به نقل از «آنا»

تجربه‌ی نسل‌های قبل از همه‌گیری کووید-19/ آنفلوانزای اسپانیایی، کرونای زمان!

تاریخ انتشار: ۱۷ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۸۸۹۲۶۸

حدود یکصد سال پیش شیوع بیماری همه‌گیر آنفلوانزای اسپانیایی جان‌ میلیون‌ها انسان را در سراسر دنیا گرفت و درس‌هایی را برای بشر به‌جای گذاشت که در شرایط کنونی می‌توان از آن‌ها عبرت گرفت.

به گزارش خبرنگار حوزه علم، فناوری و دانش‌بنیان گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، حدود یک قرن پیش بشر در چنین روزهایی درگیر بیماری دیگری بود که علائمی مشابه به کووید- 19 داشت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آنفلوانزای اسپانیایی، بیماری ویروسی‌ای بود که بشر برای مقابله با آن، هنوز حداقل آمادگی را نداشت. تخمین‌زده می‌شود در آن رویداد بین 50 تا 100 میلیون نفر جان خود را از دست دادند و این یعنی تقریباً 5 درصد از جمعیت جهان در آن روز و البته حدوداً نیم میلیارد نفر به بیماری مبتلا شدند. شیوع شدید آنفلوانزای 1918 بسیار عجیب بود و بسیاری آن را بزرگ‌ترین بیماری همه‌گیر تاریخ می‌نامند.

ریشهٔ این بیماری همه‌گیر از سال 1918 تاکنون موضوع حدس و گمان بوده است. مورخان و دانشمندان فرضیه‌های بی‌شماری را در مورد منشأ، گسترش و پیامدهای آن مطرح کرده‌اند. درنتیجه، بسیاری از ما تصورات غلط در مورد آن داریم. در این گزارش تلاش می‌کنیم به برخی از ابهامات مرتبط با این بیماری و آنچه واقعاً اتفاق افتاده است بپردازیم.

 آیا منشأ همه‌گیری اسپانیا بود؟

بگذارید در ابتدا خیالتان را راحت کنیم. تاکنون هیچ‌کس مدرکی ارائه نکرده است که این آنفلوانزای به‌اصطلاح "اسپانیایی" از کشور اسپانیا سرچشمه گرفته باشد. این برچسب‌گذاری احتمالاً به دلیل شرایط جنگ جهانی اول اتفاق افتاده است.

کشورهای اصلی درگیر در جنگ اصلاً دوست نداشتند بهانه‌ای برای جنگ تبلیغاتی به دشمن دهند و اعتقاد داشتند پخش خبر شیوع این بیماری باعث دلگرمی دشمن می‌شود؛ بنابراین میزان شیوع آنفلوانزا در آلمان، اتریش، فرانسه، انگلستان و ایالات‌متحده اصلاً پوشش خبری داده نشد، در مقابل، اسپانیا که کشوری بی‌طرف بود نیازی نداشت تا شیوع آنفلوانزا را پنهان کند. این سیاست‌ها باعث شد که در بین عموم این تصور غلط به وجود آید که اسپانیا متحمل سنگین‌ترین ضربات از این بیماری شده است و بنابراین بیماری اسپانیایی است. در حقیقت، منشأ جغرافیایی آنفلوانزا تا به امروز موضوع بحث و اختلاف است، گرچه فرضیه‌ها حکایت از شیوع آن از آسیای شرقی، اروپا و حتی کانزاس دارد.

 آیا بیماری ناشی از یک ویروس فوق‌العاده و عجیب‌وغریب بود؟

آنفلوانزای 1918 به‌سرعت شیوع پیدا کرد و در شش ماه اول 25 میلیون نفر را کشت. این باعث شد که برخی فرضیه پایان نسل بشر را مطرح کنند و مورد ماهیت این بیماری مبالغه کنند. البته بی‌شک در کُشندگی این بیماری تردیدی وجود ندارد بااین‌حال مطالعه جدیدتر نشان می‌دهد که خود ویروس، اگرچه کشنده‌تر از سایر انواع بود، اما اساساً با آن‌هایی که باعث ایجاد اپیدمی در سال‌های بعد شدند، ازنظر ساختاری تفاوت فوق‌العاده‌ای نداشت.

