به نقل از «شبستان»

کرونا و گوارش/ از توصیه به قدم زدن در خانه تا پرهیز از مصرف طولانی مدت رانیتیدین

تاریخ انتشار: ۱۸ فروردین ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۵۰۵۶۷۲

متخصص داخلی و گوارش با پاسخ به برخی سوالات و ضمن توصیه های لازم، گفت: درست است که افراد نباید از خانه بیرون بیایند اما فعالیت بدنی، حرکت و ورزش را فراموش نکنند و سعی کنند فعالیت بدنی داشته باشند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از کرمان؛ دکتر محمدمهدی حیاتبخش دوشنبه شب ( 18 فروردین) در پاسخ آنلاین به سوالات با موضوع " کرونا و گوارش " در خصوص سندرم Ibs توضیح داد: سندرم IBS و سندرم روده تحریک پذیر یک بیماری است که به دلیل اختلالات حرکتی در روده ها ایجاد می شود و به دو حالت ممکن است وجود داشته باشد؛ یا اینکه اختلالات حرکتی کند باشد که منجر به یبوست بشود و یا ممکن است اختلالات حرکتی زیاد باشد و منجر به اسهال شود بنابراین هم می تواند فرم اسهال و یا یبوست و یا هر دو حالت را باهم داشته باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

 

 

 

 

متخصص داخلی و گوارش افزود: پس افرادی که یبوست دارند غذاهایی که بیشتر یبوست ایجاد می کند و در افرادی که اسهال هستند غذاهایی که منجر به بیرون روی بیشتر می شود برایشان مضر است اما به طور کلی چون این افراد از نفخ شکم هم شاکی هستند لذا بهتر است این افراد از غذاهای نفاخ مانند سیر، پیاز، کلم و نوشابه های گازدار و ... خودداری کنند.

 

 

 

 

وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی براینکه از قسمت معده تا گلو (قسمت مری) و قفسه سینه حالت ناآرامی و سنگینی دارم که به سختی نفس می کشم و بادگلو دارم و در پهلو احساس درد دارم و حالت یخ زدگی، درمان آن چیست؟ افزود: این حالت به بیماری رفلاکس معده مربوط است که باعث می شود که اسید از معده به داخل مری برگردد بنابراین با خوردن بعضی از داروهای معده مانند اوموپرازول یا پنتاپرازول صبح ها ناشتا و همچنین استفاده کمترغذا در شب و از نظر عصبی آرامش داشتن به احتمال زیاد این مشکل را برطرف خواهد کرد.

 

 

 

 

وی در پاسخ به اینکه 50 روزه که سرفه می کنم و قرص سیتریزین و لوراتادین استفاده کردم اما فایده ای نداشت چه دارویی معرفی می کنید؟ اظهار داشت: بستگی به این دارد که آیا قبلاً هم مشکل سرفه یا مشکلات حساسیت مانند آسم، آلرژی داشتید یا خیر؟ اگر قبلاً هم داشتید مشکلی ندارد و می توانید از این داروها استفاده کنید اما اگر قبلاً مشکلی نداشتید و فقط 50 روز است که شروع شده بنابراین باید بررسی شود و یک عکس از ریه و سینوزیت ها گرفته شود تا ببینند علت چیست.

 

 

 

 

حیاتبخش در پاسخ به اینکه مشکل قرص رانیتیدین چیست؟ خاطر نشان کرد: چند مقاله در مورد این قرص منتشر شده که ظاهراً رانیتیدین می تواند یکسری عوارض را ایجاد کند بنابراین مصرف طولانی مدت این قرص فعلاً باید قطع شود و به جای آن از داروهای دیگر معده مانند اوموپرازول و پنتاپرازول استفاده شود.

