Web Analytics Made Easy - Statcounter

به گزارش خبرنگار دفتر منطقه ای خبرگزاری فارس، کشورهایی مانند هند ، پاکستان و افغانستان شرکای مهم تاجیکستان هستند. با این حال با توجه به بازیگران بزرگی مانند روسیه و چین، اخیراً توجه زیادی به منطقه جنوب آسیا نشده است.

هر چند در سیاست خارجی تاجیکستان کشورهای آسیای جنوبی در اولویت قرار ندارند اما دوشنبه نیم نگاهی به این کشورها دارد و درصدد است تا در آینده این روابط را با آنها تقویت کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

طبق مفهوم سیاست خارجی تاجیکستان این جمهوری سیاست خارجی چند برداری را اجرا کرده که بالاترین منافع دولتی و ملی را برآورده می‌کند.

دوشنبه باید اغلب برنامه‌های جدی سیاست خارجی خود را با مسکو هماهنگ کند. مهاجران کارگر تاجیکی اهرم فشار اصلی کرملین هستند. بنابراین ، به گفته اولگ پانفیلوف، کارشناس روس، تا زمانی که تاجیکستان به روسیه وابسته باشد، نمی‌تواند سیاست خارجی خود را داشته باشد.

تاجیکستان به چین نیز وابسته است. از آنجا که بیش از 53٪ از بدهی‌های عمومی تاجیکستان به عهده بانک‌های چین است ، این جمهوری را خطر گرفتار شدن در دام بدهی‌های چین تهدید می‌کند. بنابراین ، تاجیکستان مانند همسایگان خود باید به دنبال شرکای جدیدی برای تعادل بخشیدن به حضور فزاینده چین در این کشور و منطقه باشد.

در سالهای اخیر توسعه در روابط بین تاجیکستان و کشورهای جنوب آسیا به ویژه هند و پاکستان دیده می‌شود. چرا کشورهای جنوب آسیا برای تاجیکستان جذاب هستند و آیا این کشورها توانایی تبدیل شدن به وزنه مقابل روسیه و چین در تاجیکستان را دارند؟

هند

با وجود پتانسیل موجود، هند در تاجیکستان فعالیت دوره ای داشته یعنی پویایی پایداری در توسعه روابط وجود ندارد. فرصت های همکاری به طور کامل محقق نشده است.

هند با وجود جایگاه "کشوری در حال توسعه" و سطح بالایی از فقر قبلاً توانسته پس از ایالات متحده و چین به سومین اقتصاد جهان تبدیل شود. با توسعه اقتصاد، جاه طلبی های ژئوپلیتیک هند نیز رشد خواهد کرد.

به گفته ویرج سینگ ، سفیر هند در تاجیکستان ، تجارت بین تاجیکستان و هند به 50-60 میلیون دلار در سال رسیده است. در مقایسه با تجارت با روسیه (بیش از 1 میلیارد دلار در سال 2019) و چین (بیش از 660 میلیون دلار) ، این رقم بسیار متوسطی است. اما شایان ذکر است که این پیشرفت در مقایسه با گردش تجاری بین کشورها در سال 2018 است که فقط کمی بیش از 20 میلیون دلار بود.

بعید به نظر می رسد که وجود سطح بالایی از فقر در داخل کشور به هند اجازه دهد در آینده نزدیک به همراه چین در اقتصاد تاجیکستان سرمایه گذاری کند اما هند به چند دلیل برای تقویت موقعیت خود در این کشور تلاش خواهد کرد.

به طور خاص تاجیکستان همانند کل منطقه آسیای مرکزی، به دلیل موقعیت استراتژیک و منابع انرژی یک فرصت تجاری مهم برای هند است. تاجیکستان یک مرز طولانی با افغانستان دارد و به پاکستان و کشمیر نزدیک است که در این رابطه از نظر نظامی و استراتژیک مورد علاقه هند است.

