شرکتهای دارویی و تجهیزات پزشکی چقدر ارز دولتی دریافت کردهاند؟ + نمودار
تاریخ انتشار: ۲۲ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۶۲۴۱۸۶
گروه سلامت خبرگزاری فارس - محمد رضازاده: در هفتههای گذشته موضوع حذف ارز دولتی دارو و تجهیزات پزشکی بار دیگر مورد توجه مسئولان از جمله نمایندگان مجلس و فعالان صنعت دارویی قرار گرفته است. در این راستا جعفر قادری، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی خواستار حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی دارو شد. احمد علیرضابیگی، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها، علت قاچاق معکوس دارو به خارج از کشور را تفاوت قیمتی دارو در داخل و خارج کشور به دلیل تخصیص ارز دولتی به دارو دانست.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
خبرگزاری فارس در راستای کمک به اتخاذ تصمیمات سیاستی صحیح و مبتنی بر شواهد، اقدام به انتشار داشبوردهای تعاملی مربوط به میزان ارز دولتی تخصیص یافته به شرکتهای دارویی و تجهیزات پزشکی کرده است. لازم به ذکر است که در گزارش پیشین این خبرگزاری، «میزان ارز دولتی دریافتی توسط شرکتهای دارویی» انتشار یافت که با استقبال فعالان صنعت دارویی همراه گشت. در این گزارش علاوه بر بهروز رسانی ارز شرکتهای دارویی بر اساس آمار جدید بانک مرکزی در شهریورماه [۱]، ارز شرکتهای تجهیزات پزشکی نیز به صورت داشبوردهای تعاملی در اختیار پژوهشگران و سیاستگذاران قرار گرفته است.
*داشبورد جدید برای ارز دولتی دریافتی توسط شرکتهای دارویی
آمار جدید ارزی منتشرشده توسط بانک مرکزی نشان میدهد که از ابتدای فروردین۹۷ تا شهریور۹۹، حدود ۲۷۷ شرکت دارویی برای حدود ۱۶هزار ثبتِ سفارش در بانک مرکزی، ارز دولتی دریافت کردهاند. شرکتهای کوبلدارو، بهستاندارو و اکتوورکو به تنهایی ۳۰درصد بازار داروی وارداتی را به خود اختصاص دادهاند. برای دریافت اطلاعات بیشتر از این داشبورد بر روی لینک۱ کلیک کنید
لازم به ذکر است که در داشبورد جدید، اسامی برخی از شرکتهای غیرمرتبط با صنعت دارویی که در داشبورد پیشین وجود داشت، حذف شده است. همچنین قابلیتهای جدید مانند امکان دانلود فایل اکسل دادهها به داشبورد اضافه شده است.
شکل ۱. تصویری از داشبورد تعاملی برای ارز شرکتهای دارویی، منتشر شده در لینک۱
*داشبورد ارز دولتی شرکتهای تجهیزات پزشکی
صنعت تجهیزات پزشکی در مقایسه با صنعت دارویی از نظر تعداد محصول و شرکت واردکننده، تنوع بیشتری دارد. بر اساس آمار بانک مرکزی، از فروردین۹۷ تا شهریور۹۹ حدود ۱۰۴۵ شرکت تجهیزات پزشکی برای حدود ۱۴هزار ثبت سفارش، ارز دولتی دریافت کردهاند که از این مقدار سهم شرکتهای «فنآوری آزمایشگاهی»، «مدلینک» و «مدی تک سیس» مجموعاً ۱۷درصد بازار واردات تجهیزات پزشکی را شامل میشود. برای دریافت اطلاعات بیشتر از داشبوردِ ارز تجهیزات پزشکی بر روی لینک۲ کلیک کنید.