 

 

 

 

وی در پاسخ به اینکه مادرم عمل قلب کرده و الان لرز دارد و همچنین حالت اسهال، استفراغ، سردرد و شکم درد دارد علت چیست؟ توضیح داد: اگر واقعاً تب و لرز همراه با علائم دیگری که گفتید دارند ممکن است از علائم بیماری گوارشی باشد بنابراین باید به پزشک گوارش مراجعه کرده تا آزمایش دهد اما فعلاً بهتر است که مایعات به اندازه کافی مصرف کنند که مشکل پیدا نکنند و اگر سرفه و تنگی نفس هم به علائم دیگر اضافه شد احتمال بیماری کرونا برایشان وجود دارد زیرا بیماری کرونا گاهی ممکن است همراه با علائم گوارشی مانند تهوع، اسهال و استفراغ باشد پس بهتر است به یک مرکز درمانی مراجعه کنید.

 

 

 

 

متخصص داخلی و گوارش در پاسخ به فردی که پرسیده بود " گویا شما خودتان به ویروس کرونا مبتلا شدید اگر ممکن است بگویید علائم بیماری چیست؟ و چطور بیماری را شکست دادید؟ و آیا بعد از بیماری عوارض دائمی یا موقت وجود دارد؟ و آیا ممکن است فرد بهبود یافته دوباره مبتلا شود؟" گفت: بله من هم مبتلا به بیماری کرونا شدم و علائمی که ایجاد می کند معمولاً علائم ابتدایی این بیماری همان علائم سرماخوردگی مانند بدن درد همراه با مختصر تب، گاهی همراه با سرفه، آبریزش بینی و عطسه است و معمولاً این بیماری 8 روز این علائم را ایجاد می کند و بعد از 8 روز علائم سنگین تر می شود به طوری که ممکن است ریه ها را هم درگیر کند و دچار تنگی نفس شود.

 

 

 

وی ادامه داد: بنابراین در ابتدای این بیماری(8 روز اول) معمولاً فقط سرماخوردگی ساده به نظر می آید اما بعد از آن علائم ریوی ظاهر می شود که به تبع علائم ریوی خیلی خطرناک است و می تواند باعث ایجاد مشکل شود و فرد دچار تنگی نفس شود.

 

 

 

 

 

حیاتبخش در ادامه در پاسخ به اینکه چند روزی دچار رفلاکس معده شدم و قفسه سینه ام درد می کرد پس شروع به خوردن آلو بخارا کردم که قفسه سینه ام خوب شده اما هنوز علائم رفلاکس معده دارم چکار کنم؟ افزود: رفلاکس معده با آلو بخارا خوب نمی شود اما بهتر است از داروهایی مانند شربت آنتی اسید و داروهای پنتاپرازول و اوموپراوزل که اسید معده را کم می کند استفاده کنید و حتماً نیز توجه کنید که شام را خیلی مختصر و ابتدای شب استفاده کنید به طوری که هنگام خواب معده خالی تر باشد.

 

 

 

 

وی در پاسخ به این سوال که " مشکل معده دارم و چند وقتی پنتاپراوزل 40 استفاده می کردم اما وقتی عصبی می شوم قفسه سینه ام (حالت خفگی پیدا می کنم) و همچنین شانه هایم نیز درد می گیرند و وقتی دراز می کشم سرفه می زنم، چه چیزی تجویز می کنید؟ توضیح داد: رفلاکس معده بیماری مزمن است که درمانی ندارد؛ یعنی تا زمانی که مواظب باشید تا هر غذایی استفاده نکنید و همچنین مصرف دارو را باید ادامه دهید بنابراین تا زمانی که این دارو را مصرف کرده و رژیم غذایی را رعایت می کنید معمولاً مشکلی برای شما پیش نمی آید اما اگر دارو را قطع کنید بعد از چند روز علائم برمی گردد زیرا این نارسایی که بین مری و معده وجود دارد یک بیماری طولانی مدت است و با یک هفته، یک ماه و دوماه متاسفانه خوب نمی شود.

