساسی حائز اهمیت است، اول توجه به کاربری‌های حیاتی در هر شهر است؛ مکان‌یابی، برنامه‌ریزی و احیاناً ساخت مراکز درمانی در جهت مراقبت‌های ویژه و قرنطینه‌های پیشگیرانه از جمله راهکارهایی است که در حال حاضر در شهر «ووهان چین» و شهرهای ایتالیا در حال بررسی و اقدام است.
راهبردهای برنامه ریزی شهری جهت ایزولاسیون مناطق شهری و محلات مسکونی نیاز بررسی علمی‌تر و فارغ از اظهار نظرات غیرکارشناسی است که به صورت لحظه‌ای و بر خط باید بررسی یا بازبینی شود، به این منظور تجهیز سامانه و پایگاه بر خط از اطلاعات مکان نگاشت مرتبط با گسترش مکانی ویروس و راهکارهای مقتضی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
دوم مدیریت به موقع منابع کلیدی، ظرفیت‌های اجتماعی و هسته‌ای خودیاری و بسیج مردمی است؛ از جمله لایه‌های تاب‌آوری شهری و محلی مشارکت همه به وسیله برنامه ریزی مدیریت شهری در هماهنگی با سایر ادارت و سازمان‌های متولی مدیریت بحران است.
سوم مدیریت روانی شهر و ساکنان آن است که در این راستا از موضوعات نیازمند توجه و آموزش در زمان‌های اضطرار، آموزش رفتارهای خودکنترلی و همدلانه به دور از ترس‌های غیرضروری است.
بنابراین نیازمند یک سامانه مدیریت یکپارچه هستیم که با دو هدف اصلی صورت گیرد، نخست مدیریت حرکت و دسترسی مردم در جهت تشخیص و درمان بیماری با استفاده از داده‌های مکان نگاشت در عرصه‌های عمومی و فضاهای شهری و دوم مدیریت مراکز درمانی و خدمات رسانی بر اساس ظرفیت‌ها و نیازهای لحظه‌ای است.
مدیریت این فرایند نیازمند همکاری‌های بین سازمانی است؛ نظام پلکانی وزارت بهداشت از معاونت‌های مرتبط در وزارت بهداشت و درمان، تا مراکز آموزشی، درمانی و خانه‌های بهداشت در محله‌های شهری و روستاها و نظام سلسله مراتبی مدیریت شهری از معاونت‌های مرتبط در وزارت‌های کشور و راه و شهرسازی تا ستادهای بازآفرینی در هر شهر و دفاتر تسهیل گری در محلات شهری می‌تواند در قالب نظام یکپارچه هم پیوند شوند تا ضمن استفاده از ظرفیت‌های سخت‌فزاری از ظرفیت‌های تشکیلاتی و نهادی موجود در کشور به صورت سلسله مراتبی و هم پیوند استفاده شود.
«قرنطینه شهرها» سبب ایجاد وحشت در بین مردم«حسین پیرزاده»، جامعه‌شناس و فعال در تهیه طرح‌های شهری در این باره می‌گوید: تقریباً برای همه نهادینه شده که وقتی بیماری عارض می‌شود، به نظام تعریف شده درمانی کشور در سطوح مختلف مراجعه کنیم، اما وقتی این بیماری فراگیر و از حوزه فردی فراتر رفته و گسترده‌تر شود و تا حدی که از ظرفیت قانونی آنها می‌گذرد، با پدیده‌ای رو به رو می‌شویم که نمی‌توان نظام درمانی را در کشور تنها بگذاریم، از این رو با یک همکاری فرا نهادی و بین نهادی در سطح مختلف مدیریتی مواجه خواهیم شد.
وی می‌افزاید: گر چه ابتدا گمان می‌رفت که ویروس کرونا در مقیاس خرد باشد، اما آمارهای منتشر شده نشان داده که این پدیده گسترده‌تر از این موضوع است و باید مدیریت شهری و منطقه‌ای برای مبارزه با این بحران وارد میدان شوند زیرا حجم کار بحران بالاتر از ظرفیت نظام سلامت است.
این جامعه‌شناس و فعال در تهیه طرح‌های شهری با بیان اینکه در حال حاضر ۷۵ درصد جمعیت کشور شهر نشین هستند، اظهار می‌کند: در کهکشان‌های شهری کشور بسیاری از روستاها نیز صرفاً نام روستا دارند و اکثر شاغلان آن غیر کشاورز هستند؛ بنابراین نمی‌توان گفت روستاییان مصون هستند.
