آیین و رسوم ماه رمضان در خراسان رضوی
تاریخ انتشار: ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۸۶۲۶۴۵
ماه رمضان در خراسان رضوی به ویژه مشهد و جوار بارگاه رضوی حال و هوای دیگری دارد.
به گزارش خبرگزاری برنا؛ مردم استان خراسان رضوی مانند سایر هموطنان خود در روزهای آخرماه شعبان با غبارروبی مساجد به استقبال ماه میهمانی خدا یعنی رمضان میروند. مردم این استان رسمهای ویژهای برای این ماه دارند که بسیار جالب و قابل توجه هستند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
آیین شبخوانی
در زمانهای گذشته که وسایل ارتباط جمعی امروزی وجود نداشت، مردم برای اطلاعرسانی از زمان دقیق اذان صبح، راهکارهایی برای خود به وجود آورده بودند که رسم شبخوانی یکی از آنها بود. شبخوانی معمولا هر شب در ۳ مرحله تا پیش از زمان اذان صبح برگزار میشد. در مرحله اول و یک ساعت و نیم مانده به اذان صبح با دهل و شیپور آهنگی معروف در مقام ابوعطا نواخته میشد و مردم وقتی آهنگ ابوعطا را میشنیدند، متوجه میشدند که شبخوانی اول است و یک ساعت و نیم تا اذان صبح مانده است. نیم ساعت بعد آهنگی در گوشه «حجاز» نواخته میشد و مردم میفهمیدند که یک ساعت به اذان مانده و آخرین بخش شبخوانی هم از یک ربع به اذان با قرائت دعای سحر آغاز میشد و موذنان برای شبخوانی و گفتن اذان به بلندترین نقطه مسجد، تکیه و یا آب انبار میرفتند و علاوه بر قرائت دعا، این اشعار را میخواندند: «شب خیز که عاشقان به شب راز کنند؛ گرد در و بام دوست پرواز کنند؛ هر جا که دری بود به شب میبندند؛ الا در دوست را که شب باز کنند».
هنوز در برخی مناطق روستایی گناباد در شبهای ماه رمضان ۳ نفر از مردانی که دارای صدای خوب و مسلط به مناجاتخوانی هستند، از نیمه شب تا لحظاتی باقی مانده به اذان صبح ۳ مرتبه پشت بامها میروند یا با راه افتادن در محلهها به شبخوانی میپردازند.
چلیکزنی و تشتزنی
در برخی نقاط استان برای بیدارباش سحری رسم «چلیکزنی» رایج بود. چلیک درواقع همان پیت حلبی نفت بود که چلیکزن با بندی آن را روی گردن خود میآویخت و با ۲ چوب روی چلیک میکوبید تا روزهداران از خواب بیدار شوند و مراسم سحری را بجا آورند.
بین مردم تربت حیدریه هم برای بیدارباش سحری، رسم تشتزنی رایج و این کار به این شکل بود که در هر محله یک یا ۲ نفر تشت به دست به پشت بام بلندی میرفتند و با کوبیدن آن، فرارسیدن سحر را به دیگران اطلاع میدادند.
آش قل هو الله
مردم روزهدار استان به ویژه مشهد، طبق رسم دیرین در این ماه خواندن قرآن را جزو برنامههای عبادی خود قرار میدهند و معتقدند وقتی شروع به خواندن قرآن میکنند باید آن را تا آخر ماه رمضان بهپایان برسانند.
هنوز این رسم رایج لست و مردها در بیشتر مساجد و تکایا دوره قرآن دارند که البته بیشتر شبها و بعد از افطار برگزار میشود. بانوان هم اغلب در یک ساعت مشخصی و هر روز در منزل یکی از همسایهها جمع میشوند و یک جزء قرآن تلاوت میکنند و در روز آخر ماه هرکدام یک سوره از جزء سیام را میخوانند و آرزو دارند که سوره توحید به آنها برسد. در نهایت آن کسی که قرائت سوره توحید به او میرسد، باید بعد از ماه مبارک رمضان باقی بانوان را به صرف آشی با عنوان «آش قل هو الله» دعوت کند.