 

 

 

 

متخصص داخلی و گوارش در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه دلیل درد شکم و نفخ بعد از خوردن غذا و همچنین سوزش معده در خانم میانسال چیست و چه درمانی دارد؟ خاطر نشان کرد: درد شکم و سوزش معده به دلیل رفلاکس یا برگشت اسید از معده به داخل مری ایجاد می شود لذا باید از داروهایی که اسید معده را کاهش می دهند استفاده کنید و رژیم غذایی را نیز رعایت کنید و همچنین نفخ بعد از غذا به دلیل غذاخوردن تند و سریع ایجاد می شود که همراه با غذا معمولاً هوا را نیز می بلعید و در نتیجه باعث ایجاد نفخ شکم و معده می شود لذا بهتر است که غذا را آرام خورده و کامل بجویید تا این حالت برطرف شود.

 

 

 

وی در پاسخ به اینکه چند روزی است به دلیل خوردن و خوابیدن یک مقدار معده درد دارم؛  توضیح داد: کم تحرکی و خوردن و خوابیدن منجر به عوارض گوارشی می شود لذا برای اینکه دستگاه گوارش حرکات نرمال داشته باشد توصیه می کنم قدم زدن در حیاط و خانه می تواند به این مسئله کمک کند و همچنین به دلیل کم تحرکی مقدار غذا هم کمتر مصرف کند.

 

 

 

حیاتبخش در پاسخ به اینکه آیا ویروس کرونا می تواند از طریق گوارش مخصوصاً از طریق معده فرد را درگیر کند؟ علائم آن چیست و چه باید کرد؟ بیان کرد: بله ویروس می تواند از طریق دستگاه گوارش نیز منتقل شود اما معمولاً راه معمول نیست بلکه از راه تنفسی است اما گاهی در آزمایش های متعددی که از بیماران مبتلا به کرونا گرفته می شود دیده شده که این ویروس در مدفوع نیز وجود دارد و حتی می تواند یکسری از علائم گوارشی مانند دل درد و اسهال را ایجاد کند پس در این وضعیت اگر فردی نیز علائم گوارشی نیز دارد بهتر است به مراکز برای بررسی بیشتر مراجعه کند.

 

 

 

وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی براینکه دخترم 5 سال و نیم دارد و از یک سالگی به بعد همیشه گلو درد می گرفت و استفراغ می کرد حالا از اوایل اسفند دوبار استفراغ کرد و درد شکم نیز دارد؛  چکار باید کرد؟ متذکر شد: باید بررسی شود علت گلو درد دختر شما چیست؟ آیا واقعا" گلودرد او مشکل ویروسی و عفونی است یا خیر؛ اگر تب ندارد و گاهی گلودرد وجود دارد و ارتباطی با سرماخوردگی و تب نداشته باشد گاهی اوقات بیماری رفلاکس معده هم می تواند باعث گلودرد و هم تهوع و استفراغ برای بچه ها شود بنابراین بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا بررسی شود و از شربت های آنتی اسید(آلمینیوم ام جی)  که اسید معده را کم می کند استفاده شود تا در فرصت مناسب به پزشک مراجعه کرده و بررسی شود.

 

 

 

 

متخصص داخلی و گوارش در پاسخ فردی که پرسیده بود " چندروز سرگیجه دارم و معده ام می سوزد دلیل آن چیست؟ گفت: مسئله سرگیجه و سوزش معده می تواند با هم ارتباط داشته باشد بنابراین خیلی از افرادی که دچارسرگیجه می شوند، ممکن است اختلالات گوش، چشم و عصبی داشته باشند که باید بررسی شود؛ به خصوص اگر سرگیجه ادامه پیدا کند و باعث عدم تعادل شود باید حتما بررسی شود اما اینکه گاهی همراه سرگیجه حالت تهوع و سوزش معده وجود داشته باشد باید بررسی شود لذا برای سوزش معده می توانید از داروهای کاهنده اسید مانند شربت آنتی اسید و داروهای پنتاپراوزل و اوموپراوزل استفاده کنید اما برای سرگیجه اگر ادامه پیدا کند حتماً نیاز است که بررسی شود.

