به نقل از «خبرگزاری دانشجو»

بحران کاهش جمعیت یک بحران فرهنگی است/ وقتی زوجین تمایلی به فرزندآوری ندارند

تاریخ انتشار: ۲ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۳۹۶۴۰۲

عدم تمایل خانواده‌ها به فرزند آوری مسئله دیگری است که در سال‌های اخیر به وضوح مشاهده می‌شود امروزه می‌بینیم که این مسئله موجب کاهش تعداد فرزندان در خانواده‌ها شده به شکلی که اغلب خانواده‌های ایرانی ۱- ۲ فرزند داشته یا اصلا تمایلی به پدر و مادر شدن ندارند. به گزاش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، محمد زنده دلی- در سال‌های پایانی دهه هشتاد مشخص شد تمام برنا مه‌ها و سیاست گذاری‌هایی که سال‌ها با عنوان سیاست‌ها کنترل و کاهش جمعیت انجام می‌شده اشتباه بوده و کشور را در معرض خطری بزرگ قرار داده است؛ خطری که میتواند در ۲۰ سال آینده همه عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و حتی امنیتی دفاعی کشور را با بحران جدی مواجه کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اکنون در دهه نود شاخص نرخ رشد کشور به عنوان یک مولفه مهم جمعیتی، روند نزولی پیدا کرده؛ این شاخص در سال ۱۳۹۰ معادل ۱.۲۹ درصدبوده، درسال ۱۳۹۵ به ۱.۲۴ درصد کاهش یافته و در سال ۱۳۹۸ بر خلاف تمامی پیش بینی‌های پژوهشی به کم‌تر از یک درصد رسیده تا جدی بودن بحران کاهش جمعیت را بیش از پیش به همه گوش زد کند.
اما چرا جمعیت به یک بحران در کشور تبدیل شده است؟
به گفته کارشناسان در سال‌ها اخیر سه عامل کاهش نرخ ازدواج، کاهش تمایل زوجین به فرزند آوری و مشکلات ناباروری باعث سقوط شاخص‌های جمعیتی شده است؛ عواملی که هر کدام خود از ابعاد مختلفی برخوردار بوده و از عوامل سیاسی، اقتصادی، پزشکی و علی الخصوص فرهنگی تاثیر می‌پزیرند.  
تمایل به ازدواج در جوانان کم شده است
دکتر فاطمه محمد بیگی دبیر کمسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی می‌گوید در کشورحدود ۱۹ میلیون جوان مجرد داریم؛ از سویی طبق آماری که در سال ۹۱ منتشر شده، تعداد افراد مجرد مستقل یعنی کسانی که ازدواج نکرده اند، اما با پدر و مادر خود نیز زندگی نمی‌کنند و به عبارتی زندگی مجردی مستقل را انتخاب کرده اند روز به روز در حال افزایش است
دکتر محمد بیگی معتقد است نهاد‌های مسئول مانند وزارت ورزش و جوانان هیچ برنامه ریزی برای حل مشکلات و ترغیب جوانان به ازدواج ندارند و همین مسئله باعث وجود چالش‌هایی مانند بیکاری، مشکلات مسکن و موانع معیشتی برای ازدواج شده، از طرف دیگر تبلیغات رسانه‌ای منفی و هجوم فرهنگی دشمن مثل ترویج ازدواج سفید باعث کاهش تمایل جوانان به ازدواج شده است.     پزشکان بیماری‌های زمینه ای، مشکلات ژنتیک، اسفاده از لوازم آرایشی دارای باریوم، مصرف بیش از حد سموم کشاورزی و بسیاری دیگر از موارد را از جمله عوامل بیولوژیکی ناباروری در ایران می‌دانند. همه این عوامل باعث شده تا یک پنجم افرادی هم که می‌خواهند بچه‌دار شوند نابارور شوند.
درواقع درست است که یکی از موانع اصلی ازدواج مسئله معیشت و مشکلات اقتصادی است، اما در بررسی‌های ریشه ای‌تر به وضوح مسئله تغییر باور‌ها و ارزش‌های جامعه به عنوان یک عامل شاید خاموش در عدم تمایل افراد به تشکیل خانواده دیده می‌شود.
حجت الاسلام دکتر اسماعیل چراغی دکتری جامعه شناسی فرهنگی معتقد است نگاه جامعه ایران تا حدی در حال حرکت به فرد گرایی است.
بدین معنی که شخص خواست‌ها و علایق شخصی خود را بر همه چیز حتی منفعت خانواده خودش ترجیح می‌دهد و همین موضوع باعث کاهش مسئولیت پذیری، بالا رفتن سن ازدواج و حتی آسیب‌هایی مانند طلاق می‌شود.

