به نقل از «فردا»

جمهوری اسلامی ایران در کجای مناقشه قره‌باغ ایستاده است؟

تاریخ انتشار: ۹ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۴۸۳۲۹۳

خبرگزاری تسنیم: منطقه قفقاز در طول قرن‌های متمادی زیر چتر وحدت بخش حوزه تمدن اسلامی ـ ایرانی، محل هم‌زیستی ادیان، مذاهب، زبان‌ها و هویت‌های فرهنگی و دینی گوناگون بود اما از زمانی که برجسته‌سازی استعماری اختلاف‌های هویتی عرصه را بر اشتراکات تمدنی تنگ کرد دچار مهندسی ترکیب جمعیتی و پاکسازی‌های قومیتی و تبعیدهای دسته‌جمعی شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ارمنستان و جمهوری آذربایجان به فاصله کمتر از سه ماه برای دومین بار بر سر منطقه مورد نزاع قره‌باغ درگیری‌های خونینی را آغاز کردند.

جدال بر سر این منطقه کوهستانی با حدود 4400 کیلومتر مساحت که ساکنان آن مسیحیان ارمنی و آذری‎های مسلمان هستند دهه‌هاست که بر مناسبات دو کشور آذربایجان و ارمنستان و منطقه قفقاز سایه افکنده است.

منطقه قفقاز از لحاظ استراتژیک پل ارتباطی بین شرق و غرب و شمال و جنوب به حساب می‌آید و دریای خزر را به دریای سیاه متصل می‌کند. علاوه بر اهمیت ژئوپلتیک، این منطقه به لحاظ تاریخی نیز محل تلاقی تمدن‌ها و مذاهب گوناگون بوده است.

وجود منابع طبیعی مانند انرژی در دریای خزر و همچنین مسیرهای انتقال آن به سمت اروپا نیز بر اهمیت استراتژیکی این منطقه افزوده و موجب شده تا قفقاز همواره در طول تاریخ محل رقابت قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای باشد.

مرزبندی‌های مصنوعی که در دوره شوروی به وجود آمد، یکی از مهمترین دلایل بروز مناقشه بر سر قره‌باغ است. در آن دوره با وجود اینکه منطقه قره‌باغ به صورت تاریخی آذری‌نشین بود ولی تقسیمات قومی که شوروی در دوره استالین دنبال می‌کرد منجر به ایجاد مرزبندی‌های مصنوعی شد قره‌باغ را تحت حاکمیت ارمنستان قرار داد.

با فروپاشی شوروی آذری‌ها تأکید دارند که این منطقه بر اساس پیشینه تاریخی باید زیر حاکمیت باکو قرار گیرد و ارمنی‌ها نیز با تأکید بر تغییرات در ترکیب جمعیتی منطقه آن را در حاکمیت ارمنستان یا دست کم خودمختار می‌دانند.

در درگیری اخیر نقش ترکیه و رژیم صهیونیستی کاملا برجسته است. تشدید درگیری در قره‌باغ می‌تواند تمرکز ایران و روسیه را از منطقه غرب آسیا کاهش دهد و آن‌ها را سرگرم مشکلات و چالش‌های منطقه قفقاز کند و صهیونیست‌ها در این زمینه تحرکات بسیار جدی را در ماه‌های گذشته انجام دادند. ترکیه نیز نقش بسیار مهمی ایفا و در دوره بعد از درگیری پیشین، مانور نظامی مشترک با جمهوری آذربایجان برگزار کرد و پس از مانور، نیروهای نظامی خود را از خاک آذربایجان خارج نکرد.

این درگیری با وجود خط و نشان‌های مقامات دو طرف احتمالاً به طول نخواهد انجامید چون طرفین به دلایل مختلف کشش تداوم نبرد طولانی مدت را ندارند. در میان بازیگران خارجی ذی‌نفع هم، به جز ترکیه و رژیم صهیونیستی، دیگران مانند آمریکا، اروپا و روسیه تمایلی به تداوم بحران ندارند.

بر این اساس؛ چون طرفین حاضر به حل اساسی مسئله از مسیرهای حقوقی و دیپلماتیک نیستند و بازیگران خارجی هم نفع خود را در تداوم اختلافات می‌بینند، مهمترین چشم‌انداز پیش‌رو برای این مناقشه تداوم وضعیت به صورت «نه جنگ نه صلح» و درگیری‌های نوبه‌ای است.

