به نقل از «جماران»

روایت ۲ دهه تاریخ در «تبریز در گرداب سایه ها»

تاریخ انتشار: ۲ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۶۸۰۱۹۰

به گزارش ایرنا، کتاب «تبریز در گرداب سایه ها» در سه فصل با شمارگان یکهزار جلد در ۳۹۲ صفحه توسط انتشارات اختر تبریز به بازار نشر عرضه شده است.

فصل اول این کتاب دربرگیرنده «بازتاب اوضاع سیاسی و اجتماعی آذربایجان و تبریز مقارن با سال ۳۲-۱۳۲۶در مطبوعات»، «بحران دموکراسی در ایران و آذربایجان مقارن با سال های ۳۲-۱۳۲۶» و «بازتاب جنبش ملی شدن صنعت نفت و پیامدهای آن در تبریز» است 

«بازتاب افتتاح هفدهمین دوره مجلس شورای ملی در مطبوعات آذربایجان»، «بازتاب کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و پیامدهای آن در تبریز و مطبوعات آذربایجان» و «بازتاب اوضاع اجتماعی و فرهنگی آذربایجان مقارن سال های ۱۳۲۶ تا ۱۳۳۲ در مطبوعات» از دیگر مطالب فصل نخست کتاب «تبریز در گرداب سایه ها»ست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

فصل دوم این کتاب نیز دربرگیرنده مباحثی چون «بازتاب بحران بی آبی تبریز در مطبوعات»، «بازتاب پیامدهای اصلاحات ارضی در آذربایجان از منظر مطبوعات و «بازتاب فعالیت جمعیت های خیریه تبریز در مطبوعات» است.

فصل سوم کتاب نیز شامل پیوستها، تصاویر و منابع تحقیق است. 

مولف کتاب «تبریز در گرداب سایه ها» در پیش گفتار آن نوشته است: "آذربایجان به خاطر موقعیت جغرافیایی اش همواره در طول تاریخ از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. در دوره قاجار اگر تهران پایتخت سیاسی ایران بود، دارالسلطنه تبریز هم به عنوان پایتخت فرهنگی محسوب می شد. تعدد مراکز فرهنگی و نشریات در تبریز گواه روشنی بر این مدعاست. تبریز اما به همان اندازه که در دوران قاجار، اعتبار و رونق بالا و بی نظیری داشت و از نقش سیاسی و فرهنگی منحصربفرد برخوردار بود و در واقع سرنوشت سیاسی ایران در گروی تحولات این شهر بود، در دوران پهلوی به شدت مورد کینه و غضب واقع شد و عملا سیاست هایی از طرف رژیم جدید اعمال شد تا تبریز منزوی شده و نتواند در برابر دیکتاتوری پهلوی قد علم کند. نگاه امنیتی به تبریز و آذربایجان باعث افول سرمایه گذاری ها شد و عملاً مردم در فقر و بدبختی اقتصادی - اجتماعی ایام سپری کردند".

چهره گشا در ادامه پیش گفتار کتاب خود اضافه کرده است: "در وقایع مربوط به ملی شدن صنعت نفت و دوران نخست وزیری دکتر مصدق، نهضت ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و بالاخره در قیام ۲۹ بهمن ۱۳۵۶، تبریزیان پیشگام مبارزه با محمدرضا شاه بودند و نتیجه مبارزات شان به همراه مردم ایران، منجر به سقوط رژیم دیکتاتوری پهلوی شد. اما در کنار این مبارزات نباید از نقش روشنگری مطبوعات غافل شد. مردمان تبریز به خاطر موقعیت استراتژیک این شهر (دروازه ورود به اروپا)، مردمانی روشنفکر با افکاری مترقی بودند و انتشار مطبوعات در این روشنگری ها نقش بارزی داشت. 

در اثر حاضر، بنا به اهمیت تاریخی تبریز در دوره مورد نظر سعی بر آن است تا به بررسی بخشی از مهم ترین رویدادهای این منطقه از منظر مطبوعات پرداخته شود... لذا با در نظر گرفتن شرایط فوق در این اثر سعی بر آن است در خلال مباحث، به فراخور اهمیت مطلب مندرج با مقایسه تطبیقی محتوای کتب چاپی دوره یاد شده (۳۲-۱۳۲۶ ش) و مندرجات جراید در آن زمان بحث شود.