 

 

 

 

وی در پاسخ سوالی درباره کرونا بیان کرد: بیماری کرونا فعلاً به صورت پاندمیک درآمده یعنی در تمام جهان منتشر شده و این بیماری وجود دارد و به تبع این ویروسی که الان از حیوان به انسان منتقل شده و از انسان به انسان منتقل می شود، این ویروس در طبیعت باقی خواهد ماند یعنی نیست که این ویروس از بین برود لذا این ویروس مانند ویروس آنفولانزا و یا میکروب های دیگر در طبیعت وجود دارد بنابراین بسته به شرایط جغرافیایی، وضعیت آب و هوایی، مقاومت افراد و سیستم ایمنی بدن می تواند در بروز و یا کاهش آن موثر باشد اما در حال حاضر که این بیماری به صورت پاندمیک در آمده و در تمام دنیا منتشر شده و عوارض بسیار وحشتناکی از جمله مرگ و میر را ایجاد می کند فعلاً باید به توصیه ها و دستوراتی که از طریق سازمان بهداشت جهانی، وزارت بهداشت و درمان کشورهای مختلف و وزارت بهداشت و درمان ایران می شود، عمل کنیم تا ببینیم چه اتفاقی خواهد افتاد اما به احتمال خیلی زیاد این بیماری در یک ماه تا دوماه آینده کاملاً کنترل می شود و جای نگرانی وجود ندارد اگر مردم رعایت کنند و مسئله را جدی بگیرند قطعاً این بیماری مهار خواهد شد.

 

 

 

 

 

حیاتبخش در ادامه افزود: علت تب در بچه ها عفونت های تنفسی و یا ممکن است عفونت های گوارشی باشد بنابراین بچه ها اول چند روزی تب می کنند و بعد علائم دیگر ظاهر می شود که در عفونت های تنفسی علائمی مانند سرفه، خلط، سردرد و .. همراه است و در عفونت های گوارشی علائمی مانند دل درد، اسهال و .. شروع می شود بنابراین به طور خوددرمانی برای بچه ها کار درستی نیست و باید به پزشک اطفال مراجعه کنند.

 

 

 

وی در خصوص علائم بیماری کرونا متذکر شد: بیماری کرونا معمولاً حالاتی ایجاد می کند که آن فرد احساس بدی در خود نمی کند یعنی ممکن است تب شدید در مراحل اولیه وجود ندارد بلکه تب مختصری وجود دارد و همچنین مختصر گلودردو استخوان درد دارد و معمولاً علائم شدید از روز هشتم شروع می شود.

 

 

 

متخصص داخلی و گوارش در پاسخ به اینکه آیا ترک اعتیاد برای مردان با توجه با شرایط کنونی خطرناک است یا خیر؟ گفت: ترک اعتیاد در هر زمانی یک کار بسیار شایسته و درستی است بنابراین مهم نیست الان شرایط چیست پس اگر الان مشکلی نداشته و بیماری خاصی ندارند و می خواهند ترک اعتیاد کنند، به نظر من بهترین زمان همین زمانی است که معمولاً افراد خانواده نباید بیرون بروند و این افراد می توانند حمایت خانواده، تغذیه مناسب و محبت خانواده را داشته باشند.

 

 

 

 

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه دخترم 21 سال دارد و همیشه معده درد است اما زمانی که گرسنه شده، درد معده بیشتر می شود نکستیوم و فاموتیدین استفاده می کند مشکل از چیست؟ و آیا این قرص ها را ادامه دهد یا خیر؟ بیان کرد: زمانی که یک فرد معده درد دارد و با خوردن غذا بهتر می شود از نظر ما این حالت ممکن است مربوط به زخم اثنی عشر باشد بنابراین بهتر است به جای خوددرمانی، علت بررسی شود و بعد براساس علت درد، درمان خاص خود را بگیرند اما فعلاً با وضعیت و شرایط موجود بهتر است داروهای کاهنده اسید پنتاپرازول و فاموتیدین استفاده کرده و دارو رو قطع نکنند تا زمانی که فرصت مناسب پیش آید که به پزشک مراجعه کنند.

