نیازمند تدوین قانون برای مقابله با فیک نیوزها هستیم/ اخبار جعلی توان بر هم زدن ثبات و امنیت ملی را دارند
تاریخ انتشار: ۲۵ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۹۶۹۹۵۹
به گزارش خبرنگار احزاب و تشکل‌های گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، امیرمحمد غفاری؛ فیک نیوزها یا همان اخبار جعلی موضوعی است که این روز‌ها مشکلات زیادی در فضای حقیقی و مجازی برای افراد در سراسر دنیا به وجود آورده است. موضوعی که اگر به درستی و به موقع با آنها مقابله نشود می‌تواند امنیت کشورها را به خطر بیاندازد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
رهبر انقلاب در سخنان خود در روز عید قربان به آن اشاره کردند و آن را موازی با جریان تحریم دانستند و فرمودند: «به موازات تحریم یک جریان تحریف هم هست. واژگون نشان‌دادن واقعیات کشور ما نیز یکی از کار‌هایی است که دشمنان انجام می‌دهند تا هم ضربه به روحیه مردم بزنند و هم آدرس غلط دادن است برای رفع مشکل تحریم.»
ایشان در ادامه صحبت هایشان می‌فرمایند: «اگر جریان تحریف شکست بخورد جریان تحریم قطعاً شکست می‌خورد؛ چرا که عرصه، عرصه جنگ اراده‌هاست.»
بیشتر بخوانید
فیک نیوز چیست؟ + اینفوگرافیکبه همین مناسبت با نوید کمالی، کارشناس فضای مجازی نشستیم تا کمی در خصوص شناخت اخبار جعلی یا همان فیک نیوزها و راه‌های شناخت آنها و تهدیداتشان صحبت کنیم. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
باشگاه خبرنگاران جوان: این روز‌ها با توسعه فضای مجازی شاهد فعالیت‌های روز افزون فیک نیوزها هستیم. فعالیت فیک نیوزها در فضای مجازی چقدر در زندگی حقیقی افراد تاثیرگذار است و چه اندازه می‌تواند زندگی عادی افراد را تحت تاثیر قرار دهد؟
کمالی: این دوره از تاریخ تمدن بشر به دلیل وفور و تعدد ابزار‌های رسانه‌ای و ارتباطی تولید کننده و منتقل کننده اطلاعات به عنوان «عصر اطلاعات» شناخته می‌شود، زیرا تا پیش از این دوره تاریخی، هیچگاه حجم تولید و انتقال اطلاعات توسط بشر به میزان فعلی نبوده است که نمونه آن تولید روزانه میلیون‌ها ساعت محتوای تصویری در فضای مجازی و وب سایت‌های مانند آپارات و یوتیوب است.
علاوه بر این در هیچ دوره‌ای از تاریخ بشر سرعت انتقال اخبار و اطلاعات به حد فعلی نرسیده بود به طوری که هیچ وقت اجداد ما تصور نمی‌کردند که روزی این امکان فراهم شود که خبر مهمی مانند آنچه در بندر بیروت رخ داد در کسری از ثانیه در چهار گوشه جهان شنیده و دیده شود.
از این رو عصر و زمانه فعلی را میتوان از حیث اطلاعات و اطلاع رسانی به عنوان انقلابی‌ترین دوره تاریخ تمدن بشر در نظر گرفت، زیرا این تحول موجب شکل گیری فصل جدید و بی‌نظیری از تعاملات فردی و اجتماعی بین انسان‌ها شده است؛ البته این تحول کاملاً و تماماً مثبت نبوده و مانند بسیاری از پدیده‌های دست ساخته بشر دارای ابعاد نامطلوب و آسیب زایی نیز است که یکی از مهمترین آن تبدیل شدن ابزار‌های نوین اطلاع رسانی به ابزار فریب و مدیریت ناسالم افکار عمومی است.
به عبارت دقیق‌تر از ابتدای ساخت و توسعه ابزار‌های تولید و نشر انبوه خبر این دست ابزار‌ها به دلیل توان تاثیرگذاری بالای خود بر افکار عمومی، به ابزار محبوب مدیریت و کنترل افکار عمومی اصحاب قدرت تبدیل شدند.