شکل ۲. تصویری از داشبورد تعاملی برای ارز شرکتهای تجهیزات پزشکی، منتشر شده در لینک۲
*مقایسه ارز دولتی دارو و تجهیزات پزشکی
آمار بانک مرکزی نشان میدهد که در بازه زمانی مذکور، برای صنعت دارو حدود ۲.۵میلیارد و برای صنعت تجهیزات پزشکی حدود ۱.۴میلیارد ارز دولتی «یورو» تخصیص پیدا کرده است. هرچند «یوروی دولتی» برای تجهیزات پزشکی حدود ۱میلیارد کمتر از دارو است اما مقدار سایر ارزها در تجهیزات پزشکی بیشتر است.
ارز دارو
ارز تجهیزات پزشکی
*«ارز ۴۲۰۰ تومانی» عامل قاچاق دارو به خارج از کشور
غلامرضا نوری قزلجه نماینده مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس، درباره حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی دارو گفت: در حال حاضر شاهد قاچاق دارو به کشورهای همسایه هستیم. از جمله دلایل این موضوع، قیمت پایین دارو در ایران نسبت به کشورهای همسایه است. دلیل آن هم یارانهای است که دارو در قالب ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت میکند. برای تحقق این هدف حتما باید بیمههای خدمات درمانی را سروسامان داد. بیمهها باید سازوکارها و زیرساختهای این موضوع را فراهم کنند.
نماینده مردم آذربایجان شرقی در مجلس با بیان اینکه بیمههای خدمات درمانی باید پوششهای بیمهای دارو را افزایش دهند، گفت: مابه التفاوت ارز ۴۲۰۰ تومانی با ارز آزاد از طریق بیمه میتواند به دارو اصابت کند و پوشش بیمهای دارو افزایش یابد. البته منابع مالی حاصل شده از مسیر حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی باید بدون وقفه و مرتب به بیمههای خدمات درمانی پرداخت شود. هرگونه فاصله و تعلل در پرداختهای این موضوع، زمینهساز تشویش و نگرانی مردم خواهد شد.
نوری در پایان تصریح کرد: اختصاص منابع حاصل از یارانه دارو به مصرف کنندههای واقعی بسیار اهمیت دارد. به همین دلیل در این زمینه باید برنامهریزی دقیقی داشته باشیم.
*ملاحظات حذف ارز دولتی حوزه سلامت
هرچند در مصاحبه مسؤولین کشور و فعالان صنعت، حذف ارز «دارو» بیشتر بر سر زبانها افتاده است اما اعداد و ارقام نشان میدهد که صنعت «تجهیزات پزشکی» نیز به اندازه صنعت دارو ارزبری دولتی دارد، لذا تمامی فسادها و رانتها مانند قاچاق معکوس و... در این حوزه نیز امکانپذیر است.
توجه به اینکه ضروری است که حذف ارز دولتی دارو باید به نحوی انجام شود که قیمت دارو برای مصرفکننده نهایی ثابت بماند. استفاده از سازوکار بیمهای برای جلوگیری از این افزایش قیمت، منوط به قیمتگذاری مستمر و آنلاین محصولات دارویی توسط بیمه و سازمان غذا و دارو بر اساس تغییرات و نوسانات نرخ ارز آزاد یا نیمایی است. از سوی دیگر تغییر فرانشیز بیمار به صورت پویا و دینامیک توسط بیمه (بر اساس قیمت متغیر دارو)، و همچنین تغییر حاشیه سود شرکتهای پخش و داروخانهها توسط سازمان غذا و دارو (بر اساس قیمت متغیر دارو) باید در دستور کار قرار گیرد تا قیمت نهایی برای مصرفکننده ثابت بماند. راهحل دوم برای ثابت نگه داشتن قیمت نهایی دارو برای بیمار، تعیین نرخ ثابت برای ارز دارو (مثلاً نرخ ثابت ۲۲هزار تومان) در طول سال است که این راهحل بیشتر مد نظر سیاستگذاران قرار گرفته است.
