به نقل از «مشرق»

طعم گس کاهش فرزندآوری

تاریخ انتشار: ۷ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۴۲۷۲۵۷

سریع‌ترین کاهش نرخ فرزندآوری به ازای هر زن در تاریخ جهان در ایران اتفاق افتاده است که اتفاقا با واکنش‌های بسیار زیاد کاربران مواجه شد.

به گزارش مشرق، آش کاهش رشد جمعیت در ایران به قدری شور شده که حالا از آن سوی دنیا هم به نرخ رشد جمعیت ایران و مادرشدن دختران ایرانی اشاره می‌کنند. دیروز در هیاهوی اخبار نگران‌کننده کرونا، آقای دکتر کیانوش جهانپور، رییس مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت و درمان توییتی را از خانم ملیندا گیتس بازنشر کرد که در آن بر اساس آمار جهانی به کاهش آمار فرزند به‌ازای هر خانم ایرانی اشاره شده بود؛ آماری که نشان می‌دهد میانگین فرزندآوری هر خانم ایرانی در حال حاضر به ۶/۱ رسیده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این همان زنگ هشدار برای کاهش جمعیت و پیرشدن ایران است.

«خانه کوچک است»، «با زندگی کارمندی قید بچه‌دارشدن را باید زد»، «حقوق‌مان به دخل و خرج خودمان هم نمی‌رسد، حالا یک نفر را هم اضافه کنیم؟»، «بچه دارشدن پول می‌خواهد»؛ همه ما این جملات را از دختران و پسران جوانی که چند سالی است ازدواج کرده‌اند و قصد بچه‌دارشدن ندارند، شنیده‌ایم. در حالی که اگر واقع‌بین باشیم تک‌فرزندی یا نداشتن فرزند از اوایل دهه ۸۰ در بین خانواده‌های ایرانی رواج پیدا کرد و تبدیل به یک فرهنگ شد و بسیاری از زوج‌ها از همان زمان این سبک زندگی را تقلید ‌کردند. اینکه مشکلات اقتصادی در این چند سال اخیر باعث شده است که خانواده‌ها دیگر نتوانند از پس مخارج فرزند برآیند، موضوع درستی است اما متاسفانه خانواده‌های مرفه هم دیگر زیر بار فرزندآوری نمی‌روند؛ البته برخی  زوج‌ها که به بهانه مشکلات اقتصادی ومعیشتی فرزندآوری را نفی می‌کنند، هزینه‌های کلانی را صرف نگهداری سگ و گربه می‌کنند و متاسفانه حیوانات کم‌کم جای فرزند را در این خانواده‌ها پر کرده‌اند.
 
توییت «ملیندا گیتس» درباره کاهش باروری زنان در ایران
کیانوش جهانپور روز گذشته توییت تامل‌برانگیزی را انتشار داد. در این توییت که به نقل از ملیندا گینس بود، نوشت: سریع‌ترین کاهش نرخ فرزندآوری به ازای هر زن در تاریخ جهان در ایران اتفاق افتاده است که اتفاقا با واکنش‌های بسیار زیاد کاربران مواجه شد. چند روز قبل «ملیندا گیتس» با انتشار یک نمودار در توییتر خود در اظهارات تکان‌دهنده‌ای نوشت. او همسر بیل گیتس است که به‌عنوان بنیان‌گذار مایکروسافت شناخته می‌شود؛ گیتس با ارائه چند جدول در صفحه توییتر خود از بالا رفتن کیفیت زندگی در سراسر جهان صحبت کرد، در حالی که تعداد موالید در کشوری مثل ایران کاهش یافته است.
 
علت پیری کجاست؟
این روزها که بحث سالمندی جمعیت ایران و کاهش نرخ فرزندآوری مطرح است، تعدادی از کارشناسان تاکید می‌کنند که مشکلات اقتصادی تنها دلیل کاهش موالید در ایران است. تعداد بسیار زیادی هم این موضوع را به مدرنیته و تقلید از زندگی‌های غربی ربط می‌دهند. در هر حال کشور ما با مشکل جدی کاهش جمعیت روبه‌روست و آنطور که پیش‌بینی می‌شود در ۳۰ سال آینده یکی از کشورهای پیر دنیا خواهیم شد.

به گفته آقای محمدرضا محبوب‌فر، کشور ایران در کاهش موالید و سقوط فرزندآوری به‌ویژه در چند سال اخیر رتبه نخست جهان را به خود اختصاص داده است. این جامعه‌شناس می‌گوید: «جمعیت کشور در حال پیرشدن است و بعد از سال ۱۴۰۰ این روند تشدید هم می‌شود. به هر حال تا ۲۰ سال آینده جمعیت جوانی در کشور وجود ندارد و اگر هم باشد بسیار ناچیز است.»
محبوب‌فر دلیل عدم علاقه خانواده‌ها به فرزند نداشتن را در وهله اول مشکلات اقتصادی بیان می‌کند و می‌گوید: «اولین نکته‌ای که باید به آن توجه کرد وضعیت اقتصادی کشور است. وقتی که خانواده‌ها از حداقل درآمد برخوردار هستند و جوابگوی خط فقر اعلام‌شده نیستند، ترجیح می‌دهند که در این شرایط اقتصادی از تولد فرزند جلوگیری کنند.»
 
