خط لوله 60 ساله؛ به نام ایران و اسرائیل،به کام اعراب و اسرائیل
تاریخ انتشار: ۲۹ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۶۹۵۱۲۹
براساس گزارشی که توسط «فارین پالیس» منتشر شده، اسرائیل با احیای خط لوله انتقال نفت صحرایی میان بنادر ایلات در خلیج عقبه و اشکلون در دریای مدیترانه که قبل از پیروزی انقلاب ایران به عنوان پروژه‌ای سری برای دور زدن تحریم نفتی اسرائیل استفاده می‌شد، نقش ویژه‌ای در تجارت انرژی در منطقه ایفا خواهد کرد.
این خط لوله 254 کیلومتر طول دارد، از دریای سرخ تا مدیترانه امتداد پیدا می‌کند و گزینه مناسبی برای کانال سوئز است که نقشی حیاتی در انتقال انرژی به سراسر جهان دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این نشریه در گزارشی به ابعاد اقتصادی برقراری روابط سیاسی بین اسرائیل و امارات پرداخته و تاثیر آن را بر بازار انرژی بررسی کرده است. براساس این گزارش بار اقتصادی توافق صلح امارات از بار سیاسی آن بیشتر است و این قرارداد، پروژه اشکلون – ایلات را به عنوان قلب تپنده اقتصاد خلیج فارس مطرح کرده است.
این گزارش مشخص نکرده که سهم ایران در این خط لوله چه می‌شود اما اشاره کرده که اسرائیل آینده اقتصادی خود را بر اساس آن پیش خواهد برد.
پایان 8 دهه تحریم اسرائیل توسط اعراب
یک خط لوله انتقال نفت بیابانی که زمانی اسرائیل آن را به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری مشترک مخفیانه با ایران احداث کرده بود تبدیل به منبعی سودآور و مرجع اصلی توافق صلح میان ترامپ و امارات متحده عربی شده است. به‌دنبال اقدام امارات متحده عربی و پیروی احتمالی سایر همسایگان نفت‌خیز این کشور در منطقه خلیج فارس از آن، تحریم هشت دهه‌ای اعراب علیه اسرائیل پایان یافته است. به این ترتیب دولت نتانیاهو در آستانه ایفای نقش بسیار بزرگ‌تری در تجارت انرژی منطقه، سیاست‌های نفتی و سرمایه‌گذاری‌های نفتی بزرگ قرار گرفته است.
این کار با احداث یک خط لوله کم‌مصرف اما بسیار استراتژیک شروع می‌شود. مدیران اسرائیلی شرکت خط لوله اروپا آسیا (EAPC) می‌گویند که مسیر 158 مایلی (254 کیلومتری) آنها از دریای سرخ تا دریای مدیترانه، هم جایگزین کم‌‌هزینه‌تری برای کانال سوئز مصر است و هم گزینه بهتری برای اتصال به خطوط انتقال نفت و گاز عرب. ایزیک لووی، مدیرعامل شرکت خط لوله به فارین پالیسی گفت: «این اقدام درها و فرصت‌های زیادی را باز می‌کند.» از نظر او خط لوله‌ای که بندر ایلات در جنوب اسرائیل را به یک ترمینال نفتی در اشکلون در ساحل مدیترانه متصل می‌کند، می‌تواند انتقال حجم قابل توجهی از محموله‌های نفتی را که اکنون از طریق کانال سوئز منتقل می‌شود، به خود اختصاص دهد.
خط لوله‌ای 60 ساله با کارایی فراوان
در حالی که بیشتر دستاوردهای پیمان امارات متحده عربی و اسرائیل بر بخش‌های دیگری مانند فناوری، مراقبت‌های بهداشتی، آموزش و گردشگری متمرکز شده، خط لوله ایلات-اشکلون اثرات این پیمان را به حوزه نفت، یعنی قلب تپنده اقتصاد خلیج فارس، وارد می‌کند. اکنون که اماراتی‌ها یخ این موضوع را شکسته‌اند، فرصت معاملات مرتبط با انرژی میان اعراب و اسرائیل از سرمایه‌گذاری در خط لوله اسرائیل تا سازگار کردن آن برای حمل گاز طبیعی یا اتصال آن به خطوط لوله در سراسر عربستان سعودی و خاورمیانه گسترش یافته است.