نکته دیگر در طرح حذف ارز دولتی دارو، پرهیز از شتابزدگی در اجرای ناگهانی طرح برای همه داروها به صورت همزمان است. بدیهی است که برای جلوگیری از تبعات احتمالی حذف ارز دارو مانند افزایش قیمت مصرفکننده، این طرح باید با اولویتبندی داروها و به صورت گامبهگام اجرا شود. بهعنوان مثال، حذف ارز دارو ابتدا برای ۵۰ قلم داروی گرانقیمت به صورت پایلوت انجام شود و در صورت موفقیتآمیز بودن طرح، به سایر داروها توسعه یابد. متاسفانه در صحبتها و مصاحبه مسئولین این نکته به چشم نمیخورد و بیم آن میرود با اجرای ناگهانی طرح، بدون اجرای آزمایشی و ارزیابی تبعات، هزینه اجتماعی و حتی امنیتی بر کشور تحمیل شود.
خلاصه کلام آنکه حذف ارز دولتی دارو در صورت بیتوجهی به ملاحظات سیاستی و فنی آن ممکن است باعث تبعات ناخواسته مانند افزایش افسارگسیخته قیمت دارو برای بیماران شود. بنابراین سیاستگذار بایستی با در نظر گرفتن همه جوانب موضوع و مبتنی بر محاسبات و سناریوهای از پیش تعیین شده برای اجرای این طرح مهم گام بردارد.
منابع:
[1] https://cbi.ir/showitem/20553.aspx
انتهای پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: دارو بانک مرکزی تجهیزات پزشکی ارز ارز دولتی حذف ارز دولتی دارو ارز دولتی دریافت ارز ۴۲۰۰ تومانی تجهیزات پزشکی شرکت های دارویی ارز شرکت صنعت دارویی مصرف کننده بانک مرکزی صنعت دارو برای ارز ارز دارو بر اساس بیمه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۶۲۴۱۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بازی با جان، تجارت پرسود برخی عطاریها
اگر سالها پیش در هر محله و محدوده یک عطاری بود، اینروزها کوچهها و خیابانها یک عطاری دارند که با چسباندن کاغذ روی شیشه مغازهها، وعده لاغری و چاقی، ترک اعتیاد و رویش مو میدهند و معمولا متصدیان این کار تخصص و اطلاعات کافی در این زمینه ندارند. - اخبار رسانه ها -
به گزارش گروه رسانههای خبرگزاری تسنیم، خیلی وقت است کاروبار عطاریها به فروش و عرضه گیاهان دارویی و بهداشتی و ادویهجات و عرقیات محدود نمانده و پا در کفش طبابت کردهاند. طبق قانون، محل عرضه داروهای گیاهی داروخانه است اما خیل عظیمی از عطاریها که این قانون را ندیده میگیرند همهچیز میفروشند؛ از داروهای تقلبی، تاریخمصرف گذشته و غیرمجاز تا انواع مخدرهای صنعتی و سنتی. علیرغم هشدارهای مکرر وزارت بهداشت و اعلامخطرهای پلیس مبارزه با مواد مخدر، برخی عطاریها گوششان بدهکار نیست و همچنان از راه تخلف دخل پر میکنند. هم تجویزکننده محصولاند و هم عرضهکننده آن؛ درحالیکه ممکن است فرد موردنظر هیچ تخصص و تجربهای در این حوزه نداشته باشند.
عطاریها در برههای افول کردند و درسالهای اخیر به علت همهگیر شدن علاقه عموم مردم به داروهای گیاهی و شیوههای سنتی درمان، این شغل دوباره رونق گرفته است. اگر سالها پیش در هر محله و محدوده یک عطاری بود، اینروزها کوچهها و خیابانها و بسیاری از مراکز خرید، یک عطاری دارند که با چسباندن کاغذهای رنگی روی شیشه مغازهها، وعده لاغری و چاقی، ترک اعتیاد و رویش مو میدهند و معمولا کسانی که متصدی این کار هستند، تخصص و اطلاعات کافی در این زمینه ندارند. متخصصان طب سنتی هم اینرویِ را نادرست دانسته و تأکید میکنند که ضروری است کسانی که بهعنوان عطار در عطاریها فعالیت میکنند، در زمینه گیاهان دارویی و همچنین عوارض و تداخلاتی که میتوانند با داروهای شیمیایی داشته باشند، آموزشهای اولیه را ببینند.
