کتاب «فلسفه در زندگی» منتشر شد
تاریخ انتشار: ۱۶ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۵۳۶۲۶۵
به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «فلسفه در زندگی» اثر محمدرضا واعظ شهرستانی به تازگی توسط انتشارات نگاه معاصر در ۱۹۲ صفحه منتشر شده است.
این کتاب با هدف سادهسازی فلسفه و عمومی ساختن آن در زندگی با راهنمایی در باب تفکر انتقادی و مجموعه یادداشتهایی که به نقد و بررسی مسائل روز رسانهها از منظری منطقی میپردازد، آغاز میشود و با طرح چگونگی آغاز برنامۀ فلسفه برای کودکان در جهان و ارائۀ جستارهایی در باب آموزش تسهیلگری و وضعیت فعلی فلسفه برای کودکان در ایران ادامه مییابد و سرانجام با ارائۀ یادداشتهایی از نویسنده دربارۀ فلسفۀ امانوئل کانت، مکتب اگزیستانسیالیسم و رویکردی فلسفی به تکنولوژی و چند موضوع دیگر پایان مییابد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این کتاب برای علاقهمندان به مبحث تفکر انتقادی، مربیان، معلمان و به ویژه تسهیلگران برنامۀ فلسفه برای کودکان و کلیۀ افرادی که آشنایی چندانی با فلسفه ندارند کاربردی و مفید است. همچنین، بخشهای اول، دوم و سوم این کتاب میتواند به منظور آشنایی پدران و مادرانِ با تفکر نقادانه و کندوکاو فلسفی با کودکان و نوجوانان مؤثر واقع شود.
به طور کلی و از منتظر ساختار کتاب، کتاب «فلسفه در زندگی» به سه جستار اصلی اختصاص یافته است: جستارهایی در منطق و تفکر انتقادی، جُستارهایی در برنامۀ فلسفه برای کودکان و در انتها جُستارهایی در فلسفه.
در دستهبندی فلسفه از منظر موضوعِ تحقیق، منطق، به عنوان یکی از کهنترین شاخههای فلسفه از دیرباز شناخته شده است، شاخهای از فلسفه که دربرگیرندۀ موضوعاتی همچون منطق صوری، منطق غیر صوری یا "تفکر انقادی" و منطق ریاضیات است. منطق غیرصوری یا تفکر انتقادی قابلیتی برای به کار گیری تفکر به طور عمیق، مستقل، شفاف و عقلانی است. باید توجه شود که این مهارت به معنای جدلی بودن یا انتقاد از دیگران نیست. علاوه بر این که مهارتهای تفکر انتقادی میتوانند در آشکارسازی مغالطهها و استدلالهای نادرست به کار روند، از این مهارتها میتوان در حمایت از دیدگاههای دیگران و مشارکت با دیگران در حل مشکلات و مسائل استفاده کرد. در این زمینه، بخش اول، راهنمایی کوچک است که به بحث مختصری درباره مبانی تفکر انتقادی میپردازد.
بخش دوم، به یادداشتهایی اختصاص دارد که با تمرکز بر مسائل اجتماعی روز، مغالطات و استدلالهای بهکار رفته در رسانهها را مورد نقد و واکاوی قرار داده است. این یادداشتها عمدتاً در خبرگزاری مهر، روزنامۀ مردمسالاری، روزنامۀ فرهیختگان، روزنامۀ اصفهان زیبا و چند خبرگزاری و وبسایت رسمی دیگر در طی چند سال گذشته منتشر شدهاند و اکنون با نظر به محوریت این کتاب که عموماً ناظر بر فلسفهورزی در زندگی و خصوصاً عمومیسازی و بهکارگیری آن در تحلیل و نقد مسائل و امور روزمرۀ زندگی است، در قالب یک فصل بازنشر داده شدهاند.
اگر از منظر روششناختی، فلسفه را همان گفت و گوی سقراطی بدانیم، فلسفه چیزی به جز راه و روش تفکر و فلسفهورزیدن نیست، نه مجموعهای از پاسخها و نتیجهگیریها. به عبارت بهتر، بر اساس این دیدگاه، فرآیند فلسفهورزی از طریق حلقۀ کندوکاو، خود بخش مهمی از موضوع فلسفه است. از سوی دیگر، اغلب پرسشهای فلسفی، سؤالهایی هستند که بیشترِ ما گاه و بیگاه درباره آنها متحیر شدهایم. بسیاری از افراد هنگامی که به پرسشهای فلسفی مینگرند، به یاد میآورند که اینها از همان دست پرسشهایی هستند که معمولاً در دوران کودکی خود داشتهاند.
