Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «همشهری آنلاین»
2024-04-24@16:04:27 GMT

کلاه‌فرنگی برای امینه اقدس

تاریخ انتشار: ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۸۰۰۶۸۲

کلاه‌فرنگی برای امینه اقدس

همشهری آنلاین-حسن حسن زاده:این تصور از زمانی ایجاد شد که قسمت جنوبی محله اقدسیه که فقط راهی برای رسیدن به محله اقدسیه بود، میزبان برج‌های لوکس شد و اصل محله اقدسیه یا همان دهکده اقدسیه با کوچه باغ‌ها و درختان تنومند وخانه‌های ساده و باصفایش را به زیر سایه برج‌ها کشاند. حالا دیگر سخت است بگویی اقدسیه و منظورت مسجدجامع صدساله محله یا خانه‌های کاهگلی یک طبقه باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

محله اقدسیه ترکیبی زیبا و دلنشین از تاریخ و هویت وشهرنشینی دارد. در این گزارش نگاهی داریم به قلعه امینه اقدس در این محله که بعدها از سوی پهلوی اول به پادگان دانشجویان افسری تبدیل شد.  

پایتخت در روزگار ناصرالدین شاه قاجار اتفاقات عجیب و غریب وریز و درشت بسیاری به خود دید. یکی از همین اتفاقات عوض شدن نام‌آبادی‌ها و محله‌ها بود که به دستور ناصرالدین شاه انجام می‌شد. «علیرضا زمانی» تهران‌شناس درباره قدمت محله اقدسیه می‌گوید: «این محله بین‌آبادی‌های شمیران به نام حصار ملا شناخته می‌شد. صاحب زمین‌های حصار ملا هم محمدناصر خان ظهیرالدوله پدر علیخان ظهیرالدوله بود. علیخان ظهیرالدوله بعدها داماد ناصرالدین‌شاه شد. محمدناصرخان ظهیرالدوله که صاحب باغ و عمارتی در جمال‌آباد شمیران بود، زمین‌های حصار ملا را به ناصرالدین شاه هدیه می‌دهد. ناصرالدین شاه هم در زمین حصار ملا عمارت کلاه‌فرنگی به سبک و سیاق معماری دوران قاجار می‌سازد. البته عمارت چندان بزرگی نبود. ناصرالدین شاه عمارت کلاه‌فرنگی را به همسرش، امینه اقدس هدیه می‌دهد و نام این زمین‌ها به اقدسیه تغییر پیدا می‌کند.» امینه اقدس را که با نام زبیده خانم هم در تاریخ می‌شناسیم به خاطر امانتداری، نظر ناصرالدین شاه را بسیار به خود جلب کرده بود. امینه اقدس اهل گروس (حوالی کردستان) و عمه ملیجک معروف دربار ناصری هم بود. محدوده محله اقدسیه از شمال به دارآباد، از جنوب به اراج، از غرب به کاشانک و از شرق به سوهانک می‌رسد. 

 برپایی اردوهای نظامی در اقدسیه
آبادی حصار ملا بعد از اینکه به اقدسیه تغییر نام داد جزو باغ‌ها و قصرهای دیوانی به شمار رفت. زمانی ادامه می‌دهد: «ناصرالدین شاه سفرهای اندکی به اقدسیه به‌عنوان بخش ییلاقی املاکش داشته که در کتاب خاطرات اعتمادالسلطنه بارها به آن اشاره شده است. در واقع ناصرالدین شاه عازم سفر بود و در عمارت اقدسیه توقفی کوتاه داشته نه اینکه به قصد اقدسیه از کاخش در تهران راهی شمیران شود.» عمارت کلاه‌فرنگی اقدسیه در دوران محمدعلی شاه قاجار طبق قانونی که باید درآمدی به ولیعهد داده شود، به محمدحسن قاجار ولیعهد محمدعلی شاه می‌رسد. زمانی می‌گوید: «محمدحسن قاجار از ایران بیرون رانده می‌شود. در دوران پهلوی اول و بعد از تأسیس دانشکده افسری در محله امیریه تهران، زمین‌های اقدسیه در اختیار اردوهای نظامی و دانشکده افسری قرار می‌گیرد. کسی هم از اطرافیان محمدحسن قاجار نمی‌تواند به آن اعتراض کند. در زمان پهلوی دوم معترضان که زمین‌های اقدسیه را از دست داده بودند، بار دیگر اعتراض می‌کنند و پهلوی دوم برای جلب نظر آنان، پول زمین‌های اقدسیه را می‌دهد و زمین‌ها در اختیار ارتش قرار می‌گیرد. از سرنوشت عمارت کلاه‌فرنگی اقدسیه کسی خبر ندارد و نمی‌دانیم که چیزی از آن باقی مانده یا خیر.»

