مرکز دریافت سلولهای بنیادی اصفهان تعطیل شد/لزوم اهدای خون سالم
تاریخ انتشار: ۹ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۸۰۰۳۹۳
مدیرکل انتقال خون استان اصفهان به تشریح اهمیت تداوم اهدای خون در وضعیت شیوع کرونا در کشور پرداخت.
به گزارش خبرنگار ایمنا، "اهدای خون اهدای زندگی" شعاری که چند سالی میشود آن را بیش از پیش میشنویم شعاری که در گوشه گوشههای کشور انجام میشود و روزانه هزاران نفر برای اهدای زندگی به کسی که هرگز او را ندیدهاند اقدام میکنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اهدای خون لطفی فراموش نشدنی برای کسانی است که از این هدیه استفاده میکنند اما در برخی از مواقع که جامعه با بحران تبدیل میشود اهدای خون نیز تحت تأثیر قرار گرفته و نیازمندان به خون که از جمله مصدومان تصادفات و بیماران تالاسمی و هموفیلی هستند را با مشکل مواجه میکند، بحران کرونا از آن دست بحرانهایی است که اهدای خون را تحت تأثیر قرار داده و بیماران نیازمند را با مشکل مواجه کرده است. به بهانه روز جهانی انتقال خون پای حرفهای مجید زینلی، مدیرکل انتقال خون اصفهان اصفهان نشستیم که مشروح گفتوگوی او با ایمنا را در ادامه میخوانید:
روند تعداد مراجعان اهدا کننده خون در وضعیت پاندمی ویروس کرونا را چگونه ارزیابی میکنید؟
توصیه متخصصان مبنی بر لزوم ماندن در خانه به دلیل شیوع ویروس کرونا مطمئناً روی روند تعداد مراجعین تأثیر میگذارد، هر چند که این توصیه منطقی و درست است؛ از سوی دیگر با فصل گرما روبهرو هستیم، فصلی که هر ساله در آن شاهد کاهش تعداد اهدا کنندگان خون هستیم که این دو امر کنار یکدیگر باعث ایجاد مشکلاتی در انتقال خون استان اصفهان شده است.
مراکز درمانی و اتاقهای عمل همچنان فعال است، بیماران تالاسمی که همیشه نیاز به خوان دارند ماهیانه دو یا سه مرتبه خون دریافت میکنند و نیاز به خوان دائمی است و از سوی مقابل اهدای اهدای خون دائمی و به صورت مکرر باشد.
شرایطی که امروز با آن مواجه هستیم باعث کاهش مراجعین ما شده و ذخایر خونی خوب و مطمئنی نداریم، البته که با این وجود در وضعیت بحرانی و بدی نیستیم، ولی وضعیت فعلی میطلبد که مردم ضمن رعایت دستورالعملهای بهداشتی به مراکز اهدای خود مراجعه کنند.
مردم باید بدانند که اهدای خون جز موارد ضروری است، زیرا جامعه و مراکز درمانی به صورت ضروری به اهدای خون نیاز دارد و از مردم دعوت میکنم که برای اهدای خون به مراکز مرتبط با این حوزه مراجعه کنند.
در بحث انتقال خون امر مهم روز خون است، یعنی مقدار خون موجود برای یک گروه خونی برای چند روز کافی است که در این بخش داشتن یک ذخیره خونی مناسب، تأمین بیماران نیازمند به خون و همچنین نداشتن خون بیش از حد کافی که باعث نابودی ذخیره خونی شود دارای اهمیت است.
بهترین حالت ذخیره خونی حالت پنج تا هفت روز معادل داشتن ۵۰ تا ۷۰ واحد خون است، همچنین ذخیره خونی زیر سه روز نیز بحرانی به شمار میرود که فعلاً در این وضعیت قرار نداریم، ولی در برخی استانها که دمای هوا بیش از اصفهان است به طور کلی کسی از خانه خارج نمیشود که این امر باعث کاهش شدید ذخایر خونی در تابستان میشود.
