به نقل از «مهر»

ماجرای مقاومت وزارت اقتصاد و بانکها در مقابل عملیات بازار باز

تاریخ انتشار: ۳۰ فروردین ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۶۴۰۶۷۵

مجید شاکری در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این سوال که رئیس کل بانک مرکزی اخیراً اعلام امادگی کرده که برای کمک به تأمین مالی شرایط کرونا، عملیات بازار باز توسعه یابد؛ آیا شرایط برای توسعه این عملیات وجود دارد یا خیر، گفت: برای بررسی دقیق چگونگی عملکرد و ارزیابی موفقیت عملیات بازار باز باید به موضوع از ابعاد مختلفی پرداخت؛ به این معنا که باید دید بانک مرکزی چه کرده و این اقدامات چقدر کارایی داشته و نوع نگاه بانک‌ها و دولت به موضوع عملیات بازار باز چه بوده است؛ در واقع، کاری که بانک مرکزی در سال ۹۸ انجام داده، این بوده است که سقف و کف کریدور نرخ بهره را کاهش داد؛ در گذشته هر بانکی که اضافه برداشت انجام می‌داد، باید ۳۶ درصد سود می‌پرداخت، اما اکنون که عملیات بازار باز فعال شده، این بدهی وثیقه‌دار شده و با نرخ ۱۷.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

۵ توسط بانک مرکزی در اختیار بانک قرار می‌گیرد.

تحلیلگر مسائل بانکی افزود: بانک مرکزی با راه اندازی عملیات بازار باز شرایطی را به وجود آورده که بازار بین بانکی ساماندهی شده و نرخ سود منطقی شود؛ اما باید توجه داشت آنچه که اکنون به عنوان عملیات بازار باز در حال اجرا است، جز مهمی از عملیات به شمار می‌رود اما خود عملیات بازار باز نیست؛ چراکه برای راه‌اندازی کامل عملیات بازار باز، نیازمند یک کریدور برای نرخ بهره هستیم که در آن بتوانیم عمل کنیم.

چشم اندازی برای آینده اوراق وجود ندارد

وی تصریح کرد: خود عملیات بازار باز به معنای این است که بانک مرکزی درون یک کریدور برای نرخ بهره تولید نرخ کند و در واقع ریپو یا همان قرارداد بازخرید اوراق را هم انجام دهد، این همان دو نوع عملیات بازار باز است که یا باید بر اساس خود اوراق عمل و یا بر اساس بازخرید آن عمل کنیم؛ ولی اصل بر این است که نرخ از ریپو (بازخرید) بیرون بیاید و آئین نامه ریپو نیز در سال ۹۹ به تصویب رسیده است؛ پس باید درک کرد که ممکن است مشکلات حقوقی نیز در این میان وجود داشته باشد.

شاکری با بیان اینکه سرعت خرید و فروشی که باید انجام شود نیز مهم است، گفت: یادمان باشد عملیات بازار باز در کشورهای پیشرفته از جمله آمریکا، تقریباً از زمانی که بانک‌های مرکزی این کشورها تأسیس شده اند، تا به امروز وجود داشته است؛ در ایران نیز، اساس عملیات انجام شده بازار باز ضمن اینکه مسیر قابل دفاعی است، اما هنوز کامل نشده است.

وی اظهار داشت: نکته بعدی، نوع نگاه بانک‌ها به عملیات بازار باز است؛ بانک برای آن در عملیات بازار باز مشارکت می‌کنند که وقتی ذخایر ندارند، از محل این عملیات تأمین مالی کنند؛ این در حالی است که در این مدت به خاطر جنس رفتار دولت نسبت به بانک مرکزی و افزایش شدید ذخایر در بازار بین بانکی، سقوط آزاد نرخ اوراق در بازار رقم خورده و از سوی دیگر، هیچ چشم اندازی برای آینده اوراق وجود ندارد؛ ضمن اینکه به زودی نرخ ذخایر قانونی نیز کاهش می‌یابد؛ پس یک بار دیگر میزان نیاز بانک‌ها به ذخایر کمتر از قبل خواهد شد و نسبت به میانگین تاریخی، رقم نرخ به سطح بسیار پایینی می‌رسد.

افزایش شدید ذخایر در بازار بین‌بانکی

شاکری معتقد است که بسیاری از بانک‌ها هنوز هم نمی‌دانند که به چه شکلی باید در عملیات بازار باز مشارکت کنند؛ این در شرایطی است که ذخایر مابین بانک‌ها نیز هنوز وثیقه‌دار نشده است و بانک‌ها اساساً، بدون دادن وثیقه به یکدیگر، در بازار بین بانکی از هم منابع مالی قرض می‌گیرند و یکسری از بانک‌ها، هم اکنون با مازاد ذخایر بسیار بالایی مواجه هستند که به راحتی آن را در اختیار سایر بانک‌های متقاضی قرار می‌دهند.

