شناسایی عوامل موثر بر حیات و مرگ تالاب گمیشان در دستور کار دانشگاه تهران
تاریخ انتشار: ۳۰ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۶۸۷۳۹۲
محققان دانشگاه تهران با انجام تحقیقاتی عوامل موثر بر حیات و نابودی تالابهای دریای خزر را با محوریت تالاب گمیشان اجرایی کردند.
به گزارش ایسنا محققان دانشگاه تهران با حمایت صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوری، عوامل موثر در گسترش و نابودی تالابهای دریای خزر با محوریت تالاب گمیشان را با انجام پژوهشی بررسی کردند تا با کمک آن مدیریت سواحل را بهتر عملی کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
تالابها محیطهای دینامیکی منطقه ساحلی محسوب میشوند. آنها به شدت تحت تاثیر تغییر تراز دریا، محیطهای خشکی و به ویژه میزان ورودی رودخانهها و اثرات انسانی قرار دارند. از سویی نقش آنها در زیست بوم و اثرات محیطی، ناحیهای و حتی جهانی غیر قابل انکار است.
تالابها را میتوان جزء اشکال ثانویه منطقه ساحلی بر شمرد که توسط ماسههای سدی، جزایر سدی و نیز در آبهای آزاد توسط جزایر مرجانی تشکیل میشوند. محیط تالابی در دریای خزر محیط حساس اکولوژیکی محسوب می شوند که تحت تاثیرات تغییرات سیستمهای خشکی و دریایی قرار میگیرند. به دلیل تغییرات شدید دریای خزر تحول این اشکال نزدیک به ساحل نیز آسیب پذیرتر و تحولات مورفولوژیکی آنها نسبت به تالاب های دریای آزاد سریعتر است.
تالاب گمیشان در منتهی الیه سواحل شرقی ایران به عنوان تنها منطقه بکر دریای خزر محسوب میشود که چندین بار و در ترازهای مختلف تشکیل شده و نیز به طور کامل از بین رفته است. تصاویر ماهواره ای در سال ۲۰۱۶ نشان میدهد که متاسفانه تالاب گمیشان به طور کامل خشک شده است. شواهد زمینی و داده های ماهو اره ای نشان می دهد که این تالاب از سال ۱۸۵۰ میلادی تا کنون حداقل ۳ بار تشکیل و خشک شده است.
در این پژوهش ابتدا جلگه ساحلی بخش شرق دریای خزر با استفاده از تصاویر ماهواره و بازدید میدانی مورد مطالعه دقیق قرار گرفت و سپس مراحل بعدی گسترش و نابودی تالاب گمیشان بررسی شد. نقشه برداری زمینی، نمونه برداری و پردازش تصویر از جمله برنامههای مورد نظر در انجام این پروژه بود.
تالابها در زیست بوم ۳ مقیاس محلی، ناحیهای و جهانی نقش دارند و آنها پالسهای قوی از شرایط آب و هوایی را بروز میدهند بنابراین اجرای چنین طرحی ضروری است.
کاربرد این پژوهش با توجه به نقش و اهمیت دریای خزر جنبههای مختلف را در بر گیرد. از آنجاکه تغییرات دریای خزر بر همه فعالیتهای کنونی ساحلی از جمله سکونتگاهی، زیستی، ارتباطی، توریستی، تفریحی تاثیر میگذارد، بنابراین زمینههای استفاده و کاربرد نتایج آن گسترده است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: تالاب گمیشان دانشگاه تهران درياي خزر تالاب گمیشان دریای خزر تالاب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۶۸۷۳۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
صدور حکم قضایی علیه مدیرعامل شرکت آب اصفهان
«آرزو اشرفیزاده»، مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالابهای سازمان حفاظت محیطزیست درباره آخرین وضعیت پیگیری تامین حقابه تالاب گاوخونی و رودخانه زایندهرود، توضیح داد: «با توجه به این که عدم تخصیص حقابه تالاب گاوخونی در طول سالهای اخیر، باعث ایجاد وضعیت نامناسبی برای این تالاب شده است، سازمان محیطزیست هم در سطح ملی و هم در سطح استانی، پیگیریهای خود را برای تامین حقابه این تالاب افزایش داده که خوشبختانه نتایج قابل قبولی هم در این زمینه به دست آمده است.»