امیر چهره گشا، فارغ التحصیل کارشناسی ارشد رشته تاریخ، مولف کتاب «تبریز در گرداب سایه ها»، از پژوهشگران پرکار حوزه تاریخ محلی است که تاکنون افزون بر ۱۰ جلد کتاب تالیف کرده است.

«امامزاده های آذربایجان و شمال غرب ایران»، «پیشگامان تاریخ و فرهنگ آذربایجان»، « تاریخ امکنه و رجال برجسته»، «شورش شیخ عبیدالله شمیزینی در تبریز و ارومیه» و «یادمان صفرخان» از جمله آثار تالیفی چهره گشاست. 

چهرهگشا همچنین کتاب هایی همچون «مراغه و آذربایجان در بحبوحه فتنه اسماعیل آقا سمیتقو بر اساس اساس مجموعه رسایل و اسناد موجود» ،«تاریخ عجب شیر»، «کهن دیار شیشوان» و «عجب شیر از منظر دیگران؛ بررسی سفرنامه های محال دیزج رود با نگاهی به جغرافیای تاریخی منطقه» است.  

منبع: جماران

کلیدواژه: بودجه 99 ویروس کرونا اجتماعی و فرهنگی دموکراسی فتنه کودتای ۲۸ مرداد گرداب بودجه 99 ویروس کرونا امام خمینی س سید مصطفی خمینی سید احمد خمینی سید حسن خمینی انقلاب اسلامی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۶۸۰۱۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چاپ پنجمین جلد مجموعه تاریخ ایران‌زمین درباره طاهریان و آل بویه

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «نخستین دولت‌های ایرانی پس از اسلام؛ طاهریان تا آل بویه» نوشته محسن جعفری به‌تازگی توسط انتشارات ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است. این‌کتاب پنجمین‌عنوان از مجموعه «تاریخ ایران‌زمین»‌ است که این‌ناشر چاپ می‌کند که تاکنون کتاب‌های «ایران در سپیده‌دمان تاریخ»، «هخامنشیان فرمانروایان جهان باستان»، «اشکانیان؛ فرمانروایان فراموش‌شده» و «ساسانیان فرمانروایان ایرانشهر» در قالب آن منتشر شده‌اند.

طرح اولیه مجموعه مورد اشاره شامل ۱۰ عنوان کتاب کم‌حجم بوده که تاریخ ایران را از دوران پیش از تاریخ تا انقلاب مشروطه را پوشش دهند. هدف اصلی از نگارش و انتشار مجموعه «تاریخ ایران‌زمین»‌ هم این است که پلی بین علاقه‌مندان غیردانشگاهی و کتاب‌های پژوهشی دانشگاهی، تاریخ‌خوانی و تاریخ‌دانی باشد. محسن جعفری می‌گوید مشکلاتی از جمله وجود کتاب‌های زیاد شبه‌تاریخی باعث شده‌اند به‌فکر تهیه و تدوین این‌مجموعه بیافتد. او می‌گوید صدها عنوان کتاب درباره تاریخ ایران وجود دارد و هرسال ده‌ها عنوان کتاب تازه نیز منتشر می‌شود اما کتاب‌های آسان‌فهم و علمی که به کار خوانندگان عادی و دانشگاهی بیایند در بازار کتاب کشور بسیار کمیاب‌اند.

کتاب‌های شبه‌تاریخی هم به بیان جعفری با هدف سودآوری و کیفیت پایین منتشر شده و می‌شوند و نویسندگانشان اغلب تحصیلات دانشگاهی مرتبط با تاریخ و فرهنگ ایران ندارند و بدون آشنایی با روش‌های پژوهش تاریخی فقط به قیچی‌کردن و چسباندن نوشته‌های تاریخی از هر منبع در دسترس می‌پردازند.

در کتاب «نخستین دولت‌های ایرانی پس از اسلام» صحبت از این است که فتوحات مسلمانان در قرن هفتم میلادی از رویدادهای مهم و تاثیرگذار تاریخ جهان بود. آن‌ها در مدت کوتاهی دو امپراتوری ساسانی و روم شرقی (بیزانس) را شکست دادند و از خراسان تا مراکش را به تصرف درآوردند. پس از پیامبر، بیشتر خلیفه‌های عرب با سیاست کوچاندن اعراب، به سرزمین های تصرف شده و تحقیر فرهنگی شکست خوردگان زمینه گسترش زبان و فرهنگ عربی را فراهم آوردند. در نتیجه این سیاست مردم تمدن های باستانی سرزمین های پهناور بین اقیانوس اطلس تا اروندرود هویت فرهنگی کهن خود را از دست دادند و از نظر زبانی و فرهنگی عرب شدند.