هند برای "پشت خط رفتن" دشمن دیرینه خود مصمم بود در شمال مرزهای پاکستان حضور نظامی ایجاد کند. در سال 2007 ، هند فرودگاه «عینی» را با هزینه 70 میلیون دلار برای بازسازی و اجاره آن با اجاره بلند مدت برای استقرار یک پایگاه نظامی، بازسازی کرد اما این پروژه مورد تأیید مسکو قرار نگرفت که منجر به مسدود شدن موضوع شد.

علاوه بر این ، علاقه هند به تاجیکستان نیز به این واقعیت مربوط می شود که تاجیکستان از نظر مواد معدنی، غنی است و به کشورهای تولید کننده گاز نزدیک است. بنابراین ، هند به همکاری های مالی و فنی با تاجیکستان کمک می کند. در اوایل ژوئیه سال 2020 ، ساخت جاده ای در پایتخت تاجیکستان از دروازه غربی به برخی محلات به ارزش 46.5 میلیون دلار آغاز شد که توسط دولت هند بودجه آن اختصاص داده شد.

در حال حاضر ، هند در تاجیکستان بیشتر در حال درک فرصت های تقویت همکاری در زمینه های آموزش و گردشگری است. بسیاری از دانشجویان هندی در دانشگاه های تاجیکستان تحصیل می کنند و تعداد بسیار زیادی از شهروندان تاجیکستان برای شرکت در دوره های مختلف آموزشی از هند بازدید می کنند و در پایان سال 2019 ، هواپیمایی تاجیکی سامان ایر پرواز مستقیم به دهلی را آغاز کرد.

در مورد فعالیت ناسازگار این کشور در تاجیکستان و استفاده نکردن از تمام پتانسیل توسعه همکاری ، دلیل آن عدم تمایل هند برای رقابت با روسیه است که با آن روابط خوبی برقرار و از آنجا سلاح خریداری می کند.

پاکستان

روابط تاجیکستان با پاکستان امروز کاملاً پایدار است و پتانسیل قابل توجهی برای توسعه دارد. در حال حاضر حضور پاکستان در تاجیکستان در مقایسه با چین، روسیه و حتی ایران و ترکیه، بسیار کمتر است اما این کشور پویایی مثبت رشد اقتصادی را نشان می دهد و این فرصت را دارد که به طور مداوم همکاری تجاری و اقتصادی را توسعه دهد و زمینه های همکاری با تاجیکستان را گسترش دهد.

همچنین لازم به ذکر است که در سال 2019 پاکستان در میان 10 شریک تجاری برتر تاجیکستان بود؛ حجم تجارت بین دو کشور به 56.3 میلیون دلار آمریکا رسید.

پاکستان یکی از اولین کشورهایی است که حاکمیت تاجیکستان را به رسمیت شناخت و با آن کشور روابط دیپلماتیک برقرار کرد.

تاجیکستان همیشه روابط گرم خود را با پاکستان و هند حفظ کرده اما با توجه به تناقضات بین پاکستان و هند، شاید این یکی از عواملی باشد که روابط تاجیکستان با این دو کشور در سطحی کمتر از پتانسیل قرار دارد.

از نظر جغرافیایی، پاکستان به آسیای مرکزی نزدیک است. برای تاجیکستان کوتاهترین مسیر به دریا از طریق پاکستان است؛ فاصله از پایتخت دوشنبه تا بندر کراچی پاکستان 2720 کیلومتر تا بندرعباس ایران در تنگه هرمز 3400 کیلومتر.

مقامات پاکستان امیدوارند با توسعه بندر گوادر در آبهای عمیق واقع در جنوب غربی کشور در ایالت بلوچستان، این ایالت را به یک مرکز حمل و نقل برای کشورهای آسیای مرکزی تبدیل کنند.

بندر گوادر در حال حاضر عملیاتی است و تجارت افغانستان را با جهان خارج تسهیل می کند. پاکستان آماده است تاجیکستان را به بنادر دریایی خود دسترسی دهد.

عمران حیدر، سفیر پاکستان در تاجیکستان در مصاحبه ای با رسانه های تاجیکستان گفت: "ما به طور فعال در حال کار با همه ذینفعان برای تسهیل حمل و نقل کالاهای تاجیکی از طریق پاکستان هستیم."