وی ادامه می‌دهد: مدیریت شهری دارای پلکانی است که این پلکان در پیوند با پلکان نظام درمانی کشور باید پاسخگوی این موضوع باشد و البته برای مقابله با ویروس، پیشگیری بسیار مهم است.
پیرزاده می‌گوید: از زمان انتشار ویروس کرونا دو سطح خانه و شهر را در مدیریت مخاطب قرار دادیم، برای سطح خانه از مردم درخواست شد در خانه بمانند، البته خانه جایی است که افراد باید در آن احساس آرامش کنند و سطح دوم این بود که از مردم درخواست شد به مسافرت نروند و شهر را ترک نکنند، اما این روزها با سطح دیگری همچون «مدیریت محله» نیز مواجه هستیم.
وی با بیان اینکه منظور از مدیریت محله نوستالژی محله نیست، چرا که محله عرفی با محله تعریف شده قانونی می‌توانند منطبق شوند، تصریح می‌کند: انتظار می‌رود سطح مدیریت محله با مشارکت مردم و نهادهای تعریف شده، برای مقابله با این ویروس فراگیر مدیریت شود.
این جامعه‌شناس و فعال در تهیه طرح‌های شهری با تاکید بر اینکه نهادهای متولی و مردم نهاد با مشارکت خود باید مقابله با کرونا را به صورت محله محور مورد توجه قرار دهند، اظهار می‌کند: در خصوص موضوع قرنطینه کردن شهرها برای مقابله با کرونا، آنچه لازم است اینکه در این مواجه بزرگ از مردم دعوت کنیم حضورشان را در مدیریت بحران و مدیریت برای این نبرد به عنوان واحد بزرگ مردمی و مدیریت شهری داشته باشیم.
وی تاکید می‌کند: نخستین بار که ویروس کرونا در شهر قم شناسایی و مشاهده شد، اگر قرنطینه شهر صورت می‌گرفت شاید با این حجم از ابتلاء مواجه نبودیم، البته باید ابعاد مختلف و چگونگی قرنطینه کردن شهرها بررسی شود.
پیرزاده با بیان اینکه وقتی امروز از همه مردم تقاضا می‌شود سفر نروند، در واقع نوعی مشارکت مردمی مطالبه شده است، اظهار می‌کند: اگر نهادهای نظامی راه‌ها و مسیر شهرها را ببندند، ایجاد وحشتی عظیم در بین مردم کرده‌ایم، از این رو سوال مطرح می‌شود که چرا سرمایه‌های اجتماعی را در جهت مقابله با کرونا به کار نگیریم؟؛ الزاماً نباید سدی از «نه» بزرگ باشد بلکه باید سدی از هدایت و راهنمایی و حضور مردمی باشد تا مردم با وحشت از شهر فرار نکنند.
وی تاکید می‌کند: با توجه به حرمتی که برای کادر بهداشت و درمان قائل هستیم، انتظار می‌رود مسئولان چگونگی انجام قرنطینه شهرها را شفاف‌سازی کنند و مدیریت پلکانی آن را در نظر بگیرند.
قبل از بحران تدبیر نشد، مردم دچار استرس شدند«امیدرضا صفیاری»، فعال در مهندسی پدافند غیرعامل و مدیریت بحران معتقد است: «وقتی یک زیرساخت با فرایندهای مهندسی شکل گرفته و به عنوان یک ظرف، مظروفی را به نام انسان در خود جای داده که با یک پدیده ناگهانی و شرایط اضطراری یا بحران مواجه می‌شود، نهادهای شهری و دستگاه‌های عملیاتی (وزارت بهداشت) در مواجه با این پدیده تا لحظه‌ای که بتواند از ظرفیت‌ها استفاده و مقابله خواهد کرد، اما وقتی از آن حد مأموریتی فراتر رود نیاز است تا ارکان دیگری از جامعه، محیط و فرایندهای رفتاری اطراف خود به این مجموعه عملیاتی اضافه شود.»
وی می‌افزاید: در واقع اینجا مدیریت بحران موضوعیت پیدا می‌کند و دستگاه‌ها، متولیان و مدیران دیگر باید لباس مدیریت بحران بپوشند تا به دستگاه‌های در صف مقدم اضافه شوند.
