به نقل از «شبستان»

برجی به‌جامانده از دوره پیش از ایلخانی/ مسیر دسترسی به قلعه بندبن پله گذاری می شود

تاریخ انتشار: ۱۷ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۵۵۰۴۶۰

برج به‌جامانده از قلعه بندبن، یکی از بناهای تاریخی است که ثبت ملی شده و قرار است راه دسترسی به آن برای گردشگران پله گذاری شود.

خبرگزاری شبستان_رشت، مهری شیرمحمدی؛ اگرچه اکنون برجی تنها و منفرد است، اما روزگاری قلعه بزرگی به‌جا مانده از دوره پیش از ایلخانی بوده است. برج و باروی «قلعه بندبن» در روستایی به همین نام در شرق گیلان، بخش چابکسر واقع در شهرستان رودسر قرار دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما دیدن بقایای قلعه ای که شهریور ماه ۱۳۸۲ و به شماره ۹۹۲۴ در فهرست آثار ملی ثبت شده، کار آسانی نیست.

 

راه دسترسی به این قلعه در شیب تندی قرار گرفته که از میانه باغ های مرکبات می گذرد و رفتن به بالای برج بی امکانات و راهنما میسر نیست. راه دسترسی به این قلعه همانند قلعه رودخان پله گذاری نشده است و اگر از محلی ها آدرس مسیر را بپرسید، توصیه شان این است که امکان صعود به بالای کوهی که برج قلعه در آن قرار دارد، کار مشکلی است.

«کاپیتان چارلز فرانسیس مکنزی» کنسول انگلیس در گیلان(۱۸۵۸ تا ۱۸۶۰) سفری از رشت به استرآباد داشت و گزارش های وی تحت عنوان «سفرنامه شمال» ترجمه و منتشر شده است. مکنزی درباره برج بندبن اینگونه می نویسد: «پایین دست دهکده بندبن، در فاصله کمی از چایجان برجی قدیمی به ارتفاع ۹تا ۱۲ متر است که راهی زیرزمینی نیز داشته است.»

 

دهه ۴۰ که شادوران «منوچهر ستوده» از برج بندبن بازدید می کند، نقدی بر یادداشت های مکنزی به این شرح می نویسد: « بنائی که مکنزی از آن یاد می کند، برجی تنها نیست بلکه قلعه نسبتا بزرگی است که بر پوزه کوهی که مسلط بر دهکده بندبن است ساخته شده است. برجی که مکنزی از آن یاد می کند برج نگهبانی و دیدبانی این قلعه است که در آخرین نقطه جنوبی قلعه بر بالاترین نقطه کوه ساخته شده است. »

 

ستوده در تکمیل معرفی این برج می نویسد: « قطر داخلی این برج سنگی ۴۶۰سانتیمتر و قطر دیوار آن از یک متری کف موجود، ۱۷۰سانتیمتر است. بلندی برج از کف اصلی در حدود هفت متر است و هشت سنگ انداز سالم دارد. دیواری از سنگ و گچ نزدیک این برج است که درازای آن ۴۲۰سانتیمتر و پهنایش ۱۲۰ سانتیمتر است. نیمه شمالی برج را گنج گیران برای یافتن دفینه خراب کرده اند و احتمال دارد باقی آن نیز فرو ریزد. در شمال این برج بر پوزه کوه که شیبی ملایم دارد، آثار و باقی مانده های دیوارهای سنگی دیده می شود. در طرف شرق این پوزه نیز در ورودی قلعه که بلندی آن به یک متر می رسد، تا امرو بر جای است. در سایر نقاط کوه آثار برج و باروست که یادآور بزرگی و استحکام این قلعه است. درختان زیادی در محوطه قلعه و بر دیوارها روییده که شکل اصلی آن را از میان برده. نام اصلی این قلعه و گذشته آن بر ما روشن نیست.»

 

معاون میراث فرهنگی و گردشگری گیلان درباره قدمت این برج می گوید: این قلعه با نوع معماری خود و آثار و شواهدی که در منطقه یافت می‌شود، به احتمال زیاد به دوره پیش از ایلخانی مربوط می‌شود و در گذشته احتمالا از آن به غیر مصارف نگهبانی و به عنوان زندان نیز استفاده می‌شد. زیرا اسمی که امروزه محل مورد نظر نامیده می‌شود از دو کلمه بند و بن تشکیل یافته است. کلمه «بند» به معنی زندان و محبس و «بن» به معنای زیر یا پایین است که در مجموع پایین زندان می‌شود.

