بازار بورس؛ تکیهگاه یا پرتگاه اقتصادی
تاریخ انتشار: ۲۵ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۹۷۲۶۰۷
بورس، این بازار وسوسه کننده، به تجارتی که مردم بدون هیچ اطلاعی از زیر و بم آن سرمایه خود را واردش میکنند، تبدیل شده و در آیندهای نه چندان دور ضربه مهلکی به مردم وارد میکند.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مبین لطفیزاده؛ از سال ۱۳۹۶ زمانی که پس از یک دوره سه ساله حاکم شدن ثبات نسبی بر بازار سهام، اوج گیری شاخص بورس آغاز شد، کمتر کسی تصور میکرد که شاخص در مدتی کوتاه با جهشی بیسابقه از عدد ۵۰۰ هزار به بیش از ۲ میلیون در سال ۹۹ برسد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اما چیزی که از همان ابتدا مورد غفلت واقع شد، افزایش نرخ تورم و افول اقتصاد ایران هماهنگ با رشد شاخص بورس بود. در حالی که هر روز قیمت ارز و طلا بالا میرفت و فروش نفت ایران با توجه به تحریم های گسترده جهانی کم و کمتر میشد، تنها بازاری که از رونق نیفتاد و سر و صدایش از بابت رشدش بود و نه افولش، بازار سهام بود!
از سال ۱۳۷۱ تا به حال تنها در سه مقطع، رشد شاخص بورس و رشد نرخ تورم معکوس با هم عمل کردهاند و در دیگر مواقع همواره شاخص بورس و نرخ تورم رابطهای مستقیم داشتند.
امروز دولت جمهوری اسلامی ایران در جایگاهی قرار دارد که بازار سهام را به عنوان راهی برای فرار از کسری بودجه ۹۹ میبیند. با وجود اینکه افت قیمت جهانی نفت درآمدهای نفتی دولت را از همان مقدار اندک پیشبینی شده هم کمتر کرد و با شیوع ویروس کرونا و آسیب به صنایع و کسب و کارها درآمد مالیاتی دولت هم به حداقل ممکن رسید، دولتی که توان راه انداختن چرخه تولید را ندارد و نتوانسته جایگزینی برای فروش نفت پیدا کند، توانست تا حدودی با وارد کردن شرکتهای بزرگ دولتی به بازار بورس و فروش آن به مردم با استفاده از نقدینگی موجود در جامعه، محلی برای فروش چندبرابرقیمت داراییهای خود و کسب درآمد پیدا کند.
این استقبال دولت از بازار سهام سبب شد تا میل مردم جامعه برای حضور در بورس افزایش پیدا کند و در پی افزایش سرمایه در گردش و تقاضای بیش از حد خریدارها، ارزش سهام شرکت های مختلف بدون تغییر در کیفیت و ویژگیهای محصولات آن به صورت نجومی بالا رفته و تازهواردهای این عرصه از سود خوبی بهره مند شوند؛ سودی که در برابر سود سهامداران اصلی این شرکت ها بسیار ناچیز اما جذاب است.
نگرانی از این رونق بی حساب و کتاب آن جایی تشدید می شود که وقتی در کوتاه مدت سرمایۀ سرمایهگذاران در بورس چند برابر میشود، نقدینگی در جامعه افزایش پیدا کرده که این نقدینگی وارد بازارهای موازی شده و در نتیجه باعث رشد تورم و گسترش فقر می شود. این موضوع به صورت غیر مستقیم به افزایش تورم کمک میکند و در بلندمدت هم با افزایش ارزش سهام شرکتها، قیمت محصولات و خدماتشان در بازارهای موازی افزایش یافته و مستقیماً باعث رشد نرخ تورم میشود.
پیش بینیها از آینده بورس هم چندان خوشبینانه نیست. به نظر میرسد شاخص نجومی امروز بازار بورس حبابی است که دولت با وارد کردن سهام شرکتها و داراییهای خود بر افزایش حجم آن تأثیر گذاشته و خواه ناخواه باید این رشد ناگهانی با سقوطی ناگهانیتر جبران شود. آن روز روزی است که دیگر دولت توانی برای عرضه سهامهای پرسود ندارد و از یک سو با مردمی مواجه است که بدون هیچ تخصصی، با هدف سود کلان به بورس وارد شده اند و برای جلوگیری از کم شدن سرمایه خود به دنبال خارج کردن آن از بازار سهام هستند. دولت مجبور می شود نقدینگی لازم برای خریدن سهام این گروه از مردم را، با چاپ پول بدون پشتوانه، تأمین کند و ناگزیر به تورمها دامن بزند و از سوی دیگر با افرادی روبرو است که نتوانستهاند سرمایه خود را از بورس خارج کنند و باید شاهد از بین رفتن داروندارشان باشند که مستعد هر گونه واکنشی از جمله حضور فیزیکی در خیابانها و رقم زدن آبان ماهی دیگر در مقیاس بزرگتر هستند.
