به نقل از «ایرنا»

موزه‌ای با خاطرات اُتول‌های قدیمی و بوی امشی

تاریخ انتشار: ۷ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۴۳۶۲۱۶

 تقاطع خیابان انقلاب اسلامی و سعدی شمالی، نبش کوچه فیات مکانی است که می توان چشم ها را بست و به ۸۰ سال پیش رفت. در سال های دور اتومبیل‌های شخصی و درباری به اینجا می آمدند تا بنزین بزنند و بروند البته این جایگاه سوخت محدود به ماشین‌های کوچک نبود ماشین‌های سنگین نیز می آمدند تا گازوئیل بزنند تا بتوانند محموله‌شان را از تهران بیرون ببرند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

می شود تصور کرد که آن روزها صفی برای زدن بنزین وجود نداشت و هرخودرویی وارد این جایگاه سوخت می شد بنزینش را بدون صف می زد و خارج می شد. در این جایگاه سوخت می شد روغن موتور ماشین را عوض کرد و حتی برای نابودی سوسک و دیگر جانورهای موذی امشی خرید. بله در جایگاه سوخت ۸۰ سال پیش حشره کش و نفت سفید در جایگاه می فروختند.

 دروازه شمیران، روزگاری دروازه خروج از تهران به سمت حومه شمالی و منطقه شمیرانات در این شهر بود. اتومبیل تازه به کوچه خیابان های تهران راه باز کرده بود و تعداد محدودی توان خرید آن را داشتند ولی هرکسی اتول داشت برای ورود و خروج از تهران و یا رفتن به شمیران به کوچه فیات می آمد تا بنزین بزند. جایگاه پمپ بنزین دروازه دولت نیز بین سال های ۱۳۱۷ تا ۱۳۲۳ از سوی شرکت نفت انگلیس و ایران در این محل ساخته شد.  پمپ بنزین دروازه دولت، تنها پمپ بنزین قدیمی از نسل اول پمپ بنزین هاست که در تهران ساخته شده که تا سال ۱۳۷۲ فعال بوده اما به دلیل عملیات خط مترو و لزوم تخلیه مخازن آن تعطیل شده است. اما چندی است مسئولان شرکت نفت با احداث موزه ای اقدام به حفظ این اثر تاریخی و موزه ای کردند.

تعدادی خودروی قدیمی نیز در محوطه به نمایش گذاشته اند، از جمله یک دستگاه فولکس قورباغه ای که تفاوت آن با دیگر خودروها در محلِ قرار گرفتن باک آن است، به این معنی که موتور فولکس در عقب خودرو قرار دارد و باک بنزین آن زیر کاپوت جلوی ماشین است. دومین خودروی به نمایش درآمده، یک دستگاه بنز ۱۹۰ است که تاکسی های قدیم تهران به دو رنگ سفید و مشکی از این مدل بودند. بنز ۱۹۰ هم از معدود خودروهایی است که در تهران قدیم هم بنزینی و هم گازوییلی بوده و به سبب گازوییلی بودن، به عنوان تاکسی از آن استفاده می شده است.

یک خودرو پژو سفید رنگ که در کنار یکی از پمپ های بنزین قرار دارد، متعلق به محمدجواد تندگویان، نخستین وزیر نفت بعد از انقلاب اسلامی است. و بالاخره وسیله دیگر یک موتورسیکلت است که به طور معمول در پمپ بنزین ها بنزین می زده است.

