تفاوت سلبریتی،سوپراستار و اینفلوئنسر/لایک به جای مشارکت اجتماعی
تاریخ انتشار: ۱۱ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۸۲۲۳۳۲
نظام بهرامی کمیل دکترای جامعه شناسی و نویسنده کتابهای «نظریه رسانه ها»؛ «روابط عمومی در ایران»، «گونه شناسی روشنفکران ایرانی»، در گفتگو با خبرنگار مهر، حول مسئله «تمنای شهرت و نسبت سلبریتی ها با شهرت میگوید: پیش از شروع بحث اشاره کوتاهی به تفاوت «سلبریتی» با «سوپراستار» داشته باشم. سوپراستار یا همان تک ستاره به فردی گفته میشود که در حوزه و رشته تخصصی خود سرآمد دیگران است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
ادامه گفتگو با او را می‌خوانید
مستندات میل به پرستش یا تقلید از دوران یونان باستان و وجود رب‌النوع‌ها در تاریخ دیده میشه، از نظر شما سلبریتی‌های امروز رب‌النوع‌های دیروز هستند ؟
شاید برخی کارکردهای رب النوع های قدیم با سلبریتی ها مشابهت‌هایی داشتند؛ برای مثال هواداران یک سلبریتی برای مدتی با دنبال کردن یک سلبریتی برای خود نوعی هویت و معنای زندگی دست و پا کنند اما در کل سلبریتی ها را نباید با خدایان قدیم مقایسه کرد؛ زیرا جنس این دو با هم کاملا متفاوت است و در دو دنیای مجزا عمل می‌کنند. انسانها رابطه ایمانی با خدایانشان دارند و آنها را آفریننده خود و دنیای پیرامونشان می‌دانند و مهمتر از همه اینکه هیچگاه خود را از جنس خدایان نمی‌دانند. اما سلبریتی و سوپراستارها هر اندازه هم معروف و دور از دسترس باشند از جنس شما هستند و اتفاقا همین انسان بودن و از جنس ما بودن باعث میشود که در دنیای امروز برای ما جذاب باشند. به سخن دیگر؛ ممکن است برخی کارکردهای خدایان در قدیم با سلبریتی‌ها در جهان امروز مشابه باشند اما این را نباید تعمیم داد و نباید هر دو را از یک جنس دانست.
چه عاملی مردم را سلبریتی‌خواه می‌کند؟
در این زمینه می‌توان به عوامل متعددی اشاره کرد از عوامل عینی و زیرساختی مانند گسترش تکنولوژیهای نوین ارتباطی و فضای مجازی گرفته تا وجود پدیده‌های ذهنی و فرهنگی مانند تغییر سبک زندگی و روابط خانوادگی، مدگرایی، نیاز به کنکاش و کنجکاوی، تفریح و سرگرمی، ایجاد هیجان، سرعت گرفتن و سطحی نگری در امور و غیره. البته خیلی راحت هم هست که این پدیده را به نظام سرمایه‌داری و نئولیبرالیسم نسبت دهیم که هیچ ارزش تحلیلی ندارد و چیزی به دانش ما اضافه نمی‌کند زیرا گروه گواهی نیست که ببینیم اگر امروز نظامی سرمایه‌دار یا نئولیبرال نباشد چه وضعیتی در آن حاکم است و یا چه مشکلاتی دیگری در آنجا ممکن است وجود داشته باشد که ما امروز نداریم.
من میخواهم بر روی یک عامل خاص تاکید کنم و آن هم ایجاد نوعی حس مشارکت و همراهی جمعی است. فردی که هیچگونه مشارکتی در جامعه ندارد و فضای اجتماع به گونه‌ای نیست که افراد نمی‌توانند دور هم جمع شوند و کار گروهی انجام دهند؛ نیاز به باهم بودن با دنبال کردن یک سلبریتی در فضای مجازی برطرف میشود. شما نگاه میکنید این آقای آشپز یا این خانم هنرپیشه چند هزار فالور دارد و احساس میکنید به نوعی با آنها نزدیک و همراه هستید و حس میکنید که با یک کلیک و لایک کاری کرده اید. البته نباید از آن حس کنکاش و فضولی هم که ما ایرانیها بطور تاریخی داریم و برای مدتی میدان کافی نداشت غافل شد. چند سال پیش که وبلاگ نویسی وبلاگ گردی رایج شده بود این را گفته بودم؛ قبلا زن‌ها سرکوچه و روی پله خانه‌ها می‌نشستند و و حرفهای روزمره را رد و بدل می‌کردند و در کار دیگران فضولی می‌کردند حالا بعضی‌هایشان که لیسانس گرفته اند و آپارتمان نشین شده‌اند و امکان چنین کاری را ندارند رفته اند و یک وبلاگ زده‌اند و برای مثال از زمان و مکان و رنگ پی پی فرزند دل بندشان مینویسند و دوستانشان هم به به و چه چه می‌کنند!