برنامۀ فلسفه برای کودکان بر مبنای این پیشفرض شکل گرفته است که کودکان همان فیلسوفان کوچکند؛ اما به دلیل قرارگیری در یک نظام آموزشی حافظهمحور، نه تنها به پرسشهای آنها بها داده نمیشود بلکه این پرسشها در نطفه کور میشوند. بنابراین، نظام آموزشی نیاز به برنامهای دارد تا کودکان بتوانند از طریق گفت و گو در یک حلقۀ کندوکاو فلسفی مشترک، مهارتهای تفکر انتقادی، خلاق و مراقبتی خود را ارتقا دهند. در این ارتباط، بخش سوم این کتاب، جستارهایی در برنامۀ فلسفه برای کودکان نام دارد؛ برنامهای که از تلفیق سه رشتۀ فلسفه، ادبیاتِ کودک و روانشناسی به وجود آمده است و مصداق روشن کاربرد فلسفه در زندگی است.
در بخش دوم کتاب، جُستار اول، یادداشتی دربارۀ مؤسسۀ توسعه و پیشبرد فلسفه برای کودکان (IAPC) به عنوان اولین نهاد تأسیس شده در این زمینه توسط پروفسور متیو لیپمن پایهگذار برنامۀ فلسفه برای کودکان است. جُستار دوم، به ترجمۀ مقالهای مهم و تأثیرگذار از مان گرگوری اختصاص یافته است. تسهیلگران و مربیان برنامۀ فلسفه برای کودکان با مطالعۀ این مقاله به صورت دقیق و کاربردی با ماهیت، هدف و ویژگیهای یک حلقۀ کندوکاو و روش تسهیل گفتوگوی کلاسی آشنا میشوند. جُستار سوم، مصاحبۀ خبرگزاری مهر با مؤلف کتاب دربارۀ نحوۀ پیدایش و وضعیت برنامۀ فلسفه برای کودکان در ایران از ابتدای شکلگیری تا به امروز است.
سرانجام بخش چهارم کتاب، مشتمل بر ده یادداشت است که هشت یادداشت آن با نظر به علاقۀ نویسنده به سنتهای فلسفی ایدئالیسم آلمانی و اگزیستانسیالیسم فرانسوی و با هدف سادهسازی و عمومی ساختن آن در زندگی، پیشتر در برخی مجلات و خبرگزاریها منتشر شدهاند. این بخش با دو یادداشت دربارۀ فیلمهای «فروشنده» و «جدایی نادر از سیمین» به عنوان نمودهایی از کاربرد فلسفه در سینما به عنوان تجلیگاه و آیینۀ زندگی، پایان مییابد؛ نویسنده با پیش روی چشم داشتن مفاهیم فلسفۀ اخلاق، به نقد و بررسی این دو فیلم پرداخته است.
در ادامه فهرست کتاب آورده شده است.
فهرست
پیشگفتار
۱. جستارهایی در منطق و تفکر انتقادی
۱.۱. راهنمای تفکر انتقادی (ترجمه با همکاری الهام معینی) / جو لاو
۱. • مقدمه
• معنا
• تعاریف
• شرط لازم و کافی
• دامهای زبانی
• مفاهیم منطقی پایه
• برهانها (استدلالها)
• اعتبار و درستی
• الگوهای برهانهای معتبر
• علیت
• اخلاق
• مغالطهها
• به سوی آینده
۱-۲. استدلالورزی در زندگی و رسانهها
• تمرینی برای همزیستیِ مسالمتآمیز (تأملی در باب هدف از استدلال)
• مارین لوپن یا امانوئل مکرون؟!
• تا بشار اسد هست داعش هم هست! (مغالطۀ باراک اوباما)
• اگر استقلال و پرسپولیس قوی باشند، تیم ملی ما نیز قوی خواهد بود!
• دروغ و ابهام ساختاری؟!
۲. جستارهایی در برنامۀ فلسفه برای کودکان
• دربارۀ مؤسسه توسعه و پیشبُرد فلسفه برای کودکان (IAPC)
• چهارچوبی برای تسهیل گفتوگوی کلاسی (ترجمه)/ مان گرگوری
• فلسفه برای کودکان در ایران (مصاحبه با خبرگزاری مهر)
۳. جستارهایی در فلسفه
• فلسفه در آلمان دیر متولد شد اما به سرعت رشد کرد! (مصاحبه با روزنامۀ فرهیختگان)
• امانوئل کانت: فیلسوفی ایدهآلیست یا رئالیست؟!