 

 

 

حیاتبخش در پاسخ به اینکه چرا هنگام مصرف قرص ویتامین(ویتامین D) دچار سردرد شدید می شوم؟ افزود: معمولاً مصرف قرص ویتامین سردرد ایجاد نمی کند اما اگر یک نوع ویتامین مانند ویتامین D یا E یا B و ... باشد و همچنین داروهای مولتی ویتامین هم به تنهایی مشکلی ایجاد نمی کنند لذا اول باید مشخص کنید که به چه دلیل قرص ویتامین استفاده می کنید و اگر هم مصرف زیاد دارید دارو را قطع کنید و از رژیم های غذایی کامل استفاده کنید تا مجبور به مصرف قرص ویتامین نشوید.

 

 

 

وی ادامه داد: در بحث بیماری های گوارشی در این زمانی که مردم مجبور هستند در خانه ها به سر ببرند و نباید از خانه بیرون بیایند بنابراین چند توصیه دارم؛ اول اینکه افرادی که فعالیت بدنی زیادی ندارند باید مقدار مصرف غذا آن ها به اندازه فعالیت بدنی آن ها باشد بنابراین باید مقدار غذای خود را محدود کنند و از خوردن غذاهای حجیم و زیاد که انرژی بالایی ایجاد می کند، خودداری کنند.

 

 

 

متخصص داخلی و گوارش در ادامه توضیح داد: دوم اینکه درست است که نباید از خانه بیرون بیایند اما فعالیت بدنی، حرکت و ورزش را فراموش نکنند و سعی کنند که یک مقدار فعالیت بدنی داشته باشند و سوم اینکه افرادی که مشکل گوارشی به خصوص سندرم روده تحریک پذیر داشته معمولاً اضطراب و وسواس زیادی دارند و در خانه ماندن ممکن است این حالت را تشدید کند لذا توصیه می کنم در این مدت مطالعه کتاب هایی که اثر آرام بخشی و مفید برای افراد دارد را فراموش نکنند تا این مشکل هرچه سریع تر برطرف شود و از این بحران ایجاد شده بیرون بیاییم.

پایان پیام/667

منبع: شبستان

کلیدواژه: مشکلات گوارشی بیماری های گوارشی ویروس کرونا دکتر باید بررسی شود استفاده کنید بیماری کرونا قرص ویتامین فعالیت بدنی داشته باشند رفلاکس معده سوزش معده قفسه سینه شود لذا چند روز بچه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۵۰۵۶۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«مه مغزی» عارضه جدید کرونا

به گزارش قدس خراسان، سرفه‌های خشک، تنگی نفس، تب، کاهش اکسیژن خون و گاهی مرگ، سناریو تلخی بود که در دسامبر ۲۰۱۹ در ووهان چین برای جهان نوشته شد و همه را درگیر کرد؛ اما این همه ماجرا نبود و با پایان همه‌گیری این بیماری مرگبار، حالا در میان روزمرگی‌هایمان شاهد تنگی نفس و سرفه‌های خشک روح و روانمان هستیم که بی‌صدا در گوشه‌ای از زندگی خزیده‌اند، گاه مضطرب و دستپاچه، گاه افسرده و زمانی گیج و منگ روی پاهایی لرزان، جسم خسته و بی‌جانشان را جابه‌جا می‌کنند و حتی در خواب هم آرام و قرار ندارند و با کابوس‌های شبانه درگیرند. عواقبی که بیشتر از همه گریبانگیر کادر درمان خط مقدم مبارزه با کرونا شد.

تأثیرات روحی- روانی کرونا بر کادر درمان پررنگ‌تر از بقیه بود

یک عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: اگرچه استرس شغلی در همه مشاغل وجود دارد؛ اما در حرفه‌هایی که با سلامتی انسان‌ها مرتبط هستند، این موضوع اهمیت و فراوانی بیشتری پیدا می‌کند. هرچند کادر درمان، نقش مهمی در حفظ و بهبود سطح کیفی مراقبت‌های بالینی و سلامت جامعه ایفا می‌کند؛ اما این قشر از جامعه به اقتضای وظایف شغلی و شرایط خاص محیط کار در مواجهه با تهدیدهایی هستند که می‌تواند با اعمال فشارهای شدید روانی، سلامت آن‌ها را در ابعاد مختلف جسمانی، روانی و اجتماعی به مخاطره انداخته و موجب تضعیف عملکرد کاری آنان شود.

