چرا اردوغان مسجد ایاصوفیه را دوباره فعال کرد؟
تاریخ انتشار: ۲۴ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۶۲۴۸۸۳
خبرگزاری مهر، گروه بین الملل-آذر مهدوان: سرانجام پس از کش‌وقوس‌های فراوان جمعه گذشته (۲۰ تیر) دادگاه عالی اداری ترکیه بر تغییر کاربری موزه ایاصوفیه پس از ۸۶ سال رأی مثبت دادوازاین‌پس قرار است درهای این مسجد به روی نمازگزاران گشوده شود، موضوعی که همچنان در داخل و خارج از ترکیه سروصدای بسیاری به پا کرده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
پس از صدور این حکم رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در مقابل دوربین‌ها قرار گرفت و با استقبال از حکم دادگاه قضایی کشور گفت که برنامه‌ریزی لازم را به‌سرعت انجام می‌دهیم تا روز جمعه ۲۴ ژوئیه ۲۰۲۰ نماز جمعه در مسجد ایاصوفیه اقامه شود و به‌این‌ترتیب این مسجد را به‌عنوان محلی برای عبادتگاه افتتاح خواهیم کرد. اردوغان‌همچنین تأکید کردکه ایاصوفیه ویژگی خود به‌عنوان میراث جهانی مشترک را نیز حفظ خواهد کرد.
ایاصوفیه بنایی دینی در سایه کشمکش‌های سیاسی
مسجد ایاصوفیه بنایی دینی است که به علت اهمیتش تمامی رویدادهای تاریخی، فرهنگی و حتی کشمش‌های سیاسی را در خود جای‌داده است. این بنای تاریخی در قرن ششم میلادی توسط پادشاهان روم شرقی بنا شد، و روزگاری محل تاج‌گذاری پادشاهان مسیحی بود. تا اینکه در سال ۱۴۵۳ «قسطنطنیه» توسط سلطان محمد فاتح فتح می‌شود و نام این شهر به اسلامبول( پیدا کردن اسلام) و سپس به‌مرورزمان به استانبول تغییر پیدا می کند. چند روز پس از فتح استانبول در یکم ژوئن ۱۴۵۳ اولین نماز جمعه در این مسجد اقامه می‌شود و سلطان محمد به‌طور رسمی اعلام می‌کند که ایاصوفیه به‌عنوان مسجد برای مسلمانان مورداستفاده قرار خواهد گرفت. در دوره سلطان سلیمان اول (مشهور به سلیمان قانونی) هم نقاشی‌ها، نگارگری‌ها و نمادهای مسیحی داخل ایاصوفیه پوشانده شد تا نماز جمعه در آنجا خوانده شود.
مسجد ایاصوفیه در زمان امپراتوری عثمانی تا سال ۱۶۱۶ میلادی یعنی تا قبل از ساخت مسجد سلطان احمد از مهمترین مساجد قلمرو این امپراتوری به شمار می‌رفت.
هرچند در پس تأسیس ترکیه نوین در سال ۱۹۲۳ این مکان تا مدتی به‌عنوان مسجد مورداستفاده قرار می‌گرفت اما در سال ۱۹۳۱ درهای آن به روی نمازگزاران بسته شد و با تصمیم مصطفی کمال آتاتورک بنیان‌گذار ترکیه در ۲۴ نوامبر سال ۱۹۳۴ این مسجد به موزه تبدیل شد.
ایاصوفیه که در لیست میراث فرهنگی یونسکو نیز ثبت‌شده است یکی از مهمترین بسترهای درآمدی دولت ترکیه به شمار می‌رود. حتی بنا به آمار رسمی در سال گذشته بیش از سه میلیون و ۷۰۰ هزار نفر از ایاصوفیه دیدار کردند، که این یعنی بیشتر از هر موزه دیگری در ترکیه از این مکان بازدید شده است.