افطاری دادن
مردم خراسان به افطاری دادن بسیار علاقه دارند؛ به خصوص اینکه به همین بهانه صله رحم هم انجام میدهند و اقوام و خویشان کنار هم جمع و از احوال هم با خبر میشوند. مردم در روزهای جمعه و همچنین روزهای نوزدهم و بیست و یکم ماه رمضان افطاری میدهند و به ویژه کسانی که نذر دارند یا کسانی که قصد دارند فرزندان خود را عقیقه کنند، گوسفندی را ذبح و گوشت آن را بین فقرا تقسیم میکنند یا آن را میپزند و افطاری میدهند.
افطاریدادن در مهمانسرای امام رضا(ع)
اغلب مردم خراسان رضوی برای برآورده شدن حاجات خود نذورات متعددی را درنظر میگیرند که یکی از مرسومترین آنها نذر گوسفند، حبوبات، غلات و غیره برای حرم امام رضا(ع) و مهمانسرای آن حضرت است. حتی برخی از افراد که قدرت مالی انجام این موارد را ندارند، نذر میکنند تا برای تهیه غذای حضرت در مهمانخانه مشغول انجام کاری از جمله پاککردن برنج، سبزی، حبوبات و غیره شوند تا از این طریق نذرشان مقبول درگاه الهی قرار بگیرد. همه ساله در ماه رمضان و بعد از نماز مغرب و عشاء در سرتاسر صحنهای حرم رضوی، سفرههای افطاری برای روزهداران پهن میشود. خوردنیهای این سفرههای افطاری شامل حلوا، ماغوت، شله زرد، پنیر و سبزی، شیربرنج، خرما و زولبیا و بامیه و غذاهایی مانند آش، خورش قیمه و مرغ است.
افطاری روستای بابالحکم شهرستان بردسکن
جالبترین نحوه برپایی مراسم افطار عمومی در روستای بابالحکم شهرستان بردسکن خراسان رضوی است. مسجد جامع قدیمی این روستا، سالیان سال است که در غروب هر روز ماه رمضان پذیرای جمعیت روستاییان روزهدار است. همه بر یک سفره افطار مشترک مینشینند و روزه خود را میگشایند. طبق این سنت دیرینه، تمام مومنان این روستا از پیر و جوان، زن و مرد و از هر قشر و طبقهای ساعتی قبل از اذان مغرب در مسجد جامع روستا جمع شده و پس از روخوانی قرآن و خواندن نماز جماعت همزمان و در کنار یک سفره افطار میکنند.
شبنشینی در حرم رضوی
اغلب مشهدیهای قدیمی سعی میکنند پس از پایان مراسم افطار و البته شرکت در دورههای قرآن خانوادگی دقایقی را در حرم مطهر رضوی بسر برند. این کار بین بازاریان مشهد هنوز هم رایج است و اهالی قدیم بازار سعی میکنند تا ساعات پایانی شب تا نزدیک سحر را در حرم مطهر رضوی به شب زندهداری و عبادت بگذرانند.
قنبرخوانی
در روز بیست و یکم ماه مبارک رمضان و سالروز شهادت امام اول شیعیان هم مراسم ویژهای در برخی نقاط خراسان رضوی از جمله کاشمر و سبزوار برپا و طی آن مراسم تعزیهای با عنوان «قنبرخوانی» برگزار میشود.
پخت نان جو
در شبهای قدر در بسیاری از خانهها نان جو وجود دارد و مردم هنگام افطار نان جو همراه با ماست میخورند و عدهای نیز میزان بیشتری نان جو تهیه و در بین نمازگزاران مساجد توزیع میکنند.