این فعال در مهندسی پدافند غیرعامل و مدیریت بحران با تاکید بر اینکه در موضوع «پیشگیری» برخی لایه‌ها در جامعه باید فعال شود، اظهار می‌کند: مدیریت بحران یک چرخه، تعامل و فرایند است و اینگونه نیست که چون امروز ویروس شیوع یافته به فکر بحران بیفتیم، بلکه باید از قبل فکر و تدبیر می‌کردیم.
وی با بیان اینکه مدیریت بحران تاکید بر آمادگی، پیشگیری و پیش‌بینی دارد، ادامه می‌دهد: مقابله مربوط به زمانی است که این اقدامات را انجام داده ایم، از این رو سوال جدی این است که آیا شهرهای برای این روزهای سخت آماده شده بود؟، چقدر به توانمندی‌ها مسلط شدیم و از دارایی‌ها و داشته‌ها در ابعاد علمی، عملیاتی، اجرایی و تکنولوژی برای مدیریت بحران استفاده کرده‌ایم؟
صفیاری با بیان اینکه نظام بهداشت و درمان بر موضوع مهم پیشگیری همواره تاکید داشته، نه صرفاً برای این بحران که گریبانگیر همه شده است، تصریح می‌کند: وقتی سخن از مقابله به میان می‌آید، قطعاً اصناف و گروه‌های دیگری نیز در بحث قرار می‌گیرند، بنابراین دو گروه اساسی مدیریت شهری و طراحی شهری باید زیرساخت‌های لازم را از قبل فراهم می‌کرد و در استانداردها، پیش‌بینی‌ها، چیدمان شهرها و نوع توسعه این مهم را در نظر می‌گرفت.
وی معتقد است: نباید فقط به امداد و درمان فکر کرد، زیرا بافت زنده شهرها مردمانی هستند که هنوز مبتلا به کرونا نشده‌اند و باید باید برای آنها برنامه‌ریزی کرد؛ امروز فرزندان ما در خانه‌ها هستند، زیرا عقل و تکنیک کنترل بیماری این اقدام را حکم می‌کند تا کمتر شیوع ویروس اتفاق افتد، اما برای پدران و مادران و جوانان در شهر چه فکری شده است؟
این فعال در مهندسی پدافند غیرعامل و مدیریت بحران با بیان اینکه در مدیریت بحران تمام برنامه‌ها و نقشه‌های راه باید از پیش تعیین شده باشد، می‌گوید: قطعاً مردم در سطح کوچه و بازار برای یک حاکمیت بزرگ نمی‌توانند به مقابله با یک ویروس واگیردار بپردازند، از این رو لازم است نهادهای تخصصی بیش از این با یکدیگر هم‌افزایی داشته و متخصصان علوم مختلف انسانی، مهندسی، پزشکی، سیاسی، اقتصادی و … در کنار هم این پلان را برنامه‌ریزی کرده باشند.
وی با تاکید بر اینکه دو دستگاه خاص سازمان مدیریت بحران و سازمان پدافند غیرعامل باید نقش خود را در مقابله با کرونا به خوبی ایفا کنند، اظهار می‌کند: باید سیر رشد بحران را رصد و پایش کنیم و با پیشگیری جلوی آن را بگیریم، البته چون برنامه‌ریزی خوبی نداشتیم با سدی بزرگ از مشکلات مردمی که دچار استرس شده‌اند، مواجه شده‌ایم.
صفیاری با بیان اینکه آموزش عمومی به لایه‌های پایین اجتماعی باید نهادینه شود و البته فرزندانمان را از دوران دبستان با این بحران آشنا کنیم، ادامه می‌دهد: نمی‌توان از مردم انتظار داشت اقدامات دیکته شده را انجام دهند، زیرا ابزار لازم که همان آموزش است را نیاز دارد و مدیریت‌های کلان باید این ابزار را پیش بینی می‌کردند.
وی با بیان اینکه ارائه خدمات غیرحضوری به شهروندان برای کاهش حضور آنها در معابر شهر لازم و ضروری است، می‌افزاید: باید به شهر هوشمند فکر کنیم تا شهر با درایت مدیران در برابر بحران‌ها تاب‌آوری داشته باشد؛ باید یاد بگیریم بحران را درست مدیریت کنیم.