البته پیشبینی میشود دولت دوازدهم تا روز پایانی کار خود هرطور که هست برای حفظ این شرایط خوب بازار سهام تلاش کند تا هم کسری بودجه خود را جبران کند و هم نقطه مثبتی برای کارنامه ضعیف خود دست و پا کرده باشد و فجایع محتمل را بر گردن دولت بعد بیندازد.
واگذار کردن مدیریت سهام عدالت به مردم، یکی از مهمترین اقدامات دولت در جهت تبلیغ بورس بود که سبب شد مردمی که این سهام را خریداری کرده بودند بین مدیریت مستقیم سهامشان و واگذار کردن این کار به دولت یکی را انتخاب کنند و این عمل خود باعث افزایش چشمگیر کدهای بورسی فعال شد. آخرین تلاش دولت در جهت ترویج بورسی شدن هم توصیه به بازنشستگان به سرمایه گذاری در بورس بود که احتمالاً در آیندهای نزدیک، با وارد کردن صندوقهای بازنشستگی در بازار سهام زندگی بازنشستگان هم به بورس گره خواهد خورد.
دولت اگر میخواهد این آشفتهبازار ختم به آشوب نشود و کمر مردم زیر بار آسیب ناشی از این سوء مدیریت خرد نشود، باید دست از سفتهبازی بردارد و به جای پر رونق کردن بازار ثانویه و دلالیِ سهم، به دنبال قدرتمند کردن بازارهای اولیه برود. تا این موضوع هم سبب افزایش ارزش و قیمت سهام متناسب با افزایش کیفیت محصولات و خدمات شود (ارزش واقعی محصولات بالا برود) و هم منابع مالی حاصل از ورود سرمایه مردم به بورس وارد چرخه تولید کشور شود. این باعث میشود علاوه بر به راه افتادن چرخ صنعت و ایجاد اشتغال، بتواند جایگزینی برای اقتصاد وابسته به نفت پیدا کند. عزمی که حلقۀ مفقودۀ برنامههای دولت است که قطعاً ضرر حاصل از آن متوجه بدنه مردم خواهد بود.
با توجه به برنامۀ دولت برای بورس، این بازار وسوسه کننده به تجارتی که مردم بدون هیچ اطلاعی از زیر و بم آن سرمایه خود را واردش می کنند تبدیل شده است. در این شرایط، تنها امید مردم عادی که حاضران عمده این عرصهاند به سیگنالهای گاه و بیگاهیست که از منابع مختلف دریافت میکنند، بدون اینکه ذرهای تحلیل از آینده آن داشته باشند! قماری که با سودهای کلان در کوتاه مدت باعث طمع سرمایهگذار بی علم شده و قطعاً در آینده ای نه چندان دور ضربه مهلکی به او وارد میکند.
مبین لطفیزاده - مسئول واحد سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه امیرکبیر
انتشار یادداشتهای دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروهها و فعالین دانشجویی است.
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: سرمایه خود بازار سهام شاخص بورس بدون هیچ نرخ تورم شرکت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۹۷۲۶۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مناطق آزاد و ویژه اقتصادی باید به موتور پیشران اقتصاد تبدیل شوند
به گزارش خبرگزاری مهر، محمد مخبر بعد از ظهر امروز (پنجشنبه) در ارتباط ویدیو کنفرانسی با همایش ملی مناطق آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی سراسر کشور که در مشهد مقدس برگزار میشود، با تاکید بر اینکه مسائل اقتصادی را باید با مشارکت و حضور مردم حل کنیم، تصریح کرد: نامگذاری سال جاری با عنوان جهش تولید با مشارکت مردم حاصل تجربه بیش از ۴۰ سال جمهوری اسلامی ایران است که بدون فعال کردن منابع، خلاقیت و مدیریت مردم مشکلات اقتصادی به صورت مطلوب حل نمیشود.
معاون اول رئیس جمهور افزود: مناطق آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی از فرصتهای خوب تحقق شعار سال هستند و این مناطق با فلسفه و هدف تشویق سرمایهگذاری داخلی و خارجی، کنار گذاشتن دیوان سالاری، توسعه صادرات و آوردن مردم از سرزمین اصلی به این مناطق و فعالیت اقتصادی موثر شکل گرفته است.
دکتر مخبر با تاکید بر اینکه باید کاستیهای چند دهه گذشته در توجه به اهداف و فلسفه تشکیل مناطق آزاد در دولت سیزدهم جبران شود، تصریح کرد:
توجه به مناطق آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی اولویت اساسی دولت است که ظرفیتهای این مناطق و مقررات، امکان پیشرفت و توسعه را ایجاد کرده است و هیچ بنبستی در مسیر فعالیت مناطق آزاد وجود ندارد و دولت آمادگی دارد تا مسائل و مشکلات بر سر راه فعالیت این مناطق را برداشته و مرتفع کند.