 
زوج‌ها تمایلی به فرزند ندارند
عدم تمایل خانواده‌ها به فرزند آوری مسئله دیگری است که در سال‌های اخیر به وضوح مشاهده می‌شود امروزه می‌بینیم که این مسئله موجب کاهش تعداد فرزندان در خانواده‌ها شده به شکلی که اغلب خانواده‌های ایرانی ۱- ۲ فرزند داشته یا اصلا تمایلی به پدر و مادر شدن ندارند این در حالی است که برای جلوگیری از بحران و پیری جمعیت در ۲۰ سال آینده هر خانواده حداقل باید سه فرزند داشته باشد.
مسئله مهم دیگری که در نتیجه عدم تمایل به فرزند آوری در سال‌های اخیر به وجود آمده افزایش افسارگسیخته آمار سقط جنین در کشور است.
بر اساس آمار روزانه ۱۰۰۰ سقط جنین در کشور رخ میدهد واین یعنی به ازای هر سه تولد، ۱ نوزاد قبل تولد کشته می‌شود.
تمایل نداشتن به فرزند آوری گر چه باز هم متاثر از عوامل اقتصادی و معیشتی است، اما باز هم ریشه اصلی آن در تغییر نگرش افراد و دگرگونی ارزش‌های جامعه دارد.
دکتر سید رضا رشیدی آل هاشم استاد یار جامعه شناسی دانشگاه معتقد است گر چه عدم رغبت به فرزند آوری متاثر از همه عوامل فرهنگی اجتماعی و سیاسی و اقتصادی است، اما بواقع تغییر سبک زندگی که خود یک رخ داد فرهنگی است که به جهت برخی بی سلیقگی‌های سیاسی و البته متاثر تبلیغات و هجوم فرهنگی است باعث شده نگاه مردم به زندگی تغییر کند.
مثلا خود مسائله کم شدن تعداد فرزند باعث ایجاد فرزند سالاری در خانواده‌ها و به دنبال آن تربیت غلط فرزندان و به تبع آن آسیب‌های اجتماعی در آینده شده است در صورتی که فرزندان در گذشته خود به عنوان بازوی اقتصادی به خانواده‌ها کمک می‌کردند.
از سوی دیگر کاهش مسئولیت پذیری افراد باعث شده زوجین زیر بار مسئولیت فرزند آوری و تربیت و ازدیاد نسل نروند و این مسئله گاهی آنقدر پر رنگ می‌شود که بر حس محبتی که طبیعتا پدر ومادر باید به فرزند خود داشته باشند فائق می‌آید و موجب گسترش سقط جنین به عنوان یکی از مصادیق قتل نفس می‌گردد.
البته قطعا نقص قوانین و نظارت و پیگیری اجرای قوانین در بحث جلوگیری از سقط جنین جنایی و مهم تراز آن در حمایت از خانواده‌ها و مادران مسئله را پیچیده‌تر کرده است.
مسئله ناباروری نیز در کاهش نرخ رشد جمعیت بسیار موثراست. متاسفانه نرخ ناباروری در ایران بیش از میانگین جهانی است بر اساس آمار این نرخ در دنیا ۱۵ درصد و در ایران ۲۰.۴ درصد زوجین است.

پزشکان بیماری‌های زمینه ای، مشکلات ژنتیک، اسفاده از لوازم آرایشی دارای باریوم، مصرف بیش از حد سموم کشاورزی و بسیاری دیگر از موارد را از جمله عوامل بیولوژیکی ناباروری در ایران می‌دانند. همه این عوامل باعث شده تا یک پنجم افرادی هم که می‌خواهند بچه‌دار شوند نابارور شوند.
از سویی اغلب بیمه‌ها درمان‌های ناباروری را پوشش نمی‌دهند و در این در حالی است که این در مان‌ها درمان بسیار گرانی است.
همین مسائل باعث شده زوجین بیمار از پس مخارج درمان ناباروی برنیاید و حسرت فرزند دار شدن را برای همیشه در دل داشته باشند.

