توسعه و شکوفایی کشور با حمایت از تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی
تاریخ انتشار: ۲۳ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۹۴۹۸۹۱
کشورها برای پیشرفت و توسعه همه جانبه خود در تمامی عرصه‌ها باید تشکل هایی را که برخاسته از بطن مردم هستند با خود همراه کنند و بدون شک جامعه توسعه یافته محصول مشارکت آگاهانه، هدفمند و مطالبه گر نخبگان آن جامعه در عرصه های مختلف است، قطعاً دولت ها حتی در جوامع پیشرفته به تنهایی قادر به انجام همه امور نخواهند بود، بنابراین ضرورت حضور فعالان برای انجام امور برجای مانده و تقویت امور درحال اجرا آشکار است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
معنی تشکل و مشارکت اجتماعی
تشکل واژه ای عربی از باب تفعل به معنای صورت گرفتن است. تشکل در معنای formal organ nization به گروه یا تشکیلات اجتماعی گفته می شود که برای هدف خاصی به وجود می آید و عضویت و عملکرد آنها بر پایه قوانین و مقررات رسمی و ساختار بوروکراتیک یا اداری است که در واقع به صورت مشارکت های اجتماعی در می آید. مشارکت اجتماعی در یک تعریف کلی عبارت است از شرکت فعال و سازمان یافته افراد و گروه های اجتماعی در امور اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه به گونه ای که حداکثر قدرت جمعی از طریق بسیج همه امکانات و قوای جمع حاصل شود، این قدرت جمعی در راستای نیل به مصالح، علایق و منافع همه جامعه جهت گیری می شود و از طریق مشارکت همه جانبه افراد و گروه های اجتماعی پیوندها و انسجام اجتماعی استحکام می یابد و امکان بلوغ و شکوفایی استعداد و تکامل و توسعه فردی و اجتماعی فراهم می شود.
مشارکت اجتماعی از نگاه قران
دین اسلام، تاکید بسیاری بر «مشارکت جویی» افراد در جامعه دارد. این مشارکت می تواند در بسیاری از عرصه های دینی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فکری باشد. ریشه مشارکت جستن در کنار هم و جمع شدن به منظور «رفع مشکل»، «رویداد جدید»، «مطرح شدن خواسته ای»، «تبادل نظر»، «استحکام آرمان ها و ارزش ها» و در کل، «شرکت کردن در امر یا موضوع خاص» است. پس به نظر می رسد؛ ریشه مشارکت را باید نوعی «مشورت جویی» بیان کرد و گفت که ریشه مشارکت های اجتماعی «شورا» است که قرآن کریم، سیره و سنت پیامبر (ص) و اهل بیت بر این امر توجه ویژه و در خوری دارند. اگرچه ریشه مشورت پذیری و مشورت دهی به دوران پیش از اسلام می رسد اما قوت آن را می توان به «امر خدا» برشمرد و شاهدیم که پیامبر(ص) بسیار بر مشورت اهمیت می داده اند و این مشورت برای تصمیم گیری ها در سرنوشت سیاسی و اجتماعی امری مهم به شمار می رفته و برای فرد و جایگاه فرد در تصمیم گیری های کلان اهمیت قائل بوده است.
بنابراین از مهمترین ظرفیت های «شورا»، «تشکل» و «مشارکت اجتماعی» را باید حل مشکلات جامعه اسلامی دانست که در آن تبادل افکار و انتقال ایده ها امری حیاتی است. پس حرکت ها و فعالیت های منسجم اجتماعی در مبانی دینی نوعی اصل است که علاوه بر اینکه باعث تقویت مبانی دینی می شود، در واقع نوعی توجه به معضلات اجتماعی است که باید آن را با کمک دیگر افراد برطرف کرد، به عنوان مثال خمس و زکات از موارد «مشارکت های دینی اجتماعی» است که اگر به خوبی به آن توجه شود، بسیاری از مشکلات اقتصادی مسلمانان رفع خواهد شد. پس می توان گفت؛ از مهمترین کارکردهای مشارکت های اجتماعی در اسلام، برطرف کردن معضلات و مشکلات اجتماعی است.
