هیجان اخیر فروشندههای آپارتمان چگونه شکل گرفت؟
تاریخ انتشار: ۱۱ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۴۸۰۷۲۶
تورم بیسابقه توام با رکود در بازار مسکن خرداد (رشد ماهانه قیمت)، علاوهبر دو عامل قدیمی، یک علت جدید هم داشت. دستهای از فروشندهها طی هفتههای اخیر بازدهی کوتاهمدت بورس را ملاک عمل تعیین «قیمت پیشنهادی» قرار دادهاند که البته اگر چه این رفتار مورد پذیرش بخشی از خریداران سرمایهای قرار گرفت، اما مانع رشد معاملات مسکن شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
دنیای اقتصاد نوشت: بخشی از تورم ماهانه بیسابقه در معاملات مسکن خردادماه، با یک «هیجان تازه» در سمت عرضه (فروشندهها) شارژ شد که برخلاف دو مولد دیگر تورم ملکی، ریشه این هیجان -عامل جدید- عمدتا «سوءبرداشت» فعالان ملکی از فعل و انفعالات بازار کوتاهمدت پیشتاز بوده است.
گزارشی درباره وضعیت فعلی حاکم بر بازار معاملات مسکن شهر تهران حاکی است: نرخ رشد ماهانه ۷/ ۱۱ درصدی میانگین قیمت واحدهای مسکونی در پایان بهار امسال، در طول حداقل سه دهه اخیر در پایتخت بیسابقه بوده است. سال ۹۷ که روند رشد قیمت مسکن در تهران بعد از افزایش خفیف پایان سال ۹۶، تند شد میانگین تورم ماهانه آپارتمانها به حدود ۵/ ۵ درصد رسید و در سال ۹۸ نیز به رغم تداوم جهش و صعود شدید قیمت مسکن، اما میانگین تورم ماهانه ملکی زیر ۴ درصد ماند. از طرفی، بیشترین رشد ماهانه قیمت آپارتمانهای فروخته شده در پایتخت طی این مدت، ۴/ ۱۱ درصد و برای اردیبهشت ۹۸ بوده است.
با این حال ماه گذشته در شرایطی که بخش زیادی از تقاضای مصرفی- خانهاولیها و متقاضیان تبدیل بهتر واحد مسکونی- در مقایسه با سال قبل، از بازار خارج شده بودند و حتی اشتهای سفتهبازی ملکی به مراتب فروکش کرده بود، رکورد تاریخی بیشترین جهش ماهانه قیمت مسکن به ثبت میرسد.
تحقیقات میدانی «دنیای اقتصاد» درباره رفتار فروشندهها در ماه گذشته نشان میدهد: طی هفتههای اخیر دستهای از عوامل فروش آپارتمان برای تعیین «قیمت پیشنهادی» مدنظر خود، بازدهی کوتاهمدت بازار سرمایه و میزان رشد شاخص در این بازار را ملاک عمل قرار دادهاند، بهطوریکه، ارقام نجومی سود بورسبازها در کوتاهمدت، هماکنون به «خطکش» این گروه از ملاکان تبدیل شده است.
عمده افرادی که برای فروش آپارتمان خود، مبنای تعیین «قیمت پیشنهادی» را بازدهی بورس در نظر گرفتهاند سرمایهگذاران سالهای ۹۷ و ۹۸ بازار مسکن هستند که بخشی از این گروه را سفتهبازها (معاملهگران کوتاهمدت بازار مسکن که با هدف سودگیری روی امواج روزانه و ماهانه تورم ملکی، اقدام به خرید و فروش سریع میکنند) و بخش دیگر را خریداران سرمایهای تشکیل دادهاند.
