به نقل از «اقتصاد آنلاین»

چشم انداز بازار سرمایه در سال ۹۹

تاریخ انتشار: ۶ فروردین ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۳۷۲۸۱۰

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از سنا؛ حبیب رضا حدادی با پیش بینی سال جدید شمسی اظهار داشت: شاخص بورس‌های جهانی در این مدت، ریزش‌های سنگینی را تجربه کردند که از نگاه تحلیل‌گران قابل پیش‌بینی نبود. بازار سرمایه کشور نیز به دلیل تاثیرپذیری از این موضوع مستثنی نبوده و در واکنش به این رویدادها با کاهش هایی همراه شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی در ادامه افزود: در شرایط کنونی اقتصاد ایران تحت تاثیر تحریم های ظالمانه آمریکا قرار دارد و این موضوع، برخی از متغیرهای اقتصادی مانند رشد حجم نقدینگی و انتظارات تورمی اقتصاد ایران را از بازارهای مالی بین المللی متمایز کرده است.

حدادی ادامه داد: علاوه بر این، بر اساس لایحه بودجه دولت برای سال ۱۳۹۹، تامین بخش بزرگی از بودجه دولت از محل فروش اسناد خزانه اسلامی و دارایی‌های سرمایه‌ای در بازار سرمایه خواهد بود که این نویدبخش توسعه بازار بدهی و تامین مالی بازار سرمایه محور اقتصاد کشور است. با جمع‌بندی واقعیت‌های موجود و پیش‌بینی‌ها و برآوردهای ارایه‌شده در طول ماه‌های گذشته از سوی نهادهای داخلی و بین‌المللی می‌توان اذعان کرد  در سال جاری همچنان بازار سرمایه بازدهی بهتری نسبت به سایر بازارها برای سهامداران در پی خواهد داشت و پیشنهاد می‌شود از سرمایه‌گذاری در بازارهای غیرمولد و سفته‌بازانه اجتناب شود.

وی در ادامه با اشاره به روند حرکتی بازار در سال 99 بیان داشت: با این که نمی‌توان انتظار رشد قابل ملاحظه همچون سال ۹۸ را برای سال پیش‌رو متصور بود،  ولی سهامداری و سرمایه‌گذاری در ابزارهای متنوع بازار سرمایه که با توجه به سطح ریسک‌پذیری و علایق سرمایه‌گذاری طراحی شده، همچنان توصیه می‌شود. عوامل و متغیرهایی مانند نزدیکی به مجامع تقسیم سود شرکت‌های بورسی و فرابورسی، کنترل بیماری کرونا در دنیا و نیز تلاش‌های اقتصادهای بزرگ دنیا برای کاهش آثار این ویروس از طریق راهکارهای عملی مانند کاهش نرخ بهره و تثبیت قیمت کامودیتی ها در جهان می‌تواند مبین آینده روشن بازار سرمایه در سال ۱۳۹۹ باشد.

صنایع پیشروی بازار در سال ۹۹

وی در ادامه با اشاره به صنایع پیشرو در سال جاری خاطرنشان کرد: از جمله صنایع پیشرو در سال ۱۳۹۹ می‌توان به صنایع صادرات محور با توجه به قیمت ارز نیمایی و کف سازی قیمت‌های کامودیتی در بازارهای بین‌المللی اشاره کرد که نقش زیادی در بهبود روند سودآوری دارد. شرکت‌های فعال در بخش‌های روانکار با توجه به کاهش بهای تمام شده، بانک‌ها با توجه به الزام به خروج از دارایی‌های راکد، الزام به بهبود نسبت‌های کفایت سرمایه، خروج از زیان و بهبود ساختار مالی و افزایش قدرت وام دهی، شرکت های بیمه‌ای با توجه به قرادادهای مهم و افزایش سرمایه‌های در جریان، شرکت‌های فولادی و سنگ آهنی اشاره داشت.

وی در ادامه به سرمایه گذاران توصیه کرد که به طرح‌های توسعه‌ای شرکت‌ها و تاثیر متغیرهای اقتصادی بر روند سودآوری آن‌ها توجه داشته باشند و سبد سرمایه‌گذاری مناسبی را برای خود بچینند.