این فعال در مهندسی پدافند غیرعامل و مدیریت بحران اظهار می‌کند: منابع مرتبط با حاکمیت شهری در زمان بروز بیماری همه‌گیر اشاره به سه موضوع در نحوه مدیریت مکانی، زمانی و فعالیتی دارد؛ نخست مکان‌یابی و نحوه تجهیز پایگاه‌های درمانی و مراقبتی و لزوم جداسازی و لایه‌بندی در آنها، دوم تحلیل روند جغرافیایی و مکانی گسترش بیماری در محل‌ها و مراکز شهری و سوم جا به جایی های احتمالی جمعیت‌ها و فرصت‌ها همچنین چالش‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مرتبط با آن است؛ از این رو نقشه سلامت در محدوده‌های شهری باید تهیه شده و مدیریت فعال و غیر فعال رفتارهای حرکتی ساکنان و کنترل هوشمندانه این لایه‌های حیاتی صورت گیرد.
گزارش از: راضیه کشاورز- خبرنگار سرویس کلانشهر خبرگزاری ایمنا
کد خبر 414987منبع: ایمنا
کلیدواژه: ویروس کرونا کلانشهر شهر مدیریت شهری مدیریت بحران پدافند غیر عامل حقوق شهروندی جامعه شناسان بیماری کرونا ویروس شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق مقابله با کرونا برنامه ریزی ویروس کرونا مدیریت شهری ظرفیت ها لایه ها طرح ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۲۶۸۰۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
قطعی آب ۲۰ روستا و برق ۱۶ روستا در هرمزگان
مهرداد حسن‌زاده در گفت و گو با خبرنگار مهر، با اشاره به صدور هشدار نارنجی جوی در هرمزگان، اظهار داشت: بر اثر بارندگی‌های شب گذشته ۴ روستا در جاسک تخلیه و در سه اردوگاه اسکان اضطراری داده شدند.
وی تعداد خانوار این روستاها را ۱۸۰ خانوار دانست و افزود: ۱۰۰ دستگاه چادر و به اندازه نیاز اقلام زیستی و خوراکی توسط جمعیت هلال‌احمر استان بین این افراد توزیع شده است.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری هرمزگان، تصریح‌کرد: در جزیره قشم با توجه به حجم بالای بارندگی که وجود داشت ۸۰ خانوار از مسافرین نیز در اماکن ورزشی جزیره اسکان اضطراری داده شدند.
حسن‌زاده ادامه داد: در حال حاضر برق ۱۶ روستا در استان هرمزگان قطع است و بخش عمده قطعی‌ها حاصل سقوط تیرهای برق است؛ البته این آمارها متغیر است و تلاش‌ها برای تعویض تیرهای برق در حال انجام است.
وی اظهار داشت: تا این لحظه آسیب دیدگی ۱۹۱ تیر برق فشار متوسط گزارش شده که از این بین ۱۴۱ تیر برق تعویض شده و مابقی تیرها نیز در حال تعویض هستند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری هرمزگان، بیان کرد: از ۶۱ مورد سقوط تیرهای برق فشار ضعیف نیز ۴۱ مورد تعویض صورت گرفته و ۱۵۸ مورد نیز اصلاح پاره شدن کابل‌ها و سیم‌های برق انجام شده است.
حسن‌زاده با اشاره به تعویض ۱۲ ترانس برق، عنوان‌کرد: از ابتدای بارش‌ها ۱۰ هزار و ۳۰۰ مشترک اتصالشان را به شبکه برق از دست داده‌اند که این آمار تاکنون به ۱۲۰۰ مشترک رسیده است و برق اکثر مشترکین وصل شده است.
وی بیان‌کرد: در حوزه آب نیز بالغ بر ۲۰ روستا آب شرب‌شان قطع شده است و عمده این قطعی‌ها به دلیل از بین رفتن محور روستایی و لوله‌های در مسیر یا قطع شدن برق منطقه متأثر است.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری هرمزگان، خاطرنشان‌کرد: در حال حاضر همه محورهای مواصلاتی استان باز است و تردد انجام می‌شود.
کد خبر 6081465
فوری/ انفجار در مناطق مرکزی ایران / اسرائیل به ایران، عراق و سوریه حمله کرد