با در نظر گرفتن این واقعیت که ترانزیت کالا از طریق خاک ترکمنستان در سالهای اخیر مشکل ساز شده برای تاجیکستان که به دریای آزاد دسترسی ندارد مسیر از طریق پاکستان یک گزینه سودآور است.

به نوبه خود تاجیکستان نزدیکترین کشور آسیای مرکزی به پاکستان است بنابراین ، دروازه پاکستان به آسیای مرکزی است. پاکستان توسط راهرو واخان در شمال شرقی افغانستان از تاجیکستان جدا می شود. علاوه بر همجواری جغرافیایی، هر دو ایالت دارای روابط تاریخی ، مذهبی و فرهنگی بسیاری هستند.

پاکستان و تاجیکستان اعضای سازمان های مختلف چند جانبه هستند. هر دو کشور با اکثریت جمعیت مسلمان عضو سازمان همکاری اسلامی (OIC) هستند. این یکی از عناصر اصلی سیاست خارجی پاکستان است که هدف آن توسعه روابط با کشورهای مسلمان است.

هر دو کشور همچنین عضو سازمان همکاری اقتصادی (ECO) ، سازمان همکاری شانگهای (SCO) و قلب آسیا - روند استانبول هستند. پاکستان و تاجیکستان همچنین عضو معاهده دیگری شدند که به توافق نامه ترافیک حمل و نقل چهار جانبه (QTTA) معروف است. چین ، قزاقستان و قرقیزستان نیز عضو این معاهده هستند.

درخواست تاجیکستان برای پیوستن به توافق نامه حمل و نقل چهار جانبه (QTTA) در فوریه 2017 تصویب شد و این توافقنامه پس از تصویب در پارلمان تاجیکستان لازم الاجرا می شود.

 این پروژه شاخص دیگری از تلاش تاجیکستان برای یک سیاست مستقل از روسیه است. تاجیکستان عجله ای برای عضویت در EAEU ندارد که به گفته کارشناسان خارجی و تاجیک، وعده های اقتصادی زیادی را به تاجیکستان می دهد و زندگی مهاجران کار در روسیه را آسان می کند.

تاجیکستان در تلاش است تا قراردادهای مشابه دیگری مانند QTTA یا GSP + (سیستم ترجیحی تعمیم یافته اتحادیه اروپا) را منعقد کند تا تجارت خارجی خود را متنوع و وابستگی به بازارهای روسیه را کاهش می دهد.

پاکستان در تلاش است تا به طور فعال خود را در آسیای مرکزی موقعیت دهد. اما به طور کلی درست مانند هند، پاکستان به تنهایی نمی تواند ادعا کند که در برابر چین و روسیه سنگینی می کند.

علی رغم رشد سریع اقتصادی، این کشور خود به همکاری زیادی با چین نیاز دارد. بعلاوه ، رقابت نظامی با هند همسایه که از نظر پتانسیل اقتصادی چندین برابر برتر است و همچنین درگیری بر سر کشمیر، به سختی به پاکستان اجازه می دهد تا تمرکز کامل خود را بر تقویت نفوذ خارجی خود در منطقه بگذارد.

«کاسا-1000»

در حال حاضر یکی از بزرگترین پروژه های مشترک بین تاجیکستان و جنوب آسیا ، پروژه خط انتقال برق منطقه ای موسوم به کاسا- 1000 است. این طرح در حال حاضر بزرگترین پروژه بین المللی در تاجیکستان بدون مشارکت روسیه و چین است.

شاید این بارزترین نمونه و تجسم سیاست چند برداری تاجیکستان باشد. پروژه کاسا-1000 شامل یک خط انتقال برق است که برق را از تاجیکستان و قرقیزستان به افغانستان و پاکستان صادر می کند. این پروژه به جمهوری تاجیکستان و جمهوری قرقیزستان اجازه می دهد سالانه برق به افغانستان و غیره صادر کنند.