وی با تاکید بر اینکه جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی و توسعه صادرات از مهمترین زمینههای فعالیت مناطق آزاد است که باید در این خصوص برنامهریزی کنند، افزود: نزدیک به ۱۰ سال رشد اقتصادی کشور منفی بود اما در سال گذشته به نرخ رشد اقتصادی ۶ درصد رسیدیم اما با این میزان نمیتوان مسائل کشور را حل کرد که طبق هدف گذاری میانگین رشد اقتصادی ۸ درصدی در برنامه هفتم توسعه باید کاستیهای سالهای گذشته نیز جبران شود که برای رسیدن به این هدف نیازمند جذب سرمایهگذاری سنگین داخلی و خارجی هستیم که این مناطق فرصتی بسیار مناسب برای تشویق سرمایهگذاری هستند.
معاون اول رئیس جمهور با اشاره به فرصت بسیار خوب همسایگی ایران با ۱۵ کشور منطقه تاکید کرد: بخش زیادی از نیازهای کشورهای همجوار میتواند در داخل ایران تولید شود و باید از این راهبرد جدی دولت سیزدهم در توسعه روابط با همسایگان در مناطق آزاد به خوبی استفاده شود.
دکتر مخبر خاطرنشان کرد: از گامهای بلند آیت الله رئیسی در دیپلماسی دولت سیزدهم برقراری رابطه با کشورهای منطقه و همسو است که تفاهمنامهها و قراردادهای بسیار خوبی امضا شده و تمامی این فرصتها باید در مناطق آزاد پیاده سازی شوند.
معاون اول رئیس جمهور در ادامه وجود نیروهای جوان و تحصیل کرده، شرکتهای دانش بنیان، ظرفیتهای معدنی و اقتصاد دریا محور را از مهمترین زمینههای فعالیت و برنامهریزی مناطق آزاد توصیف و تصریح کرد: باید کمبودهای کشور به ویژه در زمینه تولید، در مناطق آزاد جبران شود.
معاون اول رئیس جمهور در ابتدای سخنان خود با اشاره به مشکلات کشور در زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم گفت: گامهای بسیار بلندی توسط دولت، مردم و فعالین اقتصادی در طول دو سال گذشته برای حل مشکلات کشور برداشته شد.
وی افزود: زمانیکه در یک کشور با کوچکترین مساله روبرو میشوند تمام بخشها و دولت آنان بسیج میشوند اما جمهوری اسلامی ایران به نقطهای رسیده که زمانیکه رژیم غاصب صهیونیستی به عنوان نماد سلطه توسط کشور ما مورد اصابت قرار میگیرد، رئیس جمهور و دولت و مردم به کارهای عادی خود میپردازند و کشور در شرایط آرام مسیر خود را ادامه میدهد.
وی خاطرنشان کرد: زمانی مقام معظم رهبری اینگونه تاکید کردند که نباید اقتصاد کشور با تکانههای خارجی دچار آسیبی شود؛ لذا باید در این مسیر حرکت کنیم و در زمینه اقتصاد به نقطهای برسیم که تناسب با نقش جمهوری اسلامی در سطح بین الملل داشته باشد.
معاون اول رئیس جمهور ادامه داد: امروز وقتی در منطقه تصمیمی گرفته میشود که تبعات خاصی دارد ناچار هستند ملاحظات جمهوری اسلامی را رعایت کنند و تکیه مظلومین جهان به ایران است تا جایی که تمام امکانات نظام سلطه برای شکست مردم غزه جمع آوری شد اما نتوانستند به هیچکدام از اهداف خود برسند.
حجت الله عبدالملکی دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری و صنعتی و ویژه اقتصادی نیز در این مراسم با اشاره به اینکه تراز تجاری مناطق آزاد با تلاشهای دولت سیزدهم مثبت شده است، گفت: یک و نیم درصد از ۶ درصد رشد اقتصادی حاصل تلاشهای مناطق آزاد بوده و تاکنون ۹۰۰ هزار میلیارد تومان بسته سرمایهگذاری در سال گذشته ارائه شد که به معنای چهار برابر شدن تقاضا برای سرمایهگذاری در مناطق آزاد است و تاکنون ۱۳۳ هزار میلیارد تومان سرمایهگذاری محقق شده است و این برنامه جهش سرمایهگذاری در مناطق آزاد با جدیت پیگیری میشود و در سال پنجم برنامه هفتم سهم مناطق آزاد در رشد اقتصادی به ۴ درصد خواهد رسید.