به نقل از «الف»

گزارش «چگونه پژوهش را به کرونا مبتلا کنیم؟» منتشر شد

تاریخ انتشار: ۱۳ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۸۴۹۷۳۸

به گزارش الف، بی شک انتظار می رود در مواجهه با مسائل و چالش های جامعه، نظام دانشگاهی کشور در ارائه راه حل پیش قدم باشد. لیکن روشن است که پژوهش های دانشگاهی ارتباط وثیقی با مسائل و معضلات جامعه و صنعت کشور ندارند. تلاش های بسیاری صورت گرفته است تا پژوهش های دانشگاهی را به مسائل و معضلات روز جامعه گره بزند لیکن بسیاری از این تلاش های عقیم مانده اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

معضل و چالش حال حاضر جامعه یعنی بحران کرونا و نحوه راهبری حکمرانان و سیاست گذاران عرصه علم فناوری در مواجهه جامعه دانشگاهی با این چالش و معضل ملی، نشان از ناتوانی آنان در گره زدن کرونا به مسائل و موضوعات پژوهشی نظام دانشگاهی است. یکی از دلایل عمده در این ناتوانی، استفاده نادرست از ابزارهای حکمرانی به شکلی متناسب با ویژگی های پژوهش و پژوهشگر واقعی است. گره زدن انتظارات خط مشی گذاران و تصمیم گیران حوزه علم و فناوری به پژوهش های دانشگاهی ظرافت های خاص خود را دارد و طراحی مکانیسم های حکمرانی در این حوزه متفاوت از آن چیزی است که در سایر حوزه های حکمرانی معمول است. 

این گزارش در پی ارائه نسخه واحد یا سازوکار خاص نبوده و هدف آن روشن کردن یک محل نزاع کلیدی در طراحی سازوکارهای راهبری پژوهش است یعنی تناسب میان آزادی علمی و پاسخگو بودن پژوهش. لذا نگارندگان در ابتدا به آداب راهبری پژوهش پرداخته و در بطن آن موضوع استقلال پژوهشگر در تصمیمات مربوط به پژوهش و نحوه بکارگیری اهرم‌های حکمرانی اعم از منابع، دانش و مشروعیت گذاری را پررنگ کرده‌اند. مفاهیم مندرج در آزادی علمی و پاسخگو بودن پژوهش تدقیق شده و حوزه- رشته «اداره پژوهش» به مثابه پاسخی برای حل نزاع کلیدی ارائه شده است. 

در ادامه منابع مالی به عنوان متداول‌ترین اهرم حکمرانی علم و اداره پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. نظامات مختلف تأمین و تخصیص مالی در کشورهای مختلف بررسی‌شده و پاسخ‌های آن‌ها به نزاع کلیدی روشن شده است. نگارندگان برای تدقیق رویکردهای نظام مالی در جهان علم، از یافته‌های تاریخی بهره جسته و نشان داده‌اند که چگونه در هر برهه تاریخی سنگین شدن کفّه آزادی علمی یا کفّه پاسخگویی، باعث ظهور یا افول سازوکارهای مختلف راهبری پژوهش مثل سازوکارهای ارزشیابی پسینی پژوهش شده است. 

بررسی حوزه-رشته‌های مختلف حول راهبری پژوهش، انواع نظام‌های تخصیص منابع مالی، روندهای تاریخی تأمین مالی دولتی، روند ظهور نظام‌های تأمین مالی ارزشیابی محور و نظام‌های مختلف ارزشیابی پیشینی و پسینی، یک دلالت اصلی داشتند و آن هم این بود که حل نزاع کلیدی در راهبری علم، یعنی ایجاد تراضی بین آزادی علمی و پاسخگویی پژوهش، به شدت وابسته به بوم پژوهش است و ارائه یک نسخه واحد برای همه پژوهشگران و همه نظام‌های پژوهشی مطرود است. 

در نتیجه فضای درگیری با کرونا فرصتی خواهد بود که حکمرانان علم و پژوهش در همه سطوح جهانی، کشوری، استانی و دانشگاهی تمرین درخوری برای طراحی نظام مطلوب و بومی داشته باشند.

با توجه به شرایط کرونایی و عدم دسترسی آسان به نسخه کاغذی گزارش و همچنین به جهت استفاده بیشتر پژوهشگران و خط مشی گذاران این حوزه ،نسخه مجازی این گزارش از لینک https://rushda.ir/?p=7949 به صورت رایگان قابل دانلود است. 

منبع: الف

کلیدواژه: راهبری پژوهش آزادی علمی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۸۴۹۷۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نشست کارگروه راهبری به‌کارگیری هوش مصنوعی در صنعت نفت برگزار شد

نخستین نشست کارگروه راهبری به‌کارگیری فناوری هوش مصنوعی در صنعت نفت، با حضور معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری و دست‌اندرکاران این حوزه تشکیل شد.

به گزارش خبرنگار شانا، وحیدرضا زیدی‌فرد دیروز (سه‌شنبه، چهارم اردیبهشت‌) در نخستین نشست کارگروه راهبری به‌کارگیری فناوری هوش مصنوعی در صنعت نفت، با بیان اینکه کاربرد هوش مصنوعی در صنعت نفت امروزه به بحثی مهم در جهان بدل شده است، گفت: این فناوری به‌قدری مهم است که مقام معظم رهبری در سخنان خود در سال ۱۴۰۰ تأکید کردند ایران باید جزو ۱۰ کشور برتر جهان در حوزه هوش مصنوعی قرار گیرد.