نگاه این گروه از فروشندههای مسکن به شاخص بازار سرمایه (در یک مقطع) برای افزایش «قیمت پیشنهادی» در فایلهای در نوبت فروش در بنگاهها اگر چه تا حدودی روی حجم معاملات آپارتمان در پایتخت تاثیر کاهشی گذاشت (افت ۴ درصدی معاملات در خرداد نسبت به اردیبهشت)، اما برآیند این نگاه باعث افزایش ۲ میلیون تومانی قیمت آپارتمان در هر مترمربع و رسیدن سطح میانگین قیمتها به مترمربعی ۱۹ میلیون تومان شد.
در شرایط فعلی، «التهاب قیمتها در بازارهای اصلی همچون ارز، سکه و سهام» از یکسو و «کسری عرضه فایل فروش آپارتمان ناشی از رکود ساختمانی پنج سال اخیر» از سوی دیگر، دو نیروی مولد تورم مسکن در پایتخت و دیگر شهرها هستند که باعث شده در بازار معاملات ملک به رغم رکود، سطح قیمتها مدام افزایش پیدا کند. در این میان، «هیجان بورسی گروهی از فروشندههای مسکن» بهعنوان عامل سوم تورمساز در این بازار خودنمایی میکند.
بررسیها، اما نشان میدهد: هیجان تازه شکل گرفته در بازار مسکن- ملاک عمل قراردادن بازدهی مقطعی بورس برای میزان افزایش قیمت مسکن و تعیین «قیمت پیشنهادی» براین اساس- از یک سوءبرداشت تغذیه میشود. بهطوریکه تصور آن است که در کوتاهمدت میزان رشد قیمت مسکن باید با رشد شاخص در بازار سرمایه برابر شود. در قالب این تصور- انتظار برابری تورم مسکن با بازدهی بورس- مراجعه دوباره برخی فروشندهها به واسطههای ملکی برای تغییر صعودی قیمت پیشنهادی در فایلها شکل گرفته است.
با این حال رابطه ۲۸ ساله مسکن و بورس (تغییرات بلندمدت) با معیار «میزان افزایش قیمت و بازدهی» اثبات میکند: در هیچ یک از دورههای گذشته که این دو بازار با رونق معاملات، جهش قیمت یا صعود بازدهی همراه شدند، میزان رشد قیمت مسکن در تهران با رشد شاخص بورس در آن مقطع برابر نبوده و همواره نرخ بازدهی بازار سرمایه با فاصله قابل توجهی، بیشتر از تورم مسکن بوده است. این فاصله، به خصوص در مقاطع رشد قیمت و صعود شاخص، بیشتر از دورههای زمانی بعد از آن، خودنمایی میکند.
نتایج این بررسی حاکی است: میانگین بازدهی سالانه بورس تهران طی سالهای ۷۲ تا ۹۸ رقمی معادل ۵/ ۳۸ درصد بوده است. این نرخ میانگین با احتساب بازدهی به ثبت رسیده در بهار ۹۹ به عدد ۴۲ درصد میرسد.
اما میانگین رشد سالانه قیمت مسکن در تهران در همین فاصله زمانی (۷۲ تا ۹۸) برابر با ۷/ ۲۵ درصد بوده است. به این ترتیب با مقایسه میانگین بازدهی سالانه بورس و تورم میانگین سالانه مسکن مشخص میشود شیب رشد قیمت مسکن حتما به اندازه رشد شاخص در بورس نیست.
شناسایی این رابطه به شکل جزئیتر با مقایسه نرخ رشدها در سه دهه اخیر امکانپذیر است. در دهه ۷۰ میانگین بازدهی بورس ۷/ ۳۳ درصد، در دهه ۸۰ رقمی معادل ۴/ ۳۰ درصد و در دهه فعلی رقمی برابر با ۵۲ درصد بوده است. در مقابل تورم میانگین سالانه مسکن در این سه دهه به ترتیب ۱/ ۲۴ درصد، ۱/ ۲۵ درصد و ۸/ ۲۷ درصد محاسبه شده است. در این مقایسه بیشتر شدن فاصله نرخها در طول سالهای اخیر قابل ردیابی است.