مارک سیورز، سفیر سابق ایالات متحده در عمان، جایی که نخست‌وزیر اسرائیل دو سال پیش سفری پیشگامانه برای شروع روابط با کشورهای خلیج فارس و در زمان حیات سلطان قابوس به آن داشت، گفت: «اگر آنها با اسرائیلی‌ها شراکت کنند، ظرفیت‌های فوق‌العاده‌ای برای گسترش روابط تجاری به وجود خواهد آمد.»
این خط لوله که بیش از 60 سال پیش احداث شد، یک پروژه بزرگ ساخت و ساز ملی با هدف تضمین تامین انرژی اسرائیل و اروپا در پی بحران 1956 سوئز بود. در آن زمان جمال عبدالناصر، رئیس‌جمهوری وقت مصر، حمل و نقل از طریق کانال سوئز را محدود کرده بود که باعث حمله نیروهای اسرائیلی، انگلیسی و فرانسوی شد. تلاش‌های بعدی مصر برای بستن این آبراه مصنوعی 120 مایلی نیز در جنگ‌های اسرائیل و اعراب در سال‌های 1967 و 1973 نقش زیادی داشت.
مارک ریچ؛ مغضوب جمهوری‌خواهان، محبوب دموکرات‌ها و یهودیان
قسمت عمده نفتی که در جریان بود از مبدأ ایران، کشوری که دهه‌ها در دوران محمدرضا پهلوی با اسرائیل روابطی نزدیک اما محرمانه داشت، تأمین می‌شد. در سال 1968، دولت‌های اسرائیل و ایران آنچه را که در آن زمان کمپانی خط لوله ایلات-اشکلون (Eilat-Ashkelon Pipeline Co) نامیده می‌شد، به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری مشترک 50-50 برای مدیریت صادرات نفت خام ایران از طریق خاک اسرائیل و بعد از آن انتقال با تانکر به اروپا تاسیس کردند. به این صورت که نفت ایران توسط نفتکش به بندر ایلات در خلیج عقبه و جنوب اسرائیل منقل می‌شد، از طریق این خط لوله به بندر اشکلون در شمال اسرائیل و ساحل مدیترانه می‌رسید و سپس به اروپا منتقل می‌شد. به این ترتیب بدون نیاز به گذر نفتکش‌هایی که از مبدأ ایران بارگیری شده بودند از کانال سوئز، نفت ایران علاوه بر این که در خود اسرائیل به مصرف می‌رسید، به دیگر نقاط جهان نیز صادر می‌شد.
به نظر می‌رسد عمده جریان اولیه انتقال نفت توسط مارک ریچ، تاجر میلیاردر که بعدها در ایالات متحده به دلیل ادامه روابط تجاری با ایران پس از انقلاب اسلامی (هنگامی که ایران به عنوان کشور دشمن آمریکا اعلام شد) متهم شد، صورت می‌گرفت.. ریچ در سال 2001 توسط رئیس‌جمهوری پیشین ایالات متحده، بیل کلینتون که بنا به گفته خودش تحت تاثیر درخواست‌های رهبران اسرائیلی و روسای سازمان‌های اطلاعاتی قرار گرفته بود، عفو شد. حامیان این تاجر سرکش، از جمله نخست‌وزیران سابق اسرائیل، شیمون پرز و ایهود باراک، گفتند او بارها دولت یهود را از تلاش‌هایی که علیه نابودی‌اش صورت می‌گرفت، نجات داده است. مارک ریچ در سال 2013 درگذشت.