نکته آنکه؛ منطقه قفقاز در طول قرن‌های متمادی زیر چتر وحدت بخش حوزه تمدن اسلامی ـ ایرانی، محل هم‌زیستی ادیان، مذاهب، زبان‌ها و هویت‌های فرهنگی و دینی گوناگون بود اما از زمانی که برجسته‌سازی استعماری اختلاف‌های هویتی عرصه را بر اشتراکات تمدنی تنگ کرد دچار مهندسی ترکیب جمعیتی و پاکسازی‌های قومیتی و تبعیدهای دسته‌جمعی شد.

این در حالی است که دو جمهوری آذربایجان و ارمنستان با الهام از عصر همزیستی تمدنی در قرون پیشااستعماری و با تکیه بر مشترکات فرهنگی خود می‌توانند راهی صلح آمیز برای حل مسئله پیدا کرده و صلحی پایدار را برای مردم خود به ارمغان بیاورند و جمهوری اسلامی ایران نیز آماده کمک به برقراری این صلح پایدار در منطقه است.

مواضع جمهوری اسلامی در خصوص ضرورت رعایت و به رسمیت شناختن تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان بسیار روشن است و دولت جمهوری اسلامی ایران تاکنون بارها بر این حق مشروع در چارچوب حقوق بین الملل و قطع‌نامه‌های سازمان ملل تاکید کرده است و بر این باور است که اختلاف دو کشور فقط راه حل صلح‌آمیز دارد و ایران و ترکیه و روسیه می‌توانند در جهت اجرایی‌سازی قطع‌نامه‌های سازمان ملل، آن دو همسایه را کمک کنند تا اختلافات خود را در اشکال مسالمت آمیز حل کنند.

منبع نورنیوز

منبع: فردا

کلیدواژه: جمهوری اسلامی ایران مناقشه قره باغ جمهوری آذربایجان جمهوری اسلامی منطقه قفقاز قره باغ

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.fardanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فردا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۴۸۳۲۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نماینده دائم ایران در سازمان ملل: هیچ قصدی برای درگیری با آمریکا در منطقه نداریم

به گزارش جماران؛ سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل گفت: ایران هیچ قصدی برای درگیری با آمریکا در منطقه ندارد. ما تعهد خود را به صلح با اعمال خویشتنداری نسبت به مشارکت ارتش آمریکا در رهگیری پهپادها و موشک‌های ایرانی به سمت اهداف نظامی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین نشان دادیم. این نشان‌دهنده تعهد ما به تنش‌زدایی و اجتناب از گسترش درگیری است.

«امیرسعید ایروانی» سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل طی سخنرانی در جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل متحد  گفت: عملیات جمهوری اسلامی ایران کاملاً در راستای اعمال حق ذاتی ما برای دفاع از خود که ذیل ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد ذکر شده و توسط حقوق بین‌الملل به رسمیت شناخته شده است، انجام شد. پاسخ ما لازم و متناسب بود.

وی افزود: این اقدام همچنین به صورت دقیق و تنها اهداف نظامی را مورد اصابت قرار داد تا احتمال تشدید تنش به حداقل برسد و از آسیب غیرنظامیان جلوگیری شود.

او گفت: متأسفانه در این سالن، برخی از اعضای شورای امنیت، از جمله ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه، یک بار دیگر تصمیم گرفتند که چشم خود را بر روی واقعیت ببندند و از علل ریشه‌ای که منتهی به وضعیت فعلی شده، چشم‌پوشی کنند. این سه کشور ضمن اتخاذ رفتاری ریاکارانه، بدون در نظر گرفتن قصور و کوتاهی خود در اجرای تعهدات بین‌المللی‌شان در قبال صلح و امنیت در منطقه، به دروغ ایران را سرزنش و متهم کردند.

دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران اضافه کرد: این سه کشور تلاش مذبوحانه و ناموفقی برای استفاده از دروغ، وارونه‌سازی، انتشار اطلاعات نادرست و استفاده از بازی مخرب تقصیر و سرزنش کردند. در تمام این مدت، آنها تعمداً حق ذاتی ایران برای پاسخ به نقض یک اصل اساسی حقوق بین‌الملل را نادیده گرفتند: مصونیت نمایندگان و اماکن دیپلماتیک از تعرض. علاوه بر این، این کشورها دلایل ریشه‌ای وضعیت کنونی منطقه را نادیده گرفتند.