طبیعتاً وقتی بحث مدیریت افکار عمومی و لزوم هدایت و جهت دهی آن مطرح می‌شود، نمی‌توان انتظار داشت که هر آنچه از مجرای یک رسانه منتشر می‌شود انطباق کامل با واقعیت داشته باشد بلکه هر رسانه و به طور دقیق‌تر هر مدیر رسانه آن بخشی از واقعیت را در خروجی رسانه خود برجسته و منعکس می‌کند که سازگار با منافع و مصلحت‌های خویش یا جریان مطلوبش باشد؛ لذا میتوان گفت که در فرایند سنتی و کلاسیک مدیریت افکار عمومی بیشتر با بزرگ نمایی و کوچک نمایی رخداد‌های واقعی روبرو هستیم، اما مدتی است که در حوزه ارتباطات یک مفهوم نسبتا جدید به عنوان چالش حوزه اطلاع رسانی و مدیریت افکار عمومی مطرح شده است و آن چیزی نیست جز فیک نیوزها(Fake News) یا همان اخبار جعلی که به جای تکیه بر مهندسی نحوه اطلاع رسانی یک رخداد واقعی به طور کلی به جعل یک موضوع یا رخداد و طرح آن در عرصه افکار عمومی می‌زند.
متاسفانه در طول چند سال اخیر به دلیل افزایش آسیب‌های ناشی از شیوه فیک نیوزها موضوع مقابله با اخبار جعلی به یکی از مهمترین دغدغه‌های افکار عمومی جهان تبدیل شده است، زیرا ماهیت شبکه‌ای فضای اطلاع رسانی نوین و همچنین فقدان سواد رسانه‌ای مناسب در بین کاربران، بستر‌های نوین ارتباطی می‌تواند به سرعت اخبار جعلی را میلیون‌ها بار بازنشر کرده و نسبت به یک موضوع خاص در بین کاربران ادراک سازی کنند که در نتیجه این ادراک سازی، عملکرد‌ها و رویکرد‌های حقیقی کاربران هم تحت تاثیر قرار می‌گیرد که نمونه معروف آن استفاده کمپین انتخاباتی دونالد ترامپ از اخبار جعلی در جهت جلب نظر افکار عمومی رای دهندگان آمریکایی و کسب موفقیت در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا بود.
باشگاه خبرنگاران جوان: به نظر شما راه مقابله با این فیک نیوزها چیست؟
کمالی: برای مقابله با اخبار جعلی یا همان فیک نیوزها دو راهبرد عمده وجود دارد که اولین آن تدوین قوانین ضد فیک نیوز و مسدود سازی حساب‌های کاربری و از دسترس خارج کردن رسانه‌های تولید کننده اخبار جعلی است.
در این راستا شبکه‌های اجتماعی بزرگ بعضاً به صورت روزانه حساب‌های مشکوک به نشر اخبار جعلی را تعلیق و یا حذف می‌کنند و نهاد‌هایی مانند پلیس نیز با مالکان رسانه‌های تولید کننده اخبار جعلی برخورد می‌کنند. اما دومین راهبرد توجه به ارتقاء سطح سواد رسانه‌ای افکار عمومی است، زیرا حتی اگر تمام رسانه‌های تولید کننده اخبار جعلی مسدود شوند، اما افراد عضو جامعه توان تشخیص منابع خبری معتبر را از غیر معتبر نداشته باشند باز هم جامعه در برابر اخبار جعلی آسیب پذیر خواهد بود.
به طور مثال هم اکنون به دلیل شرایط خاص اقتصادی کشور جامعه نسبت به اخبار اقتصادی حساس است لذا در این شرایط سودجویان با انتشار اخبار جعلی می‌توانند به راحتی در جامعه تنش آفرینی کنند، به طور مثال انتشار یک خبر جعلی مانند «احتمال سقوط بازار بورس در طی ۲۴ ساعت آینده» می‌تواند موجب شکل گیری صفوف طولانی فروشندگان نگران سهام در خیابان‌های کشور شود در حالی که اگر سواد رسانه‌ای جامعه بالا باشد افراد پیش از پذیرش پیام نهفته در این خبر، دست به ارزیابی اعتبار منبع خبر می‌زنند؛ یا تصور کنید که در روز‌های حساس انتخابات ۱۴۰۰ اخباری ساختگی مبنی بر برنامه یکی از کاندیدا‌ها برای مسدود سازی اینترنت در جامعه منتشر شود! طبیعتاً این دست فیک نیوزها در شرایط حساسی مانند انتخابات می‌توانند موجب جهت دهی رای افکار عمومی شوند؛ بنابراین در عصر حاضر مهمترین و موثرترین راهبرد در مقابله با بحران فیک نیوزها، ترویج و توسعه سواد رسانه‌ای یا همان Media Literacy است.