برای پیشگیری از ابتلاء به کرونا برای مراجعین چه اقداماتی انجام شده است؟
شکل بیماری کرونا به صورتی است که کسی در مقابل آن ایمنی ندارد و همه در معرض ابتلاء به آن قرار دارند و از همین سو برای پیشگیری از این بیماری یکسری دستورالعملهای بین المللی، ملی، استانی و منطقهای نوشته شده است که در آن مرکز اهدای خون به عنوان یک مرکز با مراجعین بالا مجبور است این دستورالعملها را اجرایی کند.
ضدعفونی کردن مراکز اهدای خون روزانه دو یا سه بار در دستور کار است، مواد مصرفی در این مراکز نیز به صورت استرلیزه و یکبار مصرف است، پرسنل مراکز به بیشترین پوششهای محافظتی مجهز هستند و رعایت پروتکلها توسط مراجعین نیز در مراکز اهدای خون اجباری است.
قبل از پذیرش اشخاص برای اهدای خون فرد معاینه کامل و دقیق پزشکی میشود که اگر در این مرحله شخصی حتی کوچکترین علائم بیماری کرونا را داشت از چرخه اهدای خون خارج میشود و توصیههای لازم را از پزشکان ما برای پیگیری دلایل علائم بیماری خود بررسی میکند.
وضعیت اهدای پلاسمای خون بیماران کرونایی در چه حال است؟
پلاسمایی که ما برای بیماران کرونایی تهیه میکنیم یک روش جدیدی است که در ایران بعد شیوع کرونا به وجود آمد، امری که در فروردین ماه به صورت آزمایشی در سه استان کشور شامل استانهای اصفهان، قم و تهران انجام شد و بعد از آن در اردیبهشتماه به صورت رسمی در ۲۲ استان کشور اجرایی شد.
روش به این شکل است که بیماران مبتلا به کرونا که از بیماری رهایی پیدا میکنند، آنتی بادی یا همان پادتن ضد کرونا در سرم آنها وجود دارد و در همین راستا بهبود یافتگان کرونایی ۲۸ روز بعد از بهبودی قادر به اهدای پلاسمای خون خود هستند که بعد از فرآوری خون آنها و استخراج پلاسما ماده به دست آمده برای مبتلایان کرونا که در حال حاضر پروسه درمانی خود را سپری میکنند استفاده میکنیم.
پروسه درمانی با پلاسما یک روش کمک کننده و تسهیل کننده برای بیماران مبتلا به کرونا است که در همین راستا روزانه هفت تا هشت مراجعه کننده داریم که البته با توجه به شیوع مجدد کرونا درخواست به شدت بیشتر از مقدار موجود است، ولی یک وضعیت بسیار محدود برای اهدا کننده پلاسما وجود دارد.
بخش زیادی از افرادی که از به کرونا مبتلا شدهاند کسانی هستند که شرایط اهدای پلاسما را ندارند که این شرایط شامل سن بالای ۶۰ سال، داشتن بیماری زمینهای و مصرف متداول دارو میشود که در این شرایط پلاسمایی از این افراد گرفته نمیشود و تنها ۱۰ درصد از بهبودیافتگان کرونا شرایط لازم برای اهدای پلاسما را دارا هستند.
فرد بهبود یافته از کرونا چند بار و به چه مقدار میتواند نسبت به اهدای پلاسما اقدام کند؟
ما از هر فرد بهبودیافته یکبار پلاسما میگیریم که مقدار آن نیز مقداری معادل ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلی لیتر بر اساس وزن شخص است.
استانهایی که تکنولوژی اخذ پلاسما را ندارند چگونه این نیاز را بر طرف میکنند؟
همانطور که گفته شد مجموعاً ۲۲ استان به سمت تکنولوژی پلاسما حرکت کردهاند و سایر استانها اگر نیازی در این باره داشته باشند از استانهایی که به این تکنولوژی دست یافتهاند پلاسما میگیرند.
