به نقل از «مهر»

کسی که خدا بر او تحیت و سلام دارد/ علی اکبر(ع) صاحب نفس مطمئنة

تاریخ انتشار: ۱۷ فروردین ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۴۸۶۸۰۸

به گزارش خبرنگار مهر، متن زیر یادداشتی از حجت الاسلام ابوالفضل ابراهیمی است که در ادامه می‌خوانید؛

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله رب العالمین وصلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین

السلام علیک یا ولی الله و ابن ولیه

یکی از اموری که عظمت ماه شعبان را بالا می‌برد علاوه بر عظمت ذاتی خود ماه شعبان موالیدی از اهل بیت علیهم السلام است که در این ماه به وقوع پیوسته است میلاد امام حسین علیه السلام، میلاد امام سجاد علیه السلام و میلاد حجة الحسن علیه السلام بعلاوه در این ماه شریف بزرگداشت میلاد دو امام زاده بزرگوار نیز برگزار می‌شود یعنی حضرت ابالفضل العباس و حضرت علی اکبر علیهما السلام دو امامزاده‌ای که از جانب امام معصوم برای ایشان زیارت نامه خوانده شده و به ما دستور داده اند که ایشان را با زیارت مخصوص زیارت کنیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

معمولاً بزرگانی که ما توفیق درک ایشان را نداشته ایم از علما و شهدا برای شناختشان به کلمات بزرگان دیگر مراجعه می‌کنیم مثلاً اگر شیخ انصاری را درک نکردیم اما اوصافی که بزرگان در مورد ایشان می‌گویند عظمت ایشان را به ما نشان می‌دهد اگر شهید بهشتی را درک نکردیم اینکه امام امت فرمودند: «او یک ملت بود» برای شناخت شهید بهشتی کافی است اگر حاج قاسم سلیمانی را مثلاً نمی‌شناختیم همین که رهبر انقلاب در مورد ایشان فرمود «سردار بزرگ اسلام آسمانی شد» برای عظمت ایشان کافی است.

حال اگر معصوم علیه السلام از کسی تعریف کند و اوصاف شخصی را بگوید عظمت آن شخص صد چندان می‌شود زیرا کسی در مورد او حرف زده که از هر رجس و پلیدی دور است و «ما ینطق عن الهوی» است مثلاً برای عظمت سلمان یا مالک اشتر کلماتی که معصومین علیهم السلام در مورد ایشان گفته اند کافی است و نیازی به مراجعه به تاریخ نداریم.

یکی از بزرگترین امام زادگان ما حضرت علی اکبر است.

در منابع تاریخی اطلاع مفصلی از ایشان به دست نمی‌آوریم غیر از اینکه سال تولد ایشان را در اواخر حکومت خلیفه سوم نقل کرده اند و نقلی که از معاویه در مورد عظمت شخصیت ایشان رسیده است که البته نقل مهمی است زیرا به قول معروف «الفضل ما شهد به الاعداء» یعنی اگر دشمن یک شخص از او تعریف کند فرق می‌کند زیرا دشمنی او قاعدتاً باید منجر به کتمان فضائل شود کما اینکه در تاریخ این اتفاق افتاده است و چون تاریخ نویسان منسوب به دربار حاکمان بودند لذا فضائل اهل بیت و خاندان ایشان به طور مفصل به دست ما نرسیده است واما دشمنی مثل معاویه که جزو سخت‌ترین دشمنان اهل بیت شمرده می‌شود از علی اکبر تعریف کرده و او را شایسته مقام خلافت دانسته است [۱].

اما اهل بیت علیهم السلام با زیارت نامه‌هایی که برای این امام زاده بزرگوار قرائت فرمودند و دستور قرائت آن را به ما دادند گوشه‌ای از فضائل حضرت علی اکبر را به شناسانده اند که در این نوشتار تأملی مختصر در مورد اوصافی می‌کنیم که ائمه طاهرین علیهم السلام در مورد این شخصیت استثنایی فرموده اند.