به عنوان یک جامعه شناس سلبریتی ها چه آسیب هایی برای جامعه دارند؟
قبل از هر چیز باید بگوییم در آسیبهای سلبریتی‌گرایی نباید اغراق کرد و آن را بهانه‌ای برای محدودیت و ممیزی بیشتر کرد. برخی افراد خیلی علاقه دارند با اشاره به آسیبهای این حوزه نتیجه بگیرند که سلبریتی‌ها باید رصد، بازخواست و هدایت شوند. بنظر من این نوع نگاه به انسانهای دیگر یعنی آنها را کودک و نابالغ فرض کردن آسیبش به مراتب بیشتر گسترش سلبریتی گرایی است. سلبریتی ها در همه جوامع هستند و اگر فکر میکنیم خیلی از دیگران عقل و پاک و صالحتریم حداکثر مسئولیت داریم به گسترش آگاهی و نقد و گفتگو کمک کنیم. تا شاکی خصوصی وجرم مشخصی در کار نباشد نمی‌توان افراد را به دلیل اینکه نظرشان را می‌گویند و عده‌ای آن نظرات را قبول می‌کنند محدود کرد. ممکن است یک سلبریتی بگوید: "خوردن نوشابه هیچ ضرری ندارد و پدر بزرگ من هشتاد و پنج ساله که سه وعده نوشابه میخورد و مرض قند هم نگرفته است." خوب حالا باید این فرد را بازداشت کنیم در حالی که مخاطبانشان صدها مطلب و پیام عملی از پزشکان دریافت کرده‌اند که مصرف نوشابه برای بدن مضر است.
اما در مورد آسیبهای سلبریتی‌گرایی معتقدم این آسیب‌ها در اکثر موارد ریشه در جاهای دیگری دارد که کمتر به آنها اشاره میشود. برای مثال شما در مورد انتخابات به ویژه انتخابات شورای شهر دیدید که یک سلبریتی یا یک سوپر استار شانس بسیار بیشتری برای رای آوردن و منتخب شدن دارد. بنظر من حتی اگر یک سوپر استار ورزشی یا یک بازیگر مطرح سینما مثل علی دایی یا هدیه تهرانی کاندید انتخابات ریاست جمهوری شوند شانس پیروزی بسیار زیادی دارند. خوب این وضعیت نه تقصیر آن سوپر استار است نه تقصیر آن مردمی که به او رای داده‌اند نیست. وقتی توسعه سیاسی را فراموش کرده باشید و برای مثال نظام حزبی قوی و واقعی که در آن احزاب ریشه اجتماعی دارند شکل نگرفته باشد و به جای آن با نوعی باندبازی روبرو باشید طبیعی است که یک سلبریتی می‌توان پیروز انتخابات باشد. وقتی هزارتا استاد دانشگاه به هر دلیلی (مغلق‌گویی، عافیت‌طلبی یا فشار بیرونی) نمی‌توانند تحلیل خود از یک پدیده را بگویند، و افراد جامعه هم از کودکی به تن‌پروری و فرهنگ شفاهی اکتفا کرده اند و آموزش ما هم کمیت‌گرا و سطحی بوده است و...چرا باید همه کاسه کوزه ها را سر یک سلبریتی شکست؟ وقتی صفحه و کانال یک آهنگ ساز برجسته دو هزارتا عضو دارد و صفحه و کانال یک خواننده فحاش دو میلیون عضو دارد با باز داشت یا مسدود کردن دومی کسی سراغ اولی نمیرود.