در حقیقت بیشترین علت آمار بالای شیوع را باید به ازدحام اردوگاه‌های نظامی و به‌هم‌ریختگی محیط‌های شهری و همچنین تغذیه نامناسب و فقدان بهداشت عمومی در شرایط جنگی نسبت داد. اکنون اعتقاد بر این است که علت اصلی مرگ‌ومیر نیز به دلیل ایجاد عفونت باکتریایی در ریه‌ها و تضعیف آن ناشی از آنفلوانزا بوده است.

آیا میزان مرگ‌ومیر در موج اول همه‌گیری شدید بود؟

درواقع، موج اولیهٔ مرگ‌ومیر ناشی از بیماری در نیمهٔ اول 1918 نسبتاً کم بود. در موج دوم یعنی از اکتبر تا دسامبر همان سال بود که بیشترین میزان مرگ‌ومیر مشاهده شد؛ و موج سوم در بهار سال 1919 کشنده‌تر از اولی بود اما کمتر از موج دوم.

دانشمندان اکنون بر این باورند که افزایش قابل‌توجه مرگ‌ومیرها در موج دوم به دلیل شرایط شیوع نوع کشنده‌تر بیماری است. افراد مبتلابه موارد خفیف در خانه می‌ماندند، اما افراد با موارد شدید اغلب در بیمارستان‌ها و اردوگاه‌ها ازدحام ایجاد می‌کردند و باعث افزایش انتقال نوع کشنده‌تر ویروس می‌شدند.

آیا این ویروس اکثر افرادی که به آن مبتلا شده بودند را کشت؟

در حقیقت، اکثریت مطلق افرادی که به آنفلوانزای 1918 مبتلا شدند زنده ماندند و میزان مرگ‌ومیر در بین بیماران به‌طورکلی حتی در بدترین کشورها به‌طور متوسط از 20 درصد تجاوز نکرد. بااین‌حال، میزان مرگ‌ومیر در گروه‌های مختلف متفاوت بود. در ایالات‌متحده آمریکا، مرگ‌ومیر به‌ویژه در جمعیت بومی آمریکا بسیار زیاد بود، شاید علت این امر عدم ابتلا به انواع گذشتهٔ آنفلوانزا باشد. در بعضی موارد، کل یک جمعیت بومی از بین رفتند!

آیا روش‌های درمانی آن زمان کاری از پیش می‌برد؟

هیچ درمانی خاص ضدویروسی در طول آنفلوانزای 1918 در دسترس نبود. راستش را بخواهید این مسئله هنوز هم تا حدود زیادی صادق است و بیشتر مراقبت‌های پزشکی از بیماری‌های ویروسی به‌جای درمان آن‌ها، بر کنترل اثرات آن‌ها متمرکز می‌شوند.

یکی از فرضیه‌هایی که برای آمار بالای مرگ‌ومیر برمی‌شمارند، ناشی از مسمومیت آسپیرین است. مقامات پزشکی در آن زمان دوزهای زیادی آسپیرین را تا 30 گرم در روز توصیه می‌کردند. امروز، حدوداً چهار گرم حداکثر دوز ایمن روزانه برای این دارو در نظر گرفته می‌شود. دوزهای زیاد آسپیرین می‌تواند منجر به تشدید بسیاری از علائم بیماری ازجمله خونریزی شود.

 آیا مثل امروز، همه‌گیری در صدر اخبار روز بود؟

مقامات بهداشت عمومی، مأموران اجرای قانون و سیاستمداران دلایلی مختلفی داشتند تا از اعلام آمار دقیق آنفلوانزا در سال 1918 به مراجع مختلف مسئول در آن زمان اجتناب کنند و این موضوع به پوشش خبری کمتری نسبت به این بیماری منجر شد.