ریسک‌های مترتب بر بازار سرمایه در سال ۹۹

حدادی در ادامه ریسک های مترتب بر بازار سرمایه  را برشمرد و توضیح داد: از جمله ریسک های پیش روی بازار می‌توان به: عدم دستیابی به راه حل قطعی در درمان بیماری کرونا در چند ماه آتی، ادامه روند نزولی قیمت‌های جهانی کامودیتی و نفت و در نتیجه رکود اقتصادی در جهان، احتمال وضع قوانین و مقررات دولتی بر صنایع کلیدی بازار سرمایه مانند حقوق مالکانه، تغییر نرخ خوراک صنایع، تغییر نرخ گذاری برخی اقلام اساسی و ...، کسری بودجه دولت و حذف معافیت‌های مالیاتی و تعریف پایه‌های مالیاتی جدید، ریسک‌های عملیاتی و معاملاتی، فعالتر شدن بازیگران بازارهای موازی، سخت‌ تر شدن شرایط اقتصاد به دلیل شرایط تحریمی اشاره کرد.

بررسی ابزارهای معاملاتی سال ۹۸

وی در ادامه به ابزارهای معاملاتی سال ۹۸ اشاره داشت و گفت: خوشبختانه تلاش‌های زیادی از سوی متولیان بازار سرمایه برای توسعه ابزارهای مالی جدید در سال‌های اخیر انجام شد که برخی از آن‌ها به مرحله نهایی رسیده و به بازار ارایه شد. از جمله جدیدترین ابزار بازار سرمایه، فروش تعهدی است. با توجه به راه اندازی قابلیت فروش تعهدی این ابزار می تواند به کسب بازدهی در بازار منفی، کسب بازدهی بدون فروش سهم، افزایش نقدشوندگی، پوشش ریسک در زمان نزول بازار بیانجامد که با ایجاد بسترهای مناسب می‌توان به موفقیت این ابزار در جذب فعالان بازار سرمایه امید داشت.

وی ادامه داد: یکی از بهترین ابزارهای مالی معرفی شده در بازار سرمایه، ابزار آتی سبد سهام است که به عنوان قراردادی جهت معامله سبدی از سهام مشخص با تعداد مشخص است که تاریخ سررسید معینی داشته و از ویژگی‌های آن می توان به امکان معامله دو طرفه و پوشش ریسک اشاره داشت که با افزایش حجم معاملات بر روی این ابزارها، می‌توان نسبت به پوشش ریسک سبد دارایی‌ها اقدام کرد.

حدادی گفت: اختیار فروش و خرید تبعی نیز از ابزارهای مالی جدید بازار سرمایه تلقی می‌شود که ویژگی‌های نزدیک اختیارات معامله در بازارهای بین‌المللی دارد. این ابزار با توجه به اینکه نوعی بیمه سهام است که توسط شرکت‌ها به فروش می‌رسد و شرکت ناشر متعهد می‌شود تعداد معینی از سهام را به قیمت اعمال در زمان مشخص از سهامداران دارنده اختیار خریداری کند یا به وی بفروشد، به نوعی محل تامین مالی مناسبی با دوره زمانی مشخص است که در زمان ثبات بازار ابزار پر رونقی است و ابزار مناسبی برای استفاده و کسب بازدهی توسط صندوق های سرمایه گذاری است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: علاوه بر این، موفقیت‌های بازار سرمایه کشور در بکارگیری روش‌های تأمین مالی نوین اسلامی بسیار درخشان است و می‌توان ادعا کرد که بسیاری از ابزارهای مالی اسلامی که در بازارهای بین‌المللی در حال معامله است، در بازار سرمایه ایران در دسترس فعالان بازار سرمایه قرار دارد. ابزارهایی مانند اوراق بهادار رهنی، اوراق مشارکت، سلف موازی، صکوک اجاره، مرابحه، استصناع و منفعت مهمترین آن‌ها هستند که در برهۀ کنونی بسیاری از شرکت‌های بزرگ و کوچک، دولت، سازمان‌های دولتی و شهرداری‌ها از آن بهره برده‌اند.