به اذعان صنف عطاران، بخش عمدهای از عطاران، سابقه کار در چنین مکانهایی را نداشته و بسیاری از مفردات و گیاهان دارویی را نمیشناسند. این افراد صرفا باتوجه به اقبال بیشازحد مردم برای استفاده از گیاهان دارویی، بدون مجوز از سوی صنف اقدام به بازگشایی عطاری کردهاند. داروهای ترکیبی بینامونشان تحت عنوان داروهای ضد چاقی، ضد سرطان، ضد دیابت، مکملهای بدنسازی و موارد دیگر بهوفور قابلدسترس است و در این میان داروهای ترک اعتیاد و لاغری از پرطرفدارترین داروهای عطاریهاست. حال اینکه تجویزهای خودسرانه در مواردی حتی به مشکلات عدیده و جبرانناپذیری برای شهروندان منجر میشود.
سال گذشته بود که مردی با حضور در پلیس آگاهی تهران از صاحب یک عطاری شکایت کرد. مرد جوان در شکایتش گفت: «همسرم اضافهوزن داشت و به دنبال راهی برای لاغری بود. مدتی باشگاه رفت اما بیفایده بود و تصمیم گرفت از قرصهای لاغری استفاده کند. برای اینکه قرصها عوارضی نداشته باشد سراغ قرصهای گیاهی رفت. از یک عطاری بسته قرص لاغری را گرفت اما بعد از مصرف قرصها حالش بد شد و حالتتهوع و استفراغ داشت. سریع او را به بیمارستان رساندم که 10 روز بستری بود و براثر سکته قلبی جانباخت. مطمئن هستم ترکیب قرصهای لاغری باعث مرگ همسرم شد. به همین دلیل از مرد عطار شکایت دارم.» پسازاین شکایت جسد با دستور بازپرس دادسرای تهران به پزشکیقانونی منتقل شد که پزشکان پس از معاینه جسد این زن، علت فوت را مصرف شیشه یا متامفتامین اعلام کردند. پس از اعلام پزشکیقانونی، مرد 47ساله عطار به اتهام مداخله در امور پزشکی و قتل شبهعمد بازداشت شد و تحت بازجویی قرار گرفت. این مرد منکر جرائمش شد و گفت: «از این کپسولهای لاغری به مشتریان زیادی فروختم و مشکلی برایشان پیش نیامد. مرگ این زن ارتباطی با قرصهای لاغری ندارد و احتمال دارد قبل مصرف قرص شیشه کشیده و ایستقلبی کرده باشد. اتهاماتم را قبول ندارم.»
علیرغم این اظهارات شاکی اعلام کرد، حال همسرش تا قبل از مصرف این قرصها خوب بود و بعد از خوردن قرص حالش بد شده است. به همین دلیل بازپرس دستور بررسی قرصهای موجود در عطاری را صادر کرد که کارشناسان پزشکی قانونی وجود ماده مخدر شیشه در قرصهای لاغری را تأیید کردند. با تکمیل تحقیقات، پرونده برای رسیدگی به اتهام قتل شبهعمد به دادگاه کیفری یک استان تهران ارسال شد و مرد عطار در شعبه دهم پای میز محاکمه ایستاد. متهم که با قرار وثیقه سنگین آزاد بود، در این جلسه اتهامش را نپذیرفت و گفت: «قرصهای لاغری که من در عطاریام میفروختم مجوز سیب سلامت داشت و گیاهی بود. شاید این زن از عطاری دیگری قرص خریده باشد و همسر او بهاشتباه مرا بهعنوان متهم معرفی کرده است. در قرصهای لاغری تولید من از شیشه استفادهنشده بود و ارتباطی با مرگ این زن ندارم.»