 

«ولی جهانی» می افزاید: آثاری که امروزه از قلعه بندبن باقی مانده، برجی است به ارتفاع ۹متر که هشت سنگ انداز در بالای آن است و در نقطه جنوبی این برج ۴۶۰سانتیمتر و قطر دیوار آن از یک متری کف ۱۷۰سانتیمتر است. دیوارها از مصالح سنگ رودخانه‌ای و با ساروج میانه ساخته شده است. پس از بازدیدهایی که اخیرا به اتفاق دهیار روستای بندبن و فرماندار رودسر داشتیم، مشخص شد، نیمه شمالی این برج مورد دست اندازی حفاران غیر مجاز قرار گرفته و به بنا آسیب کلی وارد شده است. در شرق صخره‌ای که قلعه بر روی آن ساخته شده است دروازه قلعه قرار داشت که امروزه خرابه آن باقی مانده است.

 

وی با اشاره به موقعیت قرارگیری برج ادامه می دهد: باتوجه به موقعیت جغرافیای قلعه که در نزدیکی دریا و مشرف به مناطق جلگه ای است، این قلعه باید از اهمیت زیادی برخوردار بوده باشد. اگر بر بالای قلعه بمانید، بخشی از شهر رامسر، شهر چابکسر، روستاهای ساحلی و دریای کاسپین کاملا مشخص است و امروزه نیز می‌تواند یکی از مناطق مستعد برای جلب گردشگر باشد.

جهانی با تاکید بر نیاز مطالعات باستان شناسی در این برج می‌افزاید: برج بندبن را با کشیدن دیوارهای قطور با مصالحی از سنگ و ملات ساروج تقویت کرده‌اند و برج اصلی، در منتهی الیه سمت غربی این دیوارها قرار دارد. این برج بدون تاسیسات و الحاقات قلعه های مسکونی و نظامی بزرگ است و باتوجه به موقعیت استراتژیکی آن، می‌توان آن را برج دیدبانی و راهداری خواند.

 

در پرتال فرمانداری رودسر، خبری در تاریخ ۲۷دی ماه ۱۳۹۸ مبنی بر ساماندهی برج بندبن درج شده و طی این خبر فرماندار عنوان کرده است: « مراحل اجرایی بازسازی قلعه بندبن از امروز با اخذ مجوزهای لازم از سوی بخشداری چابکسر آغاز و طی یک ماه طرح اجرایی محوطه قلعه فراهم شود.»

 

معاون میراث فرهنگی نیز از ساماندهی قلعه با کمک فرمانداری رودسر و دهیار روستا خبر می‌دهد، ولی دهیار روستای بندبن می‌گوید: با وجود وعده تخصیص اعتبار، بودجه آن تاکنون محقق نشده و پروژه ساماندهی آغاز نگردیده است.

 

«سلیمان قاسم نژاد»، با اشاره به بازدید میراث فرهنگی گیلان و فرماندار و معاون عمرانی فرمانداری رودسر از برج بندبن می افزاید: فرمانداری برای ساماندهی برج مبلغ ۷۰میلیون تومان اعتبار در نظر گرفته است و قرار بود در بازدید بعدی محقق شود.

 

وی با اشاره به شیب تند راه دسترسی به قلعه برای گردشگران ابراز می دارد: پله‌گذاری مسیر دسترسی به بندبن و رساندن آب چشمه روستا به بالای قلعه، پیشنهاد دهیاری است و منتظر تایید نهایی فرمانداری و تخصیص اعتبار برای آغاز پروژه هستیم.

پایان پیام/595

منبع: شبستان

کلیدواژه: ایجاد راه دسترسی ساماندهی و مرمت بنای تاریخی ساخته شده راه دسترسی پله گذاری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۵۵۰۴۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دسترسی به 250 هزار منبع مطالعاتی در کتابخانه تخصصی اهل بیت(ع) آستان قدس رضوی

در حال حاضر، بیش از 250 هزار و 600 منبع مطالعاتی متنوع با محوریت سیره و معارف اهل بیت(ع) در کتابخانه تخصصی اهل بیت(ع) آستان قدس رضوی در دسترس اهل علم و پژوهش قرار دارد. 

قاسم فدایی‌راد مسئول امور کتابخانه تخصصی اهل بیت علیهم السلام(گوهرشاد سابق) سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در گفت‌وگو با آستان نیوز اظهار کرد: این کتابخانه در حال حاضر دارای سه هزار و 919 نسخه خطی است که نسخه پشتیبان آن‌ها از طریق کتابخانه دیجیتال این سازمان در دسترس مخاطبان قرار می‌گیرد. 

وی ادامه داد: همچنین سه هزار و 545 نسخه کتاب چاپ سنگی، بیش از 120 هزار نسخه کتاب چاپی، 1700 لوح فشرده، 1500 نسخه پایان‌نامه و افزون بر 120 هزار نسخه کتاب الکترونیکی با محوریت سیره و معارف اهل بیت(ع) در این کتابخانه وجود دارد. 