۶۰درصد کادر درمان در برخی از جوامع، از فرسودگی شغلی رنج می‌برند

دکتر زنیره سلیمی اضافه می‌کند: شیفت‌های کاری فشرده و زیاد، مشاهده رنج و مرگ بیماران، استرس ناشی از بیماری، تصمیم‌گیری‌های بالینی دشوار، مسئولیت‌های حرفه‌ای و مراقبت از بیماران از جمله شایع‌ترین عوامل استرس‌زایی هستند که پرسنل، روزانه در محیط‌های بیمارستانی و درمانی با آن روبه‌رو می‌شوند و گاهی سلامت روان آن‌ها را به مخاطره می‌اندازد و گاهی عملکردشان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

وی با بیان اینکه به دلیل استرس مزمن در این افراد، ریسک بالای بروز اضطراب و فرسودگی شغلی نیز برای آن‌ها در درازمدت محتمل است، عنوان می‌کند: بر اساس مطالعات صورت گرفته، مشخص شده حدود ۶۰درصد کادر درمان در برخی جوامع از فرسودگی شغلی رنج می‌برند.

این روان‌پزشک یادآور می‌شود: چنین حوادث تروماتیکی، می‌توانند احساس امنیت افراد را کاهش دهند، واقعیت مرگ را به آن‌ها یادآوری کنند و عوارض مضری بر سلامت روان افراد داشته باشند.

سلیمی متذکر می‌شود: علائم و اثرات روان‌شناختی منفی این همه‌گیری از جمله اختلال استرس پس از سانحه، اضطراب، افسردگی، ترس، استرس و مشکلات خواب، فرسودگی شغلی و تغییر عملکرد روزانه در کادر درمان بسیار شایع بود. همچنین برخی ویژگی‌های اختصاصی کووید۱۹ مانند همراهی آن با بیماری شدید و مرگ و میر، قدرت سرایت بالا و اینکه بسیاری از مبتلایان بدون علامت هستند، زمینه‌ساز افزایش اضطراب سلامتی در افراد بود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه کادر درمان به ویژه جزو گروه‌های آسیب‌پذیر در این دوران بی‌سابقه بودند، می‌گوید: این افراد به دلیل افزایش احتمال تماس با ویروس در محیط بالینی، در خطر بالاتری برای ابتلا به عفونت بوده و ترس زیادی از انتقال آن به اعضای خانواده و عزیزانشان داشتند. سایر عوامل استرس‌زا شامل اضطراب سلامتی، طولانی شدن زمان قرنطینه، ناامیدی، نگرانی، درماندگی، خستگی، کمبود لوازم محافظتی، اطلاعات ناکافی و آگاهی محدود از این ویروس، شایعات مختلف در سطح جامعه، ابهام و غیرقابل پیش‌بینی بودن شرایط، مسائل مالی، باورهای منفی درباره واکسیناسیون و انگ ناقل بودن منجر به کاهش سلامت روان و افت کیفیت زندگی کاری کادر درمان شد.