یک شبکه خون رسانی در کشور وجود دارد که دو هدف را پیگیری میکند، اولی اینکه استانی بدون خون نماند و دوم اینکه فرآوردههای خونی مانده و از بین نرود و در همین راستا ممکن است ما پلاسما از استانی بگیریم یا پلاسما به استان دیگری بدهیم.
ممکن است در شرایط فعلی ما به استانهای گرمسیری که ذخیره خونی بسیار پایینی دارند خون اهدا کنیم، در خصوص پلاسما خونی کرونا نیز در همین راستا پلاسماهایی از اصفهان به چهارمحال و بختیاری ارسال شده است.
اگر کسی حس میکند در ماههای اخیر به کرونا مبتلا شده و آن را رد کرده چگونه میتواند نسبت به داشتن پلاسمای ضد کرونا آگاهی یابد؟
لیستی که الان در اختیار ما است کسانی هستند که در دوران بیماری خود در بیمارستان بستری بوده و در حال حاضر به طور کامل بهبود یافتهاند و اولویت نیز با همین افراد است و شرط اول برای اهدای پلاسما این است که شخص قطعاً به کرونا مبتلا شده باشد و تست پی سی آر، سرولوژی یا سی تی اسکن آن مثبت باشد.
اگر ابتلای به کرونا در فرد بهبود یافته از طریق دادههای آزمایشگاهی اثبات شود تستی برای بررسی مقدار آنتی بادی در خون شخص گرفته میشود که اگر سطح آنتی بادی به مقدار کافی بود پلاسما از او گرفته میشود ولی اگر این مقدار نیز به اندازه کافی نبود شخص از اهدای پلاسما منع میشود.
خون اهدا شده توسط متقاضیان بیشتر به دست چه کسانی میرسد و اگر ذخیره خونی به صفر برسد چه کسانی در خطر هستند؟
قطعاً تمام کسانی که به خون و فرآوردههای خونی نیاز دارند در صورت کاهش ذخیره خونی در معرض خطر قرار دارند، ولی مصرف کنندگان دائمی خون ما بیماران تالاسمی هستند که تقریباً در سطح استان هستند هزار نفر از آنها وجود دارد که باید ماهیانه بین دو تا سه واحد خون مصرف کنند که اگر این خون به آنها نرسد سلامتی خود را در معرض خطر قرار میدهند.
کسانی که بیماریهای مزمن مثل سرطان دارند دسته دوم مصرف کنندگان خون هستند که این دسته معمولاً از پلاکت بیشتر استفاده میکنند و دسته آخر کسانی هستند که به صورت مقطعی و موردی به خون نیاز دارند که نمونه آن را میتوان کسانی را دانست که جراحی میکنند.
خون در کل برای کسی استفاده میشود که به طور خاص به آن نیاز داشته باشد و معمولاً مصرف خون در زمان مشخص میتواند باعث مرگ و زندگی شخص شود و پنج دقیقه عقبتر یا جلوتر تزریق کردن خون ممکن است شخص زندگی خود را از دست بدهد یا به زندگی برگردد.
مدت زمان نگهداری خون در مراکز تخصصی چقدر است؟
مدت زمان نگهداری خون نسبت به نوع متفاوت است، به عنوان مقال ما فرآورده پلاکت را داریم که سه تا پنج روز و گلبولهای قرمز ۳۵ تا ۴۰ روز قابل نگهداری است ولی فرآوردههای پلاسمایی به دلیل اینکه منجمد است میتواند تا یک سال نگهداری شود.
تا چه مقدار میتوان به پاک بودن فرآوردههای خونی که در اختیار سازمان انتقال خون است تکیه کرد؟
در گذشته شعاری بود مبنی بر " اهدای خون اهدای زندگی" ولی الان ذهنیت ما این است که باید شعار "اهدای خون سالم اهدای زندگی" سر منشأ قرار بگیرد همانطور که دنیا دنبال این است که خون سالم به بیمار برساند که برای این امر راهکارهای مختلفی را دارد.