به گزارش ایلنا، وی افزود: مشکلات مربوط به حوضه آبریز رودخانه زایندهرود و تالاب گاوخونی ناشی از سالها بارگذاری بیش از حد مصارف آبی در بخشهای صنعت و کشاورزی در استانهای اصفهان و چهارمحال و بختیاری است. این بارگذاریها باعث شده است که علاوه بر کم شدن شدید حجم آب تالاب گاوخونی و از بین رفتن جریان پایدار در رودخانه زایندهرود، شاهد بروز مشکلات محیطزیستی دیگری نظیر فرونشست زمین در استان اصفهان باشیم. همچنین اگر روند خشک شدن گاوخونی ادامه پیدا کند، این تالاب به یک کانون جدید گرد و غبار در مرکز کشور تبدیل خواهد شد.
شکایت ادارهکل محیطزیست استان از مدیرعامل آب منطقهای اصفهاناشرفیزاده ضمن تاکید بر لزوم رعایت موارد درجشده در جدول منابع و مصارف آب حوضه آبریز زایندهرود با هدف برقراری جریان پایدار در رودخانه و تخصیص کافی حقابه گاوخونی، اظهار داشت: رایزنیهایی جدی با مسئولان وزارت نیرو انجام شده است که در تمام حوضههای آبریز کشور، حقابه تالابها را مطابق جدول تخصیص منابع و مصارف حوضه آبریز مربوطه تخصیص دهند، اما در استان اصفهان تخصیص حقابه اندک به تالاب گاوخونی در طول سالهای متوالی، کار را به جایی رساند که ادارهکل حفاظت محیطزیست استان در سال گذشته از مدیرعامل شرکت آب منطقهای اصفهان بابت عدم تخصیص حقابه گاوخونی به میزانی که براساس قانون تالابها توسط سازمان محیطزیست تعیین شده است، شکایت کرد که این مساله منجر به صدور حکم قضایی شد.
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالابهای سازمان حفاظت محیطزیست خاطرنشان کرد: براساس حکم صادرشده توسط مراجع قضایی استان اصفهان، مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان به عدم تخصیص کافی حقابه تالاب گاوخونی محکوم شده است که این اتفاق نشاندهنده پیگیری جدی موضوع در سطوح ملی و استانی توسط مسئولان سازمان محیطزیست است. البته در بسیاری از استانهای کشور شاهد عدم تخصیص کافی حقابه تالابها هستیم، اما درباره تالاب گاوخونی وضعیت به حدی وخیم است که اصفهان به تنها استانی تبدیل شده که مدیرعامل شرکت آب منطقهای آن بابت عدم تامین مقاله یک تالاب محکوم شده است.
حضور پرندگان در اطراف گاوخونی پس از آبگیری ۵ درصدی تالاباشرفیزاده با بیان این که پس از محکومیت مدیرعامل شرکت آب منطقهای اصفهان توسط مراجع قضایی استان، این شرکت ناچار شد که بخشی از حقابه تالاب گاوخونی را تخصیص دهد، عنوان کرد: در ماههای پایانی سال گذشته مقداری از حقابه گاوخونی توسط شرکت آب منطقهای استان اصفهان از سد رودشتین که نزدیکترین سد به این تالاب است، رهاسازی شد که البته بازهم نسبت به حقابه محیطزیستی تعیینشده برای این تالاب کمتر بود، اما همین میزان از رهاسازی نیز باعث شده است که هماکنون حدود ۵ درصد تالاب گاوخونی آبگیری شده باشد.
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالابهای سازمان حفاظت محیطزیست ادامه داد: با وجود این که حجم آب موجود در تالاب گاوخونی اندک است، اما همین حجم کم نیز باعث شده که امسال برخلاف سالهای گذشته، تعداد زیادی پرنده در حاشیه تالاب حضور پیدا کنند. همچنین خوشبختانه بارندگیهای مناسب اخیر باعث شده است که وسعت بیشتری از سطح گاوخونی مرطوب شود که این اتفاق کمک مهمی به جلوگیری از خیزش گرد و خاک در منطقه خواهد کرد.
وی در پایان تصریح کرد: پیگیریها برای تخصیص هرچه بیشتر حقابه محیطزیستی تالاب گاوخونی همچنان ادامه دارد، اما با توجه به بارگذاری بیش از حد مصارف آبی در طول سالهای گذشته در حوضه آبریز رودخانه زایندهرود، تامین کافی حقابه تالاب بسیار دشوار است، اگرچه طبق قانون، شرکت آب منطقهای استان اصفهان موظف است که حتما متناسب با شرایط بارندگی حوضه آبریز، در طول هر سال آبی حقابه گاوخونی را به اندازه کافی تامین کند.