خدای متعال و ملائکه مقرب و انبیا مرسل بر او تحیت و سلام دارند:

یکی از ویژگی‌های حضرت علی اکبر علیه السلام این است که از نظر معنوی مقامی دارند که خدای متعال و ملائکه مقرب الهی یعنی جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و عزرائیل بر ایشان سلام می‌کنند لذا در زیارت نامه ایشان می‌خوانیم:

کامل الزیارات، النص، ص: ۲۰۴

سَلَامُ اللَّهِ وَ سَلَامُ مَلَائِکَتِهِ الْمُقَرَّبِینَ وَ أَنْبِیَائِهِ الْمُرْسَلِینَ علیک

باید توجه شود که این جمله، جمله‌ی خبری است نه انشائی یعنی ما نمی گوئیم خدا و ملائکه و انبیا باید به شما سلام بدهند بلکه خبر می‌دهیم که سلام خدا و ملائکه بر شما هست.

این از آن مفاهیمی است که درک آن برای عقول ما بسیار سخت است اما آن مقداری که ما می‌فهمیم این است که انسان وقتی وارد بر جایی و شخصی می‌شود سلام می‌کند و آنچه که ما می‌فهمیم از معنای این سلام این است که خدای متعال و ملائکه مقرب الهی و انبیا مرسل بر حضرت علی اکبر علیه السلام سلام می‌کنند یعنی به زیارت ایشان می آیند که البته درست است که درک این معنا برای ما سخت است اما در روایات زیارت امام حسین علیه السلام زیارت خدای متعال هم مطرح شده است لذا وقتی راوی از امام صادق علیه السلام سوال کردند شما به زیارت قبر امام حسین علیه السلام می روید؟ حضرت فرمودند:

کامل الزیارات؛ النص؛ ص ۱۱۳

َ وَ کَیْفَ‏ لَا أَزُورُهُ وَ اللَّهُ یَزُورُهُ فِی کُلِّ لَیْلَةِ جُمُعَةٍ یَهْبِطُ مَعَ الْمَلَائِکَةِ إِلَیْهِ وَ الْأَنْبِیَاءُ وَ الْأَوْصِیَاءُ وَ مُحَمَّدٌ أَفْضَلُ الْأَنْبِیَاءِ وَ نَحْنُ أَفْضَلُ الْأَوْصِیَاء [۲]

چگونه به زیارتش نروم در حالیکه خدای متعال هر شب جمعه با ملائکه و انبیا و اوصیاء به زیارت حضرت می‌روند.

پس تفسیر سلام خدا به حضرت علی اکبر به زیارت خدای متعال بعید نمی‌باشد البته به معنای تجلی خاص خدای متعال نسبت به آن مکان مقدس است که در زیارت روز عرفه هم وارد شده است.

علی اکبر سلام الله علیه مولای ما می‌باشد:

در فرازی دیگر از زیارت حضرت علی اکبر علیه السلام اینطور خطاب می‌کنیم: «یَا مَوْلَایَ وَ ابْنَ مَوْلَایَ»

یعنی سلام بر کسی که مولای من و پسر مولای من است.

علی اکبر سلام الله علیه بر ما ولایت دارد همانطور که پدر بزرگوارشان بر ما ولایت داشتند.

در توضیح این سلام باید گفت: این ولایت هم می‌تواند ولایت تکوینی باشد و هم می‌تواند ولایت تشریعی باشد.

ولایت تشریعی یعنی حکم ایشان حکم امام است نه اینکه از جانب خود حکم کنند یعنی هر چه بگویند از طرف امام است مانند ولایتی که با توجه به روایات برای فقیه در عصر غیبت ثابت است.

اما ولایت تکوینی یعنی ایشان این قدرت را دارند که در تکوین ما اثر بگذارند یعنی حالات قلبی و جسمی ما را عوض کنند دردهای اخلاقی ما را درمان کنند دردهای و امراض بدنی ما را درمان کنند و این مقامی است که خدای متعال در حدیث معروف قرب نوافل به اولیائش وعده داده است که بنده از طریق نوافل و مستحبات آنقدر به من نزدیک می‌شود که محبوب من می‌شود و اگر محبوب من شد گوش او می‌شوم که می‌شنود و چشم او می‌شوم که می بیند و دست او می‌شوم که با او کار می‌کند