منبع: اقتصاد آنلاین

کلیدواژه: نقدینگی بورس بازار سرمایه بورس اوراق بهادار بازار مالی کرونا شیوع کرونا ابزارهای مالی بازار سرمایه سرمایه گذاری بین المللی شرکت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۳۷۲۸۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ترسیم «چشم انداز» اقتصاد ایران در ۱۴۰۳

سال۱۴۰۳ برای فعالان اقتصادی بخش خصوصی، بر حسب اندازه و الگوی کسب‌وکار بنگاه، مسائل مختلف موضوع توجه و نگرانی خواهد بود؛ اما گمان می‌کنم موضوع مورد اطمینان و مشترک، در میان همه فعالان اقتصادی و شاید باید گفت در میان همه ناظران عاقلی که تحولات کشور را در سال‌های اخیر تعقیب می‌کنند، این است که مسائل اقتصادی اصلی و کلیدی ایران، راه‌حل‌های غیراقتصادی دارد و البته امید چندانی به کنش و اعمال اراده سیستماتیک برای حل این مسائل وجود ندارد. متناسب با این وضعیت، برای فعالان بخش‌های مختلف اقتصاد ایران، نه چشم‌اندازها، بلکه نااطمینانی‌های مختلفی را می‌توان برشمرد که موضوع نگرانی و توجه در سال ۱۴۰۳ هستند. در بخش‌های مختلف اقتصاد ایران، به دلیل نقش پررنگ پول نفت و فروش سایر منابع طبیعی در اداره کشور و همچنین علاقه شدید دولت‌ها به مداخلات ساختاری در نظم طبیعی بازار و توزیع رانت، یک مدل کسب‌وکار موفق و پرطرفدار، رانت‌جویی تحت عناوین گوناگون، حمایت از تولید داخل، دانش‌بنیان و... است.

خود این کسب‌وکار‌ها البته به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند. گروه اول کسانی هستند که از تخصیص مستقیم اعتبارات بودجه‌ای یا سایر منابع ملی ارتزاق می‌کنند و دسته دوم شرکای مالیات تورمی دولت هستند و به‌صورت غیرمستقیم از عملکرد اقتصاد سیاسی برای بهره‌کشی از سایر اجزای اکوسیستم تولید و تجارت بهره‌برداری می‌کنند. برای گروه اول، انتخابات مجلس شورای اسلامی در اسفند پارسال همزمان یک فرصت و تهدید تلقی می‌شود. فرصت از این جهت که نگرش‌های شاذ برخی از منتخبان محترم در حوزه اقتصاد، قطعا زمینه‌های خارق‌العاده برای رانت‌جویی‌های جدید ایجاد می‌کند؛ اما در مقابل، به همراه منتخبان محترم، گروه‌های جدیدی از ذی‌نفعان به فضای رقابت برای تصاحب رانت‌های اقتصادی پای خواهند گذاشت.

امروز، حداقل برای نگارنده این سطور که هرگز درگیر «تکرار هجا‌های همهمه در کشاکش این جنگ بی‌شکوه**» نبوده است، پیش‌بینی برندگان و بازندگان این نبرد مقدور نیست؛ اما آنچه با اطمینان می‌توان گفت این است که از کنار این تدابیر جدید اقتصادی شاهد ظهور چند پرونده بزرگ حاصل از رانت خواهیم بود.

برای گروه دوم، یعنی شرکای مالیات تورمی دولت، وضعیت قدری مشخص‌تر و چشم‌انداز قدری روشن‌تر است. سال۱۴۰۲ برای این گروه سال دشواری بود؛ چراکه بانک مرکزی با هدف مهار عوامل تورم، نسبت به روند تخصیص اعتبارات بانکی سخت‌گیری جدی نشان داد و طبیعتا کارخانه‌هایی که سود اقتصادی آن‌ها به نرخ بهره حقیقی منفی اعتبارات بانکی متکی بوده یا کسب‌وکار‌هایی که «مدیریت موجودی در شرایط تورمی» هسته سودآوری آن‌ها را تشکیل می‌داده سال سختی را سپری کرده‌اند؛ اما امید دارند که در فقدان اراده سیاسی کلان برای اصلاح ساختار‌های اقتصادی کشور، امسال سیاستگذار پولی در برابر فشار‌های سیاسی تسلیم شود و قفل صندوق اعتبارات ارزان‌قیمت را روی این دسته از بنگاه‌ها بگشاید.