پروژه  کاسا-1000 برای تاجیکستان نیز از اهمیت ژئوپلیتیک برخوردار است. علاوه بر صادرات برق، به تاجیکستان این امکان را می دهد تا خود را در عرصه بین المللی به عنوان کشوری با بخش انرژی پیشرفته و تولید کننده برق سبز اعلام کند.

اتمام موفقیت آمیز این پروژه ثابت خواهد کرد که تاجیکستان به عنوان یک کشور مستقل قادر به اجرای پروژه های بزرگ بین المللی مستقل از غول های منطقه است.

ساخت پروژه کاسا-1000 در افغانستان و پاکستان در جریان است و انتظار می رود در اواخر سال 2021 به پایان برسد. پیش بینی می شود تاجیکستان به لطف تغییراتی که قبلاً در پروژه منطقه ای کاسا-1000  ایجاد شده بتواند حجم صادرات برق به پاکستان و افغانستان را افزایش دهد.

با توجه به این تغییرات در ساخت یک خط انتقال 500 کیلوولت DC از سنگ توده (تاجیکستان) به پیشاور (پاکستان) در کابل (افغانستان) ، پست مبدل ساخته نخواهد شد. پاکستان برق تاجیکستان را مستقیماً دریافت خواهد کرد. بنابراین ، پاکستان به جای 1000 مگاوات اعلام شده قبلی  1300 مگاوات برق از تاجیکستان دریافت خواهد کرد.

برق تاجیکی به میزان 300 مگاوات از طریق خط انتقال برق 220 کیلوولت همانطور که در توافقنامه پیش بینی شده از طریق پست گران (تاجیکستان) به پل خمری (افغانستان) ارسال می شود.

کارشناسان تایید می کنند که پروژه کاسا-1000 بی نظیر است و کشورهای صادر و وارد کننده نیز از این مزیت بهره مند می شوند. در صورت دریافت درآمد خوب از کشورهای صادر کننده، برق پاک و ارزان کشورهای مصرف کننده نیز تأمین می شود که از اهمیت بالایی برای توسعه روابط اقتصادی و رفع کمبود برق برخوردار است.

عامل افغانستان

در واقع، روابط اقتصادی و تجاری بین افغانستان و تاجیکستان عمدتا پس از دهه 2000 شروع به توسعه کرد زیرا تا آن زمان به دلیل وضعیت بی ثبات، کشورها توجه ویژه ای به آنها نداشتند. امروز وضعیت مطلوب تر است. کشورها به طور فعال در حال توسعه همکاری های تجاری هستند که با ایجاد پل های جدید و عبور از رودخانه «پنج» تسهیل می شود.

در مجاورت پل های مرزی بازارهای مرزی وجود دارد اما این بازارها برای تجارت گسترده بین دو کشور کافی نیست. فقط در یک بازار برای یک روز در هفته ، یعنی در روزهای شنبه، گردش مالی 50-60 هزار دلار است. با این حال ، امکانات این بازارها محدود است که نمی تواند به رشد سریع اقتصادی کمک کند.

از نظر دوشنبه ، فروش برق منبع مهم درآمد است و کابل یکی از خریداران اصلی است. پروژه  کاسا 1000 صادرات 300 مگاوات برق از تاجیکستان به افغانستان را پیش بینی می کند. آسیب پذیری این پروژه دوباره امنیت است. در مناطق شمالی افغانستان ، شبه نظامیان مسلح اغلب تأسیسات مهم زیرساختی را شامل می شوند که شامل خطوط برق است.

اگر امنیت برای هر خط انتقال برق فراهم شود ، هزینه نهایی پروژه بسیار بیشتر از برآورد اولیه خواهد بود و بر این اساس این بر هزینه برق تأثیر می گذارد.