کاهش وزن سریع با مخدر آمفتامین
عطاریها مجاز به فروش هیچ نوع دارو، قرص و کپسول لاغری نیستند و فقط میتوانند برخی گیاهان خشک را بهصورت باز و فلهای و در شرایط بهداشتی عرضه کنند. برهمین اساس کارشناسان نسبت به عرضه داروهای لاغری که موجب کاهش وزن و اشتها میشوند، هشدار داده و میگویند: هر مادهای که موجب کاهش وزن سریع میشود بهطور حتم مخدر آمفتامین جزئی از ترکیب آن است. چنانچه دارویی گیاهی در درمان لاغری یا کاهش اشتها مؤثر باشد با توجه به نیاز بازار، دانشکده طب سنتی به همراه شرکتهای داروسازی بر روی آن مطالعات جامع انجام میدهند و اگر بیخطر و مؤثر باشد آن را تولید میکنند. تأثیر داروهای آمفتامین بر بدن افراد بسیار نگرانکننده است و بهزعم بالا بودن تأثیرپذیری، در مصرف آن افراط میشود و جدا از اینکه بهمحض قطع دارو چاقی مجدد بازمیگردد، عوارض شدید مغزی و جسمی و روانی برای بیمار ایجاد میکند که بعضی از آنها غیرقابل درمان است.
یک متخصص تغذیه که مایل نیست نامش در این گزارش منتشر شود، میگوید: «انواع و اقسام داروهای گیاهی و شیمیایی که در عطاریها به فروش میرسد، در کوتاهمدت برای کاهش وزن مؤثرند اما سلامت بدن را در معرض خطر قرار میدهند. افراد برای کاهش وزن باید کاملا تدریجی و تحت یک برنامه رژیمی دقیق و همراه با ورزش به وزن ایدهآل برسند.»
داروهای لاغری به گفته این پزشک سازوکار بدن را تحت تأثیر قرار میدهند، قند و چربی خون را ناگهان کاهش میدهند: «بهویژه اگر بیماران دیابتی و بیمارانی که چربی خون یا تیروئید دارند، از این داروها مصرف کنند بدنشان خیلی زود واکنش منفی نشان میدهد. این داروها جان مصرفکنندگان را اگر به خطر نیندازد دست کمتأثیر هولناکی بر سلامت آنها میگذارد. مکملهای لاغری بانامهای مختلف گلوریا، پاپایا و رزبری در بین افرادی که تمایل ویژهای به حفظ تناسباندام و لاغری دارند، بسیار پرطرفدار است و با تبلیغاتی که در فضای مجازی انجام میشود، مصرف این قرصها 10 تا 12 کیلوگرم در ماه از وزن فرد کممیکند. همین، عاملی شده تا خیلیها به تهیه آنها اشتیاق نشان دهند؛ اگرچه با مصرف این مکملها کاهش وزن اتفاق میافتد اما افراد به ماده مخدر شیشه معتاد میشوند. نکته دیگر اینکه طبق تحقیقات صورت گرفته از سوی سازمان غذا و دارو، قرصهای لاغری حاوی آمفتامین در آزمایشگاههای زیرزمینی ساخته و برچسب برندهای خارجی روی آنها نصب میشود. در پودرهای چاقکننده نیز، داروهای شیمیایی دگزامتازون و چند قلم دیگر مشاهدهشده که عوارضی همچون فشارخون، سردرد و پوکی استخوان را به وجود میآورد.»
این پزشک، با اشاره به رونق عطاری درسالهای اخیر، تجویز و عرضه خودسرانه انواع و اقسام داروها از سوی متصدیان این بخش را نگرانکننده توصیف و تأکید میکند: «حملههای شدید به پزشکان در چند سال گذشته و بزرگنمایی اشتباهها یا درآمدی که دارند، در کنار برنامههای کمدیای که ساخته میشود به گرایش عموم به طب سنتی و گیاهی دامن زده است. البته بخشی از گسترش مصرف داروهای سنتی خارج از موضوع بیماری و درمان قرار دارد، بهعنوان نمونه، توجه بهتناسب اندام و نیاز به داروهای لاغری از موارد مراجعه مردم به داروهای سنتی و مراکز فروششان است که لزوما به بیماری هم مربوط نیست. اما فروش داروها و مکملهای لاغری یا با منع قانونی همراه است یا ممکن است جان مردم را به خطر بیندازد.»