در یکسال اخیر تب سرمایهگذاری در بورس و پرواز شاخص در بازار سرمایه، دستکم دو اتفاق را برای بازار معاملات مسکن رقم زد. هیجان بازار سرمایه در ابتدا فضای روانی بازار مسکن را تحت تاثیر قرار داد، بهطوریکه دستهای از خانهاولیها که قدرت خرید مسکن را با ضربه از ناحیه جهش قیمت، از دست داده بودند تصمیم گرفتند با سرمایهگذاری در بورس، توان خرید خود را احیا کنند. اخیرا نیز هیجان بورس باعث شکلگیری هیجان در گروهی از فروشندههای آپارتمان برای انتقال کامل بازدهی بورس به تورم مسکن شده است. در این مقطع آنچه این هیجان را شارژ میکند، بازدهی نجومی این دوره از رونق بورس تهران است.
شاخص در بازار سرمایه از ابتدای سال ۹۶ تا پایان خرداد امسال، ۵/ ۱۶ برابر شد در حالی که متوسط قیمت مسکن در تهران در این فاصله ۳/ ۴ برابر شده است. این فاصله که بخش زیادی از آن طی دو فصل گذشته شکل گرفته است، توقع گروهی از فروشندههای آپارتمان برای برابر شدن سریع نرخهای رشد را بهوجود آورده است. این در حالی است که در دوره قبلی رونق بورس و رشد قیمت مسکن-سالهای ۸۸ تا ۹۲- نیز شبیه همین فاصله در نرخ رشد قیمت و میزان بازدهی رقم خورد. شاخص در بازار سرمایه در فاصله ابتدای ۸۸ تا پایان ۹۲ تقریبا ۷/ ۹ برابر شد در حالی که میانگین قیمت مسکن در تهران در حد ۱۶۰ درصد افزایش پیدا کرد (۶/ ۲ برابر شد).
این مقایسه به رغم آنکه، «تفاوت رشد بازدهی آن هم به میزان قابل توجه در دورههای رونق و جهش، در دو بازار مسکن و بورس» را نشان میدهد، بیانگر همجهت بودن این دو بازار (رابطه نسبی) نیز هست.
تصویر (نمودار) مربوط به تغییرات بلندمدت گذشته قیمت مسکن در تهران و رشد شاخص در بازار سرمایه مشخص میکند: مقاطع زمانی رشدها اغلب یکسان بوده است با این تفاوت که معمولا رشد شاخص زودتر از رشد قیمت مسکن اتفاق افتاده است. این تصویر همچنین بیانگر تشدید فاصله نرخهای رشد در مقطع زمانی اخیر است.
اطلاع از رابطه واقعی بین دو بازار مسکن و بورس براساس الگوی گذشته میتواند سوءبرداشت موجود در بین فروشندههای آپارتمان را تا حدودی رفع کند. به این معناکه در کوتاه مدت الزاما برابری یا نزدیک شدن نرخهای رشد اتفاق نمیافتد. ضمن آنکه شرایط در بازار مسکن برای رشد قیمت (نبود تقاضا) فراهم نیست.
در حال حاضر سرمایهگذاری بخش زیادی از خانوارها در بورس نوعی تیغ دو لبه برای بازار مسکن میتواند محسوب شود. این اتفاق از یکسو بخشی از تقاضای سرمایهای که همواره به شکل سنتی در زمان انتظارات تورمی و نااطمینانی به آینده، روانه بازار ملک میشود را در دورههای آتی میتواند به سمت بازار سرمایه جذب کند. این اتفاق برای بازار مسکن تا حدودی مناسب ارزیابی میشود. اما اتفاق دوم آن است که در صورت نزولی شدن شاخص در بازار سرمایه، احتمال دارد بخشی از سرمایههای آماده تبدیل، روانه بازار ملک شود.