دنیا فهمیده است که با آزمایش صرف خون سلامت ۱۰۰ درصدی شخص مورد بررسی قرار نمیگیرد و به همین دلیل است که ۲۰ تا ۲۵ درصد مراجعه کنندگانی که نسبت به اهدای خون اقدام میکنند از این کار منع میشوند که این امر به این دلیل است که این اهدای خون یا برای خود شخص ضرر دارد یا برای دریافت کسی که این خون را دریافت میکند.
اولین بار سال ۱۹۴۶ آزمایش از اهدا کنندگان خون گرفته شد که با پیشرفت علم این آزمایشبرای بررسی ابتلای شخص به بیماریهای مختلف بررسی شد و همین روشهای آزمایشگاهی بارها عوض شده است و همزمان با این تغییرات دستگاههای تشخیص بیماری نیز پیشرفت کرده است که این امر در چند سال گذشته نیز دیده شده است.
با وجود همه این موارد و دستگاههای مختلف برای بررسی سلامت خون هیچ جای دنیا نمیتواند کسی مدعی شود که این خون ۱۰۰ درصد سلامت است، ولی خونهایی که در حال حاضر وجود دارد سالم است و شاید از ۱۸ میلیون واحد خون یکی مبتلا به یک بیماری باشد.
البته در سالیان گذشته در بین بیماران تالاسمی که مصرف کنندگان دائمی خون هستند هیچ موارد ابتلاء به بیماریهای خونی بر اثر انتقال و تزریق خون را نداشتیم و از همین رو میتوان گفت ایران از ضریب سلامت خون بالایی برخوردار است و مزیت اهدای خون در ایران نیز این است که اهدا کنندگان خون همه داوطلب هستند در حالی که در برخی کشورهای حوزه خلیج فارس به اهدا کنندگان خون پول میدهند.
جمع آوری سلولهای بنیادی خون ساز چند ماهی است که انجام نمیشود دلیل آن چیست؟
بانکی که ما برای این امر داشتیم، مرکز جمع آوری سلولهای بنیادی خون ساز بود که در آن افراد داوطلب برای اهدای سلولهای بنیادی خون ساز خود اقدام میکردند که این کار انجام میشد که امسال به دلیلی شیوع ویروس کرونا و ازدحام مراکز جمع آوری سلولهای بنیادی خون ساز برای مدتی تعطیل شده است.
اهدای سلولهای بنیادی خون ساز نیز یک شرایط خاص را دارد، شرایطی مثل رده سنی مشخص و سلامت پزشکی کامل که برای این امر لازم است که توجه شود.
توصیه آخر به مردم...
مثل همیشه درخواست داریم مردم ما را برای تأمین نیازهای خونی استان همراهی کنند و بدانند در این شرایط که وضعیت ذخیره خونی استان به حد پایینی رسیده است به یاری آنها نیز داریم و امیدواریم با همکاری مردم بتوانیم از این شرایط نیز عبور کنیم.
کد خبر 436279منبع: ایمنا
کلیدواژه: ویروس کرونا کرونا ویروس آخرین اخبار ویروس کرونا کرونا کرونا در ایران انتقال خون پلاسما درمانی اهدای پلاسما شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق سلول های بنیادی خون ساز اهدا کنندگان خون بیماران تالاسمی همین راستا اهدای پلاسما اهدای زندگی مراجعه کنند برای اهدای ذخیره خونی انتقال خون مصرف کنند برای اهدا اهدای خون خون اهدا استان ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۸۰۰۳۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سلول درمانی یک روش نوین برای درمان دیابت
ژیلا ایزدی معاون علمی اجرایی مرکز تحقیقات علوم دارویی دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه با اشاره به انجام تحقیقی با هدف تلاش برای ایجاد یک بانک سلولی برای استفاده در درمان بیماران دیابتی به ویژه دیابت نوع یک، گفت : دیابت نوع یک، یک بیماری خودایمنی است که در این بیماری سلولهای مولد انسولین تخریب میشوند و به این ترتیب بدن توانایی تولید انسولین مورد نیاز را ندارد.
معاون علمی اجرایی مرکز تحقیقات علوم دارویی دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه بیان کرد: با توجه به آمار قابل توجه بیماران مبتلا به دیابت و روند رو به رشد این بیماری با روی کار آمدن روشهای درمانی نوین و اثرگذار بسیار اهمیت دارد، اما درمانهای رایج همچون دریافت انسولین به طور معمول درمانهای دارویی و کنترلکننده هستند.
ایزدی با بیان اینکه پیوند پانکراس و جزایر پانکراس یکی از درمانهای مؤثر برای این بیماران است گفت: پیشرفتهای صورت گرفته در حوزه پیوند جزایر پانکراس، توانایی دستیابی به سطوح نرمال قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع یک را بهبود بخشیده و به عنوان یکی از روشهای درمانی مورد تأیید در ۶۰ مرکز اروپا و آمریکا مورد استفاده قرار میگیرد.
وی با اشاره به اینکه در ایران نیز چند مرکز در این زمینه فعالیت دارند، اما هنوز به صورت درمان کلینیکی به نتیجه نرسیدهایم افزود: با وجود فراگیر شدن این درمان در تمام دنیا و اینکه میتواند روشی باشد که بیمار بدون دریافت انسولین سالها زندگی کند، اما دستیابی به پانکراس اهدایی یک چالش است.
ایزدی با بیان اینکه یکی دیگر از چالشهای این روش درمانی دستیابی در زمان درست به جزایر پانکراسی است عنوان کرد: در واقع عدم تقارن زمان استخراج جزایر پانکراسی و پیوند آنها به بیمار دریافت کننده مناسب و نیاز بیماران به دریافت جزایر پانکراسی تازه استخراج شده و با کیفیت یک چالش در این نوع درمان است.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه گفت: بنابراین فریز جزایر پانکراسی استخراج شده از پانکراس میتواند امکان نگهداری طولانی مدت جزایر پانکراسی و استفاده کارآمد و بهینه از آنها را هم در تحقیقات و هم در بالین فراهم کند.
معاون علمی اجرایی مرکز تحقیقات علوم دارویی دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه افزود: به این صورت که جزایر پانکراسی از پانکراس اهدایی تحت شرایط اتاق تمیز استخراج میشوند و در مراحل فریز قرار میگیرند و در یک بانک سلولی نگهداری میشوند.
ایزدی بیان کرد: هدف ما ایجاد یک بانک سلولی در دسترس و آماده از جزایر پانکراسی بوده که هر زمان نیاز بود از این منبع سلولی استفاده کنیم.
وی گفت: منظور ما از فریز کردن جزایر پانکراسی نگهداری آنها در دمای منفی ۱۹۶ درجه سانتیگراد در ازت مایع است، بنابراین برای کاهش تأثیرات منفی مراحل فریز از جمله تشکیل کریستالهای یخ داخل سلولی و آسیب ندیدن این سلولها در زمان برگرداندن آنها به دمای محیط، از موادی به عنوان جایگزین آب درون سلول استفاده میشود که این مواد مقاومت دمایی بالایی نسبت به شرایط فریز داشته باشند و در واقع یک محیط فریز محافظ برای سلولها یا همان جزایر پانکراس باشد.
معاون علمی اجرایی مرکز تحقیقات علوم دارویی دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه عنوان کرد: ترهالوز یک قند ساده طبیعی است و در موجوداتی همچون باکتریها، مخمرها، قارچها و ... وجود دارند که توانایی زنده ماندن این موجودات را در شرایط یخ زدگی و گرمای بالا فراهم میسازد.
این محقق کرمانشاهی گفت: این ماده به دلیل دارا بودن خواصی مشابه ضد یخ و در عین حال عدم سمیت، مورد توجه محققین حوزه فریز سلولی قرار گرفته است و تاکنون برای فریز ردههای مختلف سلولی حساس از این ماده استفاده شده است.
ایزدی افزود: ما در این تحقیق از این ماده برای فریز جزایر پانکراسی که یک مینی بافت محسوب میشوند استفاده کردیم؛ در کنار قابلیتهای بسیار بالای ترهانور، اما عدم نفوذپذیری کافی به درون سلول یکی از چالشهای بهره بردن از این ویژگیهای منحصر به فرد است.
معاون علمی اجرایی مرکز تحقیقات علوم دارویی دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه، گفت: به همین دلیل برای رفع این چالش از یک پپتید با پتانسیل بسیار بالا جهت افزایش نفوذپذیری ترهالوز بهره گرفتیم که از خانواده پپتیدهای نفوذکننده به درون سلول هستند و به این صورت ما یک محیط فریز جدید حاوی ترهالوز و پپتید مورد نظر ساختیم و جزار پانکراسی را در آن فریز کردیم.
وی با اشاره به اینکه نتایج مطالعات ما در شرایط آزمایشگاهی و در مدل حیوانی دیابت بسیار رضایتبخش بود افزود: مهمترین دستاورد ما این بود که در مقایسه بین جزایر پانکراس فریز شده و جزایر پانکراسی تازه استخراج شده و پیوند داده شده به مدل حیوانی متوجه شدیم فریز کردن این جزایر در چنین محیطی توانسته به بهبود عملکرد این سلولها اضافه کند.
معاون علمی مرکز تحقیقات علوم دارویی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه گفت: با توجه به روند رو به رشد بیماری دیابت در کشور ما و جهان و اینکه امید بسیاری به سلول درمانی وجود دارد، امید میرود بانک سلولی برای این جزایر پانکراسی در کشور ایجاد شود، اما هنوز در کشور ما به عنوان درمان رایج مورد پذیرش قرار نگرفته است.
وی با اشاره به اینکه این روش درمانی هنوز در کشور ما وجود ندارد افزود: یک دلیل مهم این است که روش استخراج جزایر پانکراسی جدا از محدودیت پانکراس، روش بسیار گرانقیمتی است و نیاز به موادی همچون آنزیمها دارد و با توجه به شرایط موجود در کشور این درمان ممکن است بیشتر از چند میلیارد هزینه داشته باشد و در واقع یک درمان لاکچری و خاص برای بیماران دیابتی محسوب میشود.
این محقق کرمانشاهی بیان کرد: برای اینکه بیمهها بتوانند این هزینهها را پوشش دهند و همکاری کنند ایجاد بانکهای سلولی لازمه درمان است و امید داریم در آینده نزدیک زمان فریز کردن جزایر پانکراسی را افزایش دهیم، زیرا در تحقیقات انجام شده مدت فریز دو ماه بود و اکنون تلاش میکنیم این زمان افزایش یابد.
معاون علمی اجرایی مرکز تحقیقات علوم دارویی دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه گفت: روش فریز کردن جزایر با این روش بهینه سازی شده میتواند در زمانهای طولانیتر علاوه بر مینی بافت برای سلولها و بافتهای دیگر نیز کاربرد داشته باشد.
ایزدی افزود: چند مرکز در ایران در ۱۰ سال اخیر روی این روش درمانی کار میکنند، اما هنوز به مرحله بالینی نرسیده است و یکی از محدودیتهای آن هزینه بسیار بالای دسترسی به مواد است و دولت باید حمایت کند.
وی افزود: این تحقیق همکاری مشترک بین دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه و پژوهشگاه رویان است .
باشگاه خبرنگاران جوان کرمانشاه کرمانشاه