دافعه وزارت اقتصاد نسبت به اوراق / ‏‬ عملکرد وزارت اقتصاد کُند است

وی اظهار داشت: نکته سوم، عدم استقبال دولت نسبت به انتشار اوراق است؛ در واقع، در وزارت اقتصاد یک ترمز شدیدی در مقابل فروش اوراق وجود دارد که استدلال پایه‌ای آن، این است که گفته می‌شود اگر بنا باشد نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی واگرا باشد و بدهی برای دولت ایجاد شده که باید اصل و سود این بدهی را با شکل دهی بدهی جدیدی که همان اوراق است، تسویه کرد، قرض گرفتن از پایه پولی بهتر از انتشار اوراق است که این ادبیات، البته غلط نیست؛ ولی مساله اصلی آن است که نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی به آن معنایی که وزارت اقتصاد برداشت می‌کند، واگرا نیست؛ بلکه عدد اسمی تولید ناخالص داخلی بزرگ شده است؛ ولی نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی، کم شده است؛ پس وزارت اقتصاد این شانس را دارد که از اوراق استفاده کند.

شاکری ادامه داد: نکته دیگر این است در یک بازار با عمق کم که بازارگردان هم نداشته است، بدون اینکه نرخ بالاتر برود، می‌توان با حضور بازارگردان، نتایج بهتر و عمق بیشتری را تجربه کرد؛ پس نوع نگاهی که وزارت اقتصاد به موضوع دارد توأم با کندی است و روزی به این نتیجه می‌رسد که باید انتشار اوراق را در دستور کار قرار دهد؛ اما احتمالاً دیر خواهد بود.

در حال تمرین هستیم

وی اظهار داشت: هم اکنون در حال تمرین عملیات بازار باز هستیم و ممکن است زمان زیادی سپری شود تا این بازار جا بیفتد؛ ضمن اینکه باید دقت کنیم که عملیات بازار باز در امریکا اساساً میان واسطه‌های اولیه است و درست است که این بخش، همان بانک‌ها هستند ولی خود کسانی که معامله گران اوراق بهادار هستند و خود از جنس بانکداری سایه به شمار می‌روند، باعث می‌شوند که عملاً اثرگذاری و سرعت اثرگذاری نرخ بالاتر باشد؛ در حالیکه در ایران بانک‌ها ممکن است بگویند به خاطر اینکه ذخایر مازاد به سپرده بیش از میانگین تاریخی سه تا چهار سال گذشته است، علاقمند به حضور در بازار باز نیستند؛ اما فعالان خارج از بانک نیز چنین شرایطی را ندارند.

شاکری ادامه داد: در سایر کشورهای دنیا، هر کسی که معامله گر اوراق بهادار است، بخشی از عملیات بازار باز به شمار می‌رود و بر این اساس، توصیه این است که عملیات بازار باز را از فقط بانک‌ها به بیش از بانک‌ها توسعه دهیم که البته در کنار این یک توضیحی هم وجود دارد و آن اینکه بانک مرکزی می‌گوید که اول باید با بانک‌ها، اجرای عملیات بازار باز را تمرین کنیم و بعد به فکر گسترده‌تر کردن آن باشیم.

باید بازیگران غیربانکی را هم وارد گود کرد

این تحلیلگر مسائل بانکی خاطرنشان کرد: بانک مرکزی باید در عملیات بازار باز، بازیگران غیر از بانک‌ها را دخالت بدهد تا با این کار، نتایج مثبتی نیز حاصل شود؛ اما اکنون مشکلی که وجود دارد، نرخ تنزیل در خرید و فروش بازار است که با نرخ تنزیل خارج از بازار فاصله دارد که علت اصلی آن، به خاطر نبود بازارگردان است؛ ضمن اینکه نسبت دارایی‌های مالی به کل دارایی خانوار نیز در ایران پایین است و آمار سال ۹۴ می‌گوید که این نسبت به نحوی است که معادل ۸۳ درصد دارایی‌های ایرانی‌ها املاک و مستغلات است و نیاز داریم که با یک سری دارایی‌هایی که نقدشوندگی بالاتری دارند آن را جایگزین کنیم.

شاکری معتقد است که عملیات بازار باز فرصت مناسبی است که اگر فقط در چارچوب بانک‌ها دیده نشود، می‌توان شرایطی را برای دولت فراهم کند که اوراق دولت را در ترازنامه خانوارها وارد نماید. به هر حال، نه باید زیر عملیات بازار باز زده و آن را نفی کنیم و نه اینکه فکر کنیم اکنون کل عملیات بازار باز رخ داده و شکل گرفته است، بلکه باید تمرین کنیم که عملیات بازار باز را با استانداردهای دنیا در ایران پیاده سازی نمائیم.