علاوه بر این ترس از این وجود داشت که افشای کامل تلفات بیماری ممکن است دشمنان را در زمان جنگ جسورتر کند. مسئولان اعتقاد داشتند بدین ترتیب می‌توانند نظم عمومی را حفظ کنند و از ایجاد وحشت جلوگیری کنند. بااین‌حال، بالاخره مقامات دست‌به‌کار شدند و در اوج همه‌گیری، قرنطینه در بسیاری از شهرها اجباری شد و نیروی پلیس برای رعایت قرنطینه به کار گرفته شد.

 آیا همه‌گیری روند جنگ جهانی اول را تغییر داد؟

بعید است که آنفلوانزا نتیجه جنگ جهانی اول را تغییر داده باشد، زیرا مبارزان دو طرف میدان جنگ کمابیش به یک میزان تحت تأثیر آن قرار گرفتند.

بااین‌وجود، شکی نیست که جنگ عمیقاً فعالیت مراجع بهداشتی آن دوره که امکانات به‌مراتب کمتری نسبت به امروز داشتند را مختل کرد. حضور میلیون‌ها سرباز در جبهه‌های جنگ شرایط ایده آلی را برای گونه‌های تهاجمی‌تر ویروس فراهم کرد تا در سراسر جهان گسترش یابند.

آیا واکسیناسیون عمومی و گسترده به همه‌گیری پایان داد؟

همان‌طور که می‌دانیم واکسیناسیون در برابر آنفلوانزا در سال 1918 مورداستفاده قرار نگرفت، زیرا ویروس به‌درستی شناخته‌نشده بود و بنابراین هیچ نقشی در پایان دادن به بیماری نداشت.

قرار گرفتن در معرض انواع قبلی آنفلوانزا ممکن است آمادگی و تحمل‌پذیری را به وجود آورده باشد. به‌عنوان‌مثال، سربازانی که سال‌ها در ارتش خدمت کرده بودند نسبت به نیروهای تازه‌نفس مرگ‌ومیر کمتری را متحمل شدند.

علاوه بر این، یکی از نظریه‌های ویروس‌شناسی می‌گوید ویروس‌های جهش‌یافته باگذشت زمان با میزان کشندگی کمتری تکامل می‌یابند. این فرضیه بر اساس مدل‌های انتخاب طبیعی تأیید می‌شود. ازآنجاکه انواع کشنده‌تر، میزبان خود را به‌سرعت می‌کشند، بنابراین نمی‌توانند به‌آسانی و به‌اندازه انواع خفیف بیماری گسترش یابند.

آیا ژن‌های آن ویروس هرگز توالی یابی شد؟

در سال 2005، محققان اعلام کردند که آن‌ها توالی ژنی ویروس آنفلوانزا 1918 را با موفقیت تعیین کرده‌اند. این ویروس را از بدن یک قربانی آنفلوانزا که در لایهٔ منجمد آلاسکا دفن شده بود، برای توالی یابی استخراج کردند. دو سال بعد و در شرایط آزمون، در میمون‌های آلوده به ویروس علائمی مشاهده شد که در خلال سال 1918 مشاهده‌شده بود.

مطالعات نشان می‌داد که میمون‌ها در اثر واکنش بیش‌ازحد سیستم ایمنی بدنشان به ویروس، به‌اصطلاح "طوفان سیتوکین"(cytokine storm) جان خود را از دست می‌دادند. دانشمندان بر این باورند که همین واکنش بیش‌ازحد سیستم ایمنی، منجر به مرگ‌ومیر بالا در بزرگ‌سالان در سال 1918 شد.