در بخش دیگری از اکوسیستم تولید و تجارت کشور، کسب‌وکار‌های کوچکی که در مسیر تشکیل دارایی مولد یا ارتقای بهره‌وری فاز بوت استرپ (خودگردانی) را از سر می‌گذرانند، قاعدتا بیش از هر چیز نگران بحران‌های اجتماعی در افق رویداد‌های کشور هستند. این کسب‌وکار‌ها طی سال‌های اخیر با چهار مخاطره عمده شامل احتمال بروز اختلالات گسترده در زیرساخت‌های فناوری اطلاعات، مهاجرت نیروی کار خبره، آسیب بازار‌های صادراتی بر اثر تنش‌های سیاست خارجی و آسیب بازار‌های داخلی تحت تاثیر بروز تنش‌های اجتماعی دست‌به‌گریبان بوده و هستند. هرچند درجاتی از این مخاطرات به‌طور مستمر تحقق یافته‌اند و این دسته از کسب‌وکار‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند، اما انرژی ذخیره‌شده در گسل‌های فعال اجتماعی و سیاسی کشور، منبع نااطمینانی برای این دسته از کسب‌وکارهاست.

سرنوشت رشد اقتصادی پایدار در هر کشور را آن دسته از کسب‌وکار‌ها تعیین می‌کنند که با مدیریت روند تشکیل دارایی‌های مولد (به‌ویژه دارایی‌های ناملموس) به دنبال رشد و ارتقای مستمر بهره‌وری هستند. الگوی سیاستگذاری و رویداد‌های دو دهه اخیر کشور سبب شده است این کسب‌وکار‌ها در اکوسیستم تولید و تجارت ایران  کمیاب و حتی نایاب شوند.

اوج حضور و نقش‌آفرینی این گروه از کسب‌وکار‌ها در فضای اقتصادی بعد از انقلاب، فاصله سال‌های میانی دهه هفتاد تا حدودا پایان دهه هشتاد قرن هجری شمسی گذشته بود و می‌توان چنین گفت که بخش بزرگی از این کسب‌وکار‌ها خواسته یا ناخواسته در طول دهه۹۰ به تعطیلی رسیدند و سرنوشت دارایی‌های کلیدی‌شان چیزی بین مهاجرت به کسب‌وکار‌های خارجی یا فرسایش در محیط ایران بود. در حال حاضر اگر چنین کسب‌وکار‌هایی در گوشه‌هایی از نظام اقتصادی کشور باقی مانده باشد نیز، قاعدتا رویکرد ریسک‌پرهیزی مطلقی نسبت به رویداد‌ها و روند‌های محیط کسب‌وکار ایران داشته و احتمالا برخی از آن‌ها نیز  در حال برنامه‌ریزی یا اجرای پروژه مهاجرت هستند. در سال‌های اخیر با توجه به تسریع و تقویت روند صنعتی شدن کشور‌های حاشیه جنوب خلیج‌فارس، مشخصا رویکرد عمان به توسعه تجارت B ۲ B و صنایع سنگین، تاکید امارات بر توسعه اکوسیستم فنی و پروژه‌های بلندپروازانه عربستان سعودی در نئوم و پیرامون آن، این کشور‌ها به مقصد محبوب مهاجرت کسب‌وکار‌های مولد بخش خصوصی ایران تبدیل شده‌اند.

این گروه از کسب‌وکار‌ها هر چند می‌کوشند از تمام ریسک‌ها و نااطمینانی‌های فضای کسب‌وکار ایران برکنار بمانند، اما با توجه به رویکردی که نسبت به مهاجرت دارند، کماکان در برابر ریسک‌های ناشی از تنش‌های سیاسی احتمالی با سایر کشورها، به‌ویژه کشور‌های منطقه، آسیب‌پذیرند و به احتمال بروز این تنش‌ها به‌عنوان منبع اصلی نااطمینانی نگاه می‌کنند. درباره کسب‌وکار‌های موسوم به «صنایع زیربنایی» عمدتا متکی به دارایی‌های فیزیکی کم‌ریسک و کم‌بازده در بالادست زنجیره ارزش تولید تجارت که البته در ایران عمدتا در کنترل دولت یا نهاد‌های خصولتی هستند؛ سال گذشته سال نسبتا شیرینی بود.