بدهی 1.1 میلیارد دلاری اسرائیل به ایران
در سال 2015 دادگاهی در سوئیس به اسرائیل دستور داد که به‌عنوان سهمایران از سود حاصل از مالکیت مشترک این خط لوله (از زمان قطع روابط دو کشور در سال 1979) حدود 1.1 میلیارد دلار غرامت به ایران بپردازد، اما تا امروز اسرائیل حاضر به پرداخت این پول نشده است.
اکنون عملکرد این خط لوله 42 اینچی که برای انتقال نفت ایران به شمال مدیترانه ساخته شده بود، برعکس شده است. این خط لوله در حال حاضر نفت کشورهایی همچون آذربایجان و قزاقستان را که در بندر اشکلون تخلیه می‌شود، به به تانکرهایی که در خلیج عقبه برای حمل نفت به چین، کره جنوبی یا دیگر نقاط آسیا حاضر هستند، می‌رساند. به موازات این خط لوله، یک خط لوله 16 اینچی دیگر نیز کشیده شده که حامل فرآورده‌های نفتی مانند بنزین و گازوئیل است. انبار کردن نفت از طریق ذخیره‌سازی آن در مخازن پایانه‌های حمل و نقل نیز یکی دیگر از راه‌های کسب درآمد این شرکت است.
دیگر لازم نیست قاره آفریقا را دور بزنید
مزیت این خط لوله نسبت به کانال سوئز، توانایی پایانه‌های موجود در بنادر اشكلون و ایلات برای ذخیره‌سازی نفت در مخازن غول‌پیكری است که نفتکش‌های عظیم‌الجثه حامل آنها قادر به عبور ار کانال سوئز نیستند و برای تخلیه محموله خود ناچار از دور زدن قاره آفریقا هستند. این سوپرتانکرها با نام VLCC یا حامل‌های نفتی بسیار بزرگ شناخته می‌شوند و می‌توانند تا حدود 2 میلیون بشکه نفت حمل کنند. از طرف دیگر، عمق و عرض این کانال 150 ساله فقط به اندازه‌ای است که بتواند کشتی‌های به اصطلاح سوئزمکس (با حداکثر طول 285 متر، حداکثر عرض 45 متر) ) را که فقط نیمی از ظرفیت سوپرتانکرهای VLCC (با حداکثر طول 415 و حداکثر عرض 63 متر) را دارند از خود عبور دهد. بنابراین تاجران نفت باید به ازای هر VLCC که قادر به عبور از کانال سوئز نیست دو سوئزمکس را از این کانال عبور دهند. به این ترتیب هزینه حمل نفت برای آنها به صورت تصاعدی افزایش خواهد یافت. لوی می‌گوید: «باتوجه به اینکه هزینه‌های یک‌طرفه از طریق سوئز رقمی در حدود 300 تا 400 هزار دلار است، این خط لوله به اسرائیل اجازه می‌دهد تا بتواند از تخفیف قابل توجهی برخوردار شود.»
شرکت اسرارآمیز
جزئیات تجارت توسط این شرکت همیشه یکی از اسرار اسرائیل است که از آن به شدت محافظت می‌شود. حتی امروز هم EAPC هیچ‌یک از صورت‌های مالی خود را منتشر نمی‌کند. لوی با اشاره به این که نمی‌تواند اسامی مشتریان را فاش کند می‌گوید: «آنها برخی از بزرگترین شرکت‌های جهان هستند.»
اگر هم اطلاعاتی درمورد این شرکت در دسترس عموم قرار گرفته، تنها به خاطر یک اتفاق بود. ترکیدگی این خط لوله در سال 2014 که باعث وقوع بدترین فاجعه زیست‌محیطی در تاریخ اسرائیل شد. یعنی ورود بیش از 1.3 میلیون گالن نفت خام به طبیعت حفاظت شده صحرای عین اورونا .