نمونه های مصداقی «مشارکت اجتماعی» در اسلام زیاد است که از نمونه های آن می توان به؛ تاکید بر حضور در نماز جماعت ها در اول وقت، نماز جمعه، شرکت در جشن ها، شرکت در اعیاد مانند عید فطر، قربان و غدیر خم، شرکت در ادعیه ها مانند توسل، توکل، روز عرفه، شرکت در اجتماعات ضد استکباری مانند راهپیمایی های روز قدس و ۲۲ بهمن و همچنین حمایت ها از مردم مظلوم، فلسطین، بحرین، یمن و ... اشاره داشت، که جملگی تاکیدی بر «تشکل های اجتماعی» و «مشارکت های اجتماعی» هست؛ به این معنی که حضور مردم در صحنه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و علمی بسیار حائز اهمیت است و به نوعی نقش حاکمیت را در تصمیم گیری ها و تصمیم سازی ها کاهش می دهد و بر نقش مردم در تعیین سرنوشت خود تاکید دارد. (۱)
مزایای مشارکت اجتماعی
نهادینه کردن مشارکت اجتماعی سبب ارتقای سرمایه اجتماعی می شود و تحکیم و تثبیت سرمایه اجتماعی به واسطه نهادینه کردن مشارکت های اجتماعی پیشرفت و توسعه را به ارمغان خواهد آورد. همچنین باید گفت حل بسیاری از مشکلات مربوط به زندگی اجتماعی و فردی انسان ها، بدون مشارکت امکان پذیر نیست و تثبیت حقوق فردی و اجتماعی جز با شرکت در قالب تشکل ها نمی تواند، سعادت را برای انسان تامین کند. بنابراین باید در نظر داشت که مشارکت دادن افراد در امور اجتماعی به نوعی آگاه کردن آنها از خواسته‌ها و نیازهای متعالی افراد است. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در بند هشت اصل سوم توجه به تشکل ها و مشارکت های اجتماعی شده است که در واقع به نوعی بستر سازی برای مشارکت های عمومی مردم در عرصه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است.
بدین ترتیب حضور مردم در تشکل ها و شرکت در امور اجتماعی، نوعی «سرمایه اجتماعی» به شمار می رود که همه کشورهای بیشتر توسعه یافته به آن توجه جدی دارند، امری که امروزه یکی از عناصر قدرت برشمرده می‌شود، به گونه ای که برای نمونه کشوری مانند «ویتنام» با داشتن سرمایه اجتماعی که پاسدار ارزش ها و آرمان هایشان بودند، توانستند در مقابل آمریکا ایستادگی کنند و آمریکا با هزینه بالایی که در این جنگ متقبل شد، نتوانست آن چیزی را که می خواهد به دست آورد. بنابراین «مشارکت های اجتماعی واقعی» در جامعه مزایایی از جمله؛ نهادینه سازی مشارکت و افزایش و ارتقاء سرمایه اجتماعی، حلقه واسط بودن بین مردم و مسوولان نظام، هدایت منابع انسانی، انسجام بخشی به گروه های انسانی، دست یابی به اهداف اجتماعی، سهولت دسترسی به آرمان های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، اجتماعی شدن مردم، کاهش جرایم، ایجاد همبستگی در مبانی فکری و عقیدتی، نوعی صله رحم اجتماعی، پیگیر شدن مسایل اجتماعی، جلوگیری از رخوت اجتماعی، موثر بودن افراد نسبت به مسایل، پیگیری مطالبات مردمی از مسوولان را در بر دارد و روشنگر این مطلب است که انسان ها در سرنوشت خود دخیل هستند و صرفاً حاکمیت ها نیستند که برای مردم تصمیم گیری و تصمیم سازی می کنند، بلکه جایگاه خود مردم نیز در تصمیم گیری ها و تصمیم سازی ها بسیار مهم است. (۲)
آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری مردم را دارای کرامت و برای نقش آنان در نظام اسلامی اهمیت بسیاری قائل هستند. ایشان به چهار شاخص مهم و اصلی برای مردم شامل: «آگاهی، نظارت، مشارکت و همگامی» تأکید فرموده‌اند. این چهار شاخص ویژگی‌های اصلی ساختار اجتماعی توسعه است و سازمان‌های مردم‌نهاد فرصت‌های بی‌بدیل اجتماعی در تحقق این شاخص‌ها در بستر تعامل و حفظ و ارتقای سرمایه اجتماعی در سایه فعالیت گروه‌های مردمی هستند. بنابراین تشکل ها و مشارکت های مردمی تشکیل دهنده و تقویت کننده سرمایه اجتماعی هستند که از ارزشمندترین نیازها و ضرورت های هر کشور است زیرا سرمایه اجتماعی باعث انسجام ملی، همدلی، همکاری و هم‌درکی بین مردم می شود و همه مردم و مسوولان مکلف‌اند در تقویت و گسترش آن تلاش و کوشش کنند و حرفی نزنند که امید مردم به تشکل های اجتماعی و خیریه ها کاهش یابد. همچنین مشارکت اجتماعی حلقه ارتباط بین دولت و مردم است و تشکل ها و خیریه ها شرکای دولت در برنامه های فقرزدایی هستند.
عبدالرضا رحمانی فضلی به مناسبت این روز در ۱۳۹۸خورشیدی در پیامی نوشت:روز "تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی"، فرصت مغتنمی است تا در راستای رویکرد مردم‌سالارانه نظام جمهوری اسلامی ایران جایگاه واقعی مردم در عرصه های مختلف اجتماعی از منظر مشارکت مسوولانه و سازنده در فرآیندهای توسعه اجتماعی مورد توجه و تجلیل قرار گیرد. بدون تردید مشارکت‌های اجتماعی و حضور مردم در صحنه‌های مختلف جلوه‌ای موثر، پسندیده و از مهمترین ابزارهای توسعه و تعالی است و این امر پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی به رکن اساسی در کشور تبدیل شده و همواره مورد اعتنا و توجه بوده است. قانون اساسی و بیانات و رهنمودهای حضرت امام راحل و مقام معظم رهبری به این ظرفیت عظیم شکل داده و آن را به حرکت درآورده و در سایه این مشارکت بسیاری از بحران‌های بزرگ دشمن ساخته و یا طبیعی از اول انقلاب تاکنون به خوبی با حضور و محوریت مردم مدیریت شده است.