سلیمی خاطرنشان می‌کند: در کل می‌توان گفت نگرانی از ابتلا به بیماری و مرگ یا انتقال بیماری به خانواده، فشار کاری زیاد، شیفت‌های متناوب و ساعت کاری زیاد، نگرانی از کمبود وسایل محافظتی، فشار فیزیکی ناشی از تجهیزاتی مانند ماسک، شیلد و گان، محدود شدن استقلال و دستورالعمل‌هایی که موجب افزایش کار و نبود فراغت و مرخصی برای آن‌ها می‌شد، نگرانی از ناتوانی در انجام درست کارها، مواجهه با خشم و پرخاشگری بیماران و خانواده‌هایشان، مواجهه با مرگ بیماران و سوگواری خانواده‌ها، تنش و نگرانی در مورد مدیریت امور خانواده، مواجهه با انگ بیماری و طرد شدن به خاطر کار در محیط پرخطر، همه و همه موجب فشار مضاعف روانی بر کادر درمان شد تا جایی که هنوز هم با گذشت چند سال از همه‌گیری کرونا برخی افراد درگیر مشکلات روحی ناشی از آن هستند. به خصوص افرادی که سوگوار شدند و عزیزانشان را از دست دادند؛ چراکه اغلب در آن شرایط امکان برگزاری مراسم عزاداری به صورت کامل وجود نداشت و این افراد سوگ حل نشده دارند و برخی همچنان به ما مراجعه می‌کنند و تحت درمان هستند.موضوع سوگ پایان نیافته و تبعات آن در کادر درمان خیلی پررنگ‌تر بود.

بروز اختلال شناختی در ۴۵ درصد افرادی که کرونا را تجربه کردند 

وی متذکر می‌شود: اختلالات شناختی ناشی از کرونا یکی از تبعات این بیماری بود. ویروس کرونا می‌تواند تأثیرات مخربی روی مغز انسان داشته باشد به طوری که سبب مشکلات حافظه، تمرکز، نقص توجه و سایرعملکردهای شناختی مغز می‌شود. این مشکلات شناختی حتی در افرادی که بیماری خفیف کووید را تجربه کردند نیز دیده می‌شود.

سلیمی ادامه می‌دهد: در ۴۰ تا ۴۵ درصد افرادی که مبتلا به کرونا شدند، اختلال شناختی بروز کرده و ۲۷ درصد افرادی که دچار این بیماری شدند، عملکرد حافظه و توان مغزیشان به وضوح دچار افت شده است. این اختلال در برخی بیماران بهبود یافته شدید بوده به طوری که پس از مدت‌ها هم که دوباره مورد بررسی قرار گرفتند، تغییر چندانی در عملکرد شناختی آن‌ها رخ نداده بود.

این استاد دانشگاه تشریح می‌کند: اختلالات شناختی طیف وسیعی دارد و از یک مشکل کوچک در حافظه و تمرکز و نقص توجه تا بیماری‌های سنگین و جدی مانند آلزایمررا در بر می‌گیرد. در واقع افرادی که به کووید مبتلا می‌شدند به خصوص افراد جوان، وقتی پیش ما می‌آمدند، اظهار می‌کردند حافظه‌شان مثل قبل نیست و نمی‌توانند تمرکز کافی در انجام کارها داشته باشند.

بروز اختلال خواب در ۷۰ درصد افراد 

این روان‌پزشک اضافه می‌کند: بیماری کرونا عملکرد اجرایی مغز را تحت تأثیر قرار داده؛ یعنی علاوه بر تأثیر مستقیمی که ویروس بر سلول‌های مغز ‌گذاشت، اختلال خوابی که ایجاد می‌کرد موجب تشدید اختلال شناختی می‌شد تا ۷۰ درصد بیماران کووید به ویژه در کادر درمان دچار اختلال خواب شدند و با علائم بی‌خوابی، پرخوابی، خواب‌آلودگی‌های روزانه، کابوس‌های شبانه و خواب‌های منقطع به ما مراجعه می‌کنند.

سلیمی تشریح می‌کند: کووید در مناطق مهمی از مغز سبب تسریع پیری سلول‌های مغزی می‌شود و احتمال خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و عصبی مانند آلزایمر، پارکینسون و سایر بیماری‌های شناختی را افزایش می‌دهد. ما به وضوح دیدیم سالمندان و افرادی که بیماری زمینه‌ای داشتند، دچار اختلالات شناختی جدی و مزمن شدند، به خصوص علائم آلزایمر تشدید شد.