• پیشگفتاری دربارۀ «نسبت تکنولوژی با فرهنگ و دین»
• هر فرد مسئول تمام افراد بشر است! (تأملی دربارۀ مفهوم اگزیستانسیالیسم از منظر ژان پل سارتر)
• ژان پُل سارتر و جامعۀ امروز ما
• انفعالِ اجتماعی (تأملی دربارۀ «باور نادرست» از منظر ژان پُل سارتر)
• با همه پوچی از تو لبریزم! (تأملی در باب معنای زندگی)
• «باید دوید تا ته بودن» (یادداشتی کوتاه دربارۀ نگاه پیشامفهومی سپهری به جهان)
• نقشهای موازی: تأملی دربارۀ فیلم فروشنده
• بازخوانی فیلم «جدایی نادر از سیمین»
منبع: مهر
کلیدواژه: فلسفه معرفی کتاب معرفی کتاب دهه کرامت امام رضا ع ویروس کرونا کنفرانس بین المللی فلسفه معرفی نشریات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی مجمع عالی حکمت اسلامی حقوق بشر قرآن فعالیت های قرآنی پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات برنامۀ فلسفه برای کودکان فلسفه برای کودکان فلسفه در زندگی تفکر انتقادی یادداشت ها پرسش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۵۳۶۲۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
معرفی سرگذشت رباعیات خیام و 4 کتاب دیگر
عصر ایران؛ مریم طرزی - امروز 23 آوریل روز جهانی کتاب است. به این بهانه برای دوستداران کتاب و علاقه مندان به حوزه های ادبیات، فلسفه و نقد ادبی که می خواهند کتاب هایی خوب با ترجمه هایی خوب بخوانند پنج عنوان کتاب را معرفی می شود. درآمدی بر فلسفه و ادبیات نوشته اوله مارتین اسکیلئوس ترجمه محمد نبوی پیشنهادی ویژه به علاقمندان دو حوزه فلسفه و ادبیات "درآمدی بر فلسفه و ادبیات» بررسی روشن و فشردهای است در باب روش بررسی فلسفی مسائلِ مهمِ ناظر بر سرشت و ارزش ادبیات، تعریف ادبیات، جایگاه مؤلف، نیت مؤلف، رابطهی فرم آثار فلسفی و رابطهی آن با محتوا، و مسائل مربوط به خوانش و تفسیر آثار ادبی و منابع اقتدار آن. نویسنده نشان میدهد که چگونه فلسفه و ادبیات در رابطهای دوسویه، آنهم نه در مقام دو حوزهی مجزا بلکه چونان حوزههایی درهمتنیده، یکدیگر را بارور میکنند، چگونه فرمهای ادبی محملی برای شرح و بسط مسائل فلسفی قرار میگیرند، و چگونه فرمهای فلسفی گوناگون از ابزارهای نوعاً ادبی بهره میگیرند تا خوانندگان را اقناع کنند. و از خلال این مباحث این پرسش را مطرح میکند که اساساً تمایز میان فلسفه و ادبیات چقدر موجه یا سودمند است در مقالهی افزوده به آغاز کتاب نیز علاوه بر مرورِ کلی مباحث این حوزه از دید دو تن از برجستهترین نظریهپردازان، از چیزی سخن میرود که کمتر مورد توجه قرار میگیرد: لذت ادبیات. سرگذشت رباعیات: درنگی بر رباعیات خیام ترجمهٔ ادوارد فیتزجرالد مجموعه مقالاتی از نویسندگانِ مختلف دربارهٔ جایگاه رباعیات خیام در ادبیات انگلیسی ترجمه و تدوینِ مصطفی حسینی «رباعیّات» عمر خیام (۱۸۵۹) ترجمهی ادوارد فیتزجرالد احتمالاً محبوبترین کتاب شعری است که تاکنون به زبان انگلیسی منتشر شده است. اشعاری در باب تردید و تشکیک مذهبی سرودهی منجمـشاعر کلاسیک پارسی که با سنتهای روزگارش عمیقاً سر ناسازگاری داشت. ترجمهی فیتزجرالد در همان سال انتشارِ «در باب منشاء انواع» چارلز داروین به روشنای نشر رسید، و این دو کتاب در کنار هم فضای فکری بریتانیای اواخر عصر ویکتوریا را آینگی میکنند. از آن پس، بخش اعظم این اثر، در سنجش با حجم اندکاش، بیش از هر اثر دیگری ازجمله کتاب مقدس و آثار شکسپیر وارد زبان رایج روز شده است. فیتزجرالد میپنداشت که در شعر خیام رفیقی شفیق