حل بحران جمعیت یک مسئله بلند مدت است
مسئله بحران کاهش جمعیت آنقدر مسئله پیچیده‌ای ست که نمی‌تواند در مورد دلایل آن از یک عامل سخن گفت در واقع طیفی از مسائل سیاسی فرهنگی و اقتصادی زمینه ایجاد آن را باعث شده است.
اما سنخ مسئله کاهش فرزند آوری یک مسئله فرهنگی است و ریشه در سبک زندگی و جهان بینی افراد و نگاه به زندگی دارد و مسائل اقتصادی و سیاسی در واقع ساختار‌های پشتیبان آن هستند.   مسئله ناباروری نیز در کاهش نرخ رشد جمعیت بسیار موثراست. متاسفانه نرخ ناباروری در ایران بیش از میانگین جهانی است بر اساس آمار این نرخ در دنیا ۱۵ درصد و در ایران ۲۰.۴ درصد زوجین است.
مسائل فرهنگی از جمله بحران جمعیت مسائلی دیرپا و مقاوم در مقابل هرگونه دگرگونی است به همین خاطرهمان طور که در دهه هفتاد و در آغاز برنامه تنظیم خانواده یک شبه و در کوتاه مدت کاهش باروری رخ نداد اگر بخواهیم از افزایش هم سخن بگوییم نمی‌توان نگاه کوتاه مدت داشت در واقع به کفته دکتر اسماعیل چراغی این مسئله حداقل به یک دهه زمان و تلاش نیاز دارد.
موضوعی که اگر به آن پرداخته نشود ممکن است در سال‌های آینده بحران‌های جبران ناپذیری را متحمل کشور کند.

منبع: خبرگزاری دانشجو

کلیدواژه: خانواده یتیم فرزندآوری زوج خانواده ایرانی ناباروری در ایران فرزند آوری خانواده ها کاهش جمعیت عدم تمایل سال ها باعث شده سقط جنین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۳۹۶۴۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

انتقادات صریح عباس عبدی: فکر می کنند با پرداخت قدری پول و اعتبار، مردم برای ازدواج و فرزندآوری صف می‌کشند /مشکل اصلی جوانان سقوط اقتصاد و درآمدست

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، عباس عبدی فعال سیاسی اصلاح طلب در یادداشتی با عنوان«سیاست گران و شکست خورده» در روزنامه اعتماد نوشت:

قانون فرزندآوری با گذشت بیش از دو سال از اجرای آن فرصت مناسبی است که به لحاظ موفقیت و شکست ارزیابی شود. این قانون بسیار پر هزینه و مساله‌دار چه دستاوردی برای جامعه ایران داشته است؟ کل متولدین دو سال ۴۰۱ و ۴۰۲ به ترتیب برابر ۱.۰۷۵ و ۱.۰۵۸ میلیون کودک است. این آمار به معنای کاهش ۳.۷ و ۱.۶ درصدی زاد و ولد نسبت به سال پیش آنها و نسبت به سال ۱۳۹۵ نیز ۳۱ درصد کمتر شده است.

گرچه هنوز آمار مرگ و میر سال ۱۴۰۲ اعلام نشده است، ولی با فرض معقول حدود ۴۴۰ هزار فوتی، کل جمعیت کشور در سال ۱۴۰۲، حدود ۶۲۰ هزار نفر افزایش یافته است که با فرض جمعیت ۸۵.۶ میلیونی کشور (آمار روز سایت مرکز آمار) این رقم به منزله رشد سالانه ۰.۷۳ درصد است و با اصلاح جمعیت اتباع خارجی حدود ۰.۷۵ خواهد بود. شواهد نشان می‌دهد که در سال‌های آینده نیز این روند کاهشی ادامه خواهد یافت. رشد سالانه جمعیت در سال ۱۳۹۵، حدود ۱.۳ درصد بود که اکنون تقریبا نصف شده است. تعداد ازدواج در سال ۱۴۰۲ نیز بیش از ۱۵درصد کمتر از سال ۱۴۰۰ شده که کاهش بسیار چشمگیری است ضمن اینکه بخشی از این ازدواج‌ها صوری و برای دریافت وام ازدواج است.

در مجموع در این دو سال نرخ خام ولادت و ازدواج کاهش داشته و نرخ خام فوت و طلاق افزایش یافته است. جالب‌تر اینکه میانگین سن مردان و زنان در اولین ازدواج هم بالا رفته است. میانگین سن فوتی‌ها هم ۶ ماه کم شده که برخلاف روند سال‌های پیش از آن است. نکته مهم‌تر اینکه سیاست و قانون حمایت از فرزندآوری در حال تخریب منطق و طبیعت تشکیل ازدواج و خانواده است به عبارت دیگر مطابق گزارش مقامات رسمی، آمار ثبت احوال نشان داده است که کودکان اول و دوم خانوارها نسبت به گذشته کمتر متولد شده‌اند، ولی کودکان چهارم به بالا در خانواده‌ها بیش‌تر متولد شده‌اند، این یعنی سیاست فرزندآوری در حال افزایش در جمعیت فقرا و پدر و مادرانی در سنین بالاست و این منجر به اختلال در ساختار خانواده و وضعیت اجتماعی و کاهش ضریب هوشی کودکان خواهد شد و این قانون هیچ کمکی به فرزندآوری طبیعی نکرده و شاید اثرات منفی هم گذاشته که فرزندآوری به جای افزایش، کاهش یافته است. چرا سیاستگذاران و مجلس ایران تا این حد نامعقول و غیرعلمی سیاستگذاری می‌کنند و در این شرایط بد اقتصادی، مبالغ هنگفتی را صرف کاری می‌کنند که نه تنها فاقد اثربخشی است؛ بلکه اثرات منفی هم دارد؟ چند علت برای این وضعیت وجود دارد. اول اینکه آنان درک علمی از مسایل و به ویژه این مساله ندارند.