وی می‌گوید: دربیماران آلزایمر مراجعه‌کننده، پس ازهمه‌گیری کووید، عواملی همچون قرنطینه کرونا و کاهش روابط اجتماعی و رفت و آمدهای حضوری، سبب تشدید علائم شناختی شده بود. در افرادی که بر اثر کرونا بستری می‌شدند، مشکلات شناختی خیلی واضح‌تر از بقیه بود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه به یکی دیگر از تبعات کرونا اشاره و اظهار می‌کند: کرونای طولانی علائمی شبیه سندرم مزمن دارد و بسیاری از افرادی که کووید را از سر گذراندند، به سندرم خستگی بعد ویروس مبتلا شدند که شامل مجموعه‌ای از علائم است؛ علائم و نشانه هایی که پس از بهبود بیماری کرونا در افراد بروز کرد و آن‌ها را برای هفته‌ها، ماه‌ها و حتی سال‌ها درگیر خستگی و دردهای مزمن، احساس مه‌مغزی، تنگی نفس و اختلال در حافظه و توجه و افسردگی کرد. بروز این نشانه‌ها در خانم‌ها، افرادی که سن بیشتر یا بیماری زمینه‌ای داشتند، بیشتر بود و با استراحت هم برطرف نمی‌شد البته خیلی‌ها با گذشت زمان به تدریج بهبود یافتند.

بروز مه‌مغزی در ۳۰ درصد افرادی که به کووید ۱۹ دچار شده‌اند

سلیمی عنوان می‌کند: حدود ۳۰ درصد افرادی که به کووید۱۹ دچار شده‌اند، یک وضعیت روان‌شناختی طولانی با عنوان مه‌مغزی را گزارش کرده‌اند؛ این اختلال شامل علائم کاهش و ضعف حافظه و مشکل در تمرکز است و توضیحی که بیماران در مراجعه به ما داشتند این بود که انگار وضوح ذهنی‌مان کم شده، فعالیت‌های روزانه را فراموش می‌کنیم، در انتخاب کلمات مشکل داریم و وقتی می‌خواهیم صحبت کنیم، در به یاد آوردن کلمات مشکل داریم. احساس سردرگمی و کند پیش رفتن کارهایی که پیش از این به راحتی و در زمان کمتری انجام می‌شد، آشفتگی افکار، کاهش انرژی، بی‌حسی عاطفی و تغییرات خلق و خو از دیگر نشانه‌های مه‌مغزی است. در واقع مه‌مغزی روی حافظه، تمرکز و عملکرد روزانه فرد اثر می‌گذارد و متأسفانه در برخی افراد هنوز پس از گذشت یکی دو سال از تمام شدن همه‌گیری کرونا همچنان علائم با شدت و ضعف گزارش می‌شود، به ویژه در کادر درمان چون استرس‌های روزانه‌شان بیشتر است.

وی ادامه می‌دهد: ما در گروه روان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد چندین مطالعه درخصوص اثرات کرونا بر بروز یا تشدید اختلالات روانی و شناختی داشتیم و نتایجی که بدست آمد، خیلی شبیه نتایج مطالعات بین‌المللی بود. در پژوهشی که داشتیم متوجه شدیم کادر درمانی که در خط مقدم مبارزه با کرونا کار می‌کردند بیشتر در معرض اضطراب کرونا، اضطراب سلامتی، افت کیفیت زندگی، افسردگی و استرس مزمن قرار داشتند. همچنین کادر درمانی که ساعات بیشتر و شیفت‌های متوالی‌تری در بخش‌های کرونا کار کردند، نسبت به افرادی که در بخش‌های کم‌خطرتر فعالیت داشتند، مشکلات روان‌شناختی بیشتری را تجربه کردند. در تمام پرسشنامه‌ها و مصاحبه‌هایی که در این پژوهش انجام دادیم، فرسودگی شغلی کادر درمان نسبت به سایر پرسنل غیر درمان، بسیار بیشتر بود.

خبرنگار: مـعصومـــه مؤمنیــان

معصومه مؤمنیان