به نقل از «آنا»

شورای ضعیف؛ از عدم ارتباط با نخبگان تا نفوذ دولتی‌ها بر سیاست‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی

تاریخ انتشار: ۱۱ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۴۸۷۱۸۱

معاون دانشجویی و فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی(ره) شهرری گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی بیش از آنکه نهادی تأثیرگذار در عرصه فرهنگی و علمی کشور باشد، بیشتر تحت تأثیر سیاست‌های حاکم بر دولت‌هاست.

به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاه و سیاست گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، همواره عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان یک نهاد بالادستی در بخش‌های مختلف مورد سؤال جامعه نخبگانی کشور واقع شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اگرچه در این سال‌ها اقدامات درخوری در این نهاد پایه‌گذاری شده است، اما مسئولان شورای عالی انقلاب فرهنگی همواره از پاسخگویی نسبت به اقدامات انجام شده و برنامه‌های پیش‌رو طفره رفته‌اند.

نقشه جامع علمی کشور، کمیسیون دانشجویی و ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی تنها بخش‌هایی از این شوراست که در سلسله مطالبی در خبرگزاری آنا به آن‌ها پرداخته خواهد شد. در دومین نشست پای صحبت‌های شهرام علم، معاون دانشجویی و فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی(ره) شهرری نشسته‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

بیشتر بخوانید:

شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به جای تکیه بر مسائل کلان اسیر روزمرگی شده است/ چرا کسی نخبگان انجمن‌های علمی را جدی نمی‌گیرد؟

جایگاه حقوقی شورای عالی انقلاب فرهنگی و مصوبات آن

آنا: به نظر شما جايگاه حقوقی شورای عالی انقلاب فرهنگی و مصوبات آن چگونه است؟

علم: شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان مرجع عالی سياست‌گذاری، تعیین خط مشی، تصميم‌گيری و هماهنگی و هدايت امور فرهنگی، آموزشی و پژوهشی کشور در چارچوب سياست‌های کلی نظام محسوب می‌شود و تصميمات و مصوبات آن لازم‌الاجرا و در حکم قانون است. در واقع وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی را می‌توان به سه حوزه سیاست‌گذاری، تدوین ضوابط و نظارت تقسیم‌بندی کرد.

این شورا دارای 44 نفر عضو حقیقی و حقوقی است که از این تعداد 24 نفر از مسئولان ارشد نظام به‌عنوان عضو حقوقی و 20 نفر از نخبگان علمی، سیاسی، فرهنگی و دینی کشور به‌عنوان عضو حقیقی هستند. در شورای عالی انقلاب فرهنگی رئیس‌جمهور به عنوان رئیس، رئیس مجلس شورای اسلامی به عنوان نایب رئیس اول، رئیس قوه قضائیه به‌عنوان نایب رئیس دوم شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت می‌کنند.

شورای عالی انقلاب فرهنگی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ايران پيش‌بينی نشده و همين امر موجب شده است كه در جايگاه حقوقی اين نهاد و اعتبار مصوبات آن مباحثی مطرح شود. باتوجه به اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1363 با فرمان امام خمينی(ره) و ولی امر تشكيل شده، همين فرمان برای مشروعيت آن کافی است.

بیشتر بخوانید:

خروجی درخور و نقش آفرینی مثبتی از شورای عالی انقلاب فرهنگی دیده نمی‌شود/ کمیسیون دانشجویی شورای عالی انقلاب فرهنگی تعطیل است!

ممكن است گفته شود شورای عالی انقلاب فرهنگی به فرمان ولی فقيه تشكيل شده است و تمامی مصوبات اين نهاد به رهبر انقلاب منتسب بوده و جزء احكام حاكم اسلامی محسوب می‌شود، درصورتی که اين سخن قابل پذيرش نيست. فرمان تأسيس يک نهاد هيچ ملازمه‌ای با تأييد تمامی مصوبات آن ندارد.

اين سخن مانند آن است كه گفته شود اشخاص و گروه‌هايی كه از طرف مقام معظم رهبری برای كاری منصوب شده‌اند، يا نهادهايی كه زير نظر رهبر انقلاب فعاليت می‌كنند، تمامی فعاليت‌های آنان نيز به رهبری منسوب بوده و مورد تأييد ایشان است. درحالی که درست نیست و اين سخن تبعاتی دارد كه كمتر كسی حاضر است آن را بپذيرد.