به نظر شما در ایران سلبریتی ها کنش گر اجتماعی هستند؟
صدردصد برخی از آنها به ویژه سوپر استارهای سلبریتی(یعنی کسانی که در کار خود نخبه و در فضای مجازی هم فعال و مشهور هستند)؛ مانند پرویز پرستویی، گوهر خیراندیش، علی کریمی، صادق زیبا کلام یا کنشگر اجتماعی هستند. ما به اینگونه افراد "اینفلوئنسر" می‌گوییم یعنی سلبریتی‌هایی که علاوه بر شناخته شدن، از نظر اجتماعی تاثیرگذار هم هستند. ممکن است بگویید مگر میشود کسی شناخته شده باشد اما تاثیرگذار نباشد؛ پاسخ مثبت است تقریبا همه ایرانیها خواننده‌های معروف پاپ را می‌شناسند اما اکثر آنها کنشگر اجتماعی نیستند. یا در حوزه اندیشه؛ علامه جعفری را صدا و سیما به همه مردم معرفی کرده بود اما من تاثیر اجتماعی خاصی از او ندیدم. البته به هیچ وجه نباید کنشگری را خیلی انقلابی یا آرمانی تصور کرد؛ خانمی را می‌شناسم که از تجربه بزرگ کردن فرزندش که دچار بیماری اوتیسم بوده مینویسد. حدود چهارده هزار فالوور دارد که برروی آنها تاثیرگذار است. به آنها که با چنین مشکلی روبرو بوده‌اند آموزش می‌دهد و تجربیات خودش را میگوید از نحوه غذا دادن تا برخورد با واکنش بچه های دیگر؛ و به آنها هم که چنین مشکلی ندارند درس زندگی می‌دهد. سلبریتی دیگری هم که در حوزه آشپزی یا محیط زیست یا نحوه خرید گیاهان فعال است کنشگری خاص خود را دارد.
جامعه‌ای که توسط سوپر استارهایش مدیریت شود چه سرانجامی دارد؟
عامل اصلی هدایت هیچ جامعه‌ای سلبریتی و سوپر استارهایش نیستند؛ بلکه جوامع ویژگی‌های دیگری دارند که آنها را در مقابل سوپر استارها ضعیف یا قوی می‌کند. برای مثال هر چه در جوامع «فردیت» ضعیف‌تر و نحیف‌تر باشد و فضا برای «خلاقیت» کمتر باشد جایگاه سلبریتی ها برجسته‌تر میشود. هرچه افراد استقلال کمتری داشته باشد و تقلیدگراتر باشند؛ سلبریتی‌ها پر رنگتر میشود. اکثر ما فکر میکنیم سلبریتی‌ها در آمریکا و اروپا جولان میدهند درحالی که در کشورهای آسیایی مانند هند و چین و کره جنوبی سلبریتی پرستی بسیار پررنگ تر هستند. من فکر میکنم اگر خردگرایی و فردیت به معنای استقلال رای گسترش یابد سوپراستار و سلبریتی‌گرایی در حد یک تفریح و سرگرمی کم خطر و کم آسیب باقی می‌ماند و جای نگرانی نیست. اما اگر بر طبل احساسات و هیجانات کوبیده شود و بخواهیم با انواع سرکوبها و محدودیتها جلوی این پدیده بایستم آن را بدتر خواهیم کرد.
کد خبر 4988255منبع: مهر
کلیدواژه: شهرت طلبی سلبریتی اینفلوئنسر سوپراستار اینستاگرام ترجمه ادبیات جهان تازه های نشر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ویروس کرونا گردشگری تجدید چاپ ادبیات کودک و نوجوان بازار نشر ادبیات داستانی رمان ایرانی رایزنی فرهنگی کتاب و کتابخوانی میراث فرهنگی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۸۲۲۳۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عزم سازمان محیط زیست برای ایجاد مجمع خیرین در استانها
مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست کشور از تهیه و ابلاغ اساسنامه‌ای مشترک برای ایجاد مجمع خیرین در هر استان به منظور فراهم شدن بستر مشارکت داوطلبانه و خیرانه مردمی در طرح‌های محیط زیستی و عام‌المنفعه خبر داد. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، امیر عبدوس در کارگاه آموزشی توجیهی مدیران محیط زیست کشور و استانها در شیراز درباره اهم اقدامات دفتر مشارکت‌های مردمی و مسئولیت اجتماعی سازمان حفاظت محیط زیست در سال 1402 گفت: خوشبختانه سال گذشته سالی بسیار پرتلاش و پردستاورد در حیطه تکالیف دفتر مشارکت‌های مردمی و مسئولیت اجتماعی بود و جهت‌گیری اقدامات این دفتر منطبق با رویکرد دولت انقلابی و مردمی و متناسب با سند تحول دولت مردمی و بیانیه گام دوم انقلاب و سایر اوامر و فرامین رهبر معظم انقلاب بر مردمی‌سازی امور و ارتقای فرهنگ حفظ محیط زیست متمرکز بود.
وی افزود: در این مسیر طرح‌ها و برنامه‌هایی برای اولین بار تعریف شدند که هر یک در چارچوب آموزش و افزایش مشارکت گروه‌ها و مخاطبان اثرگذار جامعه در ارتقای فرهنگ حفاظت از محیط زیست موثر بودند.
عبدوس ادامه داد: یکی از مهم‌ترین این طرح‌ها ماموریت محور کردن استانها در حیطه آموزش مخاطبان خاص در قالب طرح پرچمداری بود. به این شکل که هر استان، پرچمدار آموزش مبانی و موضوعات محیط زیستی به یکی از گروه‌های مخاطبان اجتماعی و موظف شد؛ دستورالعمل و محتوا‌های مورد نیاز برای آموزش این قشر از مخاطبان را تهیه و به عنوان الگویی برای سایر استانها ارائه کنند.
مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی و مسئولیت اجتماعی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: در این زمینه 31 کتاب دستورالعمل آموزشی برای 31 گروه از مخاطبان خاص اجتماعی تدوین و برای استفاده استانها چاپ خواهد شد.
عبدوس اضافه کرد: ایجاد بستر‌هایی برای فعالیت‌های آموزشی و فرهنگی محیط زیستی در دستگاه‌های اجرایی و نهاد‌های عمومی در سطح کشور از طریق ایجاد خانه‌های محیط زیست در این دستگاه‌ها اعم از دهیاری‌ها، شهرداری‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها، مساجد، کتابخانه‌ها و ... به عنوان حلقه‌های میانی مشارکت مردم دیگر طرحی بود که در سال 1402 اجرا شد.
وی ادامه داد: تهیه و ابلاغ اساسنامه‌ای مشترک برای ایجاد مجمع خیرین در هر استان به منظور فراهم شدن بستر مشارکت داوطلبانه و خیرانه مردمی در طرح‌های محیط زیستی و عام‌المنفعه، مستندسازی دانش بومی و سنتی محیط زیستی و جمع‌آوری آنها برای چاپ کتاب دانش سنتی هر استان، تسهیلگری برای ایجاد تعامل سازنده میان سازمان و ادارات کل تابعه با تشکل‌های مردم‌نهاد محیط زیستی و برگزاری جلسات مستمر با آنها، ثبت روز آموزش همگانی محیط زیست در تقویم رسمی کشور مصادف با 15 اسفندماه و روز درختکاری و اجرای برنامه‌های متنوع طی یک هفته برای بزرگداشت این مناسبت در ستاد مرکزی سازمان و ادارات کل استانها نیز اقدمات مهم دیگری بود که به همت دفتر مشارکت‌های مردمی و مسئولیت اجتماعی سازمان حفاظت محیط زیست انجام شدند.
مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی و مسئولیت اجتماعی سازمان حفاظت محیط زیست همچنین گفت: سند برنامه ارتقای فرهنگ حفاظت از محیط زیست به همت و تلاش معاونت آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان و دفتر مشارکت‌های مردمی و مسئولیت اجتماعی در سال 1402 بازنگری و با هدف نهادینه‌سازی بنیان‌های توحیدی، انقلابی و محیط زیستی آن مورد تحول اساسی قرار گرفته و در بهمن ماه 1402 به تصویب شورای فرهنگ عمومی کشور رسید.
وی افزود: تسهیلگری مشارکت همگانی در حفظ محیط زیست و ارتقای سرمایه اجتماعی از طریق ایجاد حلقه‌های میانی یکی از مهم‌ترین راهبرد‌های دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست است که براساس آموزه‌های بیانیه گام دوم انقلاب و رهنمود‌های رهبر معظم انقلاب (مدظله‌العالی) در دولت مردمی انقلابی، بند‌های 10 و 11 و 12 سیاست‌های کلی نظام در حوزه محیط‌زیست و مفاد سند یادشده در دستور کار سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفته است.
انتهای پیام/424
آخرین مهلت توزیع کارت کنکور؛ آغاز رقابت داوطلبان از فردا