مخزن و تانکر سوخت لیلاند در ضلع جنوب غربی موزه از موارد دیگر به نمایش درآمده در موزه پمپ بنزین دروازه دولت است. این تانکر شاید از نمونه های خیلی قدیمی تانکرهای سوخت رسانی باشد که در موزه مستقر شده است. در کنار این نفتکش، مخزن های سه گانه ای که نفت سفید، بنزین و گازوییل در آنها پر می شده، از بخش های دیگر نمایشی موزه است. بخش دیگر فضای باز، نمایش چگونگی سوخت رسانی از مخزن به خودرو در جایگاه است که با نشان دادن مسیر حرکت بنزین، گازوییل و نفت سفید در ویترین های کفی جایگاه نمایش داده می شود. بازدید کنندگان به کمک این ویترین می توانند رفت و برگشت لوله ها را به مخزن برای تغذیه دیسپنسرها مشاهده کنند. اما یک نکته جالب دیگر در مورد موزه پمپ بنزین دروازه دولت وجود شعبه یا فروشندگی نفت در ضلع شمال غربی محوطه است. امری که در جایگاه های سوخت قدیمی مسبوق به سابقه بوده و در پمپ بنزین های امروزی اثری از آن دیده نمی شود. در واقع مردم به این شعبه مراجعه و نفت سفید دریافت می کردند.

اما حکایت فضای بسته موزه، داستان دیگری است. این بخش از سه اتاق تشکیل شده که اتاق اول معرف خود جایگاه دروازه دولت است. در این اتاق اهمیت مکانی و جغرافیایی پمپ بنزین دروازه دولت، نشان داده شده همچنین روند تبدیل این جایگاه به موزه در این اتاق به نمایش درآمده است. این موقعیت از طریق یک تابلوی مفهومی نقاشی و نقشه هایی که از قدیمی ترین نقشه ها، از مقاطع مختلف، به دست آمده، همه در آن اتاق عرضه شده است. علاوه بر اینها یک ماکت در این اتاق کار انتقال و جابه جایی فراورده های نفتی را از تانکر به مخزن و از مخزن ها به دیسپنسرها و از دیسپنسرها به خودرو نشان می دهد.

در این بخش اطلاعات تاریخی دیگر به نمایش گذاشته شده است، مثل سندی که نشان می دهد مردم در جریان ملی شدن صنعت نفت، تابلوی شرکت نفت انگلیس و ایران را در این جایگاه پایین می کشند و تابلوی شرکت ملی نفت ایران را بالا می برند. اتاق سوم، اتاق تشریح پمپ های بنزین و دستگاه های مرتبط با آن است. در اینجا یک پمپ باز شده و تشریح می شود. بازدید کننده می تواند ببیند که داخل آن چیست و چگونه کار می کند. همین طور این نمونه نشان می دهد که چه تحولاتی در پمپ های بنزین اتفاق افتاده و پیوند میان این دستگاه ها در خط نمایشی نشان داده می شود. اینکه فراورده چگونه از مخزن مکش و به باک خودرو منتقل می شود، موضوع دیگری است که در این اتاق به نمایش درمی آید.

 پمپ‌بنزین دروازه دولت (جایگاه شماره۶) سومین جایگاه عرضه سوخت تهران و از معدود جایگاه‌های بجا مانده از نسل پمپ‌بنزین‌های نخستین است که سال ۱۳۱۰ ساخته و مردادماه سال ۹۶ در فهرست آثار ملی ثبت شد.  

اکبر نعمت الهی مدیر موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت با اشاره به تخریب ۸ پمپ بنزین از ۱۰ جایگاه قدیمی در تهران گفت: هم اکنون تنها ۲ مرکز باقی مانده که یکی درخیابان امیریه -گمرگ و دیگری همین دروازه دولت است که به یک شکل و از سوی شرکت انگلیسی و ایرانی طراحی و ساخته شده بود. جایگاه سوخت امیریه به بخش خصوصی واگذار شده و هم اکنون نیز کاربری جایگاه سوخت را دارد.

وی در ادامه با بیان این که این محوطه در سال ۹۷ از شهرداری تهران بود در اختیار شرکت نفت قرار گرفت، گفت: هواکش مترو که غیر ضروری بود برداشته و تصمیم بر احداث موزه‌ موضوعی گرفته شد.

وی با بیان اینکه تاکنون حدود ۲۵ موزه صنعت نفت در اقصی‌نقاط کشور تعریف و طراحی شده است، افزود: برای هر موزه نفتی در هر نقطه از کشور متناسب با شرایط منطقه و توانایی صنعت نفت در آن منطقه، موضوعی تعریف شده است که این موزه‌ها با موضوعات مرتبط با آن منطقه به بهره‌برداری می‌رسند، به عنوان نمونه در مسجدسلیمان به عنوان خاستگاه اکتشاف نفت در خاورمیانه، موزه «اکتشاف، حفاری و تولید نفت» تعریف شده و در آبادان به موضوع پالایش فرآورده‌های نفتی و آموزش پرداخته‌ایم.