وی تصریح کرد: اکنون بیش از شش ماه است که این کشورها، به ویژه ایالات متحده، رژیم اسرائیل را از هرگونه مسئولیت‌پذیری در قبال قتل عام غزه مصون می‌دارند. این کشورها در حالی که حق ذاتی ایران برای دفاع از خود در برابر حملات نظامی رژیم اسرائیل علیه اماکن دیپلماتیک ما را مردود می‌شمارند، با بی‌شرمی تمام کشتار و نسل‌کشی رژیم صهیونیستی علیه مردم بی‌دفاع غزه را به بهانه دفاع از خود توجیح و لاپوشانی کرده‌اند. این کشورها تلاش مذبوحانه‌ای برای توجیه و سرپوش گذاشتن بر جنایات رژیم اسرائیل علیه مردم فلسطین با تفسیرهای خودسرانه و گمراه‌کننده از دفاع از خود داشتند.

سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل  ادامه داد: در پی حمله تروریستی و نظامی ناجوانمردانه رژیم اسرائیل علیه اماکن دیپلماتیک ما در دمشق، پایتخت جمهوری عربی سوریه، جمهوری اسلامی ایران شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل متحد را از این اقدام نادرست بین‌المللی و همچنین حق ذاتی خود بر اساس حقوق بین‌الملل برای پاسخگویی به چنین حملات نظامی تروریستی، مطلع کرد. همچنین وزیر امور خارجه کشورمان در گفت‌وگوی تلفنی با دبیرکل سازمان ملل متحد، ضمن بررسی وضعیت موجود، خواستار اقدام مقتضی و محکومیت شدید جامعه جهانی علیه این جنایت هولناک شد.

وی گفت: ما از شورای امنیت خواستیم که این اقدام جنایتکارانه و تروریستی ناروا را به شدت محکوم کند و اقدامات قاطع و مناسب برای محاکمه سریع عاملان و جلوگیری از تکرار چنین جنایات وحشتناکی علیه اماکن دیپلماتیک هر کشور عضو اتخاذ کند. متأسفانه، شورای امنیت در انجام وظیفه خود برای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی شکست خورده است.

ایروانی خاطرنشان کرد: به یاد دارید که روسیه مبادرت به پیشنهاد بیانیه مطبوعانی برای محکومیت این اقدام وحشیانه نمود. این بیانیه توسط چین، الجزایر و بسیاری از اعضا حمایت شد، اما ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه مقابل صدور آن ایستادند. جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با چنین شرایطی، جمهوری اسلامی ایران چاره‌ای جز اعمال حق ذاتی برای دفاع از خود بر اساس قوانین بین‌المللی نداشت.

وی تاکید کرد: دلایل اصلی وضعیت فعلی برای همه روشن است. از آغاز جنگ رژیم اسرائیل علیه مردم فلسطین در غزه، بیش از ۳۴ هزار غیرنظامی که دو سوم آنها کودک و زن بودند، کشته شده‌اند. تمامی زیرساخت‌های غیرنظامی توسط رژیم اسرائیل هدف قرار گرفته و نابود شده است. حتی نیروهای بشردوستانه نیز از حملات نظامی این رژیم سرکش مصون نبوده‌اند.

سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل با بیان اینکه  فقدان پاسخگویی و انفعال شورا در قبال نسل‌کشی و جنایات جنگی رژیم اسرائیل علیه مردم فلسطین، تنها این رژیم را وقیح‌تر کرده تا به نقض‌های خود ادامه دهد، خاطرنشان کرد: ایالات متحده و متحدانش بیش از شش ماه است که مانع شورای امنیت شده‌اند و از رژیم اسرائیل در برابر مسئولیت قتل عام غزه محافظت می‌کنند. آنها نه تنها از محکوم کردن رژیم اسرائیل به خاطر این جنایات اجتناب می‌کنند، بلکه فعالانه سعی می‌کنند آنها را لاپوشانی کنند. تنها اولویت آنها حمایت و دفاع از رژیم اسرائیل بدون توجه به عواقب و به هر قیمتی است. علیرغم فشارهای بین‌المللی و قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل که جملگی خواستار آتش‌بس می‌شوند، رژیم اسرائیل از این قطعنامه‌ها سرپیچی کرده است. این رژیم در عوض، تمرکز خود را بر ارتکاب جنایات وحشیانه‌تر نهاده و هیچ توجهی به تعهدات حقوقی بین‌المللی ندارد.