یافته است، و رباعیاتِ او انگلیسیِ دورهی پیشارافائلی را با پارسی بهدرستی و بهطرز باشکوهی تلفیق میکند. این منظومه ترجمانِ روزی، از بام تا شام، در زندگی فرد متفننِ شکاک پرشوری است به نظمی تلخـشیرین، و آکنده از آرزو، تحسّر، و دانشی که «انگشت نگارنده مینویسد و چون نوشت حرکت کرده پیش میرود و تو با همهی تقدس و زیرکیِ خویش نمیتوانی آن را افسون کنی که حتا نیمسطر را حذف کند و همهی اشکهای تو نیز یک کلمه از آن را فرو نخواهد شست». دیک دیویس مرا به صندلی الکتریکی بسپار مجموعه داستان های کوتاه آمریکایی گردآوری و ترجمه محمد حیاتی داستانهای این مجموعه، مدرن و پستمدرن، ایدهی «رویای آمریکایی» را نقد میکنند و به ریشخند میگیرند. رویایی که بعد از رکود بزرگ، مککارتی، ویتنام، اردوکشی نظامی به عراق و افغانستان، ظهور بوش و ترامپ، هر بار به شکلی فرومیریخت و وارونه میشد. ویرانی رویای آمریکای را در درام، داستان کوتاه و رمان مدرن و پستمدرن آمریکا بهوضوح میتوان دید. شعار و الگویی سیاسی/فرهنگی که دم از آزادی و رفاه و یکپارچگی میزند هر آینه با رخدادهایی چون قتل کندی، ریگانیسم و برجهای دوقلو از هم میپاشد و با نوعی زیباشناسی منفی و ضداستعلایی در ادبیات منعکس میشود. فروپاشی بنیانهای خانواده، فراگیر شدن افسردگی و بیماریهای روانی، مسائل سرخپوستان و سیاهان، مسئلهی اعدام و موضوعات دیگر همه در این ادبیات متجلی میشوند. داستانهایی از الوین بروکس وایت، مکینلی کنتور، جروم وایدمن، برنارد مالامود، جان بارت، وودی اَلن، کلاید اجرتون، تیم اُبراین، لین تیلمن، آیوی گودمن، جُرج ساندرز، الیسِن برنِت، دیوید فاستر والاس، شرمن الکسی، جاناتان نولان را در این مجموعه خواهید خواند نشانههای روشنفکران ادوارد سعید ترجمهی محمد افتخاری پیشنهادی برای علاقمندان به آرا وتفکرات ادوارد سعید روشنفکر موجودیست تبعیدی، حاشیهنشین، ذوقورز و پدیدآورندهی زبانی که میکوشد حقیقت را در برابر قدرت بیان کند... موجودی غیرخودی و آدمی که نمیتواند همرنگ جماعت باشد گفتارهای مؤثر و درخشان ادوارد سعید در این کتاب در واقع بازسازی چهره و شخصیت مستقل و سازشناپذیر روشنفکران و چگونگی رویارویی آنها در برابر وسوسههای قدرت، ثروت، حرفهایگری، و تخصصیشدن است. کارکرد نقد تری ایگلتون ترجمهی مریم طرزی یشنهادی برای علاقمندان به نقد ادبی شاید بهترین توصیف برای انگیزهی نهفته در پس نگارش این کتاب تصورِ آن لحظهای باشد که منتقدی پشت میزش نشسته و میخواهد به بررسی مضمون یا نویسندهای بپردازد که ناگهان چند پرسش برآشوبنده گریباناش را میگیرد: مقصود از این بررسی چیست؟ مخاطب آن کیست، بر چه کسی میخواهد تأثیر بگذارد، و در که نفوذ کند؟ جامعه در کل چه نقشهایی برای چنین کنش انتقادیای قائل است؟ منتقد در صورتی میتواند بااطمینان بنویسد که خودِ نهادِ نقد امری بیمسئله پنداشته شود. وقتی این نهاد بهجد زیر سؤال باشد، هر کنش انتقادی دشوار و نامطمئن میشود. اینکه چنین کنشهایی ظاهراً با همان اطمینان مرسوم ادامه دارند، بیتردید نشانهی این است که بحرانِ نهادِ نقد یا بهاندازهی کافی مطرح نشده یا عملاً نشنیده گرفته شده است. بحث این کتاب آن است که نقد، امروزه، فاقد نقشهای اجتماعی اساسی خویش است... اینکه همیشه چنین نبوده است، اینکه حتا امروز نیازی نیست چنین باشد، نکتهای است که میکوشم آن را با طرح تاریخچهای بسیار گزینشی از نهاد نقد در انگلستان، از اوایل قرن هجدهم به بعد، نشان دهم. کانال عصر ایران در تلگرام