کرونا: جهانی آرام‌تر ممکن است!
تاریخ انتشار: ۱۱ فروردین ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۴۲۳۹۱۷
در زیر، به چند مورد که در سایه‌ی کرونا خود را نشان داده و شایسته‌ی توجه است، اشاره می‌کنم:
* موضوع جمعیت؛ کرونا از چین، پرجمعیت‌ترین کشور جهان، و یکی از مرکزهای بسیار شلوغ این کشور بروز کرد. در طول تاریخ، چند بیماری فراگیر دیگر هم که جهان را به وحشت انداخت، از این کشور سرچشمه گرفته است. برای مثال می‌توان یادآور شد که طاعون‌های دهشتناک سده‌های ششم، چهاردهم، و نوزدهم میلادی که ده‌ها و شاید صدها میلیون تن را کشت، از چین پرجمعیت آغاز شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اکنون که در شرایط کرونایی، همه‌ی توصیه‌های علمی بر این است که باید از نقطه‌های پرجمعیت پرهیز کرد، و از آن‌جا که جمعیت انسانی است که بر کره‌ی زمین فشار می‌آورد، شایسته است جهانیان به‌شکلی جدی‌تر به موضوع تنظیم خانواده و کاهش جمعیت بیاندیشند.
*رژیم گوشت‌خواری؛ آن‌گونه که کارشناسان گفته‌اند، به احتمال زیاد سرمنشأ ویروس کرونا برمی‌گردد به بازارهای نفرت‌انگیز گوشت‌فروشی چین که در آن‌ها لاشه و زنده‌ی هر جانوری فروخته می‌شود. ظاهراً در این مورد هم مانند بسیاری از بیماری‌های واگیر (و همچنین غیرواگیر) انتقال از یک محصول حیوانی به انسان، منشأ بروز بوده است. خوردن حیوانات وحشی، آسیب وحشتناکی به تنوع زیستی زمین می‌زند، و پرورش دام چند برابر آن مقدار غله و سبزی که برای سیر کردن انسانِ گیاه‌خوار لازم است، به مصرف می‌رساند.
با گیاه‌خواری، یا کم‌گوشت‌خواری (حذف گوشت از چند وعده خوراک‌های هفتگی) می‌توان به سلامت فردی و حفظ زمین کمک کرد. یک دلیل ساده بر این ادعا که طبع انسان بیشتر با خوردن گیاه هماهنگ است، این که امکان ندارد شخص از کنار یک مرغداری یا دام‌داری یا بازار و کشتارگاه دام بگذرد و مشمئز نشود. اما گشت در باغ و کشتزار و بازار میوه و سبزی، برای همه فرح‌انگیز است.
* جهانی شدن تجارت؛ سرمایه‌سالاران، امروزه چنان از تجارت جهانی سخن می‌گویند که گویا امری است قدسی و واجب! اما گذشته از اثر استثماری جهانی شدنِ افراطی اقتصاد و اثر آن در مصرف سوخت و گرم شدن زمین، عامل مهم انتقال و گسترش بیماری‌های واگیر (همچنین آفت‌ها، و گیاهان و جانوران مهاجم) مبادله‌های گسترده و بی‌ملاحظه‌ی بازرگانی بوده است. طاعون‌های سده‌های پیشین با کشتی‌ها یا کاروان‌های بازرگانی از چین به غرب آسیا و اروپا منتقل شد، وبا را تجارت انگلیسی‌ها از شهرهای شلوغ کلکته، بمبئی، و دهلی به خلیج فارس و ایران کشاند، و امروزه، هواپیماهایی که همه‌روزه با صدها پرواز به چین در کار تجارت و گردشگری هستند، کرونا را به گوشه‌وکنار جهان برده‌اند.
اگر «جهانی شدن» با هم همین روند ادامه یابد، زمین بیش از این‌ها تخریب خواهد شد و انسان‌ها نیز بسی بیشتر در کام دغدغه‌ها و بیماری‌های جانکاه فرو خواهند رفت.
*ثروت‌اندوزی؛ دنیای سرمایه‌داری به شیوه‌های گوناگون (ازجمله با «تحریک تقاضا») به مردم القا می‌کند که خرید انواع کالا، پس‌انداز در بانک، خرید سهام، خرید آپارتمان و ویلا و زمین، و مانند این‌ها، از ضروریات زندگی است. درواقع، این کارها که شاید حاصل دوسوم از وقت و کوشش انسان‌ها را به خود اختصاص می‌دهد، بیش از هر چیز به سود سرمایه‌داران است. زندگی شاد و خلاق را با بی‌اعتنایی به بسیاری از این چیزها هم می‌توان پی گرفت. ماجرای کرونا حتماً بسیاری را به این نتیجه رساند که بدون داشتن ویلا در شمال هم می‌توان زندگی کرد، و نیاز به تفریح و هواخوری را خیلی بهتر و کم‌هزینه‌تر می توان با دیدن طبیعت بکر یا کشتزار، و نه در چاردیواری ویلای ساخته‌شده بر زمینِ جنگل و شالیزار، برآورده ساخت. به همین ترتیب دریافتیم که داشتن خودروی شخصی، به‌خصوص تعویض زود به زود آن، و خرید و انواع وسایل غیرضروری دیگر هم عامل کمک‌کننده به احساس خوشبختی نیست.
* رشد اقتصادی؛ کرونا، مانند بسیاری از دیگر بیماری‌های جدید، به احتمال زیاد ناشی از رشد اقتصادی است که با مصرف بیشتر و فشار بر منابع طبیعی حاصل می‌شود. رشد اقتصادی یا افزایش تولید کالا و خدمات، مانند تجارت جهانی و ثروت‌اندوزی، از آن چیزهایی است که جهان سرمایه‌داری به‌عنوان یک ضرورت از آن یاد می‌کند و در تبلیغ برای افزایش آن می‌کوشد. اما اگر تولیدات هر کشور (و از آن بهتر: تولیدات جهانی) به شکل درست‌تری توزیع شود، نیمی از آن‌چه که امروزه با فشار سنگین انسان بر منابع زمین تولید می شود، برای اداره‌ی سالم و بالنده‌ی همه‌ی انسان‌های روی زمین کافی است. رشد اقتصادی به شیوه‌ی امروزین که به معنای «تقاضای نامحدود از منابع محدود» است، فقط به بهای تخریب بیشتر زمین، بهره‌کشی ناپایدار از طبیعت، و افزایش نابرابری اجتماعی ممکن است. دولت‌ها با ثروت ناشی از رشد اقتصادی به فکر کشورگشایی (تجاوز به سرزمین‌های دیگران، دخالت در کار کشورهای دیگر و یا تخریب اقتصاد و فرهنگِ آن‌ها) می‌افتند، و گروه‌های معمولاَ کوچک از مردمی هم که از رشد بهره‌مند می‌شوند، به دنبال خرید زمین و خانه‌ی دوم و ویلا و مانند این‌ها می‌روند که همه‌ی این‌ها فشار فزاینده بر محیط زیست و افت کیفیت زندگی را در پی می‌آورند.
اکنون که رشد اقتصادی کم شده، زمین فرصتی برای نفس کشیدن یافته است؛ هوا پاکیزه‌تر شده، از ترافیک سرسام‌آور خبری نیست، مصرف سوخت‌های فسیلی پایین آمده، تولید و ریخت‌وپاش زباله کم‌تر شده، مجموع مرگ‌ومیرهای انسانی کاهش یافته، و اگر دولت‌ها و صاحبان سرمایه بگذارند، با همین کاهش رشد اقتصادی (که کم شدن رفت‌وآمدها یکی از لازمه‌های آن است) بیماری کرونا هم رفع خواهد شد. بدیهی است که باید برنامه‌ریزی‌های اقتصادی نیز باید به گونه‌ای تغییر یابد که حمایت مؤثری از قشرهای متوسط و پایین جامعه صورت پذیرد و آنان سهم سزاوار خود را از تولید ارزش دریافت کنند.
* نظامی‌گری؛ هرساله در جهان چندین برابر آن‌چه که برای بهداشت همگانی و نجات زمین از تباهی محیط زیستی لازم است، صرف تولید و خرید سلاح‌های مرگبار می‌شود. لستر براون در کتاب «طرح امید»(1) نشان داده است که کل بودجه‌ی لازم برای نجات محیط زیست کره‌ی زمین (شامل حفظ و احیای جنگل‌ها، حفاظت از خاک، احیای مراتع، احیای شیلات، آموزش، تنظیم خانواده، و...) فقط 161 میلیارد دلار است و این در حالی است که رهبران سیاسی جهان سالانه حدود هزار میلیارد دلار صرف امور نظامی می‌کنند.
در ماجرای کرونا معلوم شد آمریکا که سالانه صدها میلیارد دلار را صرف امور نظامی می‌کند، در رویارویی با این بیماری، گرفتار کمبودهای بهداشتی و پزشکی بسیار است و قشرهای زیادی از آن جامعه، از پوشش‌های بیمه‌ای و درمانی لازم محروم هستند. همین موضوع، با شدت‌های متفاوت، در کشورهای اروپایی و... نیز خود را نشان داد.
* تأخیر در حکمرانی؛ به گفته‌ی کورش برارپور پژوهشگر و کنشگر توسعه‌ی پایدار، یک ویژگی حکمرانی در ایران، «تأخیر» است. اطلاع‌رسانی دیرهنگام درباره‌ی بروز کرونا در قم، تأخیر در اقدام‌های پیشگیرانه، خودداری از قرنطینه کردن شهرها، و تأخیر در اعلام محدودیت در آمدورفت‌ها، از جمله نشانه‌های این عارضه بوده است.
* نبود اقتدار مثبت؛ حکمرانان ما، در بسیاری زمینه ها آن اقتداری را که در جهان امروز از دولت‌ها انتظار می‌رود، از خود نشان نمی دهند. دولت مدرن باید در زمینه‌ی بهداشت و سلامت همگانی، آموزش و پرورش، حفظ محیط زیست، حفظ میراث‌های فرهنگی، و مانند این‌ها مقتدرانه حکم براند. در هفته‌های اخیر دیده‌ایم که دولت نمی‌تواند تصمیم قاطعی در مورد مهار بیماری کرونا بگیرد و تصمیم‌های متفاوت و متناقضی از سوی بخش های گوناگون حاکمیت اعلام و اِعمال می شود.
* آسیب‌پذیری در حادثه‌ها؛ کمبود امکانات پزشکی و بهداشتی، کم بودن امدادگرِ آموزش‌دیده، و ناقص بودن تجهیزات پزشکی، ازجمله اشکال‌هایی بوده که در ماجرای کرونا خود را نشان داد. این ایرادها ( در کنار نامناسب بودن ساختمان‌های بیمارستانی و جز آن) درصورت وقوع حادثه‌های بزرگ (مثلاً زلزله در تهران) می‌تواند فاجعه‌ای با ابعاد بی‌سابقه در تاریخ را رقم بزند.
*جلسه‌ها و هم‌نشینی‌ها؛ کرونا ثابت کرد که از ارتباط‌های زیاد، بلا می‌خیزد و ثابت کرد که بسیاری از کارها که به‌طورمعمول با آمدورفت‌های سنگین صورت می‌گیرد، بدون آن هم انجام‌شدنی است. این که در یک شهر بزرگ، هر روز چند میلیون تَن چندین کیلومتر فاصله‌ی میان خانه و محل کار یا مدرسه و دانشگاه را طی می‌کنند تا کاری را انجام دهند که بی این جابجایی هم شدنی است (مانند نوشتن یک گزارش، شنیدن یک درس، رسیدگی به یک حساب، فرستادن چند ای‌میل، مذاکره با همکاران، و...) رسمی است که موجب مصرف بی‌حساب منابع و اتلاف وقت بسیار است. سران کشورها و دیگر سیاستمداران، «استادان» این‌گونه هدر دادن‌ها هستند؛ آنان با سفرهای خارجی پرشمار که در بسیاری موردها با هواپیماهای اختصاصی و تشریفات سنگین انجام می‌شود (برای مثلاً یک نطق بیست دقیقه‌ای در سازمان ملل و چند دیدار نشریفاتی بی‌حاصل!) سرمایه‌ی کشورها را تحلیل می‌برند و بر آلودگی زمین می‌افزایند.
* سلطه‌ی خودرو؛ صاحبان کارخانه‌های خودروسازی با کمک سیاستمداران توانسته‌اند داشتن خودروی شخصی و رفت‌وآمد با این وسیله را به یک «آیین» ظاهراً ضروری در زندگی امروزین بدل سازند. سفرهای بی‌شمار درون‌شهری و برون‌شهری که با خودروهای شخصی انجام می‌شود، گذشته از آلوده ساختن هوا و گرم کردن کره‌ی زمین، سبب انتقال سریع بیماری از شهری به شهر دیگر هم می‌شود که نمود این قضیه را در انتقال سریع و گسترده‌ی کرونا از قم به شهرهای دیگر دیدیم.
* ارزش دوچرخه‌سواری؛ در شرایط کرونا، دوچرخه‌سواری به‌عنوان وسیله‌ای مطمئن برای آمدوشد شناخته شد. هنگام دوچرخه‌سواری، امکان انتقال ویروس (یا هر عامل بیماری‌زای دیگر) با این وسیله‌ی تک‌سرنشین و سبک بسیار ناچیز است. همچنین، تحرک دوچرخه‌سوار سبب افزایش توان عمومی فرد و تقویت سیستم ایمنی او می‌شود.
یک انسان بالغ با انرژی موجود در یک سیب‌زمینی متوسط (حدود 180 کالری) می‌تواند تقریباً ده کیلومتر دوچرخه‌سواری کند، حال آن که همین سفر با یک خودروی کوچک شخصی به بیش از نیم لیتر بنزین، یعنی حدود 4500 کالری نیاز دارد؛ یعنی برای همان کار، 25 برابر بیشتر انرژی صرف می‌شود، آن هم انرژی‌ای که با تخریب لایه‌های زمین و رهاسازی ده‌ها ماده‌ی سمی به دست می‌آید. اگر در شهرها محدودیت‌هایی برای خودروهای شخصی ایجاد شود و بخشی از فضای خیابان‌ها به دوچرخه اختصاص داده شود، سلامت همگانی افزایش خواهد یافت.
درمجموع، درسی که از کرونا می‌توان گرفت این است که با تولید کم‌تر، کاستن از رفت‌وآمدها، کم‌تر سوزاندن نفت، و آرام‌تر کردن آهنگ جنون‌آمیز زندگی سرمایه‌سالارانه، می‌توان به یک زندگی کم‌دغدغه‌تر و سالم‌تر و بالنده در زمینی شاداب‌تر دست یافت.
*کنشگر محیط زیست
پی‌نوشت
۱) ترجمه: حمید طراوتی، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، ۱۳۸۷، صص ۲۴۸ تا ۲۵۳
۴۷۲۱۲
کد خبر 1370655منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: ویروس کرونا عباس محمدی دوچرخه سواری رشد اقتصادی محیط زیست ی کرونا ی زمین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۴۲۳۹۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ورم و پف در نقاط مختلف بدن چه دلایلی دارد؟ از ورم دست و پا تا پف چشم و صورت
بسیاری از ما گهگاه پف و ورم در قسمت های مختلف بدن را تجربه می کنیم که اغلب دلایلی مانند احتباس موقت آب یا صدمات جزئی دارد. با این حال، اگر این پف و ورم مکرر باشد، می تواند نشان دهنده ی وجود مشکلی پنهانی باشد که باید به آن رسیدگی شود.
به گزارش روزیاتو، پف و ورم مداوم ممکن است نشانه ی بر هم خوردن تعادل سیستم های بدنی باشد، مثل نوسانات هورمونی، مشکلات مزمن همچون اختلالات قلبی یا کبدی، یا حتی عوارض برخی داروها.
در ادامه می خواهیم ببینیم پف و ورم در نقاط مختلف بدن چه دلایلی دارد.
۱- پف چشم هاپوست دور چشم ها نازک و شکننده است. گاهی دچار پف چشم می شویم که معمولاً خود به خود برطرف می شود. اما اگر اتفاق مکرری باشد، دلایل احتمالی آن عبارتند از:
– مصرف زیاد نمک: زیاده روی در مصرف نمک می تواند باعث شود بدن در خود آب ذخیره کند، امری که باعث پف و ورم می شود. این اتفاق بعد از خوردن یک غذای پرنمک، به ویژه در زمان صبح امری رایج است. احتمال پف کردن پوست دور چشم ها بیشتر است. بدن به مرور زمان خود را از این آب اضافی خلاص می کند و پف و ورم را کاهش می دهد، چیزی که معمولاً در عرض چند ساعت رخ می دهد.
– کمبود خواب: نداشتن خواب کافی هم می تواند باعث پف زیر چشم ها شود و همینطور افتادگی پلک ها، قرمزی چشم ها و سیاهی زیر چشم. دیگر نشانه های کمبود خواب عبارتند از رنگ پریدگی پوست و افتادگی فرم دهان.
– آلرژی: داشتن آلرژی می تواند باعث تجمع مایعات درون سینوس ها و دور چشم ها و درنتیجه، پف زیر چشم شود.
– عفونت چشمی: بروز عفونت در چشم ها یا پلک ها می تواند باعث پف زیر چشم شود. عفونت اغلب از یک چشم آغاز می شود اما می تواند به سرعت به چشم دیگر گسترش پیدا کند.
– بیماری گریوز: این بیماری که به عنوان تیروئید چشمی هم شناخته می شود، می تواند باعث تغییراتی در بافت دور چشم شود، امری که منجر به پف زیر چشم می شود.
– مونونوکلئوز: بروز تغییر در چشم ها و بینایی مانند پف زیر چشم می تواند از نشانه های بیماری مونونوکلئوز که گاهی به آن «بیماری بوسه» هم گفته می شود، اما می تواند از طریق عطسه و سرفه هم منتقل شود.
۲- ورم نیمه ی پایینی صورتاگر چانه و گونه هایتان ورم دارد و به خاطر فرم طبیعی صورت تان یا افزایش وزن نیست، ممکن است دلایل دیگری داشته باشد که عبارتند از:
– کم کاری تیروئید: این مشکل زمانی رخ می دهد که غده تیروئید به اندازه ی کافی هورمون تیروئید برای بدن تولید نمی کند.
– سندرم کوشینگ: این سندرم زمانی رخ می دهد که غدد فوق کلیوی، بیش از اندازه هورمون کورتیزول تولید می کنند. افراد مبتلا به این سندرم ممکن است وزن اضافه کنند و صورت پف کرده ای داشته باشند. دیگر نشانه های این مشکل عبارتند از وجود چربی دور گردن، وجود یک برآمدگی بین شانه ها، ترک های پوستی بنفش رنگ و ضعف عضلات یا استخوان ها.
– سندرم شوگرن: این یک بیماری مزمن است که در آن دستگاه ایمنی بدن به غدد بزاقی و اشکی حمله می کند. این سندرم می تواند باعث ورم کردن گونه ها شود که دلیل آن ملتهب شدن غدد بزاقی است.
– لنفادنیت: این بیماری زمانی رخ می دهد که یکی یا تعدادی از غدد لنفاوی بر اثر بروز عفونتی در نزدیکی آن ها، ملتهب می شوند. اگر عفونت درون سر یا گردن باشد، ممکن است یکی از گونه ها یا هر دوی آن ها ورم کند.
– سنگ غدد بزاقی: این سنگ ها در حقیقت رسوبات سفت شده ی کلسیم هستند که درون غدد بزاقی شکل می گیرند. بیشتر، افراد ۳۰ تا ۶۰ سال دچار این مشکل می شوند و این سنگ ها در میان مردان رایج ترند.
۳- ورم دست ها و انگشتاندست ها گاهی به دلیل وجود مایعات بیش از اندازه درون بافت ها ورم می کنند. این اتفاق اغلب در دوران بارداری یا در زمان تغییرات دمایی رخ می دهد.
دست ها وقتی ورم می کنند، ممکن است بزرگ تر از معمول به نظر برسند و پوست آن ها ممکن است پف کرده یا براق به نظر بیاید. اگر پوست را فشار دهید ممکن است یک تورفتگی روی آن به جای بماند. برخی دلایل احتمالی ورم دست ها عبارتند از:
– مصرف زیاد نمک: خوردن غذای پرنمک می تواند باعث ورم دست ها هم شود چون نمک باعث می شود سلول ها در خود آب ذخیره کنند، امری که منجر به ورم می شود.
– سرطان: برخی سرطان ها و داروهای شیمی درمانی می توانند باعث ورم دست ها و همینطور پاها و صورت شوند.
– اختلالات کلیوی: کلیه ها معمولاً مایعات اضافه ی بدن را فیلتر می کنند، اما اگر به درستی کار نکنند، این مایعات می تواند انباشته و باعث ورم شود.
– آرتریت: یا همان التهاب مفصال می تواند باعث ورم و خشکی مفصل ها، به ویژه در دست ها شود.
– مشکلات عروقی: گاهی بروز مشکلی در عروق خونی می تواند باعث ورم دست ها شود.
– سندرم دست پف کرده: این سندرم می تواند باعث ورم یک دست شود. بر اساس تحقیقات، این اتفاق نادری است که می تواند هنگام تزریق وریدی دارو رخ دهد. اگر دارو به طور مکرر به یک نقطه از بدن تزریق شود، ممکن است به عروق خونی یا بافت های اطراف آن ناحیه صدمه وارد شود، امری که باعث تجمع مایعات و ورم دست می شود.
۴- ورم پاها و مچ پاهاورم پاها و مچ پاها معمولاً علل بی خطری دارد، مثل ایستادن یا راه رفتن طولانی مدت. اما اگر ورم ناگهانی یا مکرر باشد، ممکن است معنایش وجود مشکلی در بدن باشد:
– مشکلات قلبی: نارسایی قلبی یکی از دلایل شایع ورم پاها و مچ پاها است. وقتی قلب نتواند خون را به درستی پمپاژ کند، مایعات انباشته و باعث ورم می شوند، چیزی که در پزشکی به آن «اِدِم» گفته می شود. افراد مبتلا به مشکلات قلبی اغلب به ورم پا یا مچ پا دچارند.
– بیماری کبدی: یک دلیل دیگر ورم پاها کبد است. کبد پروتئینی به نام آلبومین تولید می کند که مانع از نشت مایعات از درون عروق خونی می شود. اما اگر کبد دچار بیماری شود، دیگر به اندازه ی کافی آلبومین تولید نمی کند، به همین دلیل مایعات درون پاها و مچ پاها جمع می شود.
– اختلالات کلیوی: بیماری کلیوی به این دلیل مشکل ساز است که کلیه ها سطح آب و نمک در بدن را کنترل می کنند. کلیه ها در صورت صدمه دیدن دیگر قادر به پاکسازی خون یا خلاص شدن از مایعات اضافه نخواهند بود، امری که باعث ورم پاها و مچ پاها می شود.
– لنف اِدِم: یا ورم لنفاوی زمانی رخ می دهد که مایعات بیش از اندازه ای درون بافت ها وجود داشته باشد، چون غدد لنفاوی که به حذف مایعات اضافی کمک می کنند، آسیب می بینند. اگر غدد درون لگن صدمه ببینند، این امر می تواند باعث انباشت مایعات درون پاها شود.
– نارسایی مزمن وریدی: این مشل زمانی رخ می دهد که رگ های پا به درستی کار نمی کنند، درنتیجه، نمی توانند خون کافی به قلب بازگردانند.
– لخته شدن خون: لختگی خون در پاها می تواند باعث ورم پاها و مچ پاها شود. این اتفاق در یکی از پاها رخ می دهد.
کانال عصر ایران در تلگرام
واریز حقوق بازنشستگان تا ساعاتی دیگر