هرچند پیشینه غنی طب سنتی، هزینههای سنگین داروهای شیمیایی و رعایت نشدن اخلاق، وجدان و دلسوزی از سوی برخی از پزشکان از عواملی است که مردم را بهسوی طب سنتی میکشاند. وجود افراد دلسوز در بین اطبای متواضع سنتی و طبیعی بودن داروها از دیگر دلایل علاقه و اعتماد بیماران به عطاریهاست، اما در میان گروههای اجتماعی، پزشکان بیش از دیگران نسبت به عوارض و خطرات استفاده خودسرانه و نابهجا از داروهای گیاهی آگاهی دارند. یک متخصص قلب و عروق، ضمن توضیح دراینباره از تجربیات و مشاهدات خود میگوید: «بیماری آمده بود پیش من که کل داروهایش را طبق نظر عطاری قطع کرده بود. پس از مدتی که نتیجهای نگرفته بود مجددا برای ویزیت برگشته بود. متأسفانه عروق قلب ایشان که با آنژیوپلاستی بازشده بود پس از دو سه سال قطع دارو دوباره بستهشده بود و کار به عمل جراحی قلب بازکشید. همکاران متخصص دیگر رشتهها هم موارد فراوان شبیه این دیدهاند. مردم از طب سنتی معجزه طلب میکنند نه درمان. کسانی که مراجعه میکنند برای مشاوره، دنبال این هستند که دردشان همان لحظه خوب بشود. پس دنبال تسکین درد هستند نه معالجه و پیدا کردن ریشه بیماری.»
این متخصص معتقد است، در کشور ما، بیمهها نقش خودشان را بهدرستی انجام نمیدهند، به همین علت اقتصاد درمان در علاقه مردم به طب سنتی نقش پررنگی دارد. اگرچه طب سنتی تحت پوشش بیمه نیست، ولی چون ابزار تشخیص رایگان است بسیاری از هزینههای بیماران کاهشیافته و هزینهها ارزانتر تمام میشود. از طرف دیگر، این باور غلط در مردم ایجادشده که داروی گیاهی اگر سود نداشته باشد ضرر هم ندارد. عامل دیگری که باعث شده بیماران به سمت طب سنتی متمایل شوند کلینگر بودن این طب و توجه به همه قسمتهای بدن است.
این متخصص قلب افزایش مرگهای ناگهانی عمدتا به علت افزایش پتاسیم خون و ایست قلبی را بارها مشاهده کرده و میگوید: «متخصصان گوارش نیز از عوارض شدید روی معده و پانکراس (لوزالمعده) و همچنین کیسه صفرا گزارش میدهند. سنگ کلیه و مثانه، از دیگر عوارض داروهای عطاری است که اغلب برای سنگینتر شدن، سرب به آن اضافه میکنند که این موجب نارسایی حاد کبدی و عوارض مغزی غیرقابلبرگشت میشود.»
افزایش توزیع موادمخدر از طریق عطاریها
ممکن است رشد روزافزون عطاریها به دلزدگی مردم از داروهای شیمیایی و میلشان برای مصرف گیاهان دارویی ارتباط داشته باشد، اما پژوهشگران حوزه اعتیاد بر این باورند که رشد روزافزون عطاریها به چند دلیل است، ازجمله نتیجه نگرفتن ازطب مدرن و اینکه در عطاریها امکان عرضه محصولاتی وجود دارد که قیمت بازارآزاد و دولتی آن تفاوت چشمگیری باهم دارد و موقعیت خوبی برای کسب درآمد است! از طرفی متادون یکی از داروهای شبه مخدر، ویژه درمان اعتیاد است که در کلینیکهای تخصصی تجویز میشود؛ اما عطاریهای غیرمجاز و متخلف با آن کسب درآمد میکنند.