خانواده‌ها مسوولیت‌پذیر نیستند
این جامعه‌شناس در بخشی از صحبت‌هایش با «صبح‌نو» عنوان می‌کند: «من معتقد هستم که برخلاف گذشته جوان‌های ایرانی فرزندداشتن را اجبار، نه، بلکه یک انتخاب می‌دانند. بالا رفتن سطح تحصیلات و رغبت بیشتر زنان به اشتغال و استقلال مالی و به تبع آن افزایش سن ازدواج یا حتی کاهش ازدواج در کنار گرایش به سمت فردگرایی در جامعه از عوامل اصلی کاهش نرخ رشد جمعیت ایران محسوب می‌شوند.» محبوب‌فر در بخش دیگری از سخنان خود به کاهش آمار ازدواج و افزایش طلاق در کشور اشاره کرده و می‌گوید: «در کشور طی چند سال اخیر آمار ازدواج کاهش داشته است و همزمان با رشد طلاق مواجه بودیم. عدم مسوولیت‌پذیری والدین نسبت به خودشان و یکدیگر روز به روز بیشتر می‌شود و طبیعی است که فرزندآوری هم کاهش داشته باشد؛ به نوعی ما شاهد فردگرایی هستیم. »

او با بیان اینکه تبلیغات منفی آنقدر زیاد بوده است که در حال حاضر توصیه‌های جامعه‌شناسان تاثیری نخواهد داشت، ادامه می‌دهد: «در این شرایط که من از آن با عنوان مدرنیته و دوری از فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی نام می‌برم، تشویق‌ها و کلیه اظهار نظرها درباره رشد موالید و فرزندآوری در بین جوان‌ها بی‌ثمر است.» این جامعه‌شناس تنها راه برون‌رفت از این شرایط را بازسازی ساختارهای سیاسی و اقتصادی عنوان می‌کند و می‌گوید: «اگر بنا باشد فرهنگ یک جامعه را اصلاح کنید، نخست باید ساختارهای سیاسی و اقتصادی را اصلاح کرده و این موضوع تنها راهکار حل این مشکل است.» محبوب‌فر راهکاری ارائه می‌دهد: «باید جمعیت نخبه ایرانی را چه از لحاظ اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، شناسایی کنیم و با تشویق‌ها و تبلیغات مثبت بین آنها برای افزایش فرزندآوری هوشمند در بین جمعیت نخبه اقدام کنیم.»
 
کاهش آمار تولد از شهریور ۹۹
بسیاری از کشورهای جهان در سال‌های اخیر با مقوله‌هایی همچون پیری جمعیت و کمبود نیروی انسانی تازه‌نفس و جوان روبه‌رو هستند اما این احتمال وجود دارد که کرونا بر زاد و ولد در کشورهای جهان تاثیر منفی مضاعفی بگذارد. بحث کاهش زاد و ولد در ایام کرونا مخصوص کشورهای توسعه‌یافته نیست بلکه احتمال دارد همه دنیا را درگیر و جهان را در برهه‌ای از زمان با مشکل جمعیتی و تغییر هرم سنی مواجه کند. معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان با اشاره به احتمال وجود شوک جمعیتی به کشور گفت: «شیوع کرونا خللی برای گروهی از جمعیت ایران ایجاد می‌کند که تا ۵۰ سال با آن دست به گریبان خواهیم بود.»

آقای محمدمهدی تندگویان تاکید کرد: «در ۶ ماهه نخست امسال فرزندانی متولد می‌شوند که قبل از کرونا شکل گرفته‌اند و در این شرایط سخت متولد می‌شوند؛ بنابراین در ۶ ماهه نخست سال کاهش زیادی در موالید رقم نمی‌خورد. این نگرانی مربوط به پس از شهریور است که قطعا آمار تولد به‌صورت چشمگیری کاهش می‌یابد.» او افزود: اگر در این برهه زمانی چاره‌ای برای آن اندیشیده نشود، شاید آمار تولدها به یک‌سوم نیز در مقاطعی کاهش یابد. این امر مقوله‌ای به مراتب خطرناک‌تر از کاهش شیب افزایش یا کاهش جمعیت است زیرا کشور را با یک شوک جمعیتی مواجه می‌کند.