 اقدسیه در شهرری 
زمانی درباره ساکنان روستای اقدسیه می‌گوید: «۱۲ خانوار که حدود ۵۰نفر بودند دهه ۲۰ در روستای اقدسیه زندگی می‌کردند. طبق سرشماری سال ۱۳۵۵ جمعیت روستای اقدسیه ۶۰ نفر برآورد شده است.» در جست وجوی هویت محله اقدسیه شمیران به نام محله اقدسیه در شهرری نیز بر می‌خوریم؛ محله‌ای در نزدیکی بیمارستان فیروزآبادی شهرری که نامگذاری آن هم به امینه اقدس، همسر ناصرالدین شاه می‌رسد. زمانی در توضیح بیشتر می‌گوید: «در منابع مکتوب درباره اقدسیه شهرری مطلبی ذکر نشده. اما بنابر تاریخ شفاهی و به گفته اهالی، باغی در نزدیکی بیمارستان فیروزآبادی شهرری متعلق به امینه اقدس بوده و باغ و زمین‌های اطراف به اقدسیه معروف است. با شروع ساخت‌وساز در دهه ۳۰ محله اقدسیه در آنجا شکل می‌گیرد.»

 لوکیشن سریال‌های تاریخی 
 به گفته قدیمی‌های شمیران، «به» معروف‌ترین و خوشمزه‌ترین میوه روستای اقدسیه بود. از اول تابستان درختان میوه به بار می‌نشست. از گیلاس و آلبالو و آلو تا فصل پاییز و زمستان که انار و خرمالو و به و ازگیل به بار می‌نشست. انجیر و گردو و توت هم بود. باغ و عمارت اقدسیه بعد از انقلاب به‌عنوان لوکیشن فیلم و سریال‌های تاریخی از جمله سریال سلطان و شبان، سربداران و بوعلی سینا قرار گرفت. «محمد هاشمی» مدیر تولید سریال بوعلی سینا می‌گوید: «درپادگان اقدسیه که باغ بزرگی داشت، دکورهایی ساخته شد. کاخ‌های تابستانی وبخشی از دوران کودکی بوعلی سینا سال ۱۳۶۴ در این باغ تصویربرداری شد. دکورهای ساخته شده بعد ازپایان تصویربرداری، خراب و مکان‌های تاریخی مانند روز اول تحویل داده شد.»

روایت‌هایی از اقدسیه در کتب تاریخی 
«حجت بلاغی» در کتاب «تاریخ تهران، شمال و مضافات» درباره اقدسیه آورده است: «باغ اقدسیه در مشرق صاحبقرانیه (نیاوران) و از بناهای ناصرالدین شاه قاجار است. نام آن قبلاً حصارملا بود و ناصرالدین شاه آنجا را به نام اقدس‌الدوله یکی از زنان خود اقدسیه نامید. راجع به این باغ در هیچ کتابی شرحی درباره بنا یا باغ آن نیامده. اما در روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه گاهی یا به سببی از این باغ یاد می‌شود و اغلب می‌نویسد که شاه به اقدسیه رفتند. اعتمادالسلطنه در وقایع سه‌شنبه ۱۶جمادی الثانی ۱۲۹۲ نوشته است: بعد اقدسیه رفتم. حوض تازه که فرموده بودند بسازند، تمام شده بود. خیلی خوب شده بود. حمام تازه را هم مشغول ساختن بودند.... از این نوشته معلوم می‌شود که باغ اقدسیه و عمارت آن در حدود همان سال‌ها ساخته شده که تازه حوض وحمام آن را می‌ساخته‌اند. در حوادث روز چهارشنیه ۱۶رجب ۱۲۹۲ می‌نویسند: امروز شاه، ناهار را اقدسیه میل فرمودند. سپهسالار هم احضار شده بود، آمد و نزدیک دریاچه منزل کرده بود. ۲ساعت و نیم به غروب مانده بود شاه سوار شدند با سپهسالار به سمت ازگل راندند و فرمایشات فرمودند. مقارن غروب مراجعت به نیاوران شد. از خیابان اقدسیه که عبور فرمودند آبی دیدند که برخلاف جهت جاری است. ناظم خلوت را مأمور فرمودند برود تحقیق کند که این آب کجا می‌رود... از واقعه دیگری که اعتمادالسلطنه در روز چهارشنبه ۲۳رجب همان سال ضبط کرده، بر می‌آید که در آن تاریخ اقدسیه گردشگاهی کوچک و تازه تأسیس و خصوصی بوده است. او می‌نویسد: صبح سیدمرتضی امامزاده قاسمی را خواستم که بعضی اراضی نزدیک باغ درویش در ابتدای نیاوران را به جهت من ابتیاع نماید. بعد اقدسیه رفتم. شاه امروز تشریف دارند. خیابان پایین ایستاده بودم فرمودند برو کلاه‌فرنگی منتظر باش.... آنچه اعتمادالسلطنه در الماثر و الاثار نوشته است، این نظر را تأیید می‌کند که اقدسیه از بناهای عصر ناصری بوده است. بعد از اینکه اقدسیه طرف توجه ناصرالدین شاه قرار گرفت، رجال دربار و اعیان دولت هم به فکر افتادند که در آن منطقه خانه یا باغ یا به هر حال قرارگاهی برای خود دست و پا کنند.»

