واکنش‌های غربی به تنش باکو-ایروان؛ حسن‌نیت یا بازی سیاست؟
تاریخ انتشار: ۸ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۴۵۹۶۸۹
به گزارش ایرنا، مناقشه میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر منطقه قره‌باغ در سال ۱۹۸۸ میلادی آغاز و در سال ۱۹۹۲ میلادی به درگیری‌های نظامی تبدیل شد. در سال ۱۹۹۴ میلادی با میانجیگری گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا آتش‌بس میان طرفین مناقشه برقرار شد، اما تلاش‌های بین‌المللی برای حل مسالمت‌آمیز این مناقشه تا به حال نتیجه‌ای نداشته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بامداد روز یکشنبه نیز درگیری میان نظامیان ارمنستان و جمهوری آذربایجان در مرزهای مشترک از سر گرفته شد. وزارت دفاع جمهوری آذربایجان در حالی با صدور بیانیه ای نیروهای ارمنستان را به آغاز عملیات متهم کرد که نخست وزیر ارمنستان نیز اعلام کرد که جمهوری آذربایجان آغاز کننده حمله بوده است.
به دنبال ازسرگیری این درگیری‌ها، مقامات کشورهای جهان طی موضع‌گیری‌های مختلفی خواستار توقف این تنش و برقراری آتش بس فوری در مرزها شدند.
نبود عزم جدی در غرب برای حل مناقشه قره‌باغ
مقامات کشورهای غربی ، آمریکا و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در حالی طی مقاطع مختلف همزمان با تشدید تنش‌ها میان ارمنستان- جمهوری آذربایجان، با موضع‌گیری‌هایشان تلاش کرده‌اند که نشان دهند غرب مخالف هرگونه درگیری میان این دو کشور است اما به نظر می رسد غرب عزم و تصمیم جدی برای حل‌وفصل مناقشه قره‌باغ ندارد.
وجود هرگونه ناآرامی و بی ثباتی در منطقه ای که حساسیت های زیادی هم برای غرب، هم برای ناتو و هم برای آمریکا دارد، شاید چندان هم برای آنها(غرب، ناتو و آمریکا) نگران کننده نباشد و حتی نسبت به وقوع چنین رویدادهای بی ثبات کننده در منطقه ای که قدرت هایی چون روسیه در آن قرار گرفته اند، چندان هم بی میل نباشند چرا بخشی از منافع خود را در وجود ناامنی، تنش و دردسر در این منطقه جستجو می کنند.
از سوی دیگر، برخی از کارخانه‌های سلاح سازی غرب شاید هم چندان بی میل نسبت به بروز چنین درگیری هایی نیستند. آنها به فکر ایجاد بازاری برای فروش سلاح هستند ضمن اینکه برخی دولت های غربی از جمله واشنگتن منافع خود در مناطق مختلف جهان را در بی ثباتی ها و ناامنی ها می جویند.
اینکه چرا دهه‌ها تلاش بین‌المللی برای پایان دادن به تنش‌ها در قره‌باغ نتیجه نداشته، سوالی است با هر بار تشدید درگیری های مرزی ارمنستان و جمهوری آذربایجان، مطرح می شود.
هر چند از همان ابتدای درگیری در قره‌باغ بازیگران زیادی از اروپا گرفته تا آمریکا و آسیا طرح های زیادی برای حل بحران ارائه کردند، اما تاکنون این طرح ها از جمله تاسیس کارگروه مینسک هیچ یک به نتیجه مطلوب خود نرسیده و منطقه همچنان در حالت نه صلح و جنگ باقی مانده است.
روسیه به همراه فرانسه و آمریکا از سال ۱۹۹۷ میلادی ریاست مشترک در گروه میانجی مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا ویژه حل مسالمت‌آمیز مناقشه قره‌باغ را بر عهده دارد .
گروه مینسک که عهده دار حل‌وفصل مناقشه قره باغ بوده، پس از گذشت بیش از سه دهه نتوانسته در ماموریت اصلی خود به درستی ایفای نقش کند و به همین علت به اعتقاد بسیاری از کارشناسان گروه مینسک اکنون به گروهی شکست خورده و فاقد کارایی لازم برای حل بحران قره باغ تبدیل شده است.
برخی کارشناسان معتقدند که غرب در تداوم مناقشه میان ارمنستان- جمهوری آذربایجان منافع پشت پرده دارد و تشدید بحران میان این دو کشور را به سود خود می داند. تداوم این تنش حتی ممکن است زمینه را برای حضور نمایندگان غرب در منطقه به بهانه اقدامات صلح‌طلبانه فراهم کند. هدف دیگر غرب در عدم تلاش برای حل و فصل این مناقشه، مسئله دسترسی به منابع انرژی و نفتی کشورهای آسیانه میانه و منطفه قفقاز است.
اروپایی ها نیز که گاه و بیگاه همزمان با تشدید این تنش فقط به موضع‌گیری و درخواست برای توقف درگیری‌ها بسنده کرده‌اند، اقدام جدی و عملی برای متقاعد کردن ارمنستان و جمهوری آذربایجان در کنار گذاشتن اختلافات انجام نداده‌اند.
ترامپ و فرصتی برای امتیازگیری انتخاباتی
وزارت خارجه آمریکا در حالی در مورد تنش مرزی ارمنستان- جمهوری آذربایجان موضع‌گیری کرده و خواستار توقف درگیری‌ها شده است که دونالد ترامپ نیز شخصا در این رابطه گفته است: ما در حال رضد اوضاع هستیم. من درباره آن آگاهی دارم. ما روابط خوبی در آنجا داریم و نگاه می‌کنیم اگر بتوانیم آن را متوقف می‌کنیم.
ترامپ که این روزها سخت در تکاپو است تا شاید بتواند بخشی از اعتبار از دست رفته خود در نزد مردم کشور را برای پیروزی در انتخابات پیش رو احیا کند، هیچ بعید نیست که بخواهد نمایشی شبیه نمایش عادی سازی روابط برخی اعراب با اسرائیل یا صلح افغانستان را این بار در میانه میدان تنش بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان بازی کند هرچند دیگر فرصتی تا انتخابات سخت 13 آبان برایش باقی نمانده است.
جای تعجب نیست اگر او بخواهد آب گل آلود میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان را به فرصتی برای ماهیگیری انتخاباتی خود تبدیل کند یا ممکن است او به بهانه آرام کردن تنش ها، به فکر حضور نظامی واشنگتن در منطقه باشد تا مواضع خود در برابر روسیه را تقویت کند.
از دیگر سو، چندی پیش زمزمه مضحکی مبنی بر احتمال نامزد شدن ترامپ برای کسب جایره صلح نوبل مطرح شد! و او شاید با اجرای نمایش های صلح، بدنبال ترفندهای تازه برای محقق کردن رویای تصاحب این جایزه است.
310 310
کد خبر 1437703منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: قره باغ جمهوری آذربایجان ارمنستان ارمنستان و جمهوری آذربایجان مناقشه قره باغ میان ارمنستان گروه مینسک درگیری ها موضع گیری برای حل
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۴۵۹۶۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
درباره رابطه ایران با گرجستان و ارمنستان!
جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر مساله قره باغ کوهستانی وگرجستان به تنهایی بر سر جدایی طلبی استان خودمختار اوستیای جنوبی (در مرکز کوههای قفقاز هم مرز با جمهوری اوستیای شمالی در داخل فدراسیون روسیه) و جمهوری خودمختار آبخازیا در ساحل دریای سیاه و دارای مرز زمینی در شمال با روسیه.
اشغال نظامی این دو قسمت از گرجستان و کمک به جدایی طلبان در اعلام استقلال در سال ۲۰۰۸، و برقراری روابط دیپلماتیک با این دو جمهوری خودخوانده،موجب واگرایی جمهوری های قفقاز از مدار روسیه شده است. روسیه در راستای جلوگیری از گسترش ناتو بسوی شرقی از طریق گذر از دالان قفقاز از قلمرو گرجستان و جمهوری آذربایجان، دریای خزر و رسیدن به آسیای مرکزی و مجاورت با غرب چین، با چالشهای بزرگ و عمیقی روبروست که در راستای برپایی دوباره اتحاد شوروی و این بار در چارچوب اندیشه سیاسی «نئواوراسیاگرائی» و «دنیای روسی» است.
ورود روسیه به بحران قره باغ پس از پیشروی نوامبر ۲۰۲۰ ارتش جمهوری آذربایجان با کمک‌های لجستیکی و تاکتیکی ترکیه (و بنابر گزارشهایی مساعدتهای گروههای تکفیری از سوریه) و باز پس گیری اراضی اشغالی قره باغ از ارمنستان، معادلات منطقه را بر هم زد.
ورود روسیه به مناقشه و فراخواندن هر دو جمهوری به امضای آتش بس در مقطع ورود نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان در دهانه منطقه قره باغ در شهر شوشا، تمامی معادالات را بر هم زد و امضای موافقتنامه آتش بس که مفاد آن بنا به اظهار شخص پوتین توسط خود وی تنظیم شده بود نه تنها مساله را حل نکرد بلکه مشکلی بر مشکلات دیگر افزود.
استقرار ۲۰۰۰ نیروی مسلح پاسدار صلح روسی بیبن منطقه تماس و تعریف دالان لاچین(در حاکمیت جمهوری آذربایجان برای ارتباط ارامنه محاصره شده قره باغ با ارمنستان) و کریدور ترانزیتی در جنوب به موازات مرز با ایران (در حاکمیت ارمنستان) برای ارتباط خاک اصلی جمهوری آذربایجان (در شرق) با نخجوان(برونگان جمهوری آذربایجان) در غرب، معادله ای پیچیده و غیرقابل پیاده سازی را بوجود آورد.
بر اساس سند شورای امنیت سازمان ملل پس از برقرارری آتش بس بین دو جمهوری در ماه می سال ۱۹۹۴، امور حقوقی منازعه به گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری در اروپا سپرده شد که ریاست آنرا سه عضو دائم شورای امنیت(ایالات متحده، فرانسه و روسیه) بعهده داشتند. ورود روسیه به آتش بس سال ۲۰۲۰ و تهیه و تدارک مفاد موافقتنامه توسط شخص پوتین بدون مشارکت دو عضو ریاست گروه مینسک نتوانست به صلحی پایدار منتهی شود.
دالان لاچین توسط ارتش آذربایجان ناکارامد شد و کریدور ترانزیت از خاک ارمنستان در پاسخ به کارشکنی های جمهوری آذربایجان برای ارتباط ۱۲۰ هزار ارمنی بومی ساکن در قره باغ با ارمنستان اجرایی نشد.
تنها نقشه (کروکی کذایی) در باره دالان و کریدور یاد شده از سوی سایت خبرگزاری روسی به نام «کامرسانت» بود که آتش فتنه را شعله ور کرد و بر اشتیاق اردوغان برای تاسیس دالان به اصطلاح «زنگه زور» در قلمرو ارمنستان و سلب مالکیت و حاکمیت کریدور از ارمنستان و پیوند مستقیم زمینی «جهان ترک» از اروپا تا غرب چین افزود.
جهان روسی و جهان ترک در اینجا در شمال غربی ایران رو در روی هم قرار گرفتند که در نهایت با حمله روسیه به خاک اوکراین در آغاز سال ۲۰۲۲، روسیه را از قفقاز دور و موجب ترکتازی بیشتر اردوغان و علی اف شد. با هوشیاری دولت ارمنستان و پیگیری های جمهوری اسلامی ایران، فتنه کریدور به اصطلاح زنگه زور خاموش و ابتکار «چهارراه صلح» ارمنستان و تعریف «کریدور ارس» ایران، نقشه های پان ترکیستها را برهم زد و خواب آنان را آشفته کرد.