معمولا خیلی ساده‌انگارانه تحلیل می‌کنند و گمان می‌کنند با قدری پرداخت پول و اعتبار؛ مردم برای ازدواج و فرزندآوری صف می‌کشند. همچنین گمان می‌کنند که مردم فراموش کرده‌اند که فرزند بیاورند، لذا به شکل سطحی و حتی سخیفی اقدام به تبلیغات مختلف فرزندآوری می‌کنند، غافل از اینکه این رفتارها بیش از پیش مردم را از این سیاست منزجر می‌کند. علت دوم رویکرد دخالت‌محور و اراده‌گرایانه آنان است که گمان می‌کنند در هر کاری باید دخالت کنند و هم می‌توانند دخالت کنند و مساله هم حتما حل می‌شود. اینجا به در بسته می‌خورند و توان اندک خود را در مواجهه با واقعیت فرسوده می‌کنند و به جای عقب‌نشینی شجاعانه اقدام به پیشروی بیش‌تر و البته جبونانه می‌کنند!

علت بعدی ناآگاهی از روش‌های علمی و مشورت با کارشناسان خبره است، چون مخالف علم هستند قادر نیستند که از یافته‌های علمی و پژوهش‌های جمعیت‌شناسی استفاده کنند. به همین علت است که اغلب جامعه‌شناسان و جمعیت‌شناسان با این سیاست‌ها مخالف هستند؛ چون آن را محصول علم و دانش نمی‌دانند.

در مجموع می‌توان گفت که مساله آنان فرزندآوری نیست، چون واضح است که سیاست‌های پر هزینه و گران آنان شکست خورده است و عقل اقتضا می‌کند که این راه را ادامه ندهند ولی ادامه می‌دهند. چرا؟ زیرا این سیاست از نظر ما و آمار و ارقام رسمی شکست خورده است، ولی از نظر آنان شکست معنا ندارد و همین که قانون فرزندآوری را در قالب اصل ۸۵ و به دور از صحن مجلس و اطلاع مردم به تصویب رساندند و بخش مهمی از منابع مالی کشور را در این راه بیهوده تلف می‌کنند و تورم زیادی را هم به جامعه تحمیل کردند، کافی است که به وظیفه خود عمل کرده باشند، بقیه موارد از جمله اثربخشی سیاست‌ها فاقد اهمیت است. به قول امام جمعه تهران چون انگیزه خیر دارند حتی اگر اشتباه هم کنند، اجر و پاداش می‌برند!!

چندی پیش با یک بنگاه املاک محل که انسان شریفی است، گفت‌وگو می‌کردم، گفت پیش پای شما زوج جوانی آمده بودند تا خانه‌ای با ودیعه ۲۰۰ میلیونی و ۸ میلیون تومان ماهانه اجاره کنند، گفتم چنین واحدی وجود ندارد. دختر به گریه افتاد و گفتند هر کدام بروند نزد خانواده خود زندگی کنند تا آینده چه پیش آید. مشکل اصلی جوانان اینجاست، سقوط اقتصاد و درآمد. منابع کشور را صرف فرزندآوری و انواع کارهای بیهوده می‌کنند ولی از رشد اقتصادی و ایجاد شغل و مهار تورم غافل هستند. بانک مرکزی اعلام کرد: سال گذشته حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و فرزندآوری پرداخت کرده‌اند. اینها باید سرمایه‌گذاری و تبدیل به شغل و تولید شود. ابتدا باید دنبال کاهش مرگ و میر و افزایش کیفیت زندگی برای زنده‌ها باشید نه آوردن فرزند بدون آینده. اگر به فکر مردم باشید خودشان فرزند می‌آورند و نیازی هم به وام ندارند.

متاسفانه برای بیش‌تر مسائل ایران در ذیل همین الگو سیاستگذاری می‌شود. به همین علت است که منابع وجود دارد ولی تلف می‌شود و نتیجه‌ای به دست نمی‌آید.

۲۷۲۱۸

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1895318