فروش داروهای ترک اعتیاد در عطاریها البته فقط به متادون محدود نمیشود؛ چون قرصها و کپسولهای دستساز ترک اعتیاد که اغلب به نام داروهای گیاهی ترک اعتیاد عرضه میشود نیز ابزار خوبی برای کسب درآمد شده است، درحالیکه این قرصها و کپسولهای دستساز که بانام داروی ترک اعتیاد فروخته میشود، چیزی نیست بهجز مخلوطی غیرعلمی از ترامادول، دیازپام، اگزازپام و متادون با دارچین، فلفل قرمز، زنجبیل، پودر برگ و کاسه شقایق و خشخاش.
رئیس پلیس تهران بزرگ اخیرا از افزایش توزیع موادمخدر از طریق عطاریها خبر داده و از کنترل عطاریها بهعنوان یکی از عرصههای مبارزه پلیس با قاچاق مواد مخدر نامبرده است.
سردار عباسعلی محمدیان، فرمانده فاتب دراینباره عنوان کرده است: تعداد این واحدهای صنفی زیاد شده و همکاران ما در اداره اماکن متوجه یک باند شدهاند که قرصهای ترامادول و برخی از دیگر انواع مواد مخدر که بهصورت قاچاق یا غیرقاچاق بوده را توزیع میکردند؛ ترامادول نوعی مسکن شبیه به داروهای مخدر ضد درد است که برای تسکین دردهای متوسط تا شدید استفاده میشود.
هفتم فروردینماه بود که خبرگزاری مهر نیز از قول بازرسان معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خبر داد که مقادیر زیادی داروی مخدر از یک عطاری واقع در منطقه مدنی تهران، کشف و ضبط کردند. اقلام کشفشده شامل 1800 عدد داروی مخدر متادون و بوپرونورفین، 4500 عدد داروی چاقی و لاغری قاچاق، 320 عدد قرص ترامادول خارج از شبکه رسمی توزیع و 52 عدد داروی دستساز تقلبی بود که تمام اقلام جمعآوری و به محل معاونت غذا و دارو منتقل شد تا پرونده تخلف پس از بررسیهای لازم به مراجع قضائی ارسال گردد.
مریم اخگری، عضو هیئتعلمی سازمان پزشکی قانونی کشور درباره شگردهای عطاریها در زمینه فروش اقلام دارویی تقلبی به ایرنا گفته است: در بررسی برخی مکملها مانند داروهای کاهش وزن مشاهدهشده که حاوی آمفتامین هستند؛ آمفتامین یک محرک سیستم عصبی مرکزی است که در معالجه اختلال کمبود توجه بیشفعالی، مواد مخدر و درمان چاقی استفاده میشود. وی به عرضه داروهای ترک اعتیاد در عطاریها هم اشاره داشته و بر این باور است که این داروها حاوی داروهای مخدر (متادون و ترامادول) هستند و ازآنجاکه عرضه داروهای مخدر مجوزهای خاص میخواهد، عطاریها این داروها را داخل کپسولهای دستساز میریزند؛ هدف از این کار نتیجه سریع و ارتقای رضایت مصرفکننده است اما در عمل نهتنها شخص اعتیاد را ترک نمیکند بلکه وابستگی جدیدی برای او ایجاد میشود و مشتری ثابت عطاری خواهد شد. مطابق نتایج مطالعات سازمان پزشکی قانونی، بیش از 90 درصد داروهایی که بهعنوان ترک اعتیاد گیاهی در عطاریها عرضه میشود، حاوی مواد شیمیایی دیفنوکسیلات و حتی از آن خطرناکتر، داروهای اعتیادآوری مانند ترامادول و کدئین است.
انتقاد از رویکرد تجاری عطاریها
محمود هوشیار فرد، پژوهشگر و عضو هیئتعلمی مرکز تحقیقات کشاورزی بابیان اینکه در کشور قسمتی از طب سنتی وارد سیستم عطاریها شده و مصرف خودسرانه گیاهان خشک دارویی یا عرق آنها افزایشیافته است، میگوید: «مردم اعتقاددارند مصرف گیاهان خشک دارویی هیچگونه عارضهای در فرد بیمار ایجاد نمیکند.
آگاهی از خواص یک گیاه دارویی بدین معنا نیست که آنها را بهصورت خودسرانه و به مقادیر زیاد مصرف کنیم. زیرا بسیاری از گیاهان دارویی میتوانند حاوی غلظتهای کشندهای از آرسنیک، جیوه و سرب باشند و در مقادیر بسیار زیاد باعث بروز بیماریهای جدی و یا حتی منجر به مرگ مصرفکننده شوند.»
این پژوهشگر درباره بروز مشکلات ناشی از مصرف گیاه خشک دارویی فروختهشده توسط عطاریها عنوان میکند: «امکان پیگیری و رسیدگی به دلیل نداشتن نسخه مشخص و مستندات وجود ندارد. همچنین نباید از یاد برد که نظام ردیابی و رهگیری اصالت فرآوردههای گیاهی و گیاهان دارویی وجود ندارد. در برخی عطاریها گیاهان خشک دارویی بیکیفیت و در بعضی موارد تقلبی عرضه میشود. حتی برخی عطاریها پا را فراتر گذاشته و اقدام به تهیه داروهای گیاهی دستساز میکنند. با توجه به اینکه گیاهان دارویی عمدتا در عطاریها ارائه میشود باید هر چه زودتر مجوزهای لازم برای تأسیس داروخانههای گیاهی به پزشکان طب سنتی یا دکترهای داروسازی گیاهی داده شود.» وی درباره افرادی که در حیطه گیاهان دارویی فعالیت میکنند، یادآور میشود: «زمانی افرادی بهصورت چندین نسل به حرفه عطاری میپرداختند و اطلاعاتشان در این حوزه از روی تجربه و یا آموزش نزد حکیم و پزشکان قدیمی به دست میآمد و دارو تجویز میکردند اما این مربوط به دورهای است که دسترسی به پزشک کم بود یا از حضور متخصصان طب سنتی بیبهره بودیم. متأسفانه یکی از تصورات اشتباه در جامعه این بوده که فارغالتحصیلان رشته کشاورزی نیز میتوانند در زمینه گیاهان دارویی صاحبنظر باشند، این در حالی است، که حتی کسانی که دارای دکترای فیزیولوژی گیاهی، گیاهپزشکی و یا گیاهان دارویی هستند نیز نمیتوانند به طبابت و تجویز دارو بپردازند.»
به اذعان این پژوهشگر، طب سنتی را نمیتوان با پشت سر گذاشتن دورههای حتی 100 ساعته آموخت و بعد هم وارد میدان درمان شد. بااینحال با موارد بسیاری مواجهیم که در اثر عدم آگاهی بیمار و تجویزکننده داروهای گیاهی، آسیبهای جدی برای بیمار به بار آمده و حتی مواردی به قطع عضو و کوری انجامیده و یا توموری که با یک عمل جراحی خیلی ساده میتوانست برداشته شود در اثر ناآگاهی به تمام بدن انتشاریافته و به مرگ بیمار منجر شده است.
هوشیار فرد تصریح میکند: «عطاران حق ویزیت و معاینه افراد را بهعنوان بیمار ندارند بلکه صرفا فروشنده محسوب میشوند، متأسفانه برخی عطاریها با رویکرد تجاری دغدغه تجویز و تشخیص ندارند به همین دلیل فعالیت آنها بر مبنای کسبوکار است و داروهای شیمیایی را با داروهای گیاهی مخلوط و بهعنوان داروی زیبایی، لاغری و چاقی و ترک اعتیاد به فروش میرسانند.
اگرچه عطاریها زیرمجموعه صنف خواروبارفروشان و فروشندگان لوازمآرایشی و بهداشتی هستند و فقط عرضهکننده اقلام دارویی هستند اما متأسفانه در قانون صدور پروانه فعالیت عطاریها، مدرک تحصیلی مدنظر قرار نگرفته و بر اساس تجربهای که در این زمینهدارند اقدام به دریافت پروانه کسب مینمایند و با تجویز انواع خاص دارو در کار پزشکی نیز دخالت میکنند.»
منبع: رسالت
انتهای پیام/