محاصره قره باغ و ورود ارتش جمهوری آذربایجان به آن و عدم جلوگیری نیروهای حافظ صلح روسی از تعرض به ارامنه بومی ساکن در قره باغ، موجب کوچ اجباری آنان از سرزمین آبا و اجدادی به ارمنستان شد. ارمنستان با بحران ارامنه قره باغ و اسکان آنان روبروست و این مهم بر مشکلات دولت پاشینیان افزود. ناگزیر ارمنستان دست به اقدامات جدی در برابر متحد استراتژیک خود روسیه زد که بزعم ارمنستان از تعهدات خود عدول کرده بود.
بنابراین ارمنستان با اعلام ناکارآمدی همکاری در پیمان امنیت دسته جمعی بریاست روسیه خواستار خروج از پیمان شده است. همچنین ارمنستان با پیوستن به جرگه کشورهای عضو دادگاه بین المللی جنایات جنگی به نوعی در جبهه مقابل روسیه (در جنایتکار جنگی خواندن پوتین به علت حمله نظامی به اوکراین) قرار گرفته است.
خروج ۲۰۰۰ نیروهای نظامی روسیه از قره باغ که در چارچوب تفاهمنامه آتش بس از سوی روسیه در منطقه برای نظارت بر آتش بس مستقر بودند، نشان دهنده ناتوانی روسیه در ایفای نقشی بود که خود برای حضور در منطقه قفقاز تدارک دیده بود.
این نیروها آن طور که گزارش شده برای بکارگیری آنان در جبهه جنگ اوکراین، موجب خلأ حضور روسیه در ارمنستان شده است، هر چند روسیه در دو منطقه اوستیای جنوبی و آبخازیا حضوری چشمگیر دارد. در همین برهه وزارت دفاع جمهوری آذربایجان در بیانیه‌ای از برگزاری رزمایش نیروی هوایی ارتش این کشور در منطقه نخجوان خبر داده است.
با پشتیبانی اتحادیه اروپا از سیاست خارجی ارمنستان در تجدید نظر عضویت ارمنستان در پیمان امنیت جمعی، به دلیل عدم ایفای نقش نیروهای پاسدار صلح روسی برای محافظت از ارامنه بومی ساکن در قره باغ در برابر محاصره طولانی مدت و حملات نظامیان آذربایجان، موجب خشم روسیه از ارمنستان شده است.درگیری های بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر مساله ارامنه قره باغ و حقوق قانونی آنان برای بازگشت به قره باغ و تامین امنیت آنان، تحدید حدود مرزهای بین المللی و برقراری صلح همچنان ادامه خواهد داشت.
این نوع مرزبندی های سیاسی و انسانی در محدوده اتحاد شوروی که میراث شوم این دولت کمونیستی بوده است، قفقاز را همچنان درگیر خواهد کرد. جمهوری آذربایجان با تکیه بر روابط گسترده با ترکیه و اسرائیل، و ثروتهایی که از تولید و صادرات انرژی بدست می آورد، در صدد تحمیل اراده خود بر ارمنستانی است که در شرایط دشوار اقتصادی و بی ثباتی سیاسی ناشی از بحران کوچ اجباری ارامنه قره باغ به خاک اصلی ارمنستان، روبروست.
ورود هند به صحنه قفقاز و تامین سلاح‌های دفاعی ارمنستان می تواند به تغییر موازنه نظامی ارمنستان با جمهوری آذربایجان منجر شود و آمادگی فرانسه به همکاری با ارمنستان و در ابعاد نظامی-اقتصادی چهره قفقاز را دگرگون خواهد کرد.
در نهایت ارمنستان بدنبال یافتن همکاران و متحدانی است که در زیر ساخت‌های اقتصادی و بخش‌های تولیدی سرمایه گذاری کنند تا موجب افزایش اشتغال و تقویت بنیه اقتصادی این کشور شود. ناگفته پیداست که روابط ایران و ارمنستان بسیار دیرپاست ولی بدون بهبود روابط ایران با گرجستان، قلمرو ارمنستان برای ایران بن بستی بیش نیست.
۳۱۱۳۱۱
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1899481
محکومیت بدوی توماج صالحی به اعدام