و حالا پس از گذشت ۸۶ سال این بنا دوباره قرار است به‌عنوان مسجدی -فعال- به روی مسلمانان باز شود. تصمیمی که دولت ترکیه علی‌رغم مخالف برخی کشورها قصد اجرایی کردن آن را دارد.
ترور نیوزلند و پویش ایاصوفیه
می‌توان گفت ماجرای زمزمه بازگشایی دوباره مسجد ایاصوفیه به روی نمازگزاران از حمله تروریستی نیوزلند آغاز شد. ۱۵ مارس سال ۲۰۱۹ بود که در پی حمله به دو مسجد در ساعت اقامه نماز جمعه موجب جان باختن ۵۰ تن از افراد حاضر در مسجد شد. «برنتون تارانت» عامل اصلی این عملیات که پیش از اقدام به حمله‌اش، مانیفست خود را منتشر کرده بود با خطاب قرار دادن مردم ترکیه گفته بود که می‌توانید در خاک خود با آرامش زندگی کنید، به شما مردم ساکن شرق استانبول آسیبی نخواهد رسید، اما در سمت غرب (بخش اروپایی استانبول) جایی را برای زندگی امتحان نکنید و نه در اروپا این کار را نکنید، زیرا شما را خواهیم کشت. ما به «کنستانتینو پولیس» (قسطنطنیه سابق و استانبول فعلی) آمده و همه مساجد و مناره‌های شما را ویران می‌کنیم. ایاصوفیه از مناره‌ها پاک‌سازی خواهد شد و «کنستانتینوپولیس» (استانبول) مجدداً مسیحی خواهد شد.
همین مانیفست نیز موجب شد دوباره درخواست جامعه ترکیه برای بازگشایی مسجد ایاصوفیه مطرح شود به‌طوری‌که در فضای مجازی پویش هشتگ ایاصوفیه به راه افتاد.
نکته جالب‌توجه این است اردوغان در آن دوره در مقابل این خواسته مخالفت کرده بود. به‌طوری طی سخنانی گفته بود که مسجد «چاملیچا» چهار پنج برابر ایاصوفیه هست و بهتر است وارد چنین بازی‌هایی نشویم زیرا بازگشایی دوباره ایاصوفیه به‌عنوان مسجد بعد سیاسی نیز دارد.
چرایی تغییر کاربری ایاصوفیه از موزه به مسجد
در ابتدا باید عنوان کرد زمانی اردوغان با خواسته مردم در خصوص تغییر کاربری ایاصوفیه مخالفت کرده بود که دقیقاً در آستانه انتخابات شهرداری‌ها بود. خود رئیس‌جمهور ترکیه هم‌فکر نمی‌کرد در این انتخابات قرار است حزب متبوعش این‌گونه شکست بخورد. شکست سنگین حزب عدالت و توسعه در انتخابات شهرداری و از دست دادن کلان‌شهرها قدرت سیاسی اردوغان را زیر سؤال برد.
در پی آن نیز دولت ترکیه اقدامات بسیاری هم در سیاست داخلی هم در سیاست خارجی انحام داد که یکی از مهم ترین دلایل اقداماتش تثبیت قدرت خود در افکار عمومی ترکیه بود. اولین مورد آن بازمی‌گردد به اصرار ترکیه در خرید اس-۴۰۰ از روسیه که علی‌رغم مخالفت و تهدیدهای واشنگتن این تبادل را به سرانجام رساند.
دومین اقدام هم عملیات ترکیه در سوریه معروف به عملیات چشمه صلح بود. حالا با اتخاذ تصمیم تغییر کاربری ایاصوفیه آن‌هم بدون توجه به واکنش‌های خارجی، این بار نیز خواست میان مردم کشورش به‌خصوص مقابل میراث داران مصطفی کمال آتاتورک ( کمالیست ها) قدرت‌نمایی کند.