در ماههای آینده هر نوع افزایش شدید قیمت فروش آپارتمان تاثیر معکوس روی حجم معاملات خواهد داشت و برعکس. هر چند رشد نقدینگی و انتظارات تورمی از جمله عوامل تورمساز در بازار مسکن و سایر بازارها بوده و هست، اما برداشتهای نادرست همچون نگاهی که ماه گذشته درباره رابطه بورس و مسکن وجود داشت نیز میتواند زمینهساز شوک قیمتی و سنگینتر شدن رکود ملکی شود. این نوع برداشتها در ابتدا، توقع «فروش با قیمت بالاتر» ایجاد میکند و در صورتی که قیمتهای پیشنهادی بالا مورد پذیرش متقاضیان خرید مسکن- چه سرمایهای و چه مصرفی- قرار نگیرد اسباب رکود بیشتر را فراهم میآورد.
منبع: فرارو
کلیدواژه: قیمت مسکن تورم اقتصاد ایران فروشنده های آپارتمان شاخص در بازار سرمایه قیمت مسکن در تهران فروش آپارتمان قیمت پیشنهادی فروشنده ها بازار مسکن رشد قیمت مسکن معاملات مسکن بازدهی بورس رشد شاخص نرخ های رشد کوتاه مدت تورم مسکن سرمایه ای دو بازار برابر شد قیمت ها نرخ ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۴۸۰۷۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
در خرید مسکن بی گدار به آب نزنید / پشت پرده آگهی های خانه ارزان
مدتی است در پلتفرم های آنلاین آگهی های عجیبی برای فروش املاک منتشر میشود؛ آگهیهای فروش ملک با قیمت بسیار نازل.
بخش زیادی از این آگهیها مربوط به مناطق غربی تهران از جمله چیتگر یا مناطقی مانند شهر اندیشه است و قیمت تعیین شده برای این آپارتمانها بسیار پایین تر از میانگین قیمتی منطقه است.
به گزارش گسترش نیوز، آگهی دهندگان مدعی هستند که این املاک مناسب سرمایه گذاری است و سهم قابل توجهی از بهای این آپارتمانها به صورت وام به خریداران پرداخت میشود و مابقی از طریق رهن کامل املاک تامین خواهد شد.
آپارتمان با قیمت نازل؛ ترفند جدید کلاهبردارانکیانوش گودرزی، رییس اتحادیه مشاوران املاک تهران در این رابطه به مطبوعات میگوید که فروش آپارتمان با قیمت نازل در آگهیهای دیوار، ترفندی برای کلاهبرداری است.
او همچنین تاکید میکند که بیشتر این کلاهبرداریها در مناطق ارزان تر شهر است تا افراد را با انگیزه خانه دار شدن وسوسه کنند.
رییس اتحادیه مشاوران املاک تهران در ادامه از تغییرات الگوی مصرف مسکن میگوید و توضیح میدهد که تقاضا برای آپارتمانهای با سن بیشتر و امکانات کمتر و همچنین آپارتمانهای وام دار افزایش داشته است و با کاهش قدرت خرید مردم آپارتمانهای کوچکتر در جنوب شهر یا حومه تهران با رشد تقاضا مواجه شدهاند.
این آگهیهای عجیبی که منتشر میشود و قیمت فروش ملک را بسیار نازل اعلام میکند، ترفند کلاهبرداری است و بعضا گرفتاریهای پیچیده حقوقی برای خریداران ایجاد کرده است. به عنوان مثال مواردی بوده است که خریداران پس از امضای قرارداد با سرپیچی دلالان و واسطهها از پرداخت وام بانکی یا رهن ملک مواجه شدهاند و چون خریدار نتوانسته طبق موعد مقرر در قرارداد، کسری قیمت ملک را بپردازد با فسخ قرارداد و پرداخت جرایم سنگین ناشی از آن مواجه شده است.
موارد متعددی وجود داشته که یک ملک با ترفندهای مختلف به چند نفر فروخته شده است یا گرههای حقوقی در اسناد یک ملک وجود داشته و به دلیل اینکه خریدار آن را با دقت رویت نکرده، با زیان سنگین مواجه شده است.