باشگاه خبرنگاران جوان: فکر می‌کنید این فیک نیوزها چه مقدار در جریان تحریف که رهبر معظم انقلاب که روز عید قربان در بیاناتشان به آن اشاره کردند اثرگذار بودند و چه مقدار توانستند تحریف‌های خود را بر ذهن مردم بنشانند؟ راه مقابله با این تحریف‌ها و دروغ پردازی‌ها چیست؟
کمالی: تمدن اصیل اسلامی از صدر اسلام تاکنون در معرض تهاجمات سخت و نرم دشمنان اسلام قرار داشته، اما این تهاجمات در عصر اطلاعات بیش از اینکه جنبه سخت داشته باشند بیشتر در حوزه نرم و ادارکی و شناختی دنبال شده اند، زیرا دشمنان اسلام اصیل که امروز در قامت دشمنان جمهوری اسلامی ایران خودنمایی می‌کنند بر این باورند که مهار جنبش انقلابی اسلام جز با تسلط بر اذهان توده‌های بشر ممکن نیست، بنابراین دشمنان اسلام و به طور ویژه تمدن غرب و ایادی منطقهای آن در طول دهه‌های اخیر در حوزه رسانه سرمایه گذاری‌های عظیمی انجام داده اند که فعال سازی ۲۶۰ شبکه فارسی ضد ایرانی تنها نمونه‌ای از این دست سرمایه گذاری‌ها است.
در واقع دشمنان انقلاب اسلامی بر این عقیده اند که با بهره گیری از چتر رسانه‌ای گسترده میتوان به صورت همه جانبه افکار عمومی را تحت تاثیر قرار داده و با بهره گیری از تکنیک‌هایی عملیات روانی مانند تحریف، کوچک نمایی، سانسور و صد‌ها ترفند دیگر اولویت‌ها و برداشت‌های ذهنی جامعه هدف را تغییر داد.
به طور مثال دشمنان انقلاب اسلامی با حمایت از شبکه رسانه‌ای معاند آمدنیوز و توسعه زیرساخت تولید و نشر فیک نیوزها توسط آن تلاش کردند تا با تحریف واقعیت‌های کشور و ذهنیت سازی منفی علیه مسئولان کشور زمینه ایجاد شکاف بین مردم و مسئولان را فراهم کنند که خوشبختانه اقدام هوشمندانه سپاه این توطئه را خنثی کرد، اما خطر باز تولید رسانه‌های جدید با ماموریت آمدنیوز همچنان باقی است، بنابراین باید تمرکز ویژه‌ای بر ارتقاء توسعه سطح سواد رسانه‌ای افکار عمومی کشور داشت تا جامعه نسبت به تهدیداتی از جنس آمدنیوز‌ها واکسینه شود.
البته همزمان با این اقدام، نهاد‌های فرهنگی کشور باید توجه ویژه‌ای به حوزه ترویج نهضت روشنگری، تبیین و بصیرت افزایی در جامعه خصوصا در عرصه‌های سیاسی و اعتقادی داشته باشند.
باشگاه خبرنگاران جوان: به صورت کلی چه مشکلاتی در این خصوص در کشور وجود دارد و چه تهدیداتی فضای مجازی و مردم ما را در فضای دنبال می‌کنند؟
کمالی: متاسفانه یکی از مهمترین آسیب‌های فضای مجازی و رسانه‌ای کشور ما خصوصا در حوزه مدیریت افکار عمومی، تعدد دستگاه‌های مسئول در این عرصه خطیر است. به عبارت دقیق‌تر هر دستگاه و نهاد متولی بخش خاصی از پازل مدیریت افکار عمومی بوده، اما به دلیل عدم تعامل و هم افزایی مناسب با سایر دستگاه‌های مشابه کارآمدی و تاثیرگذاری عملکرد آنها آنچنان که باید مطلوب نیست و هیچ کدام از این نهاد‌ها هم در عمل خود را مسئول وضع موجود نمی‌داند.
از سوی دیگر رسانه‌ها و ساختار‌های مدیریت افکار عمومی کشورمان از چابکی لازم در مواجهه با تهدیدات ادراکی و شناختی دشمن برخوردار نیستند که این مسئله ناشی از عدم روزآمدسازی ساختار و سازمان آنها همزمان با واقعیت اجتماعی و تکنولوژیک است؛ بنابراین به عنوان یک راهکار میتوان تجمیع دستگاه‌های مسئول در حوزه رسانه و مدیریت افکار عمومی کشور و باز طراحی سازوکار فعالیت آنها را به مسئولین پیشنهاد داد.
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: احزاب و تشکل ها فضای مجازی رهبر معظم انقلاب فیک نیوز باشگاه خبرنگاران جوان مدیریت افکار عمومی افکار عمومی سواد رسانه ای تولید کننده اطلاع رسانی فیک نیوز ها اخبار جعلی فضای مجازی رسانه ها ابزار ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۹۶۹۹۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بازتاب گسترده سفر رئیسی به پاکستان در رسانه‌های محلی و بین‌المللی
به گزارش قدس آنلاین، سفر «سید ابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به پاکستان بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های پاکستانی و دیگر رسانه‌های خارجی داشته است که دیدارهای او با مقامات بلندپایه این کشور و محورهای رایزنی‌های او را مورد توجه قرار دادند.
خبرگزاری رویترز با اعلام خبر سفر رئیسی به پاکستان، با اشاره به بیانیه وزارت امور خارجه پاکستان درباره این سفر، به همراهان رئیسی، مدت سفر او و دیدارهای او با مقامات عالی‌رتبه پاکستان، از جمله نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه آن اشاره کرد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس با اشاره به سفر رئیسی نوشت: روسای ایران و پاکستان در نشست روز دوشنبه خود توافق کردند که همکاری‌های اقتصادی و امنیتی تقویت کنند.
این خبرگزاری همچنین با اشاره به دیدار «شهباز شریف» نخست‌وزیر پاکستان نوشت: سران دو کشور درباره طیفی از مسائل دوجانبه گفت‌وگو کرده و وعده دادن که برای مبارزه با تروریسم همکاری کنند. آنها جنگ اسراییل علیه حماس در غزه را نیز محکوم کردند.
شبکه فرانس۲۴ نیز با اشاره به دیدارهای رئیسی و توافق او با نخست‌وزیر پاکستان برای تقویت همکاری‌ها، از جمله در زمینه مبارزه با تروریسم، جنبه اقتصادی و تجاری سفر رئیس‌جمهور ایران به این کشور همسایه را مورد توجه قرار داده و نوشت: رئیسی گفته است که این سفر همچنین هدف ارتقای تجارت میان دو کشور را دنبال می‌کند که در حال حاضر، حدود ۲.۵ میلیارد دلار در سال است. پاکستان روی یک پروژه گازی مشترک با ایران برای حل‌وفصل مسئله کمبود انرژی در این کشور حساب کرده که رشد اقتصادی آن را تضعیف کرده است.
روزنامه پاکستانی داون نیز در گزارشی درباره محورهای رایزنی‌های رئیسی در پاکستان و توافق‌های انجام‌شده میان دو کشور، با برجسته کردن اهداف اقتصادی این سفر نوشت: پاکستان و ایران، روز دوشنبه، به عنوان بخشی از تفاهم‌نامه‌ای برای تعمیق روابط در تمامی حوزه‌ها، متعهد شدند که میزان تجارت سالانه خود را به ۱۰ میلیارد دلار تا پنج سال آینده برسانند.
افزون بر این، شبکه‌های پاکستانی از جمله جی‌تی‌وی، شبکه تلویزیونی سما پاکستان، شبکه دنیا نیوز پاکستان و شبکه اکسپرس نیوز پاکستان مراسم استقبال از رئیس‌جمهور را به صورت زنده پخش کردند.
شبکه سعودی العربیه، شبکه آج، پایگاه خبری هندی فرست پست، روزنامه هندوستان تایمز، شبکه ۲۴نیوز پاکستان، شبکه نیوز ۱۸ اردو، شبکه ایندیپندنت اردو، شبکه الجزیره، شبکه صدای آمریکا، شبکه لاهو رنج، شبکه تی‌وی‌سی نیوز نیجریه، شبکه نیوز۱۸ پاکستان، شبکه وان ایندیا، شبکه المیادین، شبکه العربی، شبکه ای‌ای۲۴ الجزایر، شبکه راشاتودی، شبکه لاهور نیوز، شبکه نیل نیوز مصر، کانال ۲۶ آرژانتین، شبکه تله‌سور ونزوئلا، شبکه سی‌جی‌تی‌ان چین و شبکه گلوبال نیوز چین نیز سفر رئیس‌جمهور به پاکستان را مورد توجه قرار دادند.
انتهای پیام
منبع: خبرگزاری ایسنا
محکومیت بدوی توماج صالحی به اعدام