کرونا ویروس و آنفلوانزای اسپانیایی شبیه‌اند؟

اگرچه این دو بیماری هر دو دارای عفونت تنفسی با علائم رایج مانند سرفه و تب هستند، اما آن‌ها به خانواده‌های مختلف ویروس تعلق دارند و مشخصات بالینی، شدت، علائم بیولوژیکی متفاوتی دارند؛ اما تفاوت اساسی دیگر در میزان دانش در مورد این دو بیماری بود؛ در زمان آنفلوانزای اسپانیایی، بیماری آنفلوانزا چندان شناخته‌نشده بود و بدون این دانش، امکان تسکین یا رفع آن امکان‌پذیر نبود. آن‌ها می‌دانستند که با چیزی مسری سروکار دارند، اما به دلیل کوچک بودن قادر به دیدن ویروس‌ها نبودند. این اتفاقاً متعاقباً با به‌کارگیری میکروسکوپ الکترونی امکان‌پذیر شد.

بر اساس مقاله تحقیقاتی دانشگاه استنفورد، در سال 1918، داروهای مختلفی از داروهای شیمیایی جدید گرفته تا روغن و داروهای گیاهی مورداستفاده قرار گرفتند. روند درمانی این بیماری حتی از روند تشخیصش هم گنگ‌تر بود زیرا داروها به‌صورت کورکورانه تجویز می‌شدند و اصلاً مشخص نبود که چه چیزی آثار بیماری را کم می‌کند یا برعکس. ازآنجاکه هیچ داروی ضدویروسی برای درمان این بیماری وجود نداشت و همچنین هیچ آنتی‌بیوتیکی برای درمان عفونت‌های باکتریایی ثانویه موجود نبود، پزشکان به مجموعه تصادفی از داروها با درجات مختلف اثربخشی، مانند آسپرین، کینین، آرسنیک، دیژیتال، استریکنین، نمک اپسوم، روغن کرچک و ید اعتماد می‌کردند.

انتهای پیام/4144/

 

منبع: آنا

کلیدواژه: بیماری کرونا بیماری همه گیر آنفلوانزای اسپانیایی آنفلوانزای اسپانیایی میزان مرگ ومیر آنفلوانزای 1918 سال 1918 همه گیری کشنده تر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۸۸۹۲۶۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بیماری ایکس ؛ همه گیری بعدی جهانی در راه است؟