از طرفی دولت ترکیه در چند سال اخیر در تلاش است خود را رهبر جهان اسلام نشان دهد و همیشه بر سر این موضوع با عربستان سعودی در حال رقابت بوده است و حالا موضوع ایاصوفیه می‌توانست همانند سنبلی باشد تا اردوغان را به اهداف خود نزدیک‌تر کند. اقدامی که صدای اتحادیه اروپا و جهان ارتدوکس را درآورده است.
واکنش داخلی و خارجی
این اقدام واکنش‌های بسیاری را در داخل جامعه ترکیه و البته در جامعه جهانی داشته است. به‌طوری‌که برخی کاربران توییتری در ترکیه از این اقدام دولت انتقاد کرده و نوشتند که ایاصوفیه نمی‌تواند حلال مشکلات اقتصادی کشور باشد.
«الیف شافاک» نویسنده مطرح ترکیه نیز در یک پیام توییتری تغییری کاربر ایاصوفیه را تصمیمی اشتباه خواند و نوشت که اتخاذ چنین تصمیمی طبق منافع سیاسی دولت است.
«نوشن منگو» روزنامه‌نگار ترک نیز عنوان کرد که حزب حاکم به داشتن حس «پیروزی در مقابل دشمن» وابستگی پیداکرده است. او به‌طور مداوم به این احساس نیاز دارد تا سرپا بماند درنتیجه این تصمیم نیز بر اساس همین احساس گرفته‌شده است.
«شیرین پایزان» از روزنامه‌نگاران مشهور ترکیه نیز در صفحه توییتری خود نوشت که مسأله ایاصوفیه مسیر را برای کشورهای اروپایی هموار کرد. ازاین‌پس هر مسجدی که در این کشورها به کلیسا تبدیل شود و یا هر میراث عثمانی موجود در این کشورها نابود شود دیگر حق اعتراض نداریم.
اما این موضوع بیشتر از اینکه در داخل جامعه ترکیه سروصدا بپا کند در خارج از ترکیه واکنش‌های بسیاری در پی داشت.
اولین کشوری که به مسأله ایاصوفیه واکنش نشان داد کشور یونان بود. «کیراکوس میچوتاکیس» نخست‌وزیر یونان اعلام کرد که تصمیم ترکیه برای تغییر کاربری ایاصوفیه اقدامی در جهت تضعیف روابط آتن و آنکارا است.
روسیه نیز با ادبیات نرم‌تری خواستار توجه دولت ترکیه در اتخاد این تصمیم به دیگر کشور شده بود. پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک‌های جهان دو روز پس از تصمیم ترکیه مبنی بر تبدیل موزه ایاصوفیه شهر استانبول به مسجد، به این اقدام واکنش نشان داد .پاپ در موعظه هفتگی خود در واتیکان ضمن ابراز ناراحتی از اقدام ترکیه، آن را اقدامی «ناامیدکننده» توصیف کرد. حتی جو بایدن رقیب انتخاباتی ترامپ نیز از این اقدام اردوغان ابراز نگرانی کرده و خواستار منصرف شدن دولت ترکیه از این تصمیم شد.
در پایان باید گفت ایاصوفیه یک میراث فرهنگی مشترک میان جهان مسلمان و ارتدوکس- ترکیه و یونان بود که دولت ترکیه با اتخاذ چنین تصمیمی روابط سیاسی خود را با اروپا وارد مرحله سخت‌تری کرد.
کشور ترکیه که سال‌هاست در تلاش برای عضویت در اتحادیه اروپا هست این بار نیز با برانگیختن خشم اروپا شرایط ورود خود به اتحادیه اروپا را مشکل‌تر کرده است. به‌خصوص که برخی دولت‌ها بخصوص برلین خواستار توقف روند مذاکره اتحادیه اروپا با آنکارا شده است.