الکافی (ط - الإسلامیة)؛ ج ‏۲؛ ص ۳۵۲

مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی وَ أَبُو عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ جَمِیعاً عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ حَمَّادِ بْنِ بَشِیرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَنْ أَهَانَ لِی وَلِیّاً فَقَدْ أَرْصَدَ لِمُحَارَبَتِی وَ مَا تَقَرَّبَ إِلَیَّ عَبْدٌ بِشَیْ‏ءٍ أَحَبَّ إِلَیَّ مِمَّا افْتَرَضْتُ عَلَیْهِ وَ إِنَّهُ لَیَتَقَرَّبُ إِلَیَّ بِالنَّافِلَةِ حَتَّی أُحِبَّهُ فَإِذَا أَحْبَبْتُهُ کُنْتُ‏ سَمْعَهُ‏ الَّذِی یَسْمَعُ بِهِ وَ بَصَرَهُ الَّذِی یُبْصِرُ بِهِ وَ لِسَانَهُ الَّذِی یَنْطِقُ بِهِ وَ یَدَهُ الَّتِی یَبْطِشُ بِهَا إِنْ دَعَانِی أَجَبْتُهُ وَ إِنْ سَأَلَنِی أَعْطَیْتُه‏ [۳]

این همان معنای ولایت تکوینی است که در قرآن نسبت به حضرت عیسی آمده که مرده زنده می‌کرد و نابینا را شفا می‌داد و یا در مورد حضرت موسی آمده که عصا را اژدها می‌کردند و خیلی موارد دیگر این ولایت برای اولیا الهی هم ثابت است البته با حفظ رتبه. و یکی از بزرگانی که این ولایت را دارد علی اکبر امام حسین علیهما السلام است چرا که او محبوب خداست لذا در زیارت نامه اش می‌خوانیم «السلام علیک یا حبیب الله و ابن حبیبه» (مزار کبیر مرحوم مشهدی ص ۴۳۲)

این ولایت هم در دنیا ثابت است و هم در آخرت لذا می‌توانیم برای حاجاتمان به حضرت علی اکبر متوسل شویم و ایشان را واسطه بین خود و خدای متعال در روای حاجات قرار دهیم و هم در آخرت لذاست که مقام شفاعت دارد به همین دلیل در زیارت نامه اش می‌خواهیم:

المزار (للشهید الاول)؛ ص ۱۴۶

فَاشْفَعْ‏ أَیُّهَا السَّیِّدُ الطَّاهِرُ إِلَی رَبِّکَ فِی حَطِّ الْأَثْقَالِ عَنْ ظَهْرِی وَ تَخْفِیفِهَا عَنِّی وَ ارْحَمْ ذُلِّی وَ خُضُوعِی لَکَ وَ لِلسَّیِّدِ أَبِیکَ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْکُمَا [۴]

و در جای دیگر اینطور خطاب می‌کنیم:

أَسْأَلُ اللَّهَ وَلِیَّکَ وَ وَلِیِّی أَنْ یَجْعَلَ حَظِّی مِنْ زِیَارَتِکَ عِتْقَ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ [۵]

یعنی از خدای متعال که هم ولیّ من است و هم ولیّ شما در خواست می‌کنم که بهره من از زیارت شما را آزاد شدن من از آتش قرار دهد.

علی اکبر علیه السلام صاحب نفس مطمئنة:

کامل الزیارات؛ النص؛ ص ۲۳۹

فَمَکَانُکُمَا عِنْدَ اللَّهِ مَعَ آبَائِکَ الْمَاضِینَ وَ مَعَ أُمَّهَاتِکَ فِی الْجِنَانِ مُنَّعَمِینَ-

جایگاه علی اکبر در کنار رسول خداست صلی الله علیه و آله در کنار امیرالمومنین علیه السلام است.

در کنار مادرش حضرت زهرا سلام الله علیها است لذا او صاحب نفس مطمئنه است به شهادت این فراز که در کنار معصومین جایگاه دارد و معصومین صاحب نفس مطمئنه هستند به شهادت آیات پایانی سوره فجر:

الفجر، الجزء ۳۰، الصفحة: ۵۹۴، الآیة: ۲۷

یَا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ﴿۲۷﴾

ارْجِعِی إِلَی رَبِّکِ رَاضِیَةً مَرْضِیَّةً ﴿۲۸﴾

فَادْخُلِی فِی عِبَادِی ﴿۲۹﴾

وَ ادْخُلِی جَنَّتِی ﴿۳۰﴾

و صاحب نفس مطمئنه است که خطاب «فَادْخُلِی فِی عِبَادِی وَ ادْخُلِی جَنَّتِی» شامل اوست یعنی در کنار بندگان خاص خداست و در بهشت خاص خدا جای دارند.

صاحب نفس مطمئنه بود لذا مصیبتش سنگین است که در زیارتش خطاب می‌کنیم «لقد عظمت المصیبة و جلّت الرزیة بک علینا و علی جمیع المومنین» مصیبت سنگین بود که قلب امام حسین علیه السلام را آتش زد و خون بدن علی اکبر را به آسمان پاشید و قطره‌ای از آن خون به زمین برنگشت و این خون نزد آسمانیان ماند تا روز انتقام لذا در زیارت نامه اینطور می‌خوانیم:

بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی دَمَکَ الْمُرْتَقَی بِهِ إِلَی حَبِیبِ اللَّهِ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی مِنْ مُقَدَّمٍ بَیْنَ یَدِی أَبِیکَ یَحْتَسِبُکَ وَ یَبْکِی عَلَیْکَ مُحْتَرِقاً عَلَیْکَ قَلْبُهُ یَرْفَعُ دَمَکَ بِکَفِّهِ إِلَی أَعْنَانِ السَّمَاءِ- لَا یَرْجِعُ مِنْهُ قَطْرَةٌ وَ لَا تَسْکُنُ عَلَیْکَ مِنْ أَبِیکَ زَفْرَةٌ وَدَّعَکَ لِلْفِرَاقِ-

پدر و مادرم به فدایت که خون تو به سوی حبیب خدا شاید اشاره به رسول خدا صلی الله علیه و آله باشد بالا رفت و پدر و مادرم به فدایت که در جلوی پدرت روی زمین افتادی و بر تو گریه می‌کرد در حالیکه قلبش سوخته بود در مصیبت تو و خون تو را به آسمان پاشید و قطره‌ای از آن به زمین بازنگشت.

تبری از دشمن حضرت علی اکبر جز دین است:

أَبْرَأُ إِلَی اللَّهِ مِمَّنْ قَتَلَکَ وَ ذَبَحَکَ

یکی از واجبات دین ما تولی و تبری است حضرت علی اکبر از کسانی هستند باید تولی نسبت به ایشان داشته باشیم یعنی ولایتش را قبول کنیم و تبری از دشمنانش داشته باشیم لذا همانطور که شهادت می‌دهیم او ولیّ ما است از دشمنش و قاتلش برائت می جوئیم

علی اکبر علیه السلام اولی بالمومنین من انفسهم:

نَفْسِی فِدَاؤُکُمْ‏ وَ لِمَضْجَعِکُمْ

علی اکبر به مقامی رسیده است که خطاب «النبی اولی بالمومنین من انفسهم» (سوره احزاب آیه ۶) نیز در حق ایشان جاری است البته با حفظ مراتب بین ایشان و رسول خدا صلی الله علیه و آله لذا از امام حسین علیه السلام نقل شده که در روز عاشورا فرمودند «اشبه الناس خلقا و خلقا و منطقاً برسولک» (لهوف سید بن طاووس) به همین دلیل است که در این فراز خطاب می‌کنیم «نفسی فداوکم» یعنی جان من فدای شما یعنی شما بر من اولویت دارید و شما بر پدر و مادر من اولویت دارید لذا در جای دیگر خطاب می‌کنیم «بأبی انت و أمّی».

این مطالب گوشه‌ای از فضائل این امام زاده بزرگوار است که جود و کرمش در زمان حیاتش باعث شد که در وصف جود کرمش شعرا شعر بسرایند که ابن ادریس از فقهای بزرگ قرن ششم در کتاب فقهی خود آن را نقل کرده اند:

السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی؛ ج ۱، ص: ۶۵۵

لم تر عین نظرت مثله

من محتف یمشی و لا ناعل

یغلی نیّ‌ء اللحم حتی إذا

انضج لم یغل علی الآکل

کان إذا شبت له ناره

یوقدها بالشرف القابل

کیما یراها بائس مرمل

أو فرد حیّ لیس بالآهل

اعنی ابن لیلی ذا السدا و النّدا

أعنی ابن بنت الحسب الفاضل

لا یؤثر الدنیا علی دینه

و لا یبیع الحقّ بالباطل

هیچ چشمی مثل او را ندیده است چه فقیر و چه پولدار

گوشت به طوری به طبخ می‌آورد که خورنده آن به راحتی آن را میل کند

اگر بخواهد غذایی درست کند آتشش را در جایی بر پا می‌کند که همه ببینند

تا اگر انسان فقیری است و یا کسی که غریبه است بیاید و میل کند

منظورم از صاحب این اوصاف فرزند لیلا ست کسی که فرزند دختر کسی است که دارای حسب و فضل است

کسی که دنیا را به دینش نفروخت کسی که حق را به باطل نفروخت

و معاویه در مورد سخاوت او گفت «سخاوت بنی امیة در او بود» و جایگاه رفیعش نزد پروردگار باعث شد که وقتی در کودکی از پدر طلب انگور کرد در حالیکه فصل انگور نبود امام حسین علیه السلام اشاره‌ای به ستون مسجد کردند و برای حضرت انگور و موز آماده شد و فرمودند آنچه خدای متعال برای اولیائش در نظر دارد خیلی بیشتر از این مقدار است

دلایل الإمامة (ط - الحدیثة)؛ ص ۱۸۳

قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ: حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا سَعِیدُ ابْنُ شَرَفِیِّ بْنِ الْقَطَّانِ‏ [۶]، عَنْ زُفَرَ بْنِ یَحْیَی، عَنْ کَثِیرِ بْنِ شَاذَانَ، قَالَ:

شَهِدْتُ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ (عَلَیْهِمَا السَّلَامُ) وَ قَدْ اشْتَهَی عَلَیْهِ ابْنُهُ عَلِیٌّ الْأَکْبَرُ عِنَباً فِی غَیْرِ أَوَانِهِ، فَضَرَبَ یَدَهُ إِلَی سَارِیَةِ (استوانه یا ستون) الْمَسْجِدِ فَأَخْرَجَ لَهُ عِنَباً وَ مَوْزاً فَأَطْعَمَهُ، وَ قَالَ: مَا عِنْدَ اللَّهِ لِأَوْلِیَائِهِ أَکْثَرُ

از خدای متعال در خواست می‌کنیم در دنیا ما را از زیارت با معرفت مرقد علی اکبر و پدر بزرگوارش و در آخرت از شفاعتشان محروم ننماید ان شاء الله.

[۱] بحار ج ۴۵ ص ۴۵

[۲] ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات - نجف اشرف، چاپ: اول، ۱۳۵۶ ش.

[۳] کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی (ط - الإسلامیة) - تهران، چاپ: چهارم، ۱۴۰۷ ق.

[۴] شهید اول، محمد بن مکی، المزار (للشهید الاوّل) - قم، چاپ: اول، ۱۴۱۰ ق.

[۵] ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات - نجف اشرف، چاپ: اول، ۱۳۵۶ ش.

[۶] (۴) فی «ع، ط»: القطامی.

کد خبر 4892852

منبع: مهر

کلیدواژه: حضرت علی اکبر سیره اهل بیت ع فرهنگ اهل بیت ویروس کرونا کنفرانس بین المللی شیوع کرونا امام سجاد ع سازمان اوقاف و امور خیریه فلسفه فضای مجازی پیام تسلیت مسلمانان معرفی کتاب سیدهادی خسروشاهی دعا و نیایش مهدویت امام زمان حضرت مهدی عج امام حسین علیه السلام علی اکبر علیه السلام حضرت علی اکبر علیه کامل الزیارات خدای متعال زیارت نامه علیهم السلام خطاب می کنیم الله علیه الله علی اد خ ل ی اهل بیت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۴۸۶۸۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

علل انتخاب حضرت عبد العظیم حسنی (ع) برای وکالت در ری

به گزارش خبرنگار مهر، امروز ۱۵ شوال المکرم هجری قمری و مصادف با رحلت حضرت عبدالعظیم (ع) است. حضرت عبدالعظیم (ع) مشهور به شاه عبدالعظیم و سیدالکریم از عالمان سادات حسنی و راویان حدیث است که نسب او با چهار واسطه به امام حسن (ع) می‌رسد و سالروز رحلت آن حضرت ۱۵ شوال المکرم ۲۵۲ هجری قمری است.

حضرت «عبدالعظیم حسنی (ع)» از نوادگان «امام حسن (ع)» هستند. محدث نوری درباره فضائل نهفته در وجود ایشان می‌گوید: حضرت «عبدالعظیم حسنی (ع)» مردی پارسا، امانت‌دار، صادق در گفتار، عالم به امور دینی، معتقد به توحید و عدل بود و احادیث فراوانی می‌دانستند در عین حال تقوا پیشگی و درستکاری ایشان باعث بلندی جایگاه و مقام حضرت نزد «ائمه اطهار (ع)» بود و به خاطر کرامت طبع، عزت نفس و خدمت به محرومان ایشان را به «سید الکریم» ملقب کردند.

حضرت عبدالعظیم (ع) از برترین وکلای اهل بیت (ع) بودند

حضرت «عبدالعظیم حسنی (ع)» یکی از بهترین یاران، ولی زمان خود و از وکلا بودند و همکاری بسیاری با «ائمه معصومین (ع)» داشتند، از آنجا که «امام صادق (ع)» در دوران امامت خود یک سازمان ایجاد کردند تا بدین وسیله بتوانند با شیعیان در سراسر سرزمین‌های اسلامی ارتباط برقرار کنند، این سازمان «وکلا» نام داشت و همانند شریان‌های خونی عمل می‌کرد، نظرات و افکار شیعه را به‌صورت مخفیانه گسترش می‌داد.

حضرت عبدالعظیم (ع)؛ محدث برجسته شیعه

حضرت «عبدالعظیم حسنی (ع)» در بین علما به‌عنوان محدث مطرح هستند ایشان فن جمع آوری احادیث و طبقه‌بندی روایات را می‌دانستند و در این زمینه بسیار توانمند بودند لذا حضرت عبدالعظیم از محدثین محسوب می‌شوند.

حضرت «عبدالعظیم حسنی (ع)» یکی از یاران بزرگ اسلام به شمار می‌روند، شیخ صدوق در کتابی با عنوان «جامع اخبار عبدالعظیم» مجموعه‌ای از روایات را گردآوری کرده است که شامل احادیثی بی‌واسطه از «ائمه معصومین (ع)» است، این کتاب شامل دو روایت از «امام رضا (ع)» و ۲۶ روایت از «امام جواد (ع)» و ۹ روایت از «امام هادی (ع)» است و روایات با واسطه آن نیز هم به ۶۵ حدیث می‌رسد.

در روایات آمده است یکی از یاران «امام هادی (ع)» به ایشان مراجعه کرد تا بعضی مسائل حلال و حرام را بپرسد، پس از اتمام کار «امام هادی (ع)» فرمودند: چنانچه در امور دینی مسئله‌ای بر تو دشوار شد، از عبدالعظیم بن عبدالله حسنی سوال کن و سلام مرا به او برسان این امر نشان می‌دهد که حضرت «عبدالعظیم حسنی (ع)» علاوه بر تسلط بر علم، امین «ائمه معصومین (ع)» نیز محسوب می‌شدند.

حضرت «عبدالعظیم حسنی (ع)» در میان فرزندان «ائمه معصومین (ع)» از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بودند و از برترین‌ها محسوب می‌شدند، شیخ صدوق در مورد حضرت «عبدالعظیم حسنی (ع)» چنین گفته است: ایشان شخصی خداپرست، پارسا و پسندیده خدا و «رسول خدا (ص)» و مردم بوده است.

سابقه مبارزاتی خاندان حضرت «عبدالعظیم حسنی (ع)» از یک‌سو و شخصیت علمی و جهادی و ارتباط بسیار نزدیک ایشان با «اهل‌بیت (ع)» از سوی دیگر، موجب شد تا ایشان در سال‌های پایانی زندگی خود تحت تعقیب حکومت وقت قرار گیرد، از این رو برای ادامه فعالیت‌ها ایشان باید به ری سفر کردند، البته برخی معتقدند که حضرت «عبدالعظیم حسنی (ع)» به دستور «امام هادی (ع)» زندگی مخفی را انتخاب کردند و در قالب یک مسافری ناشناس به ری رفتند، پس از آن در خانه یکی از پیروان «اهل‌بیت (ع)» سکونت کرده و روزها روزه بودند و شب‌ها به عبادت می‌پرداختند و گاه به‌صورت مخفیانه از خانه‌ای که در آن ساکن بودند خارج می‌شدند و به زیارت قبری که هم‌اکنون در مقابل مزار ایشان قرار دارد، می‌رفتند و می‌فرمودند: این قبر مردی از فرزندان «موسی بن جعفر (ع)» است.

پیرامون جایگاه علمی «حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)» گفت: «سیدالکریم (ع)» در زمان سه امام بزرگوار زندگی و از محضر آنان استفاده کردند، «امام رضا (ع)»، «امام جواد (ع)» و «امام هادی (ع)»، آن‌ها معصومینی بودند که «حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)» در محضر آنان شاگردی کردند و توانستند از نظر علمی به جایگاه ارزشمندی دست یابند، همین امر سبب شد تا بعد از مدتی به‌عنوان نماینده و یا وکیل «امام هادی (ع)» به سمت سرزمین ری حرکت کنند.

«حضرت عبدالعظیم (ع)» توانستند در بین اصحاب امامیه به‌عنوان وکیل و کسی که مسئول مقدورات «امام هادی (ع)» است جایگاه مناسبی را برای خود فراهم کنند، ایشان به‌عنوان مرجع تقلید و نایب «امام هادی (ع)» در منطقه شناخته شده بودند.

دلایل انتخاب «حضرت عبد العظیم حسنی (ع)» برای وکالت در شهر ری از جانب «امام هادی (ع)»

«حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)» یکی از نادر افرادی بودند که در زمان خود به نهاد امامت و «اهل بیت (ع)» ارادت ویژه نشان دادند، ایشان حتی در بین مردم نیز محبوبیت پیدا کرده و مورد توجه افکار عمومی قرار گرفتند.

«امام صادق (ع)» در دوران امامت خود یک سازمان ایجاد کردند تا بدین وسیله بتوانند با شیعیان در سراسر سرزمین‌های اسلامی ارتباط برقرار کنند، این سازمان «وکلا» نام داشت و همانند شریان‌های خونی عمل می‌کرد، نظرات و افکار شیعه را به‌صورت مخفیانه گسترش می‌داد. «امام هادی (ع)» در نظر داشتند تا فردی را برای وکالت در شهر ری انتخاب کنند که به‌عنوان وکیل از جایگاه علمی و قدرت اختفا بسیار بالایی برخوردار باشد، لذا «حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)» را به‌عنوان وکیل خود انتخاب کردند.

«امام هادی (ع)» در بیان شخصیت «حضرت عبد العظیم حسنی (ع)» می‌فرمایند: «انت ولینا حقاً؛ تو دوست‌دار و یاور حقیقی ما هستی» این توصیف «اهل بیت (ع)» نشان می‌دهد این امامزاده بزرگوار تا چه میزان ارزشمند و با اهمیت بوده‌اند.

علم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)

حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)» با توجه به اینکه سن زیادی داشتند و علوم فراوانی را در محضر امامان گذشته کسب نموده بودند، اما هنگامی که در برابر «امام هادی (ع)» قرار گرفتند فرمودند: یا سیدی من تمام تفکرات و عقاید خود را در مقابل شما ارائه می‌کنم تا شما ایرادات و اشتباهات من را بیان کنید تا بدانم کدامیک درست است و کدامیک نادرست است، این رویداد به‌عنوان «عرضه دین» معرف شد، ایشان با این کار نشان دادند هرچقدر درجات علمی و دینی ما بالا برود بازهم باید در مقابل «ائمه معصومین (ع)» تواضع داشته باشیم.

گسترش تعالیم اهل بیت (ع) از اهداف مهم حضرت عبد العظیم (ع)

توسعه سازمان وکلا و گسترش تعالیم «اهل بیت (ع)» از جمله اهدافی بودند که «حضرت عبد العظیم حسنی (ع)» در ری به دستور «امام هادی (ع)» دنبال می‌کردند و تلاش داشتند تا مشکلات پیش آمده شیعیان را حل کنند، «حضرت عبد العظیم حسنی (ع)» در طی سال‌های فعالیت خود در ری توانستند مأموریت خود را به‌خوبی به اجرا بگذارند، ایشان چتر حمایتی و هدایت تشیع را در منطقه گسترانیدند و معارف «اهل بیت (ع)» را بدون اینکه دستگاه خلافت وقت متوجه شود توسعه دادند.

حفظ کیان تشیع و نشر معارف اسلامی از مهمترین اقدامات حضرت عبدالعظیم (ع) در ری

مخالفت با فرزندان و نسل امام علی (ع) در مدینه توسط متوکل عباسی به حدی رسیده بود که کسی حق نداشت با آنان معاشرت داشته و معامله اقتصادی کند و وضع اقتصادی و معیشتی آنها به سختی انجام می‌شد و درآن شرایط ظلم و خفقان که امام جواد (ع) و امام هادی (ع) دستگیر و تبعید شدند و شیعیان در شکنجه، زندان و زیر ظلم بودند. حتی قبر و بارگاه امام حسین (ع) از ظلم آنان مصونیت نداشت. در این شرایط متوکل از معاشرت و رابطه حضرت عبدالعظیم (ع) با امام هادی (ع) که در سامرا تبعید بود و از انتقال پیام توسط ایشان به شیعیان باخبر شد و برای حکومت خود احساس خطر کرد، از طرفی حضرت عبدالعظیم (ع) در برابر طاغوت مبارزه و ایستادگی کرد، تا جایی که از سوی حکومت متوکل عرصه بر ایشان تنگ شد و امام هادی (ع) به ایشان دستور هجرت می‌دهد. به همین جهت حضرت هجرت از چنگال ظلم را برماندن در مدینه ترجیح می‌دهد و در شهرهای مختلف مخفیانه زندگی می‌کرد. امام هادی (ع) هم به حضرت عبدالعظیم (ع) دستور هجرت به شهرری را دادند.

علاوه بر آن یکی از دلایل هجرت ایشان به شهرری نیاز جامعه شیعه برای هدایت و رهبری بوده است که این موضوع با حضور حضرت عبدالعظیم (ع) در این شهر محقق می‌شد. از طرفی حضرت عبدالعظیم (ع) لزوم پایگاه سازی و تشکیل مرکز تجمع نیروها و اجتماعات در ری را موضوع مهمی می‌دانست که برای حفظ کیان تشیع و نشرمعارف اسلامی باید دنبال می‌شد.

برابری ثواب زیارت حضرت عبدالعظیم (ع) با زیارت امام حسین (ع)

ثواب زیارت حضرت «عبدالعظیم حسنی (ع)» برابر با زیارت «امام حسین (ع)» دانسته شده، حضرت «عبدالعظیم حسنی (ع)» مقام رفیعی داشتند که درباره زیارت هیچ معصومی این ثواب ذکر نشده است البته باید این نکته را متذکر شد ثواب‌هایی که برای زیارت حضرت «عبدالعظیم حسنی (ع)» ذکر شده در مقایسه با زیارت «ائمه معصوم (ع)» نیست، ولی اهمیت زیارت این بزرگوار را نشان می‌دهد.

مردی از شهرری می‌گوید در سامرا به حضور امام هادی (ع) رسیدم، آن بزرگوار از من سوال کرد، کجا بودی؟ پاسخ دادم به زیارت حسین بن علی (ع) رفته بودم و اکنون از کربلا می آیم. دهمین امام شیعیان به وی گفت: «اما انک لوزرت قبرعبدالعظیم عندکم لکنت کمن زارالحسین (ع)، توجه داشته باش، اگر قبر عبدالعظیم (ع) را زیارت کرده بودی، مثل این بود که به زیارت قبرحسین بن علی (ع) رفته باشی»، با توجه به این بیان پاداش زیارت حضرت عبدالعظیم (ع) معادل فضیلت زیارت سیدالشهدا (ع) می‌باشد. این حدیث از نظر سند و مدرک معتبراست و در بسیاری از کتاب‌های عالمان حدیث شناس آمده است. در تبیین مفهوم حدیث می‌توان این برداشت را داشت که شاید حضرت با شناخت خاص از مخاطب خواسته او را متوجه مقام و شخصیت حضرت عبدالعظیم (ع) کند.

کد خبر 6087376 سمانه نوری زاده قصری