بررسی نقاط ضعف‌ شورای عالی انقلاب فرهنگی

آنا: از دیدگاه شما ضعف‌ها و انتقادها به شورای عالی انقلاب فرهنگی شامل چه مواردی است؟

علم: انتقادها به عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال‌های اخیر افزایش پیدا کرده است و يكی از ضعف‌های بزرگی كه درباره قانون‌گذاری این شورا مشاهده می‌شود، فقدان نهادی نظارتی بر مصوبات اين شوراست. البته بنابر اطلاق اصل چهارم قانون اساسی، شورای نگهبان قادر است بر مصوبات اين شورا نظارت شرعی داشته باشد كه به هر دليلی اين فرآيند در حال حاضر جاری نيست و از اين بابت به شورای نگهبان انتقاد وارد است.

به عبارتی درباره عدم مغايرت مصوبات این شورا با قانون اساسی و يا تجاوز از محدوده اختياراتی كه به آن واگذار شده است، هيچ‌گونه مرجع نظارتی وجود ندارد و اين مسئله بسيار قابل انتقاد است. از طرفی با مطالعه و بررسی عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال‌های اخیر به نظر می‌رسد این نهاد، بیش از آن که نهادی تأثیرگذار در عرصه فرهنگ و سیاست‌گذاری فرهنگی و علمی کشور باشد، بیشتر تحت تأثیر سیاست‌های فکری و فرهنگی حاکم بر دولت‌هاست.

عدم ارتباط قوی اين شورا با بدنه نخبگان جامعه، محققان دانشگاهی و افراد مستعد جامعه از دیگر انتقادهایی است که منتقدان آن معتقد هستند که ضعيف بودن اين حلقه واصله می‌‌تواند مصوبات شورا را از مسير اصلی خارج كرده و سياست‌گذاری‌‌ها را از فضای واقعی جامعه دور کند.

از طرفی چندشغله بودن، کم‌کاری و کم‌توجهی برخی از اعضا جهت اختصاص وقت لازم برای این شورا نیز باعث کاهش کارایی اعضای شورا شده است (این نکته نیز مورد انتقاد رهبر معظم انقلاب قرار گرفته است). نقطه ضعف دیگر شورای انقلاب فرهنگی را می‌توان در ضعف ارتباط اين شورا با بدنه اجرايی و به سبب آن ناكام ماندن مصوبات در اجرا مشاهده کرد، همچنین عدم برگزاری منظم جلسات شورا که مسبوق بالسابقه است، باعث شده که بسیاری از طرح‌ها و دستور کارهای مربوطه بدون پیگیری و نیمه تمام بماند.

این درحالی است که طبق ماده ۵ آئین‌نامه داخلی شورای عالی انقلاب فرهنگی، جلسات این شورا باید هر دو هفته یک‌بار تشکیل شود. همچنین با توجه به مسئولیت نظارتی شورای عالی انقلاب فرهنگی، نظارت بر زیرمجموعه‌های این شورا مورد سئوال و انتقادهای بسیار بوده و به نظر می‌رسد تاکنون گزارشی از نظارت شورا بر این نهادهای وابسته ارائه نشده است.

نهادهایی مانند جهاد دانشگاهی، فرهنگستان علوم، فرهنگستان هنر، فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، فرهنگستان علوم پزشکی، سازمان سمت و... از جمله زیرمجموعه‌های این شورا محسوب می‌شوند، لذا سؤال جدی این است که آیا تاکنون بر فعالیت‌های آن‌ها نظارتی صورت گرفته است یا خیر؟ آیا این فرهنگستان‌ها آسیب‌شناسی شده‌اند؟

پیشنهاد برای افزایش کارایی اعضا و اثربخشی شورای عالی انقلاب فرهنگی

آنا: چه پیشنهادهای مهمی برای افزایش کارایی اعضا و اثربخشی شورای عالی انقلاب فرهنگی وجود دارد؟

علم: با توجه به اینکه در قانون اساسی جایگاه تعریف شده‌ای برای شورای عالی انقلاب فرهنگی در ارتباط با نهادهای دیگر نظام وجود ندارد، پیشنهاد می‌شود در بازبینی قانون اساسی که هر 10 سال یک بار انجام می‌شود، جایگاه شورای انقلاب فرهنگی در این بازبینی بررسی شود.

با نگاه به مصوبات و عملکرد شورا، وظایف، فرصت‌ها و ظرفیت‌های شورا برای بسیاری از مدیران و اعضای آن به‌طور کامل روشن نیست. لذا آن‌ها به وظایف حداقلی خود که نصب یا عزل رئیس دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و تصویب چند مصوبه فرهنگی و هنری است، قانع شده‌اند؛ این درحالی است که نباید اینگونه باشد، لذا یادآوری و بازخوانی مجدد وظایف اعضای شورا و فرصت‌ها و ظرفیت‌های آن‌ها در افزایش کارایی اعضا و اثربخشی شورای عالی انقلاب فرهنگی، یک پیشنهاد ضروری است.