*صبح نو

منبع: مشرق

کلیدواژه: کرونا اعتراضات آمریکا سهام عدالت مجلس یازدهم تاریخ انقلاب انقلاب اسلامی ایران جمعیت فرزند مشکلات اقتصادی جمعیت ایران خانواده ها محبوب فر کاهش نرخ چند سال

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۴۲۷۲۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۱۵ کشور آسیایی که سریعترین روند کاهش جمعیت را دارند

در حالی که آسیا به عنوان یکی از پرجمعیت‌ترین مناطق جهان شناخته می‌شود، برخی از کشورهای این قاره با چالش کاهش جمعیت روبرو هستند. با وجود تلاش‌های دولت‌ها برای تشویق رشد جمعیت، عواملی همچون شهرنشینی، هزینه‌های بالای زندگی و تغییر سبک زندگی، باعث کاهش نرخ باروری در بسیاری از این کشورها شده است. این روند نگران‌کننده می‌تواند تأثیرات عمیق‌تری بر اقتصاد و نظام‌های رفاه اجتماعی این مناطق داشته باشد.

به گزارش روزیاتو، از میان کشورهای آسیایی که با این چالش دست و پنجه نرم می‌کنند، چین، ژاپن و کره جنوبی در صدر قرار دارند. چین که یکی از سریع‌ترین اقتصادهای در حال رشد در آسیا است، در سال ۲۰۲۲ برای اولین بار در ۶۰ سال گذشته با کاهش جمعیت روبرو شد.

ژاپن نیز رکورد کاهش ۸۳۷,۰۰۰ نفری جمعیت را در سال ۲۰۲۳ به ثبت رساند که معادل از دست دادن ۱۰۰ نفر در هر ساعت است. انتظار می‌رود جمعیت کره جنوبی نیز از ۵۲ میلیون نفر در حال به ۲۴ میلیون نفر در سال ۲۱۰۰ کاهش یابد. این روندهای نگران‌کننده، ضرورت اقدامات فوری برای حمایت از خانواده‌ها و افزایش نرخ باروری را در این کشورها برجسته می‌سازد.

۱۵ کشور آسیا که سریعترین روند کاهش جمعیت را دارند: ۱۵. اندونزی

رشد جمعیت = ۰.۶۴ درصد

اندونزی با جمعیت ۲۷۵ میلیون نفری، میانگین رشد سالانه جمعیت ۱.۱ درصدی دارد. آخرین نرخ رشد جمعیت ثبت شده در این کشور ۰.۶۴ درصد در سال ۲۰۲۲ بود که نشان دهنده کاهش رشد جمعیت است.

۱۴. بحرین

رشد جمعیت = ۰.۶۱ درصد

بحرین کاهش قابل توجهی در نرخ رشد جمعیت داشته است. نرخ رشد جمعیت این کشور از نزدیک به ۳.۵ درصد در سال ۲۰۱۶ به ۰.۶۱ درصد در سال ۲۰۲۲ کاهش یافته است.

۱۳. قبرس

رشد جمعیت = ۰.۵۹ درصد

قبرس با ۱.۲۵ میلیون نفر جمعیت، سومین جزیره پرجمعیت دریای مدیترانه است. قبرس میانگین رشد سالانه جمعیت ۱.۳ درصد را حفظ کرده است. در سال ۲۰۲۲، نرخ رشد ۰.۶ درصد ثبت شد. پیش‌بینی‌های سازمان ملل نشان می‌دهد که این نرخ رشد تا سال ۲۰۵۰ به ۰.۲۰ درصد کاهش یابد.

۱۲. کویت

رشد جمعیت = ۰.۴۴ درصد

کویت با جمعیتی بالغ بر ۴.۳ میلیون نفر و متوسط نرخ رشد سالانه ۳.۶ درصد، کاهش رشد جمعیت را در سال های اخیر تجربه کرده است. با این حال، نسبت به نرخ رشد جمعیت قبلی که ۲.۵- درصد در سال ۲۰۲۱ بود، بهبود یافته است.

۱۱. کره شمالی

رشد جمعیت = ۰.۳۷ درصد

جمهوری دموکراتیک خلق کره یا کره شمالی میانگین رشد سالانه ۰.۵ درصدی را حفظ کرده است. نرخ رشد جمعیت فعلی، اندکی کمتر از میانگین ۰.۳۷ درصد است. بر اساس پیش‌بینی‌های سازمان ملل، انتظار می‌رود جمعیت این کشور در سال‌های آینده کاهش یابد و تا سال ۲۰۵۰ به ۰.۲۸- درصد شده و جمعیت این کشور در آن زمان به ۲۵.۸ میلیون برسد.