کد خبر 506384 برچسب‌ها محله همشهری محله برج شهر نشینی

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: محله همشهری محله برج شهر نشینی عمارت کلاه فرنگی ناصرالدین شاه محله اقدسیه زمین ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۸۰۰۶۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سال گذشته ۲۸۵ موتور سوار فوت شدند

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از مرکز اطلاع رسانی پلیس راهور تهران بزرگ، سرهنگ سید ابوالفضل موسوی پور، ضمن تاکید بر استفاده راکبین موتورسیکلت از کلاه ایمنی گفت: در سال ۱۴۰۱ در شهر تهران ۲۰۸ نفر فوتی موتورسیکلت بر اثر تصادفات داشته‌ایم که این آمار در سال ۱۴۰۲ به تعداد ۲۸۵ نفر رسیده است.

وی افزود: ۷۷ تعداد نفر یعنی معادل ۳۷ درصد نیز افزایش فوتی موتورسیکلت سواران را در شهر تهران داشته‌ایم. متأسفانه ۷۰ درصد از این موتورسواران که بر اثر تصادف فوت کرده‌اند کلاه ایمنی بر سر نداشته‌اند.

موسوی پور گفت: استفاده از کلاه ایمنی در شهر تهران توسط نهایت به ۴۰ درصد می‌رسد. این در حالی است که وقتی موتورسواری قصد سوار شدن بر موتورسیکلت را دارد کلاه ایمنی می‌بایست جز لباس او باشد و حتماً قبل از روشن کردن موتورسیکلت کلاه ایمنی را بر سر بگذارد.

رئیس پلیس راهور تهران بزرگ ضمن اشاره به ماده ۲۰ قانون رسیدگی به تخلفات راهنمایی و رانندگی افزود: همان مقرراتی که در بحث حمل و نقل برای خودروها وجود دارد برای موتورسیکلت سواران نیز جاری است یعنی موتورسیکلت‌ها نمی‌توانند داخل پیاده روها تردد کرده و نمی‌توانند در آن محل‌ها توقف کنند.

وی گفت: حرکات مخاطره آمیز، حرکت بسیار خطرناک تک چرخ، حرکات مخاطره آمیز و حرکت خلاف جهت نیز برای موتورسواران ممنوع است و باعث بروز حوادث تلخ و جبران ناپذیری برای آنان می‌گردد.

موسوی پور بیان داشت: اگر موتورسیکلت سواری مرتکب این نوع از تخلفات گردد برابر ماده ۲۰ قانون رسیدگی به تخلفات راهنمایی و رانندگی ضمن اعمال قانون، موتورسیکلت نیز به مدت یک هفته در پارکینگ متوقف می‌شود.

رئیس پلیس راهور تهران بزرگ اظهار داشت: درصد استفاده از کلاه ایمنی بسیار کم است و اگر استفاده از کلاه ایمنی را در کنار جان راکبین قرار بدهیم این دو اصلاً قابل مقایسه نیستند.

کد خبر 6084782 فاطمه کریمی

دیگر خبرها

  • برآورده کردن آرزوی دانش آموز توسط معلم هنرمند و مهربان
  • باغ بدشگون به سینمای ایران رسید
  • سند ۴۲ میلیون مترمربع از زمین‌های شهر جدید امیرکبیر اراک صادر شد
  • اجرای طرح آموزش ایمنی و ترافیک در مراغه
  • کشف کلاه‌خود ۲۵۰۰ ساله
  • آموزش فرهنگ ترافیک به دانش آموزان روستایی در مراغه
  • کاشانک را ناصرالدین شاه به عوض حکمرانی یک شهر به سوگلی‌اش هدیه کرد
  • معرفی کلاه کاسکت راپیدو
  • سال گذشته ۲۸۵ موتور سوار در تهران فوت شدند
  • سال گذشته ۲۸۵ موتور سوار فوت شدند