نعمت‌الهی وزارت نفت را در زمینه ایجاد موزه‌های صنعتی در کشور پیشرو دانست و گفت: نخستین موزه صنعتی کشور در آبادان و با تلاش وزارت نفت به بهره‌برداری رسید و امیدوارم سایر سازمان‌ها و مجموعه‌های صنعتی نیز به این موضوع توجه کنند.

مدیر موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت از مذاکره با شهرداری تهران به منظور ایجاد موزه بزرگ صنعت نفت در پارک پردیسان خبر داد و گفت: امیدواریم با همکاری و موافقت شهرداری تهران، کلنگ احداث موزه بزرگ صنعت نفت پایتخت با موضوع علوم و تکنولوژی‌های بکار گرفته شده در نفت تا پایان امسال به زمین زده شده و کار طراحی آن آغاز شود.

 نعمت‌الهی همچنین از مذاکره دو وزارتخانه نفت و امور خارجه برای ایجاد موزه اسناد تاریخی نفت در ساختمان شماره ۳ وزارت امور خارجه در میدان مشق تهران خبر داد و گفت: این ساختمان در گذشته توسط انگلیسی‌ها ساخته شده و متعلق به شرکت نفت انگلیس و ایران بوده که تمامی اتفاقات و رویدادهای مربوط به ملی شدن صنعت نفت را در خود دارد. این بنا در دوره‌های بعدی در اختیار وزارت امور خارجه قرار گرفته است.

وی ابراز امیدواری کرد با توافق‌نامه‌ای که میان وزارت نفت و وزارت امور خارجه به امضا رسیده است، این بنا مجددا در اختیار وزارت نفت قرار بگیرد و موزه بزرگ اسناد صنعت نفت در آن ایجاد شود.

نعمت‌الهی گفت: تا کنون بالغ بر ۲۵ میلیون سند تاریخی مربوط به شکل‌گیری صنعت نفت گردآوری شده که پیش‌بینی می‌شود این رقم تا ۵۰ میلیون افزایش یابد که می‌تواند در این موزه در معرض دید عموم قرار گرفته و مرکزی برای مطالعات و پژوهش محققین کشور باشد.

برچسب‌ها وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی نفت موزه

منبع: ایرنا

کلیدواژه: وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی نفت موزه وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی نفت موزه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۴۳۶۲۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

احیای ساختمان قدیمی شهرداری تهران تا شهریور امسال | تغییرات جدید در ورودی بازار بزرگ تهران

به گزارش همشهری آنلاین، مسعود حق‌لطفی در جریان بازدید اصحاب رسانه از ۳ پروژه منطقه ۱۲ (امامزاده یحیی، سبزه میدان و ساختمان بلدیه)، توضیح داد: سازمان عمرانی مناطق به عنوان بازوی اجرایی پروژه های شهرداری تهران برای عملیاتی کردن پروژه هایی که رویکرد ابنیه دارد، فعالیت می‌کند.

او افزود: درحال حاضر، تکمیل ساختمان بلدیه، پردیس شماره ۱ و ۴، ساختمان شهرداری منطقه ۶، ایجاد سازمان میادین و میوه و تره‌بار، ایجاد یاورشهرها، احداث پارکینگ های طبقاتی و … توسط سازمان عمرانی مناطق دنبال می‌شود.

مدیرعامل سازمان عمرانی مناطق شهرداری تهران درباره آخرین وضعیت ساختمان بلدیه توضیح داد: این ساختمان بین سال‌های ۱۳۰۳ تا ۱۳۰۵ ساخته شده و کارهای شهرداری و دارایی را انجام می‌داد و بعد از آن تخریب شد و تا سال‌ها نقش پارکینگ اتوبوس‌ها را ایفا می‌کرد، از سال ۹۶ اجرای بازافرینی این پروژه شروع شد و درحال حاضر ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد، امیدواریم در سال ۱۴۰۳ قبل از روز تهران یعنی تا شهریور ماه این پروژه را به بهره برداری برسانیم.

