به نقل از «مهر»

ارتقا و حفظ حافظه نقش مهمی در سلامت شناختی دوران سالمندی دارد  

تاریخ انتشار: ۱۱ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۱۲۸۲۲۱

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی، دکتر جواد حاتمی استاد دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران و مجری طرح «تغییرات حافظه و کارکردهای اجرایی آن درگذر از بزرگسالی به سالمندی» گفت: حافظه با افزایش سن کاهش می یابد، اما میزان کاهش در افراد مختلف و انواع حافظه یکسان نیست.

وی با بیان اینکه سالمندی موفق یکی از اصطلاحاتی است که در دوران جدید به دلیل افزایش جمعیت سالمندان در جوامع مختلف فراگیر شده است، گفت: به همین دلیل توجه به موضوعاتی همچون سلامت شناختی در دوران سالمندی درحال افزایش است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حاتمی افزود: سالمندی موفق همزاد دیگری دارد با نام «ذخیره شناختی یا ذخیره مغزی»، که دارای ارتباط نزدیکی با سلامت شناختی است . 

به گفته وی «ذخیره شناختی» استعاره ای است که با الهام از مفهوم پس انداز بانکی شکل گرفته است و برخورداری از بعضی ویژگی ها و انجام برخی از فعالیت ها در طول عمر موجب می شود مغز ما ذخیره شناختی خود را برای مواجهه با بحران ها یا مشکلات ناشی از کهولت سن افزایش دهد. 

استاد دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران یادآور شد: هدف دوم این پژوهش بررسی عواملی همچون تحصیلات، فعالیت های فکری، شخصیت و حالات عاطفی در تغییر انواع حافظه بوده است. 

حاتمی یادآور شد: نتیجه پژوهش عملی از یک جمعیت آماری نشان می دهد حافظه رویدادی و حافظه فعال بیشتر از حافظه معنایی با افزایش سن دچار افت می شود و حافظه ضمنی یا آماده سازی نیز تقریبا نسبت به افزایش سن مقاوم است و بخش دیگری از تحلیل یافته ها نشان می دهد که افت عملکرد حافظه رویدادی می تواند به واسطه کاهش ظرفیت حافظه فعال و برخی از کارکردهای اجرایی باشد. 

به گفته وی، بخش دیگری از داده های این مطالعه به موضوع ذخیره شناختی مربوط می شود و نتایج نشان دادند نقش تحصیلات می تواند موجب تعدیل اثر منفی سن بر حافظه معنایی شود.

این محقق اضافه کرد: در بررسی حافظه افراد بالای پنجاه سال و نقش تحصیلات در آنها مشاهده شد، عملکرد افرادی که تحصیلات شان در طول دوره زندگی توزیع شده بود بهتر از آنانی بود که در اوایل بزرگسالی تحصیل شان به اتمام رسیده است و از میان ویژگی های مختلف شخصیتی، دو ویژگی تجربه جویی و توافق پذیری رابطه مثبتی با عملکرد حافظه داشتند.

 استاد دانشگاه تهران گفت: به نظر می رسد این دو ویژگی شخصیتی می توانند اثر سن بر حافظه فعال را تعدیل  کنند؛ عامل دیگری که نقش آن در حفظ توانایی حافظه بررسی شد فعالیت های ذهنی بود. یافته ها حاکی از آن است که فعالیت ذهنی با همه انواع حافظه رابطه مثبت دارد. 

وی با بیان اینکه مطالعه بررسی نگرش شرکت کنندگان نسبت به عملکرد حافظه آنها نیز یکی از موضوعات مهم در این پژوهش است، بطوری که یافته های حاکی از آن است که ویژگی های شخصیتی بهتر از توانایی های واقعی می تواند نگرش ما را نسبت به حافظه مان مشخص کند و نگرانی در ارتباط با توانایی حافظه بیشتر به شخصیت ما بستگی دارد.

حاتمی خاطر نشان کرد: رصد شرکت کنندگان این مطالعه درسال های آتی و بررسی سلامت شناختی آنان یکی از موضوعات مهم در این پژوهش است و بررسی سوابق این افراد می تواند به فهم عوامل موثر در سلامت شناختی کمک کند.  

وی عنوان کرد: درجریان طرح تحقیقاتی«تغییرات حافظه و کارکردهای اجرایی در گذر از بزرگسالی به سالمندی»، خط پژوهشی سالمندی و سلامت شناختی در گروه روانشناسی سلامت دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران پایه گذاری شد.

استاد دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران، شکل گیری این جریان پژوهشی را یکی دیگر از ملموس ترین و مهمترین دستاورد این پروژه برشمرد و گفت: تا کنون دو رساله دکتری با استفاده از یافته های این مطالعه دفاع شده است و سه رساله دیگر در حال انجام است.

وی افزود: این رساله ها علاوه بر پایان نامه هایی است که در مقطع کارشناسی ارشد انجام شده و در همین چارچوب گروه هایی هم شکل گرفته اند که در حال آماده سازی بسته های مداخله ای برای ارتقا سلامت شناختی در سالمندی هستند.

مجری این طرح پژوهشی اضافه کرد: ایجاد بانک داده های ترکیبی حافظه و متغییر های کلان برای بررسی سبک زندگی، شاخص های سلامت، تاثیر آلودگی محل سکونت، الگوهای تغذیه و بسیاری از اطلاعات دیگر یک دستاورد دیگر از اجرای این پژوهش است که با تحلیل آنها می توان یافته های جدید و ارزشمندی را در اختیار محققان قرار دهد و رابطه این فاکتورها با سلامت شناختی و عملکرد حافظه مورد ارزیابی قرار گیرد.

کد خبر 4938039 میترا سعیدی کیا

منبع: مهر

کلیدواژه: علوم شناختی ستاد علوم شناختی جواد حاتمی سالمندی ویروس کرونا نوآوری فناوری نانو تحقیقات علمی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری شرکت دانش بنیان فناوری فضایی کووید 19 تولید صندوق نوآوری و شکوفایی واکسن فیس بوک امنیت اطلاعات ربات دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران سلامت شناختی عملکرد حافظه یافته ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۱۲۸۲۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مسکن های بی خطر در دوران بارداری

یکی از پرسش‌های زنان در دوره بارداری این است که در صورت دچار شدن به درد‌های گوناگون از چه نوع مسکنی باید استفاده کنند که خطری برای جنین نداشته باشد.

به گزارش همشهری‌آنلاین، گرچه همیشه باید با پزشکتان درباره مصرف دارو‌ها در دوران بارداری مشورت کنید، اما این راهنمایی‌های کلی درباره مصرف دارو‌های مسکن بدون نسخه یا OTC در دوران بارداری را هم در نظر داشته باشید.

توجه داشته باشید که دسترسی به یک دارو بدون نسخه به این معنا نیست که این دارو برای همه افراد بی‌خطر است. هنگامی که باردار هستید، می‌خواهید مطمئن شوید که دارو برای شما و جنین بی خطر است.

استامینوفن (با نام‌های تجاری تیلنول و...) به طور کلی در دوران بارداری بی خطر در نظر گرفته می‌شود. اکثر پزشکان پیش از سایر گزینه‌ها، این داروی بی‌نسخه را برای درد یا تب در زنان باردار توصیه می‌کنند. البته آن‌ها معمولاً توصیه می‌کنند که این دارو با کمترین مقدار برای کوتاه‌ترین دوره مصرف شود.

البته توجه داشته باشید که استامینوفن یک جزء مورد استفاده در بسیاری از دارو‌های ترکیبی است و این دارو‌های ترکیبی ممکن است حاوی مواد اضافی هم باشند که برای دوران بارداری بی‌خطر نیستند.

البته حتی در مورد مصرف استامینوفن هم باید با پزشکتان مشورت کنید.

ممکن است به گوشتان خورده باشد که برخی از بررسی نشان داده‌اند که مصرف استامینوفن در دوران بارداری خطرناک است، اما «انجمن متخصصان زنان و زایمان آمریکا» (ACOG) می‌گوید بررسی‌ها هیچ ارتباطی استامینوفن و مشکلات رشد جنین نیافته‌اند.

اما این انجمن مصرف استامینوفن را در دوران بارداری فقط پس از مشورت با پزشک و آن هم در حد معتدل توصیه می‌کند.

از چه مسکن‌های بی‌نسخه‌ای در بارداری باید پرهیز کرد؟

دارو‌های ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDS) دسته‌ای از دارو‌ها هستند که برای درمان درد، تب و التهاب مصرف می‌شوند. این دارو‌ها هم به دو صورت نسخه‌ای و هم بدون نسخه در دسترس هستند.

از جمله دارو‌های NSAID بی‌نسخه می‌توان به این دارو‌ها اشاره کرد:

ایبوپروفن (با نام‌های تجاری مانند ادویل، موترین) (ایبوپروفن)

ناپروکسن (با نام تجاری آلو)

آسپیرین

مصرف دارو‌های NSAID در هفته ۲۰ بارداری و پس از آن توصیه نمی‌شود، چرا که ممکن است این دارو‌ها باعث مشکلات جدی کلیوی در جنین شوند و به دنبال آن کاهش میزان مایع آمنیونی رخ می‌دهد. مایع آمنیونی جنین را در دوران بارداری احاطه کرده و از آن محافظت می‌کند.

علاوه بر این، مصرف دارو‌های NSAID در سه ماهه سوم بارداری می‌تواند مشکلات عروقی ایجاد کند که ممکن است منجر به فشارخون بالا در ریه‌های نوزاد شود. بنابراین، شما نباید در هفته ۲۰ بارداری یا بعد از آن دارو‌های NSAID مصرف کنید، مگر اینکه این دارو بوسیله پزشک تجویز شده باشد.

همچنین برخی از بررسی‌ها هم ارتباط احتمالی بین مصرف ایبوپروفن در اوائل بارداری و مشکلات روده در نوزاد را نشان داده‌اند، اما نتایج سایر بررسی‌ها متناقض بوده‌اند.

بررسی‌های دیگر نشان داده‌اند که مصرف ایبوپروفن در اوایل بارداری ممکن است باعث سقط جنین یا مشکلات قلبی جنین شود، اما در این بررسی‌ها دلیل استفاده از ایبوپروفن بوسیله زنان باردار را مشخص نشده بود. تعیین نوع بیماری که مصرف این دارو را ضروری کرده است، مهم است، چرا که خود این بیماری ممکن است باعث سقط جنین یا مشکلات قلبی شود.

از آنجایی که اطلاعات کافی برای اطلاع از ایمن بودن مصرف دارو‌های ضدالتهابی غیراستروئیدی یا NSAID در اوایل بارداری وجود ندارد، همیشه باید با پزشک مشورت کنید و ممکن است استامینوفن گزینه بهتری باشد.

دارو‌های ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند آسپیرین و ایبوپروفن نیز ممکن است به عنوان یک جزء در دارو‌های ترکیبی به کار روند، بنابراین همیشه برچسب دارو‌ها را بررسی کنید و از داروسازتان بخواهید در انتخاب داروی بدون نسخه به شما کمک کند.

آسپیرین با دوز پایین در بارداری

اگرچه مصرف آسپیرین چه با دوز معمولی (۳۲۵ میلی گرم و چه با دوز بالای (۵۰۰ میلی‌گرم) به عنوان یک داروی NSAID همانطور که گفتیم در بارداری توصیه نمی‌شود، برخی از زنان باردار آسپیرین با دوز پایین (معمولاً ۸۱ میلی گرم در روز) برای جلوگیری از لخته شدن خون یا پره‌اکلامپسی (فشار خون بالای خطرناک در بارداری) مصرف می‌کنند.

این مورد خاص مصرف آسپیرین در رده مصرف دوز‌های بالاتر آسپیرین برای درد یا تب نیست. انتظار نمی‌رود که آسپیرین با دوز پایین باعث سقط جنین، نقایص مادرزادی یا سایر مشکلات مرتبط با بارداری شود.

اگر آسپیرین با دوز پایین مصرف می‌کنید، در مورد توصیه‌های مربوط به مصرف آن در دوران بارداری با پزشکتان مشورت کنید.

استفاده از مسکن‌های موضعی در دوران بارداری

دارو‌های موضعی، مانند کرم‌ها یا برچسب‌های پوستی برای تسکین درد در ناحیه آسیب دیده به کار می‌روند.

با این حال، حتی این دارو‌های موضعی همچنان تاحدی در جریان خون جذب می‌شوند، اگرچه به میزان کمتری از دارو‌های خوراکی؛ بنابراین در هنگام مصرف این دارو‌ها هم باید با پزشکتان مشورت کنید.

داروی ولتارن حاوی دیکلوفناک سدیم (یک داروی NSAID) که برای تسکین درد ناشی آرتریت (التهاب مفاصل) مصرف می‌شود، همان ممنوعیت ذکرشده NSAID در بارداری را دارد. نباید از این دارو در هفته ۲۰ بارداری یا بعد از آن استفاده کنید. مصرف این دارو در پیش از هفته ۲۰ بارداری هم باید با مشاوره پزشک باشد.

مصرف دارو‌های مسکن موضعی حاوی موادی مانند منتول، لیدوکائین یا کپسایسین ممکن است بی خطر باشند. بررسی‌های حیوانی این دارو‌ها آسیبی به جنین را نشان نداده‌اند، اما بررسی‌های انسانی محدودی در این باره وجود دارد. در این مورد هم پیش از مصرف دارو با پزشکتان مشورت کنید.