اگر صورت‌های مالی EAPC حاوی اطلاعات غیرشفاف باشند، مدت زمانی که مشتریان این شرکت از طریق ثبت شرکت‌های متعدد و دیگر روش‌های سری، هویت خود را پنهان می‌کنند، نامحدود و تا حدی شبیه افسانه‌ها خواهد بود.
جعل مدارک برای جلوگیری از تحریم
تحریم‌های اعمال شده توسط عربستان سعودی، امارات و دیگر همسایگان تولیدکننده نفت آنها به این معنا بود که تانکرهایی که مشخص است از اسکله‌های اسرائیل در حال بارگیری هستند، از بارگیری‌های در بنادر این کشورها منع می‌شوند و در نتیجه زمینه‌ای برای تجارت آینده آنها وجود نخواهد داشت. اما به‌طور کلی راه‌های زیادی برای پنهان کردن فعالیت کشتی‌های نفتکش وجود دارد که خاموش کردن گیرنده‌ها و فرستنده‌های رادیویی، رنگ‌آمیزی مجدد کشتی، تعویض پرچم کشور تحت مالکیت ، ثبت در شرکت جدید و جعل مدارک و سوابق است.
لوی، ناخدای بازنشسته نیروی دریایی اسرائیل، می‌گوید: «بسیاری از نفتکش‌هایی که به بنادر ایلات و اشکلون آمده‌اند برای در امان ماندن از قرار گرفتن در لیست سیاه، ناگزیر از این پنهانکاری‌ها بودند زیرا بدون این خط لوله، هزینه حمل نفت از کانال سوئز بسیار باالاتر از این خط لوله می‌شد. البته انجام این موارد، هزینه تمام شده حمل و نقل را برای ما نیز افزایش می‌دهد.»
آیا عمان هم به امارات و بحرین می‌پیوندد؟
مدل تجاری EAPC با کمرنگ‌تر شدن تحریم‌های عربستان به مرور در حال تغییر است. لوی در این زمینه می‌گوید: «اگر نگرانی‌های مربوط به پنهانکاری در زمینه تحریم کشتی‌هایی که با بنادر ما کار می‌کنند کمتر شود، نیازی به رنگ‌آمیزی مجدد یا تعویض پرچم و ثبت کشور جدید برای کشتی نیست و به همین دلیل هزینه تمام‌شده نیز به صورت قابل توجهی کاهش می‌یابد.»
فارین پالیسی در ادامه این گزارش آورده است به محض رفع موانع استفاده اسرائیل از بنادر امارات که مرکز تجاری خلیج فارس به شمار می‌رود، تجارت این کشور با دیگر کشورهای خلیج فارس می‌تواند به سرعت رونق بگیرد. پس از رسمی شدن روابط بین بحرین، احتمالاً عمان نیز به این جمع می‌پیوندد اما عربستان سعودی اعلام کرده تا زمانی که مسئله فلسطین حل نشود، ایجاد روابط رسمی با اسرائیل امکان‌پذیر نخواهد بود. با این حال ارتباطات تجاری بین عربستان سعودی و اسرائیل به سرعت در حال رشد است.
ناخشنودی مصری‌ها از اسرائیل
به دلیل محدودیت‌های کانال سوئز عمده نفت خلیج فارس از طریق خط لوله مدیترانه – سوئز (از سمت مصر) که عربستان و امارات سهامدار آن هستند منتقل می‌شود. اما این خط لوله فقط یک‌طرفه به سمت مصر است و باعث می‌شود از رقیب اسرائیلی خود که می‌تواند به صورت دوطرفه نفت آذربایجان و قزاقستان را به چین، ژاپن و دیگر کشورهای شرق آسیا برساند و نفت خاورمیانه را به سایر نقاط جهان منتقل کند، عقب بیفتد. براساس گفته‌های لوی هدف اسرائیل این است که این خط لوله بین 12تا 17درصد از نفتی را که از طریق کانال سوئز حمل می‌شود، از آن خود کند.