 

معرفی خدمات و برنامه‌ها

فدایی‌راد بیان کرد: کتابخانه تخصصی اهل بیت(ع) ویژه پژوهشگران، طلاب علوم دینی و دانشجویان است، اما با توجه به شبانه‌روزی بودن کتابخانه، به زائران و مجاوران حرم مطهر حضرت رضا(ع) و اعضای کتابخانه مرکزی و سایر کتابخانه‌های آستان قدس رضوی در زمان تعطیلی کتابخانه‌ها خدمات‌رسانی می‌کند.

وی گفت: همچنین این کتابخانه، یکی از بزرگترین کتابخانه‌های تخصصی و شبانه‌روزی در جهان اسلام به شمار می‌آید که از ابتدای تأسیس ویژه ارائه خدمات به آقایان بود، اما بنا به درخواست‌های مکرر مراجعان، بخش بانوان نیز در سال‌های اخیر در آن راه‌اندازی شد.

مسئول امور کتابخانه تخصصی اهل بیت(ع) آستان قدس رضوی با اشاره به این‌که در مجموع 433 هزار و 500 زائر و مجاور از خدمات این کتابخانه در سال گذشته بهره‌مند شدند، افزود: کتابخانه به طور میانگین ماهانه به 22 هزار نفر در بخش آقایان و 14 هزار نفر در بخش بانوان ارائه خدمت می‌کند. 

وی ادامه داد: برگزاری نشست‌های علمی به صورت سلسله نشست‌های رضوی، سیره و معارف اهل بیت(ع) به صورت حضوری و غیرحضوری و برپایی نمایشگاه کتاب و نرم‌افزار همزمان با مناسبت‌های اسلامی در محل دائمی نمایشگاه کتاب خود در ورودی کتابخانه، از جمله فعالیت‌های جانبی این کتابخانه تخصصی است. 

 

تاریخچه تأسیس کتابخانه

فدایی‌راد در خصوص تاریخچه کتابخانه تخصصی اهل بیت علیهم السلام یا گوهرشاد سابق حرم مطهر رضوی نیز اظهار کرد: هسته اولیه و اصلی کتابخانه جامع گوهرشاد با وقفیات مرحوم سید سعید طباطبایی نایینی، یکی از واقفان و بسترسازان فضای علم و اندیشه شکل گرفت و او این کتابخانه را در سال 1332 شمسی در جوار بارگاه منور رضوی بنیان نهاد. 

وی گفت: این واقف فرهنگ‌دوست با وقف پنج هزار نسخه خطی، چاپ سربی، چاپ سنگی و... به انضمام املاک و رقباتی برای اداره کتابخانه، نام خود را برای همیشه در زمره واقفان آستان قدس رضوی ثبت کرده است. 

وی افزود: پس از مدت‌ها فعالیت کتابخانه، باتوجه به افزایش تقاضای مراجعان برای بهره‌مندی از معارف اهل بیت(ع) و همچنین اهتمام بیشتر به اجرای نیت واقف آن، کتابخانه عمومی جامع گوهرشاد در آذرماه 1389 با عنوان جدید «کتابخانه تخصصی اهل بیت(ع)» افتتاح شد و ارائه خدماتش را به صورت شبانه‌روزی به مشتاقان معارف اهل بیت(ع) اعم از زائر و مجاور دنبال کرد. 

فدایی‌راد ادامه داد: در این میان، با توجه به قرارگیری کتابخانه تخصصی اهل بیت(ع) در مسیر انجام پروژه زیرسطحی بست شیخ بهایی حرم مطهر رضوی، این کتابخانه به سالن اجتماعات دانشگاه علوم اسلامی رضوی واقع در صحن امام حسن مجتبی(ع) حرم مطهر منتقل شده است و در حال حاضر در این مکان به اهل علم و پژوهش خدمات‌رسانی می‌کند.

وی گفت: این کتابخانه در طول سال بجز پنج روز تعطیل رسمی اعم از بیست و نهم اسفندماه، اول و سیزدهم فروردین، تاسوعا و عاشورای حسینی، در سایر ایام به صورت 24 ساعته پذیرای علاقه‌مندان(آقایان) در محل موقت کنونی در صحن امام حسن مجتبی(ع) است. البته بخش بانوان آن از ساعت 7 تا 21 پذیرای مراجعان است. 

مسئول امور کتابخانه تخصصی اهل بیت(ع) آستان قدس رضوی خاطرنشان کرد: عضویت در این کتابخانه تخصصی نیز از طریق کتابخانه مرکزی بارگاه ملکوتی امام هشتم(ع) و پیش ثبت‌نام در سایت کتابخانه مرکزی این آستان مقدس به نشانی https://library.razavi.ir امکان‌پذیر است.

منبع: آستان نیوز