احیای بازار‌های بین‌المللی کامودیتی در کنار ملایمت دولت بایدن نسبت به معاملات تحریمی ایران سبب شد تا در این سال بخش مهمی از این کسب‌وکارها، نسبت به دو سال پیش از آن، روز‌های بسیار خوشی را بگذرانند. این روند طی سال جاری با نااطمینانی‌های غیراقتصادی عمده‌ای مواجه خواهد بود. موج جدید مدعیان «دلارزدایی» از اقتصاد ایران که از مسیر مجلس پا به عرصه سیاست کشور گذاشته‌اند از یکسو سطح تازه‌ای از اعمال محدودیت‌های ساختاری بر بازار محصولات این بخش‌ها را تعقیب خواهند کرد و از سوی دیگر در چارچوب مناسبات غیررسمی قدرت برای تخصیص بخشی از کرسی‌های مدیریتی این صنایع به نزدیکان خود، دولت را تحت فشار خواهند گذاشت.

 به این ترتیب در این بخش از اقتصاد ایران شاهد تنش‌ها و جابه‌جایی‌های مدیریتی بیشتر و البته عوارض آن در روند تولید خواهیم بود و در کنار نااطمینانی‌های این حوزه، با توجه به روند رویداد‌های جهانی و منطقه‌ای سیاسی، باید انتظار محدودیت‌ها و آشفتگی‌هایی در بازار این بخش از صنایع، برای کسب‌وکار‌های ایرانی را داشت که طبیعتا به سودآوری و تولید این بخش آسیب‌هایی وارد خواهد ساخت.

کسب‌وکار‌های سنتی‌تر حوزه صادرات که عموما بر مزیت‌های مطلق اقتصاد ایران یا مزیت‌های مطلق در میان همگنان به‌دلیل ساختار توزیع رانت و سوبسید در اقتصاد ایران متکی بودند؛ سال‌هاست که در حال تجربه کوچک شدن بازار‌های خود با برآمدن و تقویت رقبای تازه نفس از کشور‌های در حال توسعه و بعضا رقبای منطقه‌ای هستند. امسال، اما این گروه مشخصا بیش و پیش از هر چیزی نگران تضییقات بازار‌های خود، به‌ویژه بازار‌های منطقه‌ای هستند. در سال جاری با نهایی شدن تعیین تکلیف غزه و شکل‌گیری تلاش‌های منطقه‌ای برای تدوین راه‌حل سیاسی برای حکمرانی آینده غزه، مناسبات کشور‌های منطقه با رژیم صهیونیستی نیز دستخوش تغییرات جدی خواهد شد. تجربه دهه‌ها به ایرانیان نشان داده که در تمام تحولات مشابه، به دلایلی که بررسی آن‌ها از حوصله این مقال بیرون است، منافع و امنیت فعالان اقتصادی و به‌طور عمومی شهروندان ایرانی تحت تاثیر قرار می‌گیرد و صرف‌نظر از نتیجه تحولات، کسب‌وکار‌های صادرات محور به‌ویژه آن دسته از کسب‌وکار‌ها که به عرضه کالا‌های ناهمگن با اتکای به مزیت‌های مطلق، طبیعی یا مصنوعی، اقتصاد ایران مشغول هستند؛ در سال آینده نگرانی‌های زیادی درباره بازار خود دارند. به‌طور خلاصه باید گفت، عموما فعالان اقتصادی انتظار دارند در مقیاس کلان شاهد یک رشد شکننده (در محدوده ۲ درصد) ناشی از روند انباشت سرمایه باشیم؛ اما سهم بهره‌وری در رشد اقتصادی کشور طی سال۱۴۰۳ نیز بسیار محدود (قریب به صفر) باقی خواهد ماند و با توجه به تداوم تورم در محدوده بالای ۴۰درصد، نااطمینانی‌های داخلی ناشی از تمرکز بازیگران اقتصادی بر استراتژی نبرد قیمتی در کنار نااطمینانی‌های ناشی از ریسک‌های سیاسی در فضای بین‌المللی و تنش‌های اجتماعی مهم‌ترین ترسیم‌کنندگان چشم‌انداز اقتصاد ایران در سال۱۴۰۳ هستند و متناسبا استراتژی فعالان اقتصادی نیز بر سه‌محور ریسک‌گریزی و حفظ دارایی در پناهگاه‌های امن، هوشیاری و انعطاف‌پذیری برای استفاده از موقعیت‌های احتمالی بازی‌های جمع‌صفر و در نهایت جست‌وجوی راه‌های خروج کم‌هزینه سرمایه از اقتصاد ایران متمرکز خواهد بود.

*رئیس سازمان ملی کارآفرینی ایران

** جمله‌ای از یک شعر شاملو

منبع: دنیای اقتصاد