کاربری ساختمان بلدیه چیست؟

او افزود: ساختمان بلدیه یک مجموعه با نمای قدیمی و با طراحی به روز بوده و به عنوان یک مجموعه فرهنگی فعالیت خواهد کرد که جزو پروژه های شاخص شهرداری است.

حق‌لطفی درباره بهره بردار ساختمان بلدیه، گفت: بخشی از این ساختمان برای اسکان روابط عمومی شهرداری پیش بینی شده است و بهره برداری از سایر بخش‌های فرهنگی آن با مجموعه روابط عمومی شهرداری خواهد بود.

او درباره کمبود پارکینگ در پروژه چند منظوره فرهنگی ورزشی در امامزاده یحیی، تصریح کرد: سازمان عمرانی در این زمینه مجری است، در طرح جامع و تفصیلی شهر تهران و منطقه ۱۲، این مجموعه چند منظوره، به عنوان یک ورزشگاه محلی تعریف شده و دیگر نیازی به تامین پارکینگ با ظرفیت بالا نیست، چراکه برای اهالی محل است.

مدیرعامل سازمان عمرانی مناطق شهرداری تهران ادامه داد: برای ساختمان بلدیه رقم ۳۵۰ میلیارد تومان اعتبار پیش بینی شده تا این پروژه تکمیل شود.

حق‌لطفی گفت: امسال در سازمان عمرانی مناطق چند پروژه در دست افتتاح داریم، علاوه بر ساختمان بلدیه، پارکینگ مینابی نیز در انتهای فصل بهار به بهره برداری خواهد رسید.

تغییرات جدید در سبز میدان تهران

همچنین سامان صفری، مدیر پروژه سبزه‌میدان بازار بزرگ تهران با بیان این‌که این پروژه حدودا ۲۷۰۰ متر است که ۲۰۰۰ متر آن سکو و ۷۰۰ متر پیاده‌رو است، گفت: البته طرح اولیه سبزه‌میدان متفاوت بود و با توجه به توصیه و ایرادات سازمان میراث فرهنگی این طرح تغییر کرد.

او با بیان این‌که شهرداری تهران اقدامات زیربنایی برای بهسازی سبزه‌میدان انجام داده است، ادامه داد: در زیر سبزه میدان پاساژ طلا قرار دارد که شهرداری تهران نسبت به مقاوم سازی سقف پاساژ و رفع نشتی‌ها اقدام کرده است.

صفری با بیان این‌که در نظر داریم «سردر» ورودی جنوبی بازار طلا که در سبزه‌میدان قرار دارد، بهسازی کنیم، اظهار کرد: دسترسی جنوبی به بازار طلا از بین نمی‌رود؛ بلکه فقط ساختمانی که بر روی این ورودی وجود دارد، تغییر شکل خواهد داد تا سردر میراثی بازار از دور قابل رویت باشد.

مدیر پروژه سبزه‌میدان با بیان این‌که با حذف دیواره‌های ورودی بازار طلا سردر میراثی بازار به وضوح قابل دیدن است، تصریح کرد: قرار است تا سیستم تهویه بازار طلا که بر روی میدان سبزه‌میدان است اصلاح و کاور شود که به نظر می‌رسد تا چهارماه آینده این پروژه ۴۰ میلیارد تومانی وارد مدار بهره‌برداری شود.

او با اشاره به ایرادات سازمان میراث فرهنگی اظهار کرد: به دلیل نظرات سازمان میراث فرهنگی جنس کف‌پوش سبزه‌ میدان تغییر کرد و با این‌که هزینه‌ها را افزایش داد؛ اما بالاخره توانستیم نظر مثبت میراث را جلب کنیم.

کد خبر 846921 منبع: همشهری آنلاین برچسب‌ها طرح‌های عمرانی شهردارى تهران