کد خبر 4902123 محبوبه فکوری

منبع: مهر

کلیدواژه: مجید شاکری عملیات بازار باز بانک مرکزی ایران ویروس کرونا قیمت نفت بانک مرکزی ایران کاهش تولید نفت تولید نفت اوپک قیمت دلار حقوق و دستمزد وزارت جهاد کشاورزی سازمان بورس و اوراق بهادار بورس تهران اوپک پلاس بازار سرمایه ایالات متحده آمریکا عملیات بازار باز تولید ناخالص داخلی بازار بین بانکی وزارت اقتصاد بانک مرکزی بانک ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۶۴۰۶۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پیش بینی بورس فردا چهارشنبه ۲۹ فروردین ۱۴۰۲

به گزارش صدای ایران،اکو ایران نوشت: بازار بورس اوراق بهادار تهران همچنان با ارزش معاملاتی پایین در حال سپری کردن روزهای پایانی فروردین ماه ۱۴۰۳ است روزهایی که برای سال ۱۴۰۲ و در این بازه زمانی ارزشی بیش از ۹ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان را برای معاملات در بازار ثبت می‌شد.

شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در نهایت و در سومین روز محدوده شده در دامنه نوسان یک درصدی ۴ هزار و ۹۰۰ واحدی افت کرد اما نمادهایی مثل خودرو و فولاد تلاش کردند تا از منفی های بازار خلاصی پیدا کنند و برای فرار از محدودیت های ایجاد شده برای دامنه نوسانی قیمتی خود از صف فروش به صف های خرید برسند.

ارزش معاملات ۴ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان را به خود گرفت و ارزش بازار نیز در محدوده ۷ هزار و ۶۳۱ هزار میلیارد تومانی ماند.

گروه فلزات اساسی بیشترینارزش معاملات روز جاری را به خود اختصاص دادند و پس از آن گروه خودرویی و گروه شیمیایی ها به ترتیب با ارزش معاملات ۲۵۸ و ۱۵۸ میلیارد تومانی در رتبه های دوم وسوم ایستادند.

عده‌ای از فعالان بازار معتقد هستند احتمالا بازار ساز در تلاش است تا با مثبت نشان دادن نمادهای لیدر بازار سرمایه این موضوع را در ذهن بازار ایجاد کند که بازار برای روز چهارشنبه (فردا) که قرار است دامنه نوسان به حالت قبل برگردد در بازار مسیر صعودی قرار بگیرد و این موضوع کمی نگران کننده است.

از سویی تعداد دیگری از افراد در فضای مجازی با راه اندازی نظرسنجی‌هایی خواستار حفظ دامنه نوسان برای مدت زمان بیشتری بودند و این درخواست را از سازمان بورس داشتند که وضعیت محدود دامنه نوسان را تا اطلاع ثانویه تمدید کند. تا تب نقد کردن در بازار با گذشت زمان کاسته شود.

پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس هم در خصوص وضعیت این روزهای ارز این طور گفته که ما نگران وضعیت بازار ارز هستیم؛ باید موضوع سیاست‌های ارزی تعیین تکلیف شود که چالشی برای سیاست‌های اقتصادی کشور است.

و به گفته ایرنا، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس در پاسخ به تذکر رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس و درباره روند بازار ارز اظهار کرد: جلسه مجلس شورای اسلامی درباره وضعیت بازار ارز به تاخیر افتاد حتما ما جلسه‌ای را هفته‌ آینده برگزار خواهیم کرد.

اما تسهیل شرایط مالیات از زبان وزیر اقتصاد این طور بود که دولت بنا دارد تا پایان مهرماه امسال برای کاهش فشار به نقدینگی شرکت‌ها و وارد کنندگان کالاهای اساسی، بجای دریافت مالیات و عوارض آن‌ها بصورت نقد، ضمانت‌نامه بانکی، اسناد خزانه و اوراق گام را جایگزین کند. خاندوزی گفت: امیدواریم کاهش نرخ مالیات و استفاده از ابزارهای جدید برای تسویه شاهد رفع برخی از مشکلات تولیدکنندگان کشور باشیم.

بررسی تکنیکالی شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران
امروز هم شاخص کل با افت بیش از ۵ هزار واحدی همراه شد هرچند که در ساعات پایانی بازار تقاضای نسبتا سنگینی در نمادهایی چون فولاد و خودرو ایجاد شد اما این موضوع خیلی نتوانست افت شاخص کل را محدود کند.

شایعاتی در بازار است که ممکن است مدیران بازار سرمایه برای کاهش تب فروش در بازار همچنان دامنه نوسان را محدود کنند اما از سویی هم باز شدن دامنه نوسان و برگشت به خالت قبل با توجه به مسائل و اخبار اقتصادی (و جدا از خبرهای سیاسی و احتمالات پیش رو) بازار می تواند به مسیر صعودی برگردد چرا که شایعه افزایش نرخ دلار نیما و کاهش فاصله آن با دلار بازار آزاد تحرکاتی در بازار ایجاد کرده است. اما ریسک سیاسی همچنان بر جو بازار غالب است.