مشکل دیگر قاچاق مواد مخدر است. متأسفانه در حال حاضر، تاجیکستان مجبور است که بیشتر به حفاظت از مرز تمرکز کند تا توسعه تجارت با افغانستان. دوشنبه هزینه های زیادی را صرف تقویت گشت های مرزی می کند که هنوز برای عقب ماندن قاچاقچیان کافی نیست و در طی دو سال گذشته ، درگیری با فروشندگان مواد مخدر نه تنها با دستگیری مجرمان بلکه با از دست دادن نیروهای مرزبانی به پایان رسیده است.

به دلیل حوادث مکرر در مناطق هم مرز با افغانستان، تاجیکستان اغلب مجبور است مرزهای خود را ببندد که این امر بر تجارت بین کشورها نیز تأثیر منفی می گذارد.

بی ثباتی داخلی افغانستان نه تنها مانع توسعه روابط با تاجیکستان بلکه ایجاد روابط تجاری و اقتصادی بین تاجیکستان و دیگر کشورهای جنوب آسیا است.

یکی از کوتاهترین مسیرهای هند به آسیای مرکزی نیز از افغانستان عبور می کند. اما با توجه به بی ثباتی در این کشور در حال حاضر تجارت بین هند و منطقه عمدتا از طریق چین انجام می شود.

اوضاع در همسایگی افغانستان مهمترین مانع توسعه روابط پاکستان با کشورهای آسیای مرکزی است. تبادل کالا ، تأمین هیدروکربن و برق به پاکستان ، توسعه زیرساخت های حمل و نقل برای دسترسی به دریا تنها در صورت عادی شدن اوضاع در افغانستان می تواند موفقیت آمیز باشد. در غیر این صورت اکثر اقدامات مقیاس بزرگ خطر ادامه کار را دارند.

تنش‌ها و چالش‌های منطقه‌ای

 

اوضاع ناپایدار در افغانستان و درگیری بین هند و پاکستان مانع استفاده کامل از پتانسیل همکاری با کشورهای جنوب آسیا می شود و بنابراین در حال حاضر به سختی می توان آسیای جنوبی را وزنه تعادل ابرقدرت های منطقه دانست.

با این وجود ، پاکستان و هند، دو کشور با رشد اقتصادی سریع، موقعیت جغرافیایی مطلوب، پتانسیل نظامی و جمعیتی، چشم اندازهای مهمی برای تقویت حضور خود در منطقه دارند.

در مورد مسئله افغانستان ، تاجیکستان باید به فکر همکاری بیشتر در مورد این موضوع با پاکستان و هند باشد. از آنجا که آنها به افغانستان نزدیکتر هستند، وضعیت افغانستان بیشتر بر این کشورها تأثیر می گذارد بنابراین آنها بیش از سایر قدرتها (به ویژه روسیه و ایالات متحده) به ثبات در افغانستان علاقه مند هستند.

هند ، پاکستان و افغانستان بازاری عظیم برای تاجیکستان است. به دلیل جمعیت زیاد، تقاضا برای انواع کالاها از کالاهای کم و میان رده گرفته تا کالاهای لوکس گران قیمت وجود دارد.

تاجیکستان می تواند از ظرفیت جمعیتی این کشورها برای توسعه گردشگری در این کشور استفاده کند. برای انجام این کار، لازم است پروازهای مستقیم منظم آغاز شود و همکاری تنگاتنگی بین بخشهای مربوطه از همه کشورهای فوق وجود داشته باشد.

تاجیکستان سیاست خارجی چند بردار را هدف قرار داده و در این راستا گام هایی برمی دارد. تاجیکستان صریحاً جنوب آسیا را به عنوان یک سیاست خارجی در نظر خواهد گرفت و برای تقویت روابط و گسترش همکاری با این کشورها تلاش خواهد کرد.

این احتمال وجود دارد که با تثبیت اوضاع در افغانستان، تاجیکستان فرصت های بیشتری برای مشارکت و ارتباط نزدیک با جنوب آسیا داشته باشد. در این میان ، دوشنبه در سیاست خارجی خود به دنبال ایجاد تعادل بین چین و روسیه است.

انتهای پیام/ح

منبع: فارس

کلیدواژه: تاجیکستان پاکستان افