به نقل از «فارس»

سبک زندگی خانم «پسماند صفر ایران»/پایبندیم کالاهایی که نیاز نداریم، نخریم!

تاریخ انتشار: ۲۵ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۲۸۱۲۹۹

در کشور ما خوشبختانه انسان‌هایی وجود دارند که به استفاده حداقلی از منابع طبیعی به نفع محیط زیست قناعت می‌کنند، پسماند خود را خشک کرده و بر آن نام «مشق آشتی با پسماند» می‌گذارند، مسؤولیت زباله تولیدی‌ خود را به عهده می‌گیرند که همه این موارد ناشی از مسؤولیت‌پذیری آنهاست.

خبرگزاری فارس کرمان، اعظم محمدشفیع زاده؛ تولید روزانه 58 هزار تن زباله و بیش از 2 هزار متر مکعب شیرآبه در کشور، پردازش تنها ۲۵ درصد از زباله‌ها در کشور و دفن ۷۵ درصد مابقی و دپوی آن در ساحل و جنگل، ساخت کوهی از زباله در حاشیه شهرها، خسارت 44 هزار میلیارد تومانی سالانه ناشی از عدم مدیریت پسماند در کشور ناشی از عدم بازیافت و پردازش درست زباله

این تیترها و بسیاری مطالب دیگر تنها بخش کوچکی از بحران زباله در کشور است که گریبانگیر محیط زیست کشور شده.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

زمین به سختی نفس می‌کشد، هوا مسموم است، آب و خاک و دریا از دست زباله به تنگ آمده‌اند و ... باید فکری کرد!

در کشور ما خوشبختانه انسان‌هایی وجود دارند که به استفاده حداقلی از منابع طبیعی به نفع محیط زیست قناعت می‌کنند، پسماند خود را خشک کرده و بر آن نام «مشق آشتی با پسماند» می‌گذارند، مسؤولیت زباله تولیدی‌ خود را به عهده می‌گیرند که همه این موارد ناشی از مسؤولیت‌پذیری خانم «آیه حمداوی» است.

وی به سهم خود در ظلمات تاریکی که این همه انباشت زباله برای زمین ایجاد و آسمان حیات آن را تیره و تاریک کرده چراغی هر چند کوچک برافروخته تا مام میهن باشد و نه تنها با عدم تولید زباله، حال خود را خوب کند تا جایی که می‌تواند تنفس مصنوعی نیز به زمین بدهد.

اقدامات این خانم، سرمشق عشق به زمین است، برای اینکه محل زیست را تبدیل به جای مطبوعی برای خود و آیندگان کند.

بخش اول گفت‌وگوی ما را با این فعال محیط زیست، بلاگر و خانم «پسماند صفر» بخوانید:

فارس: به عنوان اولین سؤال خود را معرفی بفرمایید و از تحصیلاتتان و زمینه‌های مورد علاقه‌تان برای ما بگویید؟

آیه حمداوی هستم. تحصیلاتم در زمینه مترجمی زبان ایتالیایی است، تحصیلاتم در ظاهر شاید ربطی به محیط زیست نداشته باشد اما دغدغه‌ام سبک زندگی سلامت است. 12 سال پیش به یک بیماری نادر مبتلا شدم و این موضوع مرا به صرافت انداخت در سبک زندگی‌ام بازنگری کنم تا مجدداً به سلامت دست پیدا کنم و این شد که دنبال طب‌های مکمل از جمله طب ایرانی و طب «آیورودا» رفتم تا درمانی برای این بیماری پیدا کنم، تا نهایتاً به طب ایرانی رسیدم که الگو و سبک جدید زندگی برای من تعریف کرد که مشتمل بر دستورالعمل‌هایی بود و بر اثر این تحقیقات به این نتیجه رسیدم بر اساس این طب می‌توان بر اساس و اصول این طب زندگی کرد، به تدریج اثرات آن را روی خود مشاهده کردم اینکه هم به لحاظ روحی و هم از منظر سلامتی رو به بهبود بودم، چند سالی که این سبک زندگی را دنبال و محصولات سلامت و ارگانیک تهیه می‌کردم به یک موضوع متناقض رسیدم اینکه ما انتظار داریم زمین به ما محصول سالم و پاک بدهد اما به سلامت زمین توجه نداریم این موارد موجب شد مبحث پسماند در زندگی من پررنگ شود.

سبک زندگی "پسماند صفر" در ادامه سبک زندگی سلامت است، یعنی نمی‌توانیم این 2 را از هم جدا کرد و بگوییم محصول ارگانیک و سالم می‌خواهیم اما به پسماند محصولات کار نداریم، چون همه این موارد در کنار هم در یک دایره جای می‌گیرند.

فارس: شما را به نام خانم پسماند صفر می‌شناسند، تعریفتان از پسماند صفر چه است؟

این را بگویم ما انسان‌ها هیچ‌وقت نمی‌توانیم به نقطه صفر (Zero-Waste) در پسماند دست پیدا کنیم، "پسماند صفر" تنها اسم یک نوع سبک زندگی است. نمی‌توانیم کاملاً به "پسماند صفر" دست یابیم اما می‌توانیم پسماندمان را به صفر نزدیک کنیم، البته اگر شرایط جامعه مهیا و زیرساخت‌ها فراهم باشد به نقطه صفر می‌توانیم نزدیک شویم اما به شرط آنکه صنایع تولید مواد غذایی، شوینده‌ها و آنچه موجب تولید پسماند خانگی می‌شود به کمک بیایند.

سه اصل زندگی بی‌زباله را کاهش، استفاده مجدد و بازیافت نام می‌برند برای این که یک فرد بخواهد گام‌های ابتدایی بردارد باید روی کدام مورد بیشتر متمرکز شود؟ و آیا مسؤولین امر در کشور به این 3 اصل تا چه حد معتقد هستند؟

این سه اصلی که نام بردید روی ب متمرکز شده اند  ر کردند و عملاً هیچ گونه طرح خاصی برای  متمرکز هستند، شعار سازمان مدیریت پسماند است، اما برای سبک زندگی پسماند صفر با اصول چهارگانه مواجه هستیم. اولین گام آن اجتناب و بعد کاهش زباله است. اصولاً نگاه سازمان مدیریت پسماند به مرحله آخر یعنی بازیافت و بر آن متمرکز است. یعنی عملاً در راستای کاهش پسماند کار خاصی انجام نشده و این سازمان صرفاً بر روی بازیافت و کاهش دفع پسماند تأکید دارد.

فارس: مردم در زمینه این موارد چهارگانه چه می‌توانند انجام دهند؟

مردم اگر آگاهی پیدا کنند کارهای بسیاری می‌توان انجام داد، کاهش پسماند موضوع کمتر شناخته شده‌ای در کشور است، گروه‌های محیط زیستی بر روی کاهش پسماند کارهایی انجام دادند اما در زمینه اجتناب از تولید زباله به شخصه کار خاصی ندیده‌ام. اگر شهروندان بدانند رعایت این اصول از بُعد اقتصادی چه منافعی برای آنان در بردارد و از لحاظ روحی و رهایی از کالازدگی چه میزان می‌تواند به آنان کمک کند، حتماً به رعایت این موضوع علاقه نشان می‌دهند.

اگر مردم بدانند اثرات رعایت این اصول چهارگانه بر روی محیط زیست، محصولات کشاورزی و آب و هوایی که در آن تنفس می‌کنند به چه شکل است فکر می‌کنم به این سمت متمایل شوند. از ثمرات رعایت این اصول در زندگی برایمان بگویید؟

حجم پسماند تولیدی دنیا موجبات تغییرات اقلیمی شده و درصدی از مبحث گرمایش زمین به دلیل این پسماند‌ها است. چون این پسماند گاز تولید می‌کنند، اما اگر هر شهروند سبک زندگی کاهش پسماند را رعایت کند اولین ثمره آن کاهش هزینه‌ است و می‌تواند از لحاظ اقتصادی به آنان بسیار کمک کند.

فارس: می‌بینیم در برخی شهرهای بزرگ کشور جوندگان موذی مانند موش در شهر جولان می‌دهند و کاهش شیرابه‌ها علاوه بر زیباسازی شهرها موجب حذف این جانوران می‌شود، نظرتان چیست؟

با کاهش پسماند، شاهد حذف شیرآبه‌های ناشی از آن و جوندگان موذی از شهرها خواهیم بود. در حال حاضر با معضل شیرآبه‌ها در شمال کشور مواجه هستیم که وارد رودخانه‌ها شده و علاوه بر آلودگی آب‌های سطحی، آب‌های زیرزمینی و زمین‌های کشاورز را نیز آلوده می‌کند. خطه شمال کشور کمربند سرطان کشور است و یک دلیل آن همین موضوع است و حتی ماهی که قبلاً در رودخانه‌های آن منطقه وجود داشته، اکنون به خاطر وجود این شیرآبه‌ها دیگر وجود ندارد و همه این موارد اثرات زیست محیطی ناشی از پسماند‌ها است. در حالی که در کشور نیز دفن و امحاء اصولی پسماند نداریم. مخصوصاً در برخی مناطق همانند شمال کشور که با مشکل فضا نیز رو‌به‌رو هستند و جای مناسبی برای دفن اصولی پسماند نیز وجود ندارد.

مردم اگر به این پویش بپیوندند و کاهش پسماند داشته باشند، حتی می‌توانند برای خود درآمدزایی کند. به عنوان مثال مَنِ نوعی اگر پسماند خود را کمپوست کنم، می‌توانم با آن زمین‌های کشاورزی را کود دهم و در این هزینه‌ها نیز می‌تواند صرفه‌جویی ایجاد شود.

تنها در کشور ما به پسماند طلای کثیف می‌گویند در هیچ‌ کجای دنیا این اصطلاح به کار برده نمی‌شود و برای کشورهایی که زباله زیاد تولید می‌کنند کارشناسان تنها از واژه‌ اسراف و عدم‌آگاهی استفاده می‌کنند.

فارس: پس اینکه در برخی کشورها از پسماند استفاده مجدد و اقتصادی می‌شود عنوان آن را چه می‌گذارند؟

راه درست این است که از تولید زباله اجتناب شود. خود بازیافت بسیار‌ آلودگی دارد ضمن اینکه صنعت بازیافت علاوه بر مصرف انرژی بالا، آلودگی و پساپ زیادی به همراه دارد. برای بسته‌بندی شوینده‌ها، مواد غذایی و... که پس از مصرف تبدیل به زباله می‌شود؛ آب، مواد معدنی، انرژی و... صرف شده است، در حالت خوب آن اگر بازیافت شود تبدیل به یک کالای با کیفیت پایین‌تر می‌شود، این فرآیندی است که نه تنها سود ندارد بلکه کلاً ضرر اقتصادی متوجه آن بوده علاوه بر اینکه تغییرات در کالای بازیافتی همیشه منفی است.

از نظر اقتصادی و حفظ محیط زیست، کار درست آن است که اصولاً زباله تولید نشود و این برمی‌گردد به مباحث سرمایه‌‌‌داری کلان. اصولاً در اقتصاد پایدار اینکه فکر کنیم همه منابع تنها برای ما است و هر چقدر خواستیم مصرف کنیم، تفکر اشتباهی است. این نگاه ایراد دارد و به همه این دلایل، اجتناب اولین اصل پویش پسماند صفر است در این پویش معتقدیم بسته‌بندی برای همه موادی که روزانه مورد احتیاج‌مان است، نیاز نیست.

فارس: آیا با انتخاب این نوع سبک زندگی انتخاب‌های انسان محدود می‌شود؟ انسان را دچار تنگنا می‌کند؟ شاید یک عده‌ای بگویند این نوع سبک زندگی ما را محدود کرده و قیدوبند است؟

هر سبک زندگی و مکتبی قیدو‌بندهایی، باید و نباید و قوانینی دارد و باید ببینیم ما به ازای این منع‌ها چه چیز به دست می‌آوریم، به شخصه خانواده من از انتخاب سبک زندگی پسماند صفر راضی هستند، چون موجب شده است که کمتر مصرف کنیم و دنبال کالا نباشیم یعنی نگاه و نگرشمان استفاده حداقلی از منابع طبیعی و از خودگذشتگی به نفع محیط زیست است. در این نوع سبک زندگی پایبندیم کالاهایی که نیاز نداریم، نخریم. با انتخاب این نوع سبک زندگی تنوع‌طلبی انسان بسیار کاهش پیدا می‌کند و منجر به آن می‌شود که به مصنوعات اقتصاد مبتنی بر سرمایه‌‌‌داری دیگر تمایل پیدا نکنی و نوعی احساس آزادی به ارمغان می‌آورد و وقت زیادی که برای خرید و تماشای آخرین مُد روز صرف می‌کردی دیگر وجود ندارد و وقتت آزادتر شده و کلی در هزینه و وقتت صرف‌جویی شده است و این پول و زمان در اختیارات را صرف تجربه‌های جدید در زندگی‌ات می‌شود.

درست است این نوع سبک زندگی انسان را دچار محدودیت‌هایی انتخابی می‌کند اما شخص آن‌ها را از دل و جان می‌پذیرد. چون گام به گام همراه با آن آموختی و جزو زندگی‌ و تفکرت می‌شود و احساس غنا و آزادی به تو می‌بخشد و حتی می‌تواند تو را به اصل آفرینش و مباحث فلسفی نیز نزدیک کند.

فارس: این روش چه اثری بر خانواده اعضا و اقتصاد خانواده می‌گذارد؟ هزینه‌بر است یا برعکس؟

حذف محصولات‌‌ سلولزی شامل دستمال کاغذی، دستمال توالت، پد بهداشتی، پوشک و... از سبد خانوار بسیار به اقتصاد خانواده کمک می‌کند، همین موارد خود به تنهایی هزینه هنگفتی به خانواده‌ها تحمیل می‌کند، با جایگزین کردن آن با استفاده از پارچه دیگر نگران هم نیستی که تمام شود و هر چه پارچه از الیاف طبیعی‌تر باشد بهتر است، علاوه بر اینکه توصیه پزشکان پوست نیز عدم استفاده از این محصولات است.

خلاقیت را افزایش می‌دهد، چون این نگاه را‌‌‌ داری که به صورت حداقلی از منابع طبیعی استفاده کنی، مثلاً به جای خریدن فلان اسباب‌بازی یاد می‌گیری خودت آن را با وسایل پایدار خلاقانه بسازی.

فارس: بر اقتصاد کشورها و دولت‌ها هم مؤثر است؟

بر اقتصاد پایدار قطعاً تأثیرگذار است، چون قرار نیست هر چقدر که مایل هستیم از منابع طبیعی برداشت، کالا تولید کرده و مصرف کنیم، باید به این فکر کرد پس آیندگان ما چه می‌شوند.

فارس: فکر می‌کنم تولید محصولات پایدار و استفاده مجدد از پسماند با اقتصاد مقاومتی نیز هم‌خوانی دارد؟

این نوع سبک زندگی دقیقاً مطابق با آموزه‌های دینی ما و اقتصاد مقاومتی است. هرچند که ایده اولیه آن متعلق به سال 2000 و یک خانم آمریکایی-فرانسوی است. اصولاً ایده‌های این چنینی از کشورهایی برمی‌خیزد که بسیار مصرف‌گرا هستند.

فارس: دولت، مجلس و رسانه‌ها برای ترویج این نوع سبک زندگی چکار می‌توانند بکنند؟

فقط می‌دانم که سازمان مدیریت پسماند در این رابطه کاری نکرده است و صرفاً تفکیک پسماند را موزش دادندآموزش دادند که حتی این تفکیک هم اشکالات فرآوانی دارد، تفکیک پسماند به‌ تر و خشک خنده‌دار است. در حالی که برخی کشورها 32 تفکیک جداگانه دارند، شاید نشود 32 تفکیک داشت، اما همه کشورها حداقل 4 تفکیک دارند، در کشور باید حداقل 3 جداسازی پسماند داشته باشیم. پسماند تر، خشک و غیرقابل بازیافت (Reject). این سازمان‌ها باید به مردم یاد می‌دادند در حال حاضر که با مسأله شیوع کرونا رو‌به‌رو هستیم، ماسک و دستکش خود را در زباله ریجکتی بیندازند.

فارس: بیشترین زباله از چه مبدأیی تولید می‌شود و چه کسانی بیشترین مصرف‌کننده هستند؟

زباله خانگی بیشتر حاصل تولیدات صنایع غذایی و شوینده‌ها است در حالی که اگر تولیدات این صنایع به سمت بسته‌بندی سبز (قابل بازیافت در طبیعت) و بسته‌بندی کمپوست‌پذیر در طبیعت برود، می‌توان راه‌حلی برای کاهش پسماند خانگی پیدا کرد. درست است که اکثر بسته‌بندی‌ها قابل بازیافت هستند اما چون ایران کشور نفت‌خیزی است، بازیافت برخی پسماندها صرفه اقتصادی ندارد به خصوص بسته‌بندی‌هایی که ضخامت چندانی ندارند، پس بهترین گزینه بسته‌بندی با قابلیت کمپوست است.

فارس: اگر صنایع ما بسته‌بندی برای محصولاتشان به کار ببرند که قابلیت بازیافت و استفاده مجدد داشته باشد و به خود آن صنایع برگردد در دراز مدت هزینه‌ای که برای راه‌اندازی خط تولید چنین بسته‌بندی‌هایی صرف کرده‌اند به خودشان بر می‌گردد، نظرتان در این خصوص چیست؟

بله تا حدود زیادی، مثلاً در کشور ما چون ماسه به عنوان ماده اولیه تولید شیشه ارزان و در دسترس است، شیشه تنها 2 درصد بازیافت می‌شود و بازیافت آن صرفه اقتصادی ندارد. با وجود آنکه با برداشت ماسه از طبیعت آن را تخریب و انرژی صرف کرده‌ایم، چون در کشور منابع طبیعی فرآوان و انرژی ارزان داریم خود را به دردسر بازیافت نمی‌اندازیم. اما فکر نمی‌کنیم که علاوه بر آنکه چه جفایی در حق طبیعت می‌کنیم، منابع پولی کشور را نیز به هدر می‌دهیم. تعریف بدی از ارزان بودن داریم در حالی که داریم گنج‌های بزرگی را از دست می‌دهیم در واقع بسیار گران هزینه عدم بازیافت را می‌پردازیم. شاید ما نه اما آیندگان هزینه گرانی برای محصولاتی که در حال حاظر ما استفاده و تبدیل به زباله می‌کنیم، می‌پردازند.

فارس: یک فرد برای پیوستن به این پویش «پسماند صفر» باید از کجا شروع کند؟ نقطه صفر او از کجا است؟

سبک زندگی پسماند صفر تجربی است و یک نسخه واحد برای همگان وجود ندارد، هر شخصی متناسب با نوع زندگی خود می‌تواند کاهش پسماند داشته باشد. برای تحقق آن در مرحله اول نیاز به آنالیز پسماند خود داریم. اینکه زباله خشک خود را یک ماه نگه داشته و بعد بررسی کنیم ببینیم چه زباله‌ای بیشترین حجم زباله خانگی‌‌مان را تشکیل می‌‌دهند و سعی در کاهش زباله همان محصول را داشته باشیم.

فارس: در منابع مختلف خوانده‌ایم که پارچه جزو پسماند ریجکتی است، پیشنهاد شما برای تولید پارچه قابل برگشت به طبیعت در کشور چیست؟

اگر پارچه دارای الیاف طبیعی همانند پنبه، کتان یا «بامبو» باشد، به طبیعت بر می‌گردد اما پارچه‌هایی که الیاف مصنوعی و پُلی‌استر دارند در ایران کمتر قابل بازیافت هستند و در کشور تنها پلاستیک، فلز و کاغذ بازیافت می‌شود، بر روی بازیافت منسوجات، روغن سوخته و... کمتر کار شده است، شیشه در کشور ما تنها 2 درصد بازیافت می‌شود، چون حمل‌ونقل آن دشوار است، خطر هم دارد و سیلیس هم که در کشور ما ارزان است، بازیافت آن صرفه اقتصادی ندارد. اما ‌ای کاش عده‌ای بر روی بازیافت انواع پسماند در کشور کار کنند. حتی بازیافت پسماند الکتریکی از جمله سی دی، باتری، لامپ، قطعات الکتریکی و... هم در کشور به ندرت و تنها در چند شهر انجام می‌شود اگر روی بازیافت همه این محصولات کار شود علاوه بر درآمدزایی به اقتصاد کشور نیز کمک می‌شود.

فارس: پیشنهاد شما برای برداشتن اولین قدم‌ها برای داشتن سبک زندگی پسماند صفر برای یک فرد تازه کار چیست؟

اینکه افراد این پویش با هم در ارتباط باشند، چون احتیاج داریم از تجربیات کاهش پسماند همدیگر استفاده کنیم. این حفظ ارتباط با افراد داخل و خارج از کشور در این زمینه می‌تواند، کمک کند.

فارس: معتقدم استفاده مجدد از پسماند می‌تواند خلاقیت افراد را بالا ببرد؟ درآمدزایی کنند. نظر شما در این خصوص چیست؟

بله درست است، در بحث پوشاک این اتفاق بسیار می‌تواند رخ بدهد. در دنیا به استفاده مجدد از منسوجات مُد بازطراحی می‌گویند که یک گام قبل از بازیافت است، این می‌تواند به اقتصاد خانواده هم کمک کند. از سومین اصل از اصول چهارگانه پسماند صفر بودن، استفاده مجدد است که تعمیر، بازیابی، بازمصرفی و... را در دل خود می‌گنجاند که این مراحل قبل از بازیافت محسوب می‌شوند و با بازطراحی می‌توانیم تغییر کاربری در البسه داده و یا تنوع بدهیم و مجدد استفاده کنیم. می‌دانید صنعت‌ مُد و فشن به عنوان آلوده‌کننده محیط زیست شناخته می‌شوند، در سبک زندگی پسماند صفر باید مصرف البسه در حد نیاز باشد و مصرف آن کاهش یابد. چون برای تولید هر لباس میزان زیادی آب و انرژی استفاده می‌شود.

فارس: در حوزه بهداشتی به نظر می‌آید پسماند صفر شدن مشکل است، نظر شما چیست؟

اگر مدنظر شما پوشک و پد بهداشتی است، همانطور که می‌دانیم این محصولات به علت پودرهای جاذبی که در آن‌ها به کار گرفته شده است، بسیار حساسیت‌زا و خطرناک هستند، حتی از کارخانجات تولید این پودرها خواسته شده مواد اولیه به کار رفته در آن‌ها را اعلام کنند اما این صنایع خودداری کردند، جالب آنکه این پدهای بهداشتی 500 سال بر روی زمین باقی ماند به شکلی که هنوز اولین پوشک و پد بهداشتی تولید شده بر روی زمین وجود دارد، طبیعت دارای چرخه است و‌ آلودگی آن به خود ما بر می‌گردد. حتی توصیه برخی از پزشکان پوست و زنان این است که از این پوشک‌ها و پدها دوری کنید زیرا برای کودکان و بانوان آسیب‌زا هستند.

فارس: سبک زندگی «بدون پسماند» در کدام کشورها اجرایی می‌شود؟ و تا چه حد موفق بوده است؟

چون با زبان ایتالیایی آشنا هستم، بیشتر مطالعاتم بر روی کشور ایتالیا است، موضوع کاهش پسماند در سال 2011 در این کشور آغاز شد و از سال 2015 به صورت جدی دنبال می‌شود، اما هر چه آن کشور مصرف‌گراتر باشد در این زمینه بیشتر کار کرده است، مانند کشورهای اروپای غربی در زمینه پسماند صفر بیشتر کار کردند و فروشگاه‌های پسماند صفر بیشتری دارند. اصولاً با عقل خود نیز بسنجیم پسماند صفر یک راه عاقلانه است، با تحریم‌هایی که با آن رو‌به‌رو هستیم هزینه‌ای که برای بسته‌بندی پرداخت می‌‌کنیم عاقلانه نیست، حدوداً 30 درصد از هزینه‌ای که برای کالا پرداخت می‌کنیم بابت بسته‌بندی آن است. هزینه افزایش قیمت کالا را می‌پردازیم برای چیزی که قرار است به زباله تبدیل شود. در حالی که این ضایعات یا رایگان جمع‌‌آوری می‌شوند یا به هزینه‌ای اندک از مردم خریدار می‌شوند به معنای دیگر کلی هزینه صرف بسته‌بندی می‌کنیم که تبدیل به زباله می‌شود و علاوه بر آن منابع کشور نیز صرف بازیافت همان زباله می‌شود و این وسط مصرف‌کننده متضرر می‌شود در حالی که زمانی سبک زندگی پسماند صفر را انتخاب می‌کنیم حواسمان به محیط زیست است و آن زمانی که بر حسب نیازمان قصد خرید داشتیم. کیسه پارچه‌ای و ظرف همراهمان است و کلی سود می‌کنی چون از جایی می‌خری که فاقد بسته‌بندی هستند و کاهش هزینه داری.

فارس: در مقاطع مختلف از «فله برندسازی» نام بردید این مفهوم را توضیح می‌دهید؟

تا از فله نام می‌بریم 50 سال قبل در اذهان تداعی می‌شود در حالی که در دنیا برخی تولیدکنندگانی که نگاه سبز داشته و محصولات سلامت و بیولوژیک تولید می‌کنند و دارای دغدغه سلامت مردم و محیط زیست هستند بسته‌بندی را از محصولاتشان حذف کردند و تولیدات خود را به صورت فله به بازار عرضه می‌کنند. در دنیا این شرکت‌ها برندسازی شده و مشخص است که کدام شرکت فلان محصول را تولید می‌کند، محصولاتی که به صورت فله توسط دستگاه‌های سکه‌خور عرضه می‌شود مشخص است، متعلق به کدام شرکت و مواد اولیه آن شامل چه موادی است.

اما متأسفانه در ایران شرکت‌های تولید کننده محصولات سلامت و ارگانیک کم است.

فارس: ایران جزو 10 کشور پرمصرف پلاستیک دنیا است، چه کنیم که در این زمینه شاهد کاهش مصرف پلاستیک باشیم؟

کشور ما چون نفت‌خیز است، تولید پلاستیک در ایران ارزان تمام می‌شود. برای اینکه پلاستیک را از زندگی حذف کنیم در وهله اول باید از کیسه‌های پلاستیکی استفاده نکنیم، سازمان مدیریت پسماند تهران در این زمینه آماری داد، اینکه هر شهروند تهرانی روزانه به طور متوسط و با سرشکن کردن اصناف مختلف بر جمعیت این شهر، 11 کیسه پلاستیکی مصرف می‌کند، این عدد بسیار زیاد است. در همین رابطه نیز پویشی راه افتاد و تا حدی بازتاب نیز داشت و عده‌ای نیز برای حذف این کیسه‌های پلاستیکی همراهی کردند. به نظر من تا جایی می‌توانیم بر روی مشارکت مردمی باید حساب کنیم. از یک جایی به بعد برای فرهنگ‌سازی نیاز به قانون داریم. علاوه بر آموزش نیاز به موانع قانونی نیز وجود دارد. آموزش را باید صداوسیما و آموزش‌وپرورش انجام دهند که در زمینه پسماند متأسفانه آموزشی صورت نمی‌گیرد، اما برخی کشورها برای استفاده‌‌ بی‌حدوحصر از این نایلون‌ها جریمه گذاشته‌اند. حتی در ترکیه نیز شهروندان برای استفاده از این نایلون‌ها باید هزینه بپردازند و جریمه وجود دارد، اما در کشور ما چنین قانونی نداریم، تا چه حد می‌توان فرهنگ‌سازی کرد؟ حتی در کشورهای پولدار و نفت‌خیز هم جریمه‌های این چنینی وجود دارد. در کشور کنیا برای استفاده از این کیسه‌ها زندان وضع کرده‌اند و در بنگلادش جریمه‌های سنگین وجود دارد. اما متأسفانه ملت مصرف‌گرایی شدیم و قناعت را فراموش کردیم. در این سبک زندگی بر قناعت به نفع محیط زیست تأکید دارم،

فارس: اثرات پویش پسماند صفر بر روح و روان و سبک زندگی چیست؟ اینکه می‌گویند غنا و بی‌نیازی و عدم مصرف‌گرایی می‌آورد را تا چه حد تائید می‌کنید؟

چالشی برای علاقمندان این مباحث به راه انداختیم که مرحله به مرحله طی فواصل مشخص سعی کنیم لباس نخریم و لباس تکراری بپوشیم. خودم به آن پایبند بودم و دیدم به چه راحتی گذشت. چندین ماه لباس تکراری پوشیدم و از این فقدان تنوع‌طلبی در خودم متعجب شدم. این اتفاق ناخودآگاه در من افتاد و همان فارغ شدن از دنیاطلبی و زرق و برق‌های آن است که انسان سبک‌بال و از دنیاطلبی آزاد می‌کند.

فارس: پیشنهاد شما برای چند نمونه زباله تولیدی در خانه‌ها چیست؟

بر روی بسته‌بندی‌های کالاها کدهایی از 1 تا 7 وجود دارد. وقتی قصد خرید داریم، بسته‌بندی‌هایی انتخاب کنیم که قابل بازیافت هستند و کدهای بازیافتی آن 1 یا 2 و 5 باشند و کد 6 را در بسته‌بندی مواد غذایی خرید نکنیم. یا بین بسته‌بندی فلز و پلاستیک، فلز را انتخاب کنیم، در مرحله اول از خرید محصولات بسته‌بندی شده اجتناب کنیم و در مرحله دوم بسته‌بندی خرید کنیم که قابلیت بازیافت دارند و محصولی خرید کنیم که قابلیت استفاده مجدد داشته باشد و دیرتر به زباله تبدیل شود. مثل استفاده مجدد از شیشه‌های مربا و از این قبیل و به معنای دیگر آن را بازمصرفی یا بازیابی کنیم. باز مصرفی یعنی استفاده مجدد از محصول و بازیابی به معنای استفاده جایگزین از محصول. اینکه بدانیم کدام بسته‌بندی بازیافت و کدام نمی‌شود از سازمان مدیریت پسماند اطلاعات کسب کرده و اینکه کدام کدها در شهرمان بازیافت می‌شوند و طبق آن خرید کنیم. مثلاً برای انتخاب بین بسته‌بندی مقوا و متالایز، مقوا و بین بسته‌بندی طلق و پلاستیک، بسته‌بندی پلاستیک را انتخاب ‌کنیم. چون پلاستیک بازیافت می‌شود، اما طلق بازیافت نمی‌شود.

فارس: پیشنهاد شما به طور مشخص برای زباله‌های ‌تر، کمپوست کردن و برای زباله خشک تفکیک است؟

به نظر من حل کردن مشکل شیرآبه آسان است و از تجربه کشورهای دیگر در این زمینه استفاده کنیم. اینکه از شهروندان بخواهیم و آموزش دهیم که زباله‌ تر را در خانه خشک و کمپوست کنند. افراد اگر ببیند می‌توانند چه معضلی را از این طریق از سر راه بردارند، حتماً همراهی می‌کنند، شعار من این است که انسان مسؤولیت زباله تولیدی خود را به عهده بگیرد. اگر اعضای هر خانه‌ای مسؤولیت پسماند ‌تر را به شکل خشک کردن و یا با کمپوست کردن به عهده بگیرند به راحتی مشکل پسماند ‌تر حل می‌شود. باید از برخی افراد تأثیرگذار بخواهند شهروندان را به کمپوست کردن تشویق کنند در حالی که در دنیا برخی شهرداری‌ها به شهروندان می‌گویند اگر زباله ‌تر خود را کمپوست کنید، مالیات شما را تا 1 سال حذف می‌کنیم و از این سری طرح‌های تشویقی و یا دستگاه برای کمپوست‌سازی در منازل در اختیار خانواده‌ها قرار داده و شیوه کمپوست‌سازی را به خانواده‌ها آموزش می‌دهند. در حالی که در ایران در این زمینه کار خاصی از هیچ سازمان متولی ندیدم.

به شهروندان بگوییم در خانه‌‌ کمپوست را انجام دهند و با این کار نه تنها به محیط زیست کمک می‌کند و شیرآبه‌ها را هدر ندادیم، بلکه کود نسبتاً مناسبی بدست می‌آید که می‌توانیم با آن گلدان‌ها، باغچه‌های بلوارهای دم منازل هم را با آن تغذیه کنیم، کمپوست راه مناسبی در خانه برای حذف پسماند ‌تر است. در حالی که برای جمع‌‌آوری آن میلیاردها تومان هزینه روی دست کشور می‌گذارد و می‌تواند بیش از 2 هزار متر مکعب که شیرآبه روزانه در کشور تولید می‌شود را کاهش دهد. حتی اگر 30 درصد شهروندان به کمپوست کردن عمل کنند، مسائل زیست محیطی ناشی از شیرآبه و پسماند تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند و علاوه بر آن کمپوست کردن کار شیرین و سرگرم‌کننده‌ای برای کودکان است و علاوه بر آن حس و حال روحی خوبی به انسان دست می‌دهد و اسم خشک کردن پسماند تر را هم «مشق آشتی با پسماند» گذاشته‌ام.

خشک کردن بین 3 الی 6 روز و کمپوست بین 3 الی 6 ماه طول می‌کشد. به علاقمندان این پویش هیچ‌وقت در وهله اول نمی‌گوییم،‌‌ کمپوست کنید، موضوعی که هنوز با آن ارتباط برقرار نکردند و علاوه بر فاصله طولانی 3 الی 6 ماه که برای‌‌ کمپوست نیاز است، همانند موجود زنده نیاز به مراقبت و رسیدگی دارد. در وهله اول باید برای خشک کردن پسماند متمرکز شویم. تا زیرو‌بم آن دستمان بیاید، می‌بینیم تا چه میزان کاهش پسماند داریم، تا چه حد در کاهش اثرات زیست محیطی شیرآبه ناشی از پسماند تر مؤثر بودیم و وقتی دیدیم تا چه میزان توانستیم مؤثر باشیم بعد حاضریم برای‌‌ کمپوست ماه‌ها وقت بگذاریم و هر روز آن را هم بزنیم و رسیدگی کنیم.

فارس: خانم‌های خانه‌دار در رابطه با این پویش چکار کنند؟ آیا تفکیک زباله در مبداء و عدم مصرف‌گرایی راه‌هایی خوبی برای آن است؟

یکی از انتظارات از خانم‌های خانه‌دار کاهش دور ریز مواد غذایی است که نباید از آن غفلت کرد، بعضاً مواجه هستیم با این سؤالات خانم‌های خانه که با غذای اضافی باقی مانده چه کنیم؟ در حالی که ایده پسماند صفر به ما می‌گوید نباید اصلاً غذا اضافه بیاید که بخواهید دور بریزید. اصل اول این پویش، اجتناب از تولید است که بلد باشی غذا را در حد نیاز پخت کنی و حتی شاید نیاز باشد در سبک آشپزی خود تجدیدنظر کنی، مثلاً اینکه قبلاً مواد غذایی را در روغن غوطه‌ور می‌کردی که برای سلامتی انسان و هم برای محیط زیست مخرب است با این سبک زندگی نگاهت تغییر می‌کند و دیگر اینگونه آشپزی نمی‌کنی و علاوه بر آن این مهارت را داشته باشی مواد غذایی اضافه را به یک چیز دیگر تبدیل کنی و داشتن این مهارت در کاهش دور ریزها می‌تواند مؤثر باشد. بحث خشک کردن یکی از تمرین‌هایی که دارد پرهیز از دور ریزها است. چون اگر مواد غذایی اضافه آمد خشک کردن آن کار سختی می‌شود، مثلاً مواد غذایی که بر اثر اهمال‌کاری فاسد شده به این راحتی خشک نمی‌شود و خشک کردن آن دردسر بزرگی است.

