سبک زندگی خانوادگی در قرآن و سنّت پیشوایان معصوم علیهم السلام 2
تاریخ انتشار: ۹ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۴۷۳۳۴۸
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از سایت حوزه نت، سبک زندگی اسلامی دارای قلمروی وسیعی می باشد. در این نوشتار، سبک زندگی خانوادگی مورد ارزیابی قرار می گیرد. سبک زندگی خانوادگی در آیین اسلام همانند درختی است که ریشه ها و ساقه های آن بینش ها و نگرش های اعضای خانواده و شاخه های آن را وظایف اعضای خانواده تشکیل می دهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
الف) نقش اندیشه ها و باورها در سبک زندگی خانوادگی از منظر قرآن و سنّت پیشوایان معصوم (ع) چگونه است؟
ب) سبک زندگی خانوادگی در قرآن و سنّت پیشوایان معصوم (ع) در امر تشکیل خانواده و ازدواج چگونه است؟
ج) سبک زندگی خانوادگی در قرآن و سنّت در محیط خانواده و اداره آن چگونه می باشد؟
د) سبک زندگی خانوادگی در قرآن و سنّت پیشوایان معصوم (ع) در برخورد با همسر چگونه است؟
ه) سبک زندگی خانوادگی در قرآن و سنّت پیشوایان معصوم (ع) در محبّت و مهرورزی نسبت به همسر چگونه می باشد؟
ج) سبک زندگی خانوادگی در قرآن و سنّت در محیط خانواده و اداره آن 1 مدیریّت خانوادهاز آنجا که خانواده یک واحد اجتماعی است و نیاز به مدیریّت دارد و تأمین معیشت و نفقۀ زن به مرد سپرده شده است و از سویی، ویژگی جسمی و روحی مرد نیز برای سرپرستی خانواده سزاوار می باشد، مدیریّت خانواده به مرد سپرده شده است:«الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّسَاء بِمَا فَضَّلَ اللّهُ بَعْضَهُمْ عَلَی بَعْضٍ وَبِمَا أَنفَقُواْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَیْبِ بِمَا حَفِظَ اللّهُ. . . : مردان، سرپرست و نگهبان زنانند، به خاطر برتریهایی که خداوند (از نظر نظام اجتماع) برای بعضی نسبت به بعضی دیگر قرار داده است، و به خاطر انفاق هایی که از اموال شان (در مورد زنان) می کنند، و زنان صالح، زنانی هستند که متواضع هستند، و در غیاب (همسر خود، ) اسرار و حقوق او را، در مقابل حقوقی که خدا برای آنان قرار داده، حفظ می کنند. . . » (النّساء/ 34). در روایت آمده است علی (ع) و فاطمه (س) وقتی که وارد زندگی مشترک شدند، پیامبر (ص) بر آنان وارد شد. برای دختر و داماداش تقسیم کار کرد، مدیریّت خانه را بر عهدة علی (ع) گذاشت و فرمود کارهای داخل منزل به عهدة حضرت فاطمه (س) باشد و کارهای خارج منزل بر عهدة علی (ع) (ر. ک؛ مجلسی، 1403ق. ، 43: 86).
2 همکاری در ادارة خانهاز نکات بسیا ر مهم در سبک زندگی خانوادگی پیشوایان معصوم (ع) یاری رساندن و همکاری در ادارة منزل می باشد. در کلمات اولیای دین (ع) برای تشویق زن و مرد به یاری یکدیگر، نکات جالب توجّهی بیان شده که توجّه به آنها انگیزة همکاری را در منزل بیشتر می کند. در مورد تلاش زن در محیظ خانواده آمده است: «اگر زنی به همسرش جرعه ای آب بنوشاند، ارزش معنوی این رفتار بیش از ثواب یک سال روزه و عبادت شب های آن است و خداوند در برابر هر جرعة آب که به همسرش می نوشاند، برای او شهری در بهشت بنا می کند و شصت گناه او را می بخشد» (حرّ عاملی، 1409 ق. ، ج 14: 124).
نیز در مورد همکاری مرد در خانه، رسول خدا (ص) به علی (ع) سفارش می فرماید: «مردی نیست که به همسرش در خانه کمک کند، مگر آنکه به تعداد موهای بدنش عبادت یک سال روزه با نماز در شبهایش برای او پاداش قرار می دهند و خداوند پاداش پیامبران صبوری مانند داوود(ع)، یعقوب (ع) و عیسی (ع) را برای او قرار می دهد. ای علی! کسی که از خدمت به خانوادة خوداری نکند، خداوند نام او را در زمرة شهدا می نویسد و در مقابل هر روز و شب خدمت و هر قدم و رنج بدن به او پاداش بسیار می دهد. ای علی! یک ساعت خدمت در خانه بهتر از عبادت هزار سال، هزار حج، عمره و. . . سیر کردن هزار گرسنه و. . . بخشش هزار دینار. . . از دنیا خارج نمی شود، مگر آنکه جایگاه خود را در بهشت ببیند. . . » (مجلسی، 1403ق. ، ج101: 106).
در سیرة پیشوایان معصوم چنین چیزی وجود داشته است. علی (ع) آب و هیزم خانه و جارو و نظافت آن را بر عهده می گرفت و همسر ایشان (فاطمه (س)) آرد کردن، خمیر و پخت نان را انجام می داد (حرّ عاملی، 1409ق. ، ج14: باب 124؛ مقدّمات نکاح). نیز در روایت آمده است که روزی پیامبر (ص) وارد خانة علی (ع) شد و دید حضرت علی (ع) در کنار زهرا (س) نشسته، مشغول پاک کردن عدس است. حضرت رسول (ص) ثواب عظیمی را برای مردی که به همسر خود در خانه کمک نماید بیان فرمود (مجلسی، 1403ق. ، ج 13: 133). افزون بر همکاری، حضرت علی (ع) در امور خانواده و مسایل مهم با فاطمه (ص) مشورت می کرد و فاطمه در نهایت تواضع با ایشان همراهی می کرد؛ مثلاً در مسألة مهمّی فاطمه (س) به علی (ع) می فرماید: «خانه، خانه توست و من همسر تو هستم. هر آنچه می خواهی، انجام بده» (همان، ج 42: 189).
از همین باب است حضور در خانه و همراهی با خانواده به ویژه در شب، رسول خدا (ص) نشستن نزد خانواده را از اعتکاف و عبادت در مسجد مدینه، نزد خدا محبوب تر دانسته است. همچنین غذا خوردن به همراه خانواده مورد توجّه قرار گرفته است. رسول خدا (ص) می فرماید: «هر مردی که سفرة غذا را بگستراند و زن و فرزندش را بخواند و غذا را با نام خدا شروع کند و با شکر خدا به پایان برساند، هنگامی که هنوز سفره برداشته نشده، خدا رحمت و آمرزش را بر آنان نازل فرماید» (حرّ عاملی، 1409ق. ، ج 16: 422). هنگام ورود به خانه با سلام وارد شود (همان، ج 76: 158).
3 احساس مسئولیّت اعضای خانوادهاز مهم ترین سبک زندگی خانوادگی از منظر قرآن و سنّت، احساس مسئولیّت اعضای خانواده نسبت به یکدیگر است که یکی از مهم ترین وظایف و مسئولیّت های یک فرد مسلمان، مراقبت و مواظبت بر ایمان یکایک اعضای خانواده است:« یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَیْهَا مَلَائِکَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَا یَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَیَفْعَلُونَ مَا یُؤْمَرُونَ: ای کسانی که ایمان آورده اید! خود و خانوادَ خویش را از آتشی که هیزم آن انسان ها و سنگهاست، نگه دارید؛ آتشی که فرشتگانی بر آن گمارده شده که خشن و سختگیرند و هرگز فرمان خدا را مخالفت نمی کنند و آنچه را فرمان داده شده اند، (به طور کامل) اجرا می نمایند» (التّحریم/ 6).
این آیه برای انسان مؤمن خطوط مسئولیّت او را ترسیم می کند تا او را از چارچوب فردیّت خارج کند و به سوی خواسته های انسانی و دینی گسترده سوق دهد، یعنی به آنجا که اندیشیدن برای رهایی و رستگاری دیگران همچون جزئی از مسئولیّت او در زندگی به شمار می رود. به همین جهت است که امامان راهنما در تفسیر خود دربارة این آیة کریمه تأکید کرده اند. سلیمان بن خالد می گوید: «به امام صادق، علیه السّلام، گفتم که مرا اهل بیتی است که حرف مرا می شنوند. آیا آنان را به این امر بخوانم؟ فرمود: آری، خدای عزّ و جلّ در کتاب خود فرموده است: (الآیه)» (عروسی حویزی، 1415ق. ، ج 5: 372).
از ابوبصیر نیز روایت است که گفت: «از ابو عبداللّه، علیه السّلام، در خصوص این آیه پرسش کردم که خودم را می توانم نگاه دارم و حفظ کنم، امّا اهل خانه ام را چگونه حفظ کنم؟ فرمود: آنان را به چیزهایی فرمان ده که خدا آنان را به آن فرمان داده است و از چیزهایی بازشان دار که خدا آنها را نهی فرموده است. پس اگر فرمان تو را ببرند، آنان را حفظ کرده ای و اگر نافرمانیت کنند، آنچه را که بر عهدة تو بوده است، به انجام رسانیده ای» (همان). این روایت در این باره تأکید می کند که خواندن به سوی خدا مسئولیّتی واجب بر مؤمن در محیط های خانواده (همسر و فرزندان) است و بر او واجب است که همچون فرستاده ای از پروردگارش در آنجا باشد و آنان را به حق بخواند و از باطل نهی کند و این که دعوت را قبول نکنند، مسئولیّت را ساقط نمی کند، چنان که از امام صادق، علیه السّلام، در این باره پرسیدند که: چگونه آنان را نگاه دارند؟ فرمودند: فرمانشان دهید و نهیشان کنید. گفتند: ما امر و نهی می کنیم، ولی آنان نمی پذیرند؟ فرمود: چون امر و نهی کنید، آنچه را که بر عهدة شما بوده است، انجام داده اید» (همان).
آنچه از این آیه استفاده می شود، تنها تأمین هزینة زندگی، تهیّة مسکن، تغذیه و. . . وظیفة پدر و سرپرست نیست، بلکه مهم تر از آنها، تغذیة روح و جان اعضای خانواده است. نگهداری خانواده به تعلیم و تربیت و امر به معروف و نهی از منکر و فراهم نمودن محیطی پاک و خالی از هر گونه آلودگی در فضای خانه و خانواده است (ر. ک؛ مکارم شیرازی، 1377، ج 24: 288).
در آیة دیگری نیز مسئولیّت نسبت به نماز اعضای خانواده مورد تأکید قرار گرفته است، آنجا که می فرماید: «وَأْمُرْ أَهْلَکَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَیْهَا. . . : خانوادة خود را به نماز فرمان ده و بر انجام آن شکیبا باش. . . » (طه/ 132).از این آیه بر می آید که نماز تنها یک عبادت فردی نیست که شخص آن را در برابر پروردگارش به جا می آورد، بلکه نماز علاوه بر عبادت، یک کار اجتماعی هم هست. این معنی از دو کلمة «فرمان ده» و «پای بیفشر» دانسته می شود. کلمة نخستین دلالت بر ضرورت التزام جامعه به این عبادت دارد، در حالی که کلمة دوم حکایت از آن دارد که نماز یک عمل ساده نیست و همراه با مشقّت ها و رنجهاست. پس باید در استمرار آن صبر و پافشاری به خرج داد.
اخبار بسیاری از حضرت امام باقر، علیه السّلام، از پدر بزرگوارشان، زین العابدین، علیه السّلام، و از حضرت امام رضا، علیه السّلام، رسیده که مفاد آن اینکه حضرت رسالت (ص) پس از نزول این آیة شریفه همه روزه وقت سحر و صبح و شام می آمد، درب خانة علی و فاطمه و حسن و حسین (ع) سلام می کردند و می فرمودند: «الصَّلاَة رَحِمَکُمُ اللَّهُ إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا» (عروسی حویزی، 1415ق. ، ج3: 408).
پیامبر (ص) والدینی که کودکان خود را به اعمال خوب و عبادت تشویق نمی کنند، شدیداً سرزنش می کنند. روزی پیامبر (ص) به بعضی از کودکان نگاه می کردند. رفتار آنها حکایت از عدم آشنایی به آداب و احکام دینی بود. به همین دلیل، برای توجّه دادن اولیای کودکان فرمود: «وای بر فرزندان آخر الزّمان از دست پدرانشان». یکی از اصحاب گفت: ای رسول خدا! از دست پدران مشرکشان؟ پیامبر فرمود: «نه، از دست پدران مؤمنشان که هیچ چیز از فرایض و احکام الهی را به آنها نمی آموزند و حتّی ممکن است کودکان، خودشان یاد بگیرند، ولی والدین مانع آنها شوند! این والدین به اندک کارهای دنیوی از ناحیة کودکان راضی می شوند و هیچ توجّهی به اخلاق و معنویّت آنها نمی کنند. من از اینها بیزارم و آنها از من بیزار» (نوری، 1408ق. ، ج 15: 164؛ ح 17871).
والدین موظّف هستند که کودکان خود را به فرایض و انجام دادن اعمال دینی تشویق کنند. رسول خدا(ص) می فرماید: «ما از کودکانمان می خواهیم که نماز بخوانند، وقتی که به پنج سالگی رسیدند. شما وقتی کودکانتان به هفت سالگی رسیدند، از آنها بخواهید که نماز بخوانند. ما به فرزندانمان دستور می دهیم که از هفت سالگی تا هر وقت از روز که طاقت می آورند، روزه بگیرند؛ گاهی تا نصف روز می شود، گاهی بیشتر یا کمتر. پس وقتی که تشنگی و گرسنگی بر آنها فشار می آورد، می خورند تا بر روزه گرفتن عادت کنند و طاقت بیاورند، امّا شما کودکان خود را از نُه سالگی به روزه گرفتن وادار کنید تا هر وقت که می توانند، روزه باشند و اگر تشنگی به آنها فشار آورد، افطار کنند» (کُلینی، 1365، ج3: ح 5432).پیامبر (ص) تلقینات دینی را از همان اوائل کودکی و شیرخوارگی در خانة زهرا (س) به مرحلة اجرا درآورد. هنگامی که امام حسن (ع) به دنیا آمد و او را خدمت رسول اکرم (ص) بردند، وی را بوسیدند و در گوش راستش اذان و در گوش چپش اقامه گفت و دربارة امام حسین (ع) نیز چنین کردند.
4 ورود و خروج زن و شوهر از خانهدربارة ورود و خروج مرد از خانه توصیه هایی شده است؛ از جمله اینکه در اوقاتی که زن کار مهمّی ندارد، هنگام بیرون رفتن شوهر از خانه او را بدرقه کند و چند قدمی پشت سرش برود و گاه نیز هنگام ورود شوهر به خانه به استقبال او بیاید، چنان که در زندگی مشترک علی (ع) و حضرت فاطمه (س) چنین رفتاری وجود داشت. «بر مرد لازم است هنگام ورود به خانه با سلام وارد شود» (مجلسی، 1403ق. ، ج 76: 3) و سر زده و آهسته وارد خانه نشود، بلکه پیش از ورود لازم است به شکلی زن و فرزندان را از خود آگاه سازد.
5 هدیّه دادناز آداب مهمّ دیگر، هدیه دادن در مراسم شادی و روزهای عید و بازگشت از سفر است که در جلب محبّت همسر و فرزندان بسیار مؤثّر است. رسول خدا (ص) می فرماید: «به یکدیگر هدیّه دهید تا محبّت ها افزوده گردد و غبار کینه ها از دلها رود» (همان، ج 75: 44).
ج) سبک زندگی خانوادگی در قرآن و سنّت پیشوایان معصوم (ع) در محبّت و مهرورزیخانواده از نظر قرآن محلّ امنیّت و آرامش و سکون است و بر اساس مهر و محبّت بنا نهاده شده است:«وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّةًوَرَحْمَةً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ: و از نشانه های او اینکه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و در میانتان مودّت و رحمت قرار داد. در این، نشانه هایی است برای گروهی که تفکّر می کنند» (الرّوم/21)؛ «هُوَ الَّذِی خَلَقَکُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِیَسْکُنَ إِلَیْهَا. . . : او خدایی است که (همة) شما را از یک فرد آفرید و همسرش را نیز از جنس او قرار داد تا در کنار او بیاساید. . . » (الأعراف/ 189).
از آنجا که محبّت می تواند خانواده را از خطر اضمحلال حفظ کند، به همین دلیل، تشویق به مهرورزی و تقویت آن از طریق پاداش اُخروی می نماید: «قَالُوا إِنَّا کُنَّا قَبْلُ فِی أَهْلِنَا مُشْفِقِینَ * فَمَنَّ اللَّهُ عَلَیْنَا وَوَقَانَا عَذَابَ السَّمُومِ: می گویند:«ما در میان خانوادة خود ترسان بودیم (از اینکه مبادا گناهان آنها دامن ما را بگیرد)، * امّا خداوند بر ما منّت نهاد و از عذاب کشنده ما را حفظ کرد» (الطّور/ 2726).
در سنّت پیشوایان معصوم (ع) رابطة عاطفی و برخورد محبّت آمیز با همسران بوده است، به گونه ای که هم خود به آن عمل می کردند و هم به دیگران دربارة آن سفارش می فرمودند. رسول خدا (ص) دربارة آن می فرماید: «گفتار مرد به همسرش که من تو را دوست دارم، هرگز از دل او محو نمی گردد» (حرّ عاملی، 1409ق. ، ج7: 10). روابط عاطفی در خانة علی (ع) و فاطمه (س) بسیار عمیق بود، به گونه ای که فاطمة زهرا (س)، عشق خود را به علی (ع) ابراز می دارد وبه علی (ع) می فرماید: «جان من فدای تو و حافظ تو. همواره با تو خواهم بود، در خوبی و راحتی و سختی و بلا» (دشتی، 1372: 145). از آن سو، علی نیز عشق وافری به همسر خود فاطمه (س) داشت، به گونه ای که در شهادت او می گوید: «صبرم کم شده و توان خویشتن داری برایم نمانده تا آنکه در دار آخرت با تو باشم» (نهج البلاغه/ خ 202).
در طول زندگی، گفتگوی عاطفی و شوخی بین این دو جریان داشت و تفریح و سرگرمی، بخشی از زندگی آنها بود. این جملة علی (ع) عمق روابط عاطفی و سالم بین دو همسر را به تصویر می کشد: «به خدا سوگند، هیچ گاه فاطمه (س) را خشمگین و مجبور به کاری ننمودم. او هم مرا خشمگین ننمود و هیچ گاه از دستورم سرپیچی نکرد. دائماً به او نظر می کردم و از دلم نگرانی ها و غم ها برطرف می شد» (نیلی پور، 1380: 189188). همچنین نقل شده که وقتی فرزندش، حسین (ع)، را بازی می داد، اینگونه می فرمود: «أَنتَ شَبِیهُ بَابِی لَستَ شَبِیهَ بعلِی»(مجلسی، 1403ق. ، ج43: 286).یعنی؛ تو به پدر من شبیهی و به پدرت علی شباهت نداری».طبق همین نقل این بیت موجب خنده و تبسّم علی (ع) می شد!
د) سبک زندگی خانوادگی در قرآن و سنّت پیشوایان معصوم (ع) در برخورد شایسته با همسریکی از ویژگی های سبک زندگی خانوادگی از منطر قرآن کریم و سنّت پیشوایان معصوم(ع) برخورد شایسته با همسران است. قرآن کریم به مردان دستور می دهد با زنان به طور شایسته رفتارکنند: «. . . عَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ. . . : . . . و با آنان به طور شایسته رفتار کنید. . . » (النّساء/ 19). نیز تأکید می کند که بدی ها و ناخشنودی های همدیگر (زن و شوهر) را تحمّل نمایند که شاید این زمینه ای برای نزول خیر و برکت فراوان از سوی خداوند باشد: «. . . فَإِن کَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسَی أَن تَکْرَهُواْ شَیْئًا وَیَجْعَلَ اللّهُ فِیهِ خَیْرًا کَثِیرًا. . . : و اگر از آنها، (به جهتی) کراهت داشتید، (فوراً تصمیم به جدایی نگیرید!) چه بسا چیزی خوشایند شما نباشد و خداوند خیر فراوانی در آن قرار می دهد»(النّساء/ 19).
در این میان، پیامبر(ص) بزرگترین سرمشق برای مردان در برخورد با زنان می باشد تا آنجا که خدای تعالی دو آیه را دربارة توجّه و اهتمام پیامبر (ص) در برخورد مطلوب با همسرانش نازل فرموده است: «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَکَ تَبْتَغِی مَرْضَاتَ أَزْوَاجِکَ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ: ای پیامبر! چرا چیزی را که خدا بر تو حلال کرده، به خاطر جلب رضایت همسرانت بر خود حرام می کنی؟! و خداوند آمرزنده و رحیم است» (التّحریم/ 1).
شرح این قضیّه را مفسّرین مختلف نقل کرده اند و اخباری هم در این باب رسیده است و خلاصه اش اینکه پیغمبر (ص) قرار داده بود هر روزی را بیتوته در حجرة یکی از زوجات باشد. روزی که نوبت حفصه، دختر عمر، بود و در حجرة او تشریف برد، حفصه اجازه گرفت که من یک کاری دارم با پدرم، بروم او را ملاقات کنم. حضرت اجازه داد و رفت، حضرت ماریه قبطیّه را خواست که سلطان روم به رسم هدیّه برای حضرت فرستاده بود و نزد او رفت. چون حفصه آمد و فهمید، اعتراض نمود که امروز نوبت من بود. حضرت فرمود: دیگر نزد او نمی روم، و گفتند حضرت قسم یاد کرد که بر خود حرام کردم و با حفصه قرارداد نمود که بر سایر زوجات مستور بدارد، حفصه به عایشه و دیگران گفت و این آیه نازل شد.
در آیة دیگر خداوند به همسران پیامبر (ص) خطاب می فرماید که اگر علیه ایشان هم صدا شوید، خداوند، جبرئیل، مؤمنان صالح و فرشتگان به یاری او خواهند آمد: «إِن تَتُوبَا إِلَی اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُکُمَا وَإِن تَظَاهَرَا عَلَیْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِیلُ وَصَالِحُ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمَلَائِکَةُ بَعْدَ ذَلِکَ ظَهِیرٌ: اگر شما (همسران پیامبر) از کار خود توبه کنید، (به نفع شماست؛ زیرا) دلهایتان از حق منحرف گشته است و اگر بر ضدّ او دست به دست هم دهید، (کاری از پیش نخواهید برد؛ ) زیرا خداوند یاور اوست و همچنین جبرئیل و مؤمنان صالح و فرشتگان بعد از آنان پشتیبان اویند»(التّحریم/ 4). این واقعه نشان می دهد که تا چه حد پیامبر (ص) در برخورد با همسرانش گذشت داشته که خداوند در مقام دفاع از او، زنان او را تهدید می کند.
به گفتة اصحاب پیامبر (ص)، هرگاه همسران ایشان از ایشان چیزی می خواستند، با آنها همراهی می فرمود و مردی آسان گیر در خانواده بود: «عَن جَابِر کَانَ رَسولُ اللهِ رَجُلاً سَهلاً إِذَا عُوِیَت (عائِشَة) الشَّییءَ تَابَعَهَا عَلَیه» (القشیری، 1407ق. ، ج 4: 160). از خود پیامبر (ص) نیز نقل شده است که فرمود: «خَیرُکُم خَیرُکُم لِنِسَائِکُم وَ أَنَا خَیرُکُم لِنِسَائِی: بهترین شما کسانی هستند که به زنهای خود مهربانتر باشند و من بیش از همه به زنانم خوبی می کنم» (ابن بابویه، 1413ق. ، ج3: 425).
نتیجه گیری1- از منظر قرآن کریم و سنّت پیشوایان معصوم (ع) باورها و اعتقادات همانند توحید، نبوّت و معاد نقش اساسی در تحکیم روابط اعضای خانواده دارند. بی بهره ماندن برخی از خانواده ها از این باورها، در همة مراحل، مشکلات متعدّدی را در پی دارد و ترک باورهای دینی، آرامش و لذّت را از زندگی سلب می کند. اعتقاد به خدا همة رفتارهای زندگی خانوادگی را به سوی کسب رضایت خداوند سوق می دهد و اعتقاد به رسالت و نبوّت از لحاظ فراگیری تعالیم دینی از اولیای دین و الگوپذیری در زندگی افراد خانواده، نقش اساسی دارد. همچنین اعتقاد به سرای پس از مرگ، خانواده را از بی معنایی و بی هدفی نجات می دهد و حلاّل مشکلات اقتصادی، اجتماعی و. . . است و از بدرفتاری و تعدّی به حقوق یکدیگر باز می دارد.
2- سبک زندگی خانوادگی در امر تشکیل خانواده و ازدواج از منظر قرآن کریم و پیشوایان معصوم (ع) این بوده که ازدواج را امری مقدّس دانسته اند و همگان را به این امر فرا خوانده اند و به آن تشویق نموده اند و رعایت معیارهای پارسایی و دینداری، آراستگی به فضایل اخلاقی، همتایی و تناسب و اصالت خانوادگی را سفارش می نمایند. نیز سنّت پیشوایان معصوم (ع)، بی اعتنایی به امور مادّی و تکلّفات بوده است و خود به آن عمل و به دیگران در این باره سفارش می کردند.
3- از منظر قرآن کریم خانواده محلّ امنیّت و آرامش است و بر اساس مهر و محبّت بنا نهاده شده است و از آنجا که محبّت و مهرورزی می تواند خانواده را از اضمحلال حفظ کند، از طریق پاداش اُخروی به آن تشویق می نماید. در سنّت پیشوایان معصوم (ع) رابطة عاطفی و برخورد محبّت آمیز با همسران بوده است، به گونه ای که هم خود به آن عمل و هم به دیگران دربارة آن سفارش می کردند.
4- قرآن کریم و پیشوایان معصوم (ع) تأکید فراوانی در برخورد شایسته با همسران می کنند و پیامبر (ص) و سایر پیشوایان معصوم (ع) در این مورد بزرگترین سرمشق مردان در برخورد با همسران می باشند.
5 -سبک پیشوایان معصوم (ع) در محیط خانواده و ادارة محیط آن این بود که مدیریّت خانواده به مرد واگذار شود و زن موظّف به پذیرش آن می باشد و در یاری رساندن یکدیگر در ادارة خانه هم خود عامل بدان بودند و هم دیگران را در این مورد سفارش می کردند و اعضای خانواده نسبت به یکدیگر احساس مسؤلیّت می کردند و در اعمال دینی همانند نماز و روزه مراقبت و مواظبت می کردند و در هنگام ورود و خروج از یکدیگر استقبال و بدرقه می کردند.
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: سبک زندگی زندگی اسلامی اعضای خانواده گونه ای علیه الس لام منظر قرآن قرآن کریم هنگام ورود مسئولی ت رسول خدا مدیری ت بر عهدة
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۴۷۳۳۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تعامل تمییز و دلچسب با مردم در طرح «زندگی با آیه ها»
خبرگزاری مهر، گروه دین و اندیشه: همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان، نهضت ملی زندگی با آیهها با هدف تبیین ۳۰ آیه زندگیساز قرآن کریم آغاز شد. در این پویش که توسط جمعی از اندیشمندان قرآنی کشور طراحی شده، ۵۰ آیه محوری قرآن کریم انتخاب شدند که تسلط به آنها میتواند مبانی اعتقادی مخاطبین را مستحکمتر کند. ماه مبارک رمضان امسال هم نهادها و فعالان قرآنی دست به دست هم دادهاند تا به یاری خدا حال و هوای کشور را قرآنی تر کنند. زندگی با آیهها؛ حلقه وصل همه فعالیتهای قرآنی در ماه مبارک رمضان امسال بود. این حرکت فراگیر با بهرهگیری از رسانه در ابعاد و سطوح گوناگون و با توجه به ظرفیتها و اقتضایات ماه مبارک رمضان که مقارن با تعطیلات نوروزی بود به دنبال ایجاد یک حرکت ملی با هم افزایی تمام ظرفیتهای مردمی و رسمی بود که بحمدالله به ثمر رسید و از جانب رهبر معظم انقلاب اسلامی مهر تأیید گرفت.
بر همین اساس محدث تک فلاح خبرنگار و فعال رسانهای با اشاره به اهمیت این طرح در یادداشتی به بیان ابعاد و لزوم استمرار این طرح ملی پرداخته است که در ادامه میخوانیم:
هنوز مدرسه نمیرفتم که برای تربیت قرآنی مان دغدغه اش را میدیدم. مادرم را میگویم. از بین همه کلاسهای تابستانی که البته آن روزها خیلی هم متنوع و زیاد نبود، انتخابش کلاسی بود که حتماً به جلسه روخوانی و روانخوانی قرآنم آسیب نزند. به مرور به ترتیل و تلاوت رسید و بعد هم صوت و لحن. خودم نفهمیدم. در دوران کودکی محسوس نبود اما ناگهان نوجوانی. نوجوانی من به برکت انس با قرآن پر از نور شد.
کلاسهای عربی و قرآن و مسابقات منطقه و استان و پویشهای آموزش و پرورش و حتی جلسات به ظاهر ساده اما در باطن بسیار تأثیرگذار و شیرین «درس هایی از قرآن» چنان ردپایش را در زندگی ام جایگذاری کرده بود که مطمئنم تا نهایت عمرم خودنمایی میکند.
از اثرات زندگی با آیههای قرآن هر چه بگوییم کم است. جهان بینی انسان را که تغییر میدهد هیچ، برای تمام گامهای مهم هم برنامه بی نقصی دارد که اگر در مرحله خودش بتوانی حکمتش را پیاده کنی، برکتش را میبینی.
اما امسال! اسفندماه که نام پویش «زندگی با آیه ها» و دفترچههای ضمیمه روزنامهها و جراید را دیدم، با خودم تصور کردم کار قرآنی همیشه مهجور بوده، این هم یکی مثل بقیه. با گذشت چند روز از ماه مبارک متوجه اتفاق زیبایی شدم. هماهنگی رسانهها و تعامل تمییز و دلچسب با مردم که مخاطب اصلی این پویش سراسری و کشوری بودند برایم قابل توجه بود.
قرآن، این کتاب راهنمای زندگی و مردگی بشر در ماه مبارک امسال، که متقارن شده بود با فروردین و نوروز ۱۴۰۳ در دهان فرزندانم داشت نورافشانی میکرد، بی آنکه من به صورت ارادی و مستقیم کاری برایشان کنم. همین پویش «زندگی با آیه ها» که هر روز و در تمام شبکههای تلویزیونی مردم را مشغول خود کرده بود، هر چند سبک بود ولی مستمر، با تمام شدن ماه مبارک و فرارسیدن عید فطر آمار شگفت انگیزی از تعامل مخاطبان ثبت کرد. حدود ۱۰ میلیون شرکت کننده! ۱۰ میلیون کودک و نوجوان و جوان و پیر. ده میلیون زن و مرد با همین آیهها سرشار شدند.
این آمار را بگذاریم کنار اتفاق زیبایی که منحصراً در جمهوری اسلامی ایران رقم خورد. استادیوم آزادی تهران در روز میلاد کریم آل طه علیه السلام، میزبان ۱۲۰ هزار روزه دار ایرانی بود. دورهمی قرآنی ای که به همت برنامه تلویزیونی محفل با محوریت قرآن کریم و به شادباش قدوم مولود آن روز به بهترین شکل ممکن برگزار شد و قرآن دوستانی که در کنار هم افطار کردند. یک ابر برنامه رسانهای با هدف بالا بردن پرچم قرآن که قطعاً و بدون شک به منور کردن قلوب شرکت کنندگان و دوست دارانش با نام و یاد و تلاوت قرآن قوت گرفت.
قرآن نور است و همت تمام مسلمانان آن هم در ماه مبارک رمضان بر انس و الفت با آن باعث شده بود که همه با هم در یک هدف واحد تمرکز کنیم و برای خودمان و فرزندانمان و شکل گیری مسیر درست و نورانی مان در زندگی گام برداریم. همین بود که خستگی تمام دست اندر کاران قرآن دوست و پاک نیت با تقدیر رهبر فرزانه انقلاب در روز نوزدهم فروردین ماه در دیدار رمضانیشان با دانشجویان فراموش شد. جایزهای خاص برای هر که برای این کار خوب گامی برداشت:
«خب امسال بحمدالله ماه رمضان، ماه رمضانِ خوبی بود، بخصوص رواج قرآن، تلاوت قرآن، برای بنده خیلی خرسندکننده بود. اینکه در شهرهای مختلف، افراد متعدّدی، گاهی حتّی نوجوانهایی به این خوبی، به این روانی، گاهی از حفظ، قرآن تلاوت میکنند این یکی از آرزوهای بزرگ بنده بود که بحمدالله میبینم دارد تحقّق پیدا میکند و تحقّق پیدا کرده بارها خدا را شکرگزاری میکنم.هر چه میتوانید با قرآن مأنوس بشوید؛ همه چیز در قرآن هست، که با تدبّر در قرآن [به دست میآید]؛ البتّه این تدبّر با راهنمایی باید همراه باشد.»
کد خبر 6076789 سمانه نوری زاده قصری