یک نظرسنجی بین‌المللی که بنابر اعلام «گاردین» آخر هفته آینده منتشر می‌شود، نشان می‌دهد ۵۷ درصد از متخصصان احتمال می‌دهند یک سویه از ویروس آنفلوآنزا علت شیوع بعدی بیماری‌های عفونی مرگبار در سطح جهان خواهد بود.   به گزارش ایسنا، «جان سلمانتون گارسیا» از دانشگاه کلن که این مطالعه را انجام داده است، تاکید کرد: این باور که آنفلوآنزا بزرگترین تهدید همه‌گیری در سطح جهان است بر اساس تحقیقات طولانی‌مدتی به دست آمده که نشان می‌دهد این ویروس به طور مداوم در حال تکامل و جهش است.   این کارشناس افزود: اگرچه هربار تلاش می‌شود با سویه‌های مختلف آنفلوآنزا به اندازه کافی مقابله شود و آن‌ها فعلا در حد خطرناک ارزیابی نمی‌شوند، اما این موضوع لزوما برای همیشه صادق نخواهد بود.   جزئیات این نظرسنجی شامل ارزیابی نظر ۱۸۷ دانشمند جهانی قرار است در کنگره میکروبیولوژی بالینی و بیماری‌های عفونی (ESCMID) فاش شود که آخر هفته آینده در بارسلونا برگزار می‌شود.   براساس بخشی از اطلاعات منتشرشده از این پژوهش، ۲۱ درصد از کارشناسانی که در این مطالعه شرکت کردند، اعتقاد دارند محتمل‌ترین عامل بعدی همه‌گیری پس از آنفلوآنزا، احتمالا ویروسی است به نام بیماری ایکس X که هنوز برای علم ناشناخته است.   آن‌ها درباره بیماری ایکس بر این باورند که همه‌گیری بعدی ممکن است از سوی میکروارگانیسمی که هنوز شناسایی نشده است، ایجاد شود درست همانطور که ویروس عامل کووید-۱۹ پیدا شد و در سال ۲۰۱۹ همه‌گیری جهانی را شکل داد. در واقع برخی از دانشمندان هنوز بر این باورند که سارس کوو-۲ (عامل کووید – ۱۹) همچنان یک تهدید محسوب می‌شود به طوری که ۱۵ درصد از دانشمندان این مطالعه، آن را محتمل‌ترین علت همه‌گیری در آینده نزدیک ارزیابی می‌کنند.   سایر میکروارگانیسم‌های کشنده - مانند ویروس‌های لاسا، نیپا، ابولا و زیکا – تنها از سوی یک تا دو درصد از پاسخ‌دهندگان به‌عنوان تهدید‌های جدی جهانی ارزیابی شدند.   به گفته «جان سلمانتون گارسیا»، مسئول این مطالعه جهانی آنفلوآنزا تا حد زیادی تهدید شماره یک از نظر احتمال همه‌گیری از سوی بیشتر دانشمندان جهان معرفی می‌شود.   این نتایج در حالی ارائه خواهد شد که هفته گذشته نیز سازمان جهانی بهداشت نسبت به شیوع آنفلوآنزای پرندگان (سویه اچ۵ان۱ H ۵ N ۱) که باعث میلیون‌ها مورد ابتلا در سراسر جهان شده است، ابراز نگرانی کرد. شیوع این بیماری در سال ۲۰۲۰ آغاز و تاکنون منجر به مرگ یا تلف شدن ده‌ها میلیون طیور و نابودی میلیون‌ها پرنده وحشی شده است.   این ویروس به تازگی به گونه‌های پستانداران نیز گسترش یافته است به طوری که گزارش شده گاو‌های اهلی در ۱۲ ایالت آمریکا آلوده شده‌اند و نگرانی‌ها در مورد خطرات این بیماری برای انسان بیش از پیش افزایش یافته است.   «اد هاچینسون»، ویروس‌شناس دانشگاه گلاسکو در این زمینه گفته است ظهور ویروس آنفلوآنزای پرندگان در گاو‌ها تعجب‌آور است، زیرا خوک‌ها تاکنون به این ویروس مبتلا شده بودند، اما تا همین اواخر گزارشی از ابتلای گاو‌ها نبود و این موضوع را نباید دست‌کم گرفت.   به گفته او، ابتلای گاو‌ها به ویروس آنفلوآنزای پرندگان به این معنا است که خطر ورود ویروس به حیوانات مزرعه بیشتر شده و نگرانی درباره انتقال از حیوانات مزرعه به انسان نیز افزایش می‌یابد.   با توجه به گزارش‌ها درباره شیوع آنفلوآنزای پرندگان، دانشمندان نسبت به چشم‌انداز یک بیماری همه‌گیر آنفلوآنزا هشدار می‌دهند. اگرچه آن‌ها همچنین خاطرنشان می‌کنند که واکسن‌هایی علیه بسیاری از گونه‌های آنفلوآنزا از جمله آنفلوآنزای پرندگان قبلا ساخته شده است و می‌توان امیدوار بود که غافلگیری کووید-۱۹ رخ ندهد.   در عین حال کارشناس دانشگاه کلن و انجام‌دهنده این مطالعه جدید، نسبت به فراموش کردن رعایت نکات بهداشتی هشدار داده و گفت: مردم به عادت‌های قبلی نظیر سرفه کردن در دستانشان و سپس دست دادن با افراد دیگر بازگشته‌اند. ماسک زدن کنار گذاشته شده و به بسیاری از عادت‌های خطرناک قبلی برگشته‌ایم؛ این‌ها ممکن است ما را پشیمان کنند. کانال عصر ایران در تلگرام