پیشنهاد من است در مدت مشخص یک ماهه پسماند‌ تر و خشک خود را جمع‌‌آوری کنیم و بفهمیم چه پسماندی را بیشتر تولید کردیم که به این کار آنالیز پسماند می‌گویند. خشک کردن هم یک راه دیگر است که می‌بینی چه پسماند‌هایی را بیشتر تولید می‌کنی، به شخصه در منزل سطل آشغال ندارم در آشپزخانه یک سینی بزرگی قرار داده‌ام و پسماند ‌تر خود را روی آن خشک می‌کنم و چون در معرض دید است و اگر به فرض مثال با میوه‌ای که کامل استفاده نشده است، مواجه شوم اعضای خانواده با اعتراض من رو‌به‌رو می‌شوند مبنی بر اینکه خشک کردن این میوه سخت است. به این شکل علاوه بر اینکه خود بر پسماند ‌تر تولید شده کنترل دارم دیگر اعضای خانواده نیز حواسشان جمع می‌شود که‌‌ بی‌دلیل مواد غذایی را تبدیل به پسماند‌ تر نکنند و به این شکل اعضای خانواده مسؤولیت‌پذیر می‌شوند که مسؤولیت تولید پسماند ‌تر خود را به عهده دیگری نیندازند، در حالی که اگر به همان شکل سنتی پسماند درون سطل آشغال ریخته شوند از دید ما دور هستند و متوجه نیستیم چه هزینه‌ای روی دست کشور می‌گذاریم و چه معضلی را به طبیعت تحمیل کرده. در حالی که فکر می‌کنیم اثرات زیست محیطی تولید پسماند از ما دور است. اما بدانیم هیچ دوری آنقدر دور نیست و روزی گریبانگیر خودمان می‌شود. نمی‌توانیم بگوییم تولید شیرآبه از پسماندمان به ما ربطی ندارد، اما وقتی پسماند مقابل دیدگانت قرار داشته باشد، حواست است تا جایی امکانش وجود دارد پسماند تولید نکنی.

انتهای پیام/3388/ق

منبع: فارس

کلیدواژه: ایران خانم های خانه دار سبک زندگی سازمان مدیریت پسماند نوع سبک زندگی نفع محیط زیست استفاده مجدد بازیافت می شود خود را به عهده بسته بندی همه این موارد علاوه بر آن زباله تولیدی قابل بازیافت بسته بندی ها کاهش پسماند روی بازیافت استفاده کنی پیشنهاد شما زباله تولید پسماند خود وجود ندارد مواد غذایی زیست محیطی کشور ما شیرآبه ها هزینه ای خشک کردن رو به رو تا چه حد بر روی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۲۸۱۲۹۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کاهش چشم گیر حضور زباله گردها در تهران | مدیرعامل پسماند: ۸۰ درصد فعالیت زباله گردها کم شده است

به گزارش همشهری آنلاین، رضا محمدی درباره نظارت بر تفکیک زباله‌ها در فرآیندهای ثانویه عنوان کرد: روزانه در حدود ۷۵۰۰ تن زباله در شهر تهران تولید می‌شود، که حداقل ۱۵۰۰ تن زباله خشک است؛ که در شرایطی خاص زباله‌های خشک اطراف تهران در فرآیندهای ثانویه تفکیک می‌شود اما بر این مراکز که در اطراف تهران قرار دارند نظارت قانونی صورت نمی‌گیرد و مجوزی هم از سوی سازمان محیط زیست دریافت نکرده‌اند.

به‌گفته مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری تهران، تاکنون بیش از ۱۳۰ خودروی حمل زباله خشک توقیف شده است و بیش از ۸۵ مرکز جمع‌آوری زباله خشک پلمب شده است و این موارد تأثیر مثبتی در کاهش زباله‌گردی در شهر داشته است.

محمدی با اعلام کاهش ۸۰درصدی زباله‌گردی در شهر گفت: آنچه شهروندان در مورد تردد و فعالیت زباله‌گردها در شهر مشاهده می‌کنند همان ۲۰ درصد بقیه است، واقعیت امر این است که روزانه در حدود ۶۰۰ تن زباله خشک تولید می‌شود و همین امر موجب می‌شود زباله‌گردها درهر نقطه از شهر فعالیت کنند.

محمدی با اظهار اینکه تعداد قابل‌توجهی از زباله‌گردها اتباع هم هستند و اکثراً رد مرز شده‌اند، ادامه داد: اگر بتوانیم شهروندان را نسبت به استفاده از طرح نوماند مجاب کنیم، ظرفیت مخازن موجود برای جمع‌آوری زباله‌ها کفایت می‌کند چرا که بیش از ۴۰ درصد زباله‌ها در طول روز به‌صورت پرتکرار و مستمر جمع‌آوری می‌شود.

مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری تهران عنوان کرد: طرح مخازن زباله‌های زیر بازشو در دستور کار و طراحی است اما در زمان حاضر زیرساخت‌های این کار فراهم نیست، بنا داریم پس از اعمال زیرساخت به‌منظور آزمایش در چندین خیابان شهر این طرح را پیاده کنیم.

کد خبر 846687 منبع: تسنیم برچسب‌ها پسماند زباله شهردارى تهران تفکیک زباله