شکایت و پیگیری حقوقی در اینگونه معاملاتبسیاری از این معاملات در خارج از چارچوبهای قانونی انجام میشود؛ به عنوان مثال از سوی واسطهها و بنگاهدارانی است که مجوز فعالیت صنفی ندارند و زیر نظر اتحادیهها فعالیت نمیکنند.
در موارد بسیاری، کلاهبرداران با سوءاستفاده از دانش حقوقی پایین خریداران، قراردادهایی تنظیم میکنند که دست خریداران را در پیگیری های حقوقی میبندد یا به دلیل معاملات زیرزمینی امکان ردیابی کلاهبرداران را با دشواری و فرآیند طولانی و هزینه بالا مواجه میکند.
بیشترین مناطق مربوط به این آگهی هااین آگهیها بیشتر مربوط به غرب تهران و محدودههایی مانند منطقه ۲۲ تهران است که برخی املاک از نظر اسناد ثبتی مشکلات زیادی دارند یا مربوط به محدوده چیتگر و شهر اندیشه و بعضا شهرهای جدید حومه تهران است.
در این دسته از آگهیها، عرضه کنندگان با اطلاع از قدرت خرید پایین مردم و استفاده از واژههایی مانند "سرمایه گذاری ملکی" تلاش می کنند خریداران را ترغیب به خرید ملک ارزان کنند. برخی از این آگهی ها تلاش برای پیش فروش املاک است که ریسک بسیار بالایی دارد.
در این دسته از آگهیها به دلیل اینکه سازندگان کمبود نقدینگی دارند تلاش میکنند تا به اسم پیش فروش مسکن، نقدینگی مورد نیاز خود را تامین کنند اما معمولا در تحویل ملک مشکلات زیادی ایجاد می شود و بیشترین کلاهبرداریها در بخش پیش فروش مسکن اتفاق میافتد.
پیشگیری از افتادن به دام کلاهبرداران مسکنطمع، نداشتن مشاور خوب، امضای اسناد بدون مطالعه کافی، اعتماد بیجا و رودربایستی و ... علل عمدهای است که سبب میشود افراد قربانی کلاهبرداران شوند.
در وهله اول، افراد باید بدون مشاوره قابل اعتماد، از امضای هرگونه قرارداد و سندی پرهیز کنند. در کشورهای توسعه یافته، شهروندان برای معاملات خود وکیل و مشاور حقوقی دارند، اما این موضوع در کشور ما جا نیفتاده است.
دوم اینکه افراد معاملات خود را توسط مشاوران املاک دارای مجوزهای قانونی انجام دهند تا در صورت بروز هرگونه کلاهبرداری امکان پیگیری آن ساده باشد.
سوم اینکه افراد درباره هر قیمت و ادعای نامتعارف در معاملات محتاط باشند و به سرعت وسوسه نشوند و معامله انجام ندهند؛ بلکه جوانب معامله را با دقت بسنجند و خوب درباره آن پرس و جو کنند.
چهارم اینکه تمام مشخصات کالای مورد معامله و ملک را با اسناد حقوقی آن تطبیق بدهند و اگر درباره مواردی تردید یا پرسش دارند حتما آن را با مشاوره قابل اعتماد در میان بگذارند.
پنجم اینکه معاملات پیش فروش مسکن ریسک بالایی دارد و حتی الامکان افراد از انجام معاملات پیش فروش مسکن خودداری کنند.
تغییر الگوی فروش مسکن با کاهش قدرت خریدکاهش قدرت خرید مسکن در معاملات ملکی محسوس است. از چند بعد این ماجرا قابل بررسی است؛ از بعد تعداد معاملات ماهانه و سالانه که ریزش قابل توجهی داشته است و نشان میدهد که مردم توان مالی کافی برای تهیه مسکن مورد نیاز خود را ندارند.
همچنین فروش آپارتمانهای قدیمی ساز افزایش و آپارتمان نوساز کاهش داشته است که نشان میدهد مردم برای تامین ملک متناسب با قدرت خرید خود ناچار شدهاند به آپارتمان هایی با سن بیشتر روی بیاورند.
گذشته از این، متراژ آپارتمان های مورد معامله کاهش داشته است و اگر در ابتدای دهه نود بیشترین معاملات مربوط به آپارتمان های بین ۷۵ تا ۸۵ مترمربع بود، در اواسط این دهه متراژ اکثر آپارتمان های مورد معامله بین ۶۵ تا ۷۵ متر بود و هم اکنون به آپارتمانهای ۵۵ تا ۶۵ متر رسیده است.
همچنین اینکه منطقه مورد معامله اغلب آپارتمانها به سمت محلات جنوب و حاشیه شهر سوق داشته و بیشترین تقاضا برای آپارتمانهای کوچک در این محلات است. به عنوان مثال منطقه ۱۸ تهران که کمترین میانگین قیمت مسکن را دارد بیشترین معاملات در آن منطقه است یا تقاضا به محلات حاشیه تهران و شهرهای جدید کشیده شده است و به دلیل افزایش تقاضا رشد قیمت مسکن در این مناطق را گاهی بیشتر از سایر مناطق تهران کرده است.
در مقابل شاهد هستیم که تقاضای خرید ملک در مناطق شمالی شهر به حداقل رسیده است و حتی اجاره دادن املاک در این مناطق بسیار دشوار شده است.
نکته دیگر که نشان دهنده کاهش قدرت خریداران در بازار مسکن است، رشد تقاضا برای خانه های وام دار و بدون پارکینگ است که تلاشی است برای خرید املاک ارزان تر و البته این دسته املاک به دلیل تقاضای بالا به سرعت به فروش میرسند. در مجموع باید گفت که کاهش قدرت مالی خریداران سبب شده است که آنها از حداقلهای امکانات رفاهی املاک چشم پوشی کنند تا بتوانند خانه دار شوند.
گزارش بانک مرکزی نشان میدهد که سال گذشته تورم مسکن از تورم عمومی کشور به شدت عقب افتاده و حدود ۲۴ درصد بوده است. چرا این اتفاق افتاد؟
یک دلیل مهم آن رکود سنگین بازار مسکن است و اینکه بازار موازی بازار مسکن یعنی قیمت ارز تقریبا ثبات داشت و در ماههای پایانی سال دچار نوسان شد که از قضا قیمت ملک در ماه های پایانی سال هم شانه ارز دچار نوسان شد.
همچنین به علت نقد شوندگی پایین مسکن، تقاضای سرمایه ای در این بازار کاهش داشته است. به علاوه اینکه نگرانیهایی برای مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات برای خانههای خالی هم این بازار را متاثر کرد.
توصیه هایی به کسانی که قصد خرید یا فروش ملک دارنداول اینکه برای حفظ ارزش پول، بازار مسکن به دلیل چشم انداز مبهم اقتصاد و نقدشوندگی پایین نمیتواند گزینه چندان قابل اعتمادی باشد. در مورد خریدارانی که نیاز مصرفی به مسکن دارند، توصیه اکید دارم که هرچه زودتر ملک مورد نیاز خود را تهیه کنند و به امید کاهش تورم و ... پول خود را نگه ندارند تا قدرت خرید آنها با تورم کاهش بیشتر داشته باشد.
اگر کسی قصد فروش مسکن دارد بهتر است به محض فروش، مسکن یا کالای مورد نیاز خود را جایگزین کند و در صورتی که هنوز مسکن مناسبی پیدا نکرده است ملک خود را نفروشد تا دچار ضرر و زیان ناشی از گذشت زمان نشود.
نکته دیگر همان گونه که اشاره کردم معاملات ملکی را در چهارچوبهای قانونی و شفاف انجام دهند تا گرفتار کلاهبرداران نشوند و قبل از امضای هرگونه قرارداد و سندی حتما از مشاوره حقوقی استفاده کنند و بی گدار به آب نزنند.
کانال عصر ایران در تلگرام