بی‌تردید پیشنهاد مهم دیگر برای افزایش کارایی اعضا و اثربخشی شورای عالی انقلاب فرهنگی، اجرایی کردن رهنمودها و تحقق انتظارات رهبر انقلاب است. از آنجایی که رهبر معظم انقلاب به‌عنوان یک شخصیت و نظریه‌پرداز فرهنگی برجسته شناخته شده است و با توجه به جایگاه و مسئولیتی که معظم‌له در مدیریت و تصمیم‌گیری کلان کشور دارند، مشکلات عرصه اجرا را به درستی می‌شناسند، به همین دلیل اگر انتظارات رهبر معظم انقلاب اسلامی از این شورا به درستی فهم، تبیین و سپس عملیاتی شود، بسیاری از مشکلات و وظایف شورا مرتفع خواهد شد.

انتهای پیام/4118/

منبع: آنا

کلیدواژه: شورای عالی انقلاب فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی ره شهرری شورای عالی انقلاب فرهنگی انقلاب فرهنگی عملکرد شورا قانون اساسی مصوبات آن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۴۸۷۱۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خسروپناه: تعلیم و تربیت اولویت اصلی شورای عالی انقلاب فرهنگی است

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، حجت الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در دیدار با فعالان تربیتی استان زنجان با بیان این مطلب گفت: تعلیم و تربیت در دولت و دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، به عنوان اولویت اصلی اعلام شده و راهبرد جدی این اولویت را در تعامل با فعالان مردمی در حوزه آموزش و پرورش در نظر گرفته است. جلسات منظمی نیز با وزارت آموزش و پرورش در قالب قرارگاهی و با مصوبات اجرایی در حال انجام است. انصافا هم دکتر صحرایی، تمام توان خود را در این کار گذاشته است و برای اولین بار است که سند تحول آموزش و پرورش در این وزارت خانه در حال اجراست و نقشه راه برای آن نوشته شده است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار کرد: در مدل حکمرانی ولایی که می‌توان لایه‌های مختلف آن را حکمرانی مردمی یا شبکه‌ای نامید، سندیتی در کار نیست و، چون تعاملات در شبکه، سیستماتیک و در هم تنیدگی است و این حکمرانی در تعلیم و تربیت باید در گام اول با مسئله شناسی در تعلیم و تربیت رسمی در قالب آموزش و پرورش یا در قالب‌های غیر رسمی با این مسائل مواجه است، روشن است که برای حل این مسائل، باید سیاست‌گذاری شده و فرآیند برنامه‌ای به وجود بیاد و کنشگران حل مسائل را با شناختی که از ظرفیت هر استان داریم، مشخص کنیم.

خسروپناه ادامه داد: گاهی برای حل یکی از مسائل، نیاز است قانون یا ماده واحده‌ای را در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شود. در این نظام شبکه‌ای، وظایف هر کدام از اعضا مشخص می‌شود، هم اکنون نیز این شبکه در دولت و آموزش و پرورش بسیار همراه است، تشکیل میز‌های تخصصی برای مسائل مرتبط با آموزش و پرورش نیز با حضور تشکل‌های مردمی از کل کشور در دبیرخانه شورا فعال شده و اعضا به صورت مجازی یا حضوری در این میز‌ها مشارکت دارند.

وی افزود: در برخی از مدارس نخبگانی کشور، تأکید بر مهاجرت نخبگانی است و با تعابیری اغواکننده، موضوع مهاجرت را مطرح می‌کنند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: سرمایه عظیمی که در کشور در قالب دانش آموزان تربیت شده اند را تحویل کشور‌های دیگر می‌دهیم تا در بعضی مواقع، تئوری‌ها یا تولیداتی از آن حاصل شود، محصولات نظامی برای حمله به کشور‌های اسلامی باشد. در این زمینه باید گفت ما مقصریم و باید تدبیری در این زمینه داشته باشیم. این یک نمونه از مسئله شناسی در آموزش و پرورش است.

خسروپناه ابراز کرد: بعد از مسئله شناسی، سیاست‌گذاری و تدوین راهبرد مناسب و اینکه کدام کنشگران با چه ویژگی‌هایی باید این مسائل را حل کنند. گاهی مصوبه لازم است و زمانی نیز لازم است تعامل با وزیر آموزش و پرورش انجام شود یا روش دیگری که تا حل نهایی آن مسائل، همه مسائل بررسی و اجرا می‌شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به فعالیت‌های صورت‌گرفته برای معرفی شیعه در جهان گفت: برگزاری جلسات گفتگوی بین ادیان و تأثیرات آن در سطح جهان مسیحیت و حتی بوداییان و دیگر فرقه ها، نشانگر ظرفیت‌های عظیم تمدنی شیعی است که باید این معارف هر چه بیشتر به جهان معرفی شود.

انتهای پیام/