وی افزود: این رژیم قانون‌گریز جنایات فجیع زیادی را علیه مردم ما مرتکب شده است. رژیم اسرائیل به‌صورت وقیحانه و آشکارا مسئولیت خود را در قبال عملیات تروریستی علیه مقامات، دانشمندان و غیرنظامیان ایرانی و خرابکاری علیه زیرساخت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ما در سال‌های اخیر پذیرفته است.

ایروانی با تاکید بر اینکه رژیم اسرائیل حتی تهدیدهای صریح به استفاده از سلاح هسته‌ای علیه یک کشور مستقل عضو سازمان ملل متحد کرد، یادآور شد: این رژیم تروریستی مسئول تمامی اعمال جنایتکارانه و تروریستی علیه ایران است و باید عواقب آن را متحمل شود. جمهوری اسلامی ایران بارها و بارها نسبت به عواقب فعالیت‌های مخرب رژیم بر صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی هشدار داده است. ایران حداکثر خویشتنداری را اعمال کرده است. اکنون زمان آن فرا رسیده است که رژیم اشغالگر مسئولیت کامل عواقب خود را بر عهده بگیرد. این رژیم نمی‌تواند از پاسخگویی فرار کند.

وی گفت: اقدامات و جنایات بی‌ثبات‌کننده و غیرمسئولانه رژیم اسرائیل علیه ملت‌های منطقه، تهدیدی واقعی برای صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی است. سیاست نخست وزیر رژیم اسرائیل، گسترش و تشدید درگیری در منطقه برای ماندن در قدرت است. اعضای شورای امنیت نباید اجازه دهند که شورای امنیت، گروگان جاه طلبی‌های چنین رژیم جنگ‌طلبی باشد.

سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل بیان کرد: زمان آن فرا رسیده که شورای امنیت مسئولیت خود را بر عهده بگیرد و به تهدید واقعی صلح و امنیت بین‌المللی رسیدگی کند. شورای امنیت باید به سرعت وظایف خود را طبق فصل ۷ منشور در پاسخ به سرپیچی‌های وقیحانه رژیم اسرائیل انجام دهد. شورای امنیت باید اقدامات فوری و تنبیهی برای وادار ساختن این رژیم به توقف نسل‌کشی و کشتار مردم غزه و پایبند نمودن آن به تعهدات خود به ویژه اجرای کامل قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل و دستورات الزام‌آور قانونی دیوان بین‌المللی دادگستری اتخاذ نماید.

وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یکی از اعضای مسئول سازمان ملل متحد به اهداف و اصول مندرج در منشور ملل متحد متعهد بوده و بار دیگر بر تعهد خود به حفظ صلح و امنیت بین‌المللی تاکید می‌کند. جمهوری اسلامی ایران ضمن تاکید مجدد بر موضع ثابت خود، اعلام می‌دارد که به دنبال تشدید تنش یا جنگ در منطقه نیست. جمهوری اسلامی ایران ضمن هشدار نسبت به هرگونه ماجراجویی نظامی بیشتر توسط رژیم اسرائیل، بر عزم تزلزل‌ناپذیر خود برای دفاع از مردم، امنیت و منافع ملی، حاکمیت و تمامیت ارضی خود در برابر هر گونه تهدید یا اقدامات تجاوزکارانه با شدت و مطابق قوانین بین‌المللی تاکید می‌کند. جمهوری اسلامی ایران در استفاده از این حق در صورت لزوم دریغ نخواهد کرد.

ایروانی خاطرنشان کرد: ایران هیچ قصدی برای درگیری با آمریکا در منطقه ندارد. ما تعهد خود را به صلح با اعمال خویشتنداری نسبت به مشارکت ارتش آمریکا در رهگیری پهپادها و موشک‌های ایرانی به سمت اهداف نظامی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین نشان دادیم. این نشان‌دهنده تعهد ما به تنش‌زدایی و اجتناب از گسترش درگیری است. با این حال، اگر ایالات متحده عملیات نظامی علیه ایران، شهروندان یا امنیت و منافع آن را آغاز کند، جمهوری اسلامی از حق ذاتی خود برای پاسخگویی متناسب استفاده خواهد کرد.