ایران تنها تمدن کهنی بود که در ۲ سده نخست پس از اسلام بخشی از قلمرو خلافت بود اما امروز بخشی از «جهان عرب محسوب نمی‌شود. چون ایرانیان پیوندهای استواری با هویت باستانی خود داشتند و فارسی زبان اداری، آموزشی و فرهنگی آنان بود. همین‌واقعیت باعث شکل‌گیری سوالات جالب و مهمی می‌شود؛ ازجمله این‌که چه شد ایرانیان دین اسلام را پذیرفتند ولی زبان و فرهنگ عربی را نپذیرفتند؟ یا این‌که فرهنگ ایرانی چگونه مقابل فرهنگ عربی دوام آورد و خود را با ارزش ها و آموزه های اسلامی سازگار کرد؟ سوالات دیگری که در این‌بحث به چشم می‌آیند از این‌قرارند: زبان فارسی چگونه خود را از زیر سایه سنگین زبان عربی بیرون کشید و به یکی از زبان های ادبی مهم جهان تبدیل شد؟ و چه عوامل سیاسی و فرهنگی سبب شدند ایرانیان ایرانی بمانند در حالی که دیگر اقوام باستانی در عراق و سوریه و شمال آفریقا، عرب شدند؟

محسن جعفری در «نخستین دولت‌های ایرانی پس از اسلام» در پی پاسخ‌ به چنین‌سوالاتی بوده است.

کتاب پیش‌رو ۹ فصل اصلی دارد که به‌ترتیب عبارت‌اند از: «ایران‌زمین در قلمرو خلافت»، «طاهریان، نخستین دولت ایرانی پس از اسلام»، «صفاریان، رویگرزادگان سیستانی»، «سامانیان و رنسانس فرهنگی ایران‌زمین»، «زیاریان، جنگاوران ناکام»، «آل بویه، شیعیانی از دیلم»، «زبان فارسی نو (دَری)، از پیدایش تا شکوفایی»، «فرهنگ و تمدن ایرانی در دوره نخستین دولت‌های ایرانی» و «معماری و هنر در دوره نخستین دولت‌های ایرانی».

در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:

این رابطه شکننده تا تصرف نیشابور و پایان کار دولت طاهری در سال ۲۵۹ ه.ق ادامه داشت. در نیشابور برخی عالمان دینی و بزرگان شهر از یعقوب فرمان خلیفه را خواستند، ولی او در پاسخ شمشیرش را به آنان نشان داد و پاسخ داد: «امیرالمومنین را به بغداد نه این‌تیغ نشاندست؟ ... مرا بدین جایگاه نیز هم این‌تیغ نشاند عهد من و آنِ امیرالمومنین یکی است.» (همان ۲۲۵) با این‌همه او می‌دانست با فرمان خلیفه آسان‌تر می‌تواند بر خراسان فرمانروایی کند. بنابراین نمایندگانی به بغداد فرستاد و با توضیح ناتوانی محمدبن‌طاهر فرمان امیری خراسان را از خلیفه خواستند، ولی خلیفه عباسی از تایید اقدام یعقوب خودداری کرد و به او فرمان داد از خراسان عقب‌نشینی کند. (طبری ۱۳۸۰، ج ۱۵، ۶۴۴۰)

یعقوب اعتنایی به فرمان خلیفه نکرد و به جنگ طبرستان رفت. او پس از ماه‌ها جنگ فرسایشی و بی‌نتیجه زخم‌خورده و خشمگین به خراسان بازگشت و در آن‌جا فهمید معتمد عباسی توطئه‌ای خطرناک برضد وی طراحی کرده است. کارگزاران عباسی حاجیان خراسان، ری، طبرستان و گرگان را گرد آورده و نامه‌ای از خلیفه برای آن‌ها خوانده بودند که در آن تصرف خراسان را نامشروع خوانده بود و از حاجیان خراسانی خواسته بود از یعقوب بیزاری بجویند (همان، ۶۴۴۵)

این‌کتاب با ۱۴۴ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۱۸۰ هزار تومان منتشر شده است.

کد خبر 6081297 صادق وفایی