بنا به گزارش فارین پالیسی، شکی نیست که مصر به دلیل کمتر شدن درآمد حاصل از گذر نفتکش‌ها از کانال سوئز، بازنده خواهد شد اما اسرائیل هم باید محتاطانه عمل کند زیرا مصر اولین کشوری بود که قرارداد صلح را با اسرائیل امضا کرد. کاهش درآمد کانال سوئز که یکی از مهم‌ترین راه‌های کسب درآمد همسایه عرب، مسلمان و فقیر اسرائیل است، باعث ناخشنودی مصری‌ها خواهد شد.
شراکت پنهان اسرائیلی‌ها با امارات
شراکت اسرائیل و امارات در زمینه حمل و نقل البته مسئله چندان جدیدی هم نیست. شرکت‌های خدمات یکپارچه حمل و نقل زیم و کشتیرانی تیتان دوبی بیش از 20 سال است که در بنادر مختلف دنیا مشغول فعالیت هستند و در یک شرکت اماراتی دیگر نیز سرمایه‌گذاری کرده‌اند. روابط بین ایدون آفر، مالک شرکت زیم و سلطان احمد بن‌سلیمان، مالک کشتیرانی تیتان دوبی چنان نزدیک است که پس از این که درخواست میلیاردر اسرائیلی برای خرید یک ترمینال نفتی در سال 2006 در کنگره امریکا رد شد، با لابی کردن از طریق شریک اماراتی‌اش توانست ترمینال نفتی مورد نظرش را به دست بیاورد.
حضور اسرائیل در میان بزرگان بازار انرژی
کشف یک میدان گازی عظیم دردریای مدیترانه در آب‌های ساحلی اسرائیل که تخمین زده می‌شود حتی بیش از نیاز این کشور گاز در خود جای داده باشد باعث شده حکام کشورهای ثروتمند خلیج فارس ترغیب شوند علاوه بر شرکای قدیمی اسرائیل همچون شورون با هدف سرمایه‌گذاری برای ایجاد یک خط لوله موازی با خط لوله قدیمی نفت، به دنبال راه جدیدی برای همکاری در صادرات گاز به دیگر کشورهای جهان باشند.
فارین پالیس در پایان می‌افزاید خط لوله ایلات – اشکلون به صورت محرمانه ساخته شد، به بهره‌برداری رسید و وجود آن به تازگی علنی شده است همان‌گونه ممکن است توافق صلح امارات متحده عربی با اسرائیل، جدا از روابط تجاری محرمانه بین دو کشور که از سال‌ها قبل در جریان بود، دروازه‌ای برای حضور این کشور کوچک به باشگاه پرسود صادرکنندگان نفت و گاز باشد.
برچسب هااسرائیل امارات متحده عربی فارین پالیسیمنبع: انرژی امروز
کلیدواژه: اسرائیل امارات متحده عربی فارین پالیسی آسیا اروپا انرژی امروز ایران بین الملل تحریم خبرگزاری بین المللی خبرگزاری داخلی خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا ریاست جمهوری سازمان های بین المللی سایتهای اینترنتی شرکت ملی نفت ایران NIOC شرکت های بین المللی مجلس شورای اسلامی نفت خام وزارت نفت وزارت نیرو امارات متحده عربی عربستان سعودی کانال سوئز فارین پالیسی سرمایه گذاری خط لوله انتقال نفت یک خط لوله خط لوله ای خلیج فارس حمل و نقل نفتکش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت energytoday.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «انرژی امروز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۶۹۵۱۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بی اعتمادی اسرائیل در لاپوشانی حمله ایران به بی‌بی‌سی : بازبینی و سانسور گزارش میدانی خبرنگار بی‌بی‌سی (فیلم)
منبع: ایرانیکTV
دومین جلسه رسیدگی به اتهامات تتلو برگزار شد