ملاقهزنی
ملاقهزنی هم از آیینهای خاص مردم تربت حیدریه و سبزوار در ماه رمضان است. مردم سبزوار شب ۲۷ ماه مبارک رمضان را که شب قصاص ابن ملجم مرادی است، جشن میگیرند. در این شب مردم دیار کهن بیهق، شیرینی پخش میکنند و جوانان به اجرای آیین ملاقهزنی میپردازند. برای اجرای این سنت پسرهای جوان بعد از افطار چادر به سرمیاندازند و هر چند نفر کیسهای برمیدارند و به در منازل میروند و با ملاقه به در میکوبند و سپس پشت درمیایستند. پس از آن صاحبخانه با علم به این آیین کهن در را باز میکند و در حد توان مالی خود مقداری شیرینی، شکلات، نقل، خرما و... داخل ملاقه یا کیسه ملاقهزنها میریزد و هنگام ریختن شیرینی و شکلاتها به داخل کیسه یا ملاقه میگوید، «بگو بر ابن ملجم لعنت» و جوانان چادر بر سر نیز یک صدا این لحن را تکرار میکنند.
خواندن نماز تراویح
برگزاری نماز تراویح نخستین مراسم ویژه مردم اهل سنت خراسان رضوی در تایباد، تربت جام، خواف و سرخس پس از تایید رویت ماه نو است. نماز تراویح بعد از نماز عشا به صورت ۱۰ نماز ۲ رکعتی اقامه میشود و در بعضی از مساجد در این نماز یک جز از قرآن مجید تلاوت میشود تا بدین طریق تا پایان ماه قرآن نیز یک دوره کامل شده باشد.
مراسم اعتکاف
مراسم اعتکاف از دیگر مراسم ماه مبارک رمضان است که مردم اهل سنت خراسان آن را در دهه آخر ماه مبارک رمضان در مساجد برگزار میکنند. این مراسم از افطار شب نوزدهم آغاز میشود و تا بامداد روز عید فطر ادامه دارند و فرد معتکف این چند روز را در مسجد به طاعت و عبادت سپری میکند.
آیین شب آخر رمضان
در آخرین روز از ماه مبارک رمضان، اهالی نقاط مختلف خراسان، خود را برای فرا رسیدن عید رمضان آماده میکنند. برای این منظور غسل میکنند، لباس تمیز یا نو میپوشند و به استقبال عید فطر میروند. هنگام افطار آخرین شب از ماه رمضان اعضای هر خانواده بنابر قوت غالب، فطریه خود را دست به دست چرخانده و آن را برای افراد مستمند کنار میگذارد.
نماز عید فطر
نماز عید فطر درهمه نقاط خراسان رضوی با شکوهی هرچه تمامتر برگزار میشود. بعد از اقامه نماز، دید و بازدیدها آغاز میشود. خواندن نماز عید فطر در جوار بارگاه رضوی و زیارت مقبره امام رضا(ع) هم از آیینهای مردم مشهد است.
منبع: خبرگزاری برنا
کلیدواژه: آداب و رسوم رمضانی ماه مبارک رمضان خراسان رضوی ماه رمضان شب خوانی اذان صبح عید فطر یک ساعت نان جو
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۸۶۲۶۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اعتماد به مردم در اقتصاد و تولید ثمربخش خواهد بود
ایسنا/خراسان رضوی عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به شعار سال «جهش تولید با مشارکت مردم» گفت: مردم بینش و تفکر تولید به شمار میروند از این رو اگر پشتوانهای از مردم در کنار بخش اقتصاد و تولید قرار بگیرد، با اعتماد به آنها میتوان نتایج خوبی گرفت.
عبدالله یزدانبخش در گفتوگو با ایسنا با بیان اینکه شعار سال جاری در ادامه شعارهای ۱۰ سال اخیر و در راستای نگاه به بخش تولید و اشتغال بوده تا به طور نمادین به این مقولهها بیشتر توجه شود، اظهار کرد: مسئولان باید قوانین، شرایط بروکراسی در سیستم و تعبیر و تفسیر بخشنامهها را تغییر دهند.