کد خبر 4973759منبع: مهر
کلیدواژه: ترکیه رجب طیب اردوغان مسجد ایاصوفیه ایالات متحده آمریکا عراق رژیم صهیونیستی ویروس کرونا عربستان سعودی لبنان فلسطین سوریه ایران روسیه دونالد ترامپ افغانستان ترکیه امارات متحده عربی تغییر کاربری ایاصوفیه اتحادیه اروپا مسجد ایاصوفیه عنوان مسجد دولت ترکیه نماز جمعه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۶۲۴۸۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اردوغان: عراق درباره آب مطالباتی از ترکیه دارد
اردوغان درباره مسائل مربوط به آب بین عراق و ترکیه گفت: در اینجا نیاز به استفاده منطقی از منابع در مورد آب احساس می شود. عراق از ما در مورد آب مطالباتی دارد. آنچه در این مرحله باید انجام شود، تضمین استفاده پایدار از آب است. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در بازگشت از عراق در جمع خبرنگاران به تشریح دستاوردهای سفرش پرداخت.
امیدوارم پ ک ک در عراق گروه تروریستی شناخته شود
وی با اشاره به موضوع امنیت در گفتگوها با طرف عراقی گفت: عراق اخیراً سازمان تروریستی پ.ک.ک را به عنوان یک سازمان غیرقانونی اعلام کرد. ما از این بابت رضایت کشورمان را اعلام کردیم. ما بار دیگر تاکید کردیم که انتظار داریم پ ک ک رسماً یک سازمان تروریستی اعلام شود و حضور آن در عراق پایان یابد. امیدواریم در دوره آینده نتایج عینی این امر را با وضوح بیشتری مشاهده کنیم.
رئیس جمهور ترکیه با اشاره به تفاهمنامه های انجام شده با بغداد نیز اظهار داشت: طرح توسعه راه در راس برنامه های ما قرار داشت. ما با تفاهم نامه چهارگانه ای که امضا کردیم از آستانه حساس دیگری در این زمینه عبور کرده ایم. امیدوارم از این به بعد پیشرفت بیشتری داشته باشیم.
همیشه در کنار ترکمانهای عراق هستیم
اردوغان ادامه داد: در بغداد با رهبران ترکمانهای عراق دیدار کردم. ما به برادران ترکمان خود اعلام کردیم که به عنوان یک کشور و ملت همیشه در کنار آنها هستیم و خواهیم بود.
وی در خصوص احتمال عملیات جدید ترکیه در شمال عراق نیز گفت: برای چشم انداز توسعه عراق و امنیت سرمایه گذاری های بین المللی، ضروری است که این گودال های تروریستی تسطیح شده و آینده ای قابل پیش بینی برای عراق ساخته شود. ما تروریسم را به هر طریقی نابود خواهیم کرد.
عراق درباره آب مطالباتی از ترکیه دارد
رئیس جمهور ترکیه در خصوص بحران آب در منطقه که بین عراق و ترکیه نیز چالش زا شده است، اظهار داشت: در اینجا نیاز به استفاده منطقی از منابع در مورد آب احساس می شود. عراق از ما در مورد آب مطالباتی دارد. آنچه در این مرحله باید انجام شود، ارائه طرح ها و برنامه های جدید مناسب برای تغییر شرایط آب و هوایی جهان و تضمین استفاده پایدار از آب است.
اردوغان ادامه داد: نباید فراموش کرد که ما هم به اندازه آنها مشکل آب داریم. ترکیه غنی از آب نیست و در رده کشورهایی است که دچار تنش آبی هستند. بنابراین اگر نتوانیم برنامه های خود را در مدت کوتاهی اجرا کنیم، ممکن است در تامین آب دچار مشکل شویم. بنابراین، باید اقدامات محتاطانه ای انجام دهیم. شاید بتوان با ارزیابی های انجام شده در این راستا به نقطه مشترکی رسید. بدون بررسی دقیق مسائل فنی و ایجاد سناریوهای آینده نمی توان این مسائل را حل کرد. ترکیه به جای رویکردی احساسی، رویکردی منطقی، آشتی‌جویانه و راه‌حل‌محور در مورد این موضوعات اتخاذ می‌کند.
رئیس جمهور ترکیه همچنین در خصوص وضعیت غزه و حملات رژیم اسرائیل اظهار داشت: مسئله غزه در حال حاضر مهمترین مسئله جهان اسلام است. غزه جایی است که جهان اسلام باید تمرکز کند، برای راه حل. ما به بحث درباره این موضوعات با مقامات حماس و رهبران بسیاری از کشورها ادامه خواهیم داد. این موضوع اولین دستور کار ما است و ما تمام تلاش خود را برای یافتن راه حل ادامه خواهیم داد. همه می توانند این موضوع را نادیده بگیرند یا فراموش کنند، اما ما نمی توانیم چنین رویکردی داشته باشیم.
وی افزود: ما برادران فلسطینی خود از جمله حماس را تنها نخواهیم گذاشت. به همین دلیل تاکنون حدود 45 هزار تن کمک به غزه ارسال کرده ایم. این کمک ها همچنان ادامه دارد و ادامه خواهد داشت. علاوه بر این، ما در حال حاضر در بیمارستان های خود در آنکارا و استانبول در حال مداوای مجروحان هستیم.
درباره خروج رهبران حماس از قطر چیزی نشنیده ام
اردوغان در خصوص احتمال تغییر محل زندگی رهبران حماس و خروجشان از قطر نیز گفت: چنین اطلاعاتی دریافت نکرده ام. فکر نمی کنم امیر قطر چنین اقدامی را انجام دهد. برخورد امیر قطر با آنها همیشه مانند یکی از اعضای خانواده است. من فکر نمی کنم که این نگرش نسبت به آنها در آینده تغییر کند.
هیتلر زمانه، نتانیاهو و همدستانش نمی توانند از پاسخگویی فرار کنند
رئیس جمهور ترکیه با اشاره به اقدامات این کشور علیه اسرائیل در مجامع بین المللی گفت: ما تمام اسناد جنایات اسرائیل را در دادگاه بین المللی دادگستری قرار داده ایم و به این کار ادامه خواهیم داد. ما به افشای حقیقت و صحبت درباره قتل های اسرائیل ادامه خواهیم داد. هیتلر زمانه، نتانیاهو و همدستانش نمی توانند از پاسخگویی فرار کنند. هر چقدر هم فرار کند، ما دنبالش می رویم. قطعاً روزی عدالت از بیگناهان و مظلومان بازخواست خواهد شد. اگر عدالت نپرسد، تاریخ خواهد خواست.
وقت آن است که مسائل بی اساس با ارمنستان را کنار بگذاریم
وی درباره اظهارات نخست وزیر ارمنستان و اقداماتش برای کاهش تنش با آذربایجان و ترکیه گفت: اکنون نظم جدیدی در منطقه ایجاد شده است. وقت آن است که مسائل بی اساس را کنار بگذاریم. همیشه بهتر است با واقعیت های زمانه رفتار کنیم تا با داستان های تاریخی ساختگی که هیچ ارتباطی با واقعیت ندارند. حالا پاشینیان هم این را فهمیده است.
رئیس جمهور ترکیه در خصوص استفاده نکردن پاشینیان از واژه نسل کشی نیز گفت: مورخان در درجه اول به آنچه در روند تاریخی رخ داده می پردازند. ما از همان ابتدا در مورد این موضوع بسیار باز بودیم و گفتیم که می توانیم آرشیو خود را باز کنیم و این کار را هم کردیم. اکنون زمان ایجاد نقشه های راه جدید بر مبنای واقعی است. امیدوارم ارمنستان از ظلمتی که دیاسپورا آنها را به بردگی گرفته خلاص کند و مسیر ایجاد آغازهای جدید را برای آینده ای روشن انتخاب کند.
اردوغان افزود: درهای فرصت برای همیشه باز نمی مانند. لازم است تا زمانی که باز است از آن به خوبی استفاده کرد. امیدوارم ارمنستان راه درستی را انتخاب کند و دوران جدیدی آغاز شود.
انتهای پیام/
همسر شهید آیت الله سیدمصطفی خمینی دار فانی را وداع گفت