منابع
۱- زهرا نعمت اللهی و دیگران، (۱۳۹۲)، بررسی عوامل موثر بر سرمایه اجتماعی، فصلنامه مدیریت نظامی، شماره ۵۰، سال سیزدهم.
۲- نوروزی فیض اله و بختیاری، مهناز، (۱۳۸۸)، «مشارکت اجتماعی و عوامل اجتماعی موثر بر آن»، نشریه؛ راهبرد، دوره ۱۸، شماره ۵۳، صص۲۶۹-۲۴۹.
برچسب‌ها مقام معظم رهبری سرمایه اجتماعی عبدالرضا رحمانی فضلیمنبع: ایرنا
کلیدواژه: مقام معظم رهبری سرمایه اجتماعی عبدالرضا رحمانی فضلی مقام معظم رهبری سرمایه اجتماعی عبدالرضا رحمانی فضلی تشکل ها و مشارکت مشارکت های اجتماعی سرمایه اجتماعی مشارکت اجتماعی تصمیم گیری ها عرصه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۹۴۹۸۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
استفاده از الگوهای نوین مشارکتی در پروژه‌های شهری اصفهان
در نشست رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان و مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری اصفهان، بر تحقق عملی شعار سال «جهش تولید با مشارکت مردم» و استفاده از الگوهای نوین مشارکتی در پروژه‌های شهری اصفهان تاکید شد.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، مصطفی نباتی‌نژاد در نشستی با مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری اصفهان با اشاره به تأکید شورای اسلامی شهر بر حمایت از برنامه‌هایی که امکان رونق و توسعه پایدار شهر اصفهان را فراهم می‌سازد، گفت: تقویت روندهای کارشناسی و فرایندهای تصمیم‌گیری‌ها در دستور کار مرکز پژوهش‌های شورای شهر قرار دارد و این مرکز از توسعه شبکه نخبگانی شهر حمایت می‌کند.
وی افزود: تلاش می‌کنیم موضوع مشارکت‌محوری و داده‌محوری را در شهرداری پُررنگ کنیم و انتظار داریم که سایر دستگاه‌ها نیز در این زمینه به این مرکز کمک کنند، چرا که این نگاه باعث جلوگیری از اتلاف منابع و افزایش میزان بهره‌وری در پروژه‌های شهری می‌شود.
رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به استقبال شورای اسلامی شهر از توسعه پروژه‌های مشارکتی افزود: استفاده از سپرده‌های راکد خرد و کلان مردم، مستند سازی با شاخص‌های ترکیبی و ایجاد مشوق‌های سرمایه‌گذاری در پروژه‌های شهرداری اصفهان از جمله اتفاقاتی است که می‌تواند محرک توسعه سرمایه‌گذاری در شهر اصفهان باشد.
نباتی‌نژاد تصریح کرد: همچنین ضرورت دارد با استفاده از ظرفیت‌های گسترده شهر اصفهان، برنامه‌هایی مدون همچون بازدید از نمایشگاه‌های سرمایه‌گذاری بین‌المللی را دستور کار قرار دهیم تا با شناخت بیشتر امکان جذب سرمایه‌گذاران خارجی در پروژه‌های شهر اصفهان فراهم شود.
از پیشنهادهای مشارکت‌کنندگان در زمینه تعریف پروژه‌های توسعه شهری، استقبال میکنیمدر ادامه این نشست مسعود حیدری مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری اصفهان نیز با اشاره به موضوعات تبیین شده و برنامه‌های مدون سازمان در سال جاری گفت: تبیین راهکارهای عملی شعار سال در دستور کار سازمان قرار دارد و در نظر داریم با استفاده از الگوهای نوین مشارکتی امکان مشارکت حداکثری شهروندان و توسعه فضای سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها را فراهم سازیم.
وی تاکید کرد: سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی برای افزایش مشارکت مردمی و ورود بخش خصوصی، خود را متوقف به پروژه‌های موجود خویش نمی‌کند و از پیشنهادهای مشارکت‌کنندگان در زمینه تعریف پروژه‌های توسعه شهری، استقبال می‌کند.
مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری اصفهان اضافه کرد: به‌منظور افزایش مشارکت شهروندان تعریف پروژه‌های جدید و جذاب را در دستور کار قرار داده‌ایم و امیدواریم با تسهیل فرایندهای اداری و تلطیف بعضی قوانین و مقررات میزان مشارکت مردم را در پروژه‌های مختلف شهر افزایش دهیم.
کد خبر 747496
منظور از «خانم بازیگر» در اعترافات تتلو که بود؟