وی ادامه داد: البته مجموعه اقدام‌های مثبت انجام‌شده در صنعت نفت و در کشور در زمینه توسعه استفاده از هوش مصنوعی، هنوز با خواسته‌های مقام معظم رهبری فاصله دارد. به نظر می‌رسد دلیل اصلی این فاصله، وجود بوروکراسی اداری و ملاحظه‌های امنیتی درباره جلوگیری از حمله‌های سایبری باشد. البته رعایت دستورعمل‌های سازمان حراست صنعت نفت و سازمان پدافند غیرعامل کشور در این زمینه نیز اهمیت بسیاری دارد.

معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری، توسعه هوش مصنوعی در صنعت نفت ایران را نیازمند عزم جدی مدیران و دست‌اندرکاران این صنعت دانست و افزود: برای تحقق این موضوع نیازمند نقشه‌راه واحد و عملیاتی، با درنظرگرفتن ملاحظات موجود هستیم. وزیر نفت اواخر پارسال دستور لازم برای تشکیل کارگروه راهبری به‌کارگیری فناوری هوش مصنوعی در صنعت نفت را ابلاغ کرد که امروز، پس از فعالیت‌های مقدماتی، شاهد تشکیل نخستین نشست این کارگروه هستیم. به نظر می‌رسد پس از این نشست به‌سرعت با هماهنگی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و دیگر نهادهای ذی‌ربط، برنامه‌های راهبری تدوین و سیاست‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی در صنعت نفت انجام شود.

زیدی‌فرد با تأکید بر استفاده از شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی برای تدوین برنامه‌های راهبردی و سیاست‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی در صنعت نفت با رعایت الزامات امنیتی بیان کرد: هم‌اکنون سه اداره ‌کل‌ زیرمجموعه معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت، با متولی‌گری اداره کل نظام فنی و اجرایی و ارزشیابی طرح‌ها در حال تحقیق و بررسی برای توسعه هوش مصنوعی در این صنعت هستند.

در ادامه این نشست، پرویز سنگین، مدیرکل نظام فنی و اجرایی و ارزشیابی طرح‌های وزارت نفت با اشاره به دستور وزیر نفت مبنی بر تشکیل کارگروه راهبری به‌کارگیری فناوری هوش مصنوعی در صنعت نفت تصریح کرد: در دو سال اخیر سه بانک اطلاعاتی در زمینه‌های مختلف همچون اعضای کارگروه راهبری، متخصصان و فعالیت‌های انجام‌شده از سوی شرکت‌های اصلی در حوزه هوش مصنوعی تهیه شده است.

برگزاری دوره‌های آموزشی صنعت نفت در حوزه هوش مصنوعی

وی از برگزاری دوره‌های آموزشی صنعت نفت در حوزه هوش مصنوعی با استفاده از استادان مطرح داخلی کشور در آینده نزدیک خبر داد و افزود: تلاش می‌شود که در این حوزه مسائل و موارد مهم ازجمله ملی‌سازی استانداردهای تخصصی بین‌المللی، مطالعه تطبیقی و بهینه‌کاوی راهبردها و نقشه‌راه شرکت‌های برتر نفت و گاز دنیا (۱۲ شرکت برتر)، احصا و تجمیع پروژه‌ها و اقدام‌های انجام‌شده و در حال اجرا از سوی شرکت‌های اصلی، اداره‌های کل ستادی و سازمان‌های تابع (نظیر پژوهشگاه صنعت نفت، پارک فناوری و نوآوری صنعت نفت، ...) و امنیت سایبری نیز به‌طور کامل مدنظر قرار گیرد. انتظار می‌رود راهبرد کلان و نقشه‌راه توسعه و به‌کارگیری هوش مصنوعی با مشارکت همه ذی‌نفعان داخل و خارج از صنعت نفت تهیه و تدوین شود.

عظیم کلانتری‌ اصل، رئیس پژوهشگاه صنعت نفت نیز در این نشست با اعلام آمادگی این مرکز علمی برای اجرای پروژه‌های هوش مصنوعی در سطح صنعت نفت در مقیاس کوچک، گفت: در حوزه هوش مصنوعی در این صنعت در ابتدای راه هستیم، ازاین‌رو باید بدون فوت وقت در این زمینه آغازبه‌کار کنیم.

وی با بیان اینکه بهتر است در صنعت نفت برای استفاده از هوش مصنوعی سراغ بخش‌های کم‌ریسک‌تر همچون منابع انسانی و بهداشت و درمان برویم و بعد آن را در بخش‌های صنعتی همچون پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها توسعه دهیم، گفت: برای اجرای بهتر این فناوری باید فرهنگ‌سازی‌های لازم میان نیروی انسانی نیز در دستور کار قرار گیرد.

براساس این گزارش، در نخستین نشست «کارگروه راهبری به‌کارگیری فناوری هوش مصنوعی در صنعت نفت»، نمایندگانی از امور استانداردها و ضوابط فنی معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت، مرکز نوآوری و توسعه هوش مصنوعی پژوهشگاه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، ستاد توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی و روباتیک، معاونت علمی، فناوری و اقتصادی دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، امور پژوهش وزارت نفت، امور فناوری وزارت نفت، مدیریت توسعه فناوری اطلاعات، امنیت و دولت هوشمند وزارت نفت، پارک فناوری و نوآوری صنعت نفت، امور پژوهش و فناوری چهار شرکت اصلی تابعه وزارت نفت، اداره فناوری اطلاعات و ارتباطات شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، مرکز رصد شرکت ملی نفت ایران و سازمان حراست، به بیان دیدگاه‌ها و چالش‌های موجود در بحث توسعه هوش مصنوعی در صنعت نفت پرداختند.