۱۰. سریلانکا

رشد جمعیت = ۰.۲۷ درصد

سریلانکا از سال ۲۰۱۱ کاهش جمعیت ثابتی را تجربه کرده است. متوسط نرخ رشد سالانه جمعیت این کشور ۰.۸ درصد است. رشد جمعیت فعلی روند نزولی دارد و پیش بینی می شود تا سال ۲۰۵۰ به ۲۱.۸ میلیون نفر برسد.

۹. قطر

رشد جمعیت = ۰.۲۶ درصد

قطر حدود ۰.۰۳ درصد از جمعیت جهان را تشکیل می دهد. متوسط نرخ رشد سالانه در قطر ۶.۵ درصد است که رشد آن در سال ۲۰۰۷ به ۲۱ درصد رسیده است. پیش‌بینی می‌شود رشد جمعیت قطر در سال ۲۰۵۰ منفی شود.

۸. تایلند

رشد جمعیت = ۰.۱۳ درصد

جمعیت فعلی تایلند ۷۱ میلیون نفر است، با نرخ رشد ۰.۱۳ درصد در سال ۲۰۲۲. تایلند از سال ۱۹۶۵ کاهش ثابتی در رشد جمعیت داشته است و انتظار می رود در دهه های آینده کاهش بیشتری پیدا کند و در سال ۲۰۵۰ به ۰.۵۱- درصد برسد. متوسط رشد سالانه جمعیت این کشور بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۲ تنها ۰.۶ درصد بوده است.

۷. گرجستان

رشد جمعیت = ۰.۱۰ درصد

میانگین نرخ رشد سالانه جمعیت گرجستان ۰.۴- درصد بوده و جمعیت آن ۳.۷ میلیون نفر است. پیش‌بینی می‌شود که نرخ رشد سالانه جمعیت این کشور تا سال ۲۰۵۰ به ۰.۴۳- درصد کاهش یابد و جمعیت آن به ۳.۴ میلیون نفر برسد.

۶. آذربایجان

رشد جمعیت = ۰.۰۴ درصد

آذربایجان با ۱۰.۱ میلیون نفر جمعیت، میانگین رشد سالانه جمعیت ۱.۱ درصدی دارد. نرخ رشد جمعیت این کشور در سال ۲۰۲۲، ۰.۰۴ درصد بود و انتظار می رود تا سال ۲۰۵۰ به ۰.۲۰- درصد کاهش یابد.

۵. چین

رشد جمعیت =۰.۰۱- درصد

چین، دومین کشور پرجمعیت جهان، جمعیتی تقریباً برابر با هند دارد. با این حال، پس از اجرای سیاست های کنترل جمعیت توسط دولت چین، از سال ۱۹۶۵ کاهش مداومی را تجربه کرده است. انتظار می رود رشد جمعیت این کشور تا سال ۲۰۵۰ به ۰.۵۲- درصد کاهش یابد.

۴. کره جنوبی

رشد جمعیت = ۰.۲۳- درصد

کره جنوبی در طول سال ها شاهد کاهش مداوم رشد جمعیت بوده که دلیل اصلی آن شهرنشینی است. جمعیت این کشور در حال حاضر نزدیک به ۵۱.۷ میلیون نفر است که پیش بینی می شود تا سال ۲۰۵۰ به ۴۵.۷ میلیون نفر کاهش یابد. طبق گزارش سازمان ملل، انتظار می رود نرخ رشد جمعیت این کشور در سال ۲۰۵۰ به ۰.۸۴- درصد برسد.

۳. ارمنستان

رشد جمعیت = ۰.۳۸- درصد

نرخ رشد جمعیت ارمنستان ۰.۳۸- درصد است. جمعیت این کشور که در حال حاضر ۲.۷ میلیون نفر است، بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ کاهش ۱۰,۰۰۰ نفری را تجربه کرده است. عوامل مختلفی در کاهش جمعیت ارمنستان نقش دارند، اما دلایل اصلی بی‌ثباتی اقتصادی، مهاجرت و نرخ پایین باروری است.

۲. ژاپن

رشد جمعیت = ۰.۴۴- درصد

ژاپن در میان ۲۰ کشور اول جهان است که سریع‌ترین کاهش را تجربه می‌کند و از نظر کاهش جمعیت در رتبه دوم آسیا قرار دارد. ژاپن با متوسط نرخ رشد سالانه ۰.۱- درصد شاهد کاهش مداوم نرخ رشد جمعیت خود در طول سال ها بوده است.

۱. لبنان

رشد جمعیت = ۱.۸۶- درصد

لبنان بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ کاهش قابل توجهی به میزان ۱.۸۶- درصد از جمعیت خود را تجربه کرد. عوامل متعددی در این کاهش نقش دارند، از جمله مهاجرت و بی ثباتی مالی. لبنان در سال ۲۰۱۹ با نرخ ۲.۸۴- درصد، شاهد بیشترین کاهش جمعیت بود.

کانال عصر ایران در تلگرام