وی افزود: مشارکت مردم یعنی بخش خصوصی، یعنی مجلسی که با مشاوره و توجه به بخش خصوصی واقعی و استفاده از نظرات کارشناسی اتاق بازرگانی و تشکلهای مرتبط، واقعیت شعار سال را مطرح کند و لازم است مسئولان به این نظرات کارشناسی بها دهند.
توجه ویژه به نیازهای بخش تولید
رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی خراسان رضوی با اظهار خرسندی از اینکه شعار سال جاری بر جهش تولید، اقتصاد، صنعت و مشارکت مردم تأکید دارد، تصریح کرد: امیدوارم با این نامگذاری، موضوعات حوزه تولید در رأس امور مسئولان کشور قرار گیرد.
یزدانبخش با اشاره به اینکه با توجه به شعار سال باید به نیازهای بخش تولید اهمیت داده شود، گفت: سرمایه اصلی واحدهای تولیدی، مردم هستند. مردم بینش و تفکر تولید به شمار میروند و همراه و همسو با تولید هستند، از این رو اگر پشتوانهای از مردم در کنار بخش اقتصاد و تولید قرار بگیرد، با اعتماد به آنها میتوان نتایج خوبی گرفت.
وی اضافه کرد: امروزه دوره تکنولوژی است و نسل چهارم و پنجم صنعت مطرح هستند؛ لذا ما نیز باید به تولید و اقتصادمان سرعت دهیم.
عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: خوشبختانه نگاه رهبر معظم انقلاب بر حوزه تولید، معطوف به تغییر قوانین مخل کسبوکار است و نمایندگان مجلس باید با در نظر گرفتن شعار سال به دنبال اصلاح قوانین مخل کسبوکار باشند و قوه مجریه در اجرای قوانین و دستورات در راستای جهش تولید همت کند.
زنده ماندن تولید با ایجاد فضای مناسب
یزدانبخش با بیان اینکه باید درها را به سوی تولید باز کنیم و روزهای بهتری برای این حوزه بیافرینیم، عنوان کرد: تولید، فضای مناسبی میخواهد و با تکنولوژی بهروز، امکانات مناسب و تسهیلات کمبهره و طولانیمدت زنده میماند.
وی اصلاح قوانین و عوارض گمرکی را ضروری دانست و تصریح کرد: اگرچه عوارض گمرکی برای مواد اولیه و ماشینآلات کاهشیافته، اما لازم است ضمن اصلاح قوانین و هزینههای گمرکی، تسهیلات بانکی با حداقل نرخ برای خرید ماشینآلات و مواد اولیه و سرمایه در گردش ارائه شود.
رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی خراسان رضوی با اشاره به تورم ۴۰ درصدی در سال ۱۴۰۲ اظهار کرد: باید حقوق و دستمزد پایه به حدی برسد که کارگران بتوانند زندگی عادی داشته باشند، اما در مجموع افزایش نرخ حقوق و دستمزد مشکلاتی به همراه دارد و باید تعدیل صورت گیرد و هزینههای تمامشده بخش صنعت در نظر گرفته شود؛ زیرا کارگران در این اوضاع مقصر نیستند بلکه تورم در حوزه تولید دردسرساز است و لزوم کاهش آن احساس میشود.
مردم پشتوانه تولید
یزدانبخش افزود: اقتصاد در فضای بسته رونق نمییابد و جهش تولید محقق نمیشود، بلکه باید با کشورهای توسعهیافته دیگر ارتباط برقرار کنیم و تمام عواملی که امروز مخل ورود و همراهی با کشور ما هستند را رفع کنیم تا مردم در تولید و صنعت با تفکر و تحملشان پشتوانه بزرگی برای اقتصاد باشند.
وی ادامه داد: ورود سرمایهگذار در حوزه تولید و خدمات منجر به اشتغالآفرینی میشود، به طوری که تولید یعنی اشتغال نسل جوان و ایجاد امید در آنان برای آینده، از این رو تولید مسئله مهم زندگی است و با مشارکت مردم معنی آن اهمیت بیشتری مییابد.
تحقق شعار سال با تحول در حوزه قوانین
عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی خراسان رضوی تصریح کرد: خط تولید نیاز به تکنولوژی دارد و باید زمینه ارتباط با کشورهای پیشرفته فراهم شود. با توسعه روابط بینالمللی و استفاده از تکنولوژیهای روز ضمن سرعت بالا در تولید امکان رقابت نیز فراهم میشود.
یزدانبخش با بیان اینکه مسئله ارز باید حل شود، گفت: باید نرخ ارز ثابتی داشته باشیم و به صادرکننده اجازه دهیم تا ارز خود را به بازار برگرداند.
وی خاطرنشان کرد: باید زمینه ارائه تسهیلات برای واردات مواد اولیه و خرید ماشینآلات با حداقل نرخ فراهم شود؛ در این صورت میتوانیم در بخش تولید از طریق ورود ماشینآلات بهروز و مواد اولیه ارزان توان رقابت با تولیدات خارجی داشته باشیم.
رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی خراسان رضوی با تأکید بر لزوم توجه به قوانین استاندارد بیان کرد: قوانین استاندارد باید بر اساس شاخصها باشد، نه تنها برای دلگرمی صادرات و نرخ ارز، بلکه باید صادرات با در نظر گرفتن استانداردهای لازم صورت گیرد.
یزدانبخش در خصوص بالا بودن نرخ تسهیلات بخش تولید عنوان کرد: در حال حاضر نرخ تسهیلات برای این بخش سنگین است و باید به نرخ قابل قبولی کاهش یابد.
ضرورت اصلاح قوانین تأمین اجتماعی، کار و مالیات
وی یادآور شد: اغلب قوانین کار، کارگری است و کمتر در این قوانین به کارفرما توجه شده، لذا باید برای سرمایهگذار و کارفرما در حوزه قوانین کار سهمی در نظر گرفت.
عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی خراسان رضوی اضافه کرد: تورم بار سنگینی بر دوش کارگران و هزینههای روزمره و اساسی آنها گذاشته که تاثیر مستقیمی بر تولید دارد و باید از طرقی مانند تامین مسکن مناسب و با سرمایهگذاری دولت در ساخت و تحویل سریع آن، مشکل اساسی و نیاز کارگران را برطرف کرد، زیرا روشهای مسکن مهر و مسکن ملی زمانبر و پرهزینهتر برای کارگران است.
یزدانبخش با بیان اینکه در حوزه قوانین مالیاتی نیز موارد مشکلسازی وجود دارد که نیازمند اصلاح است، عنوان کرد: مالیات گرفتن بر اساس فاکتورهایی که صادر میشود، اجحاف به تولیدکننده است، لذا باید در محاسبه مالیات شرکتهایی که بهطور کامل در سلامت کار میکنند تجدیدنظر شود.
وی ادامه داد: باید مدتزمان سهماهه پرداخت مالیات ارزشافزوده طولانیتر شود، زیرا در این شرایط برگشت وجه برای تولیدکننده سنگین است و نمیتواند هر سه ماه آن را پرداخت کند.
رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی خراسان رضوی با تأکید بر لزوم تغییر نگاه قوانین تأمین اجتماعی به حوزه تولید گفت: با تغییر برخی قوانین در حوزه مالیات، کار و تأمین اجتماعی و جلوگیری از ورود کالاهای قاچاق میتوان در کشور تولیداتی داشت که قابل رقابت باشد، به عنوان مثال در حوزه خودروسازی باید از خودروسازان حمایت کنیم، قیمتهای دستوری برداشته شود و بر اساس عرضه و تقاضا قیمتگذاری صورت گیرد و برای اقشار ضعیف جامعه خودرو ارزانتر تولید شود.
یزدانبخش با اشاره به لزوم عملی شدن اقتصاد آزاد گفت: باید به بخش خصوصی و مردم اعتماد کرد و با اصلاح قوانین مخل کسبوکار شرایطی فراهم کرد که جهش تولید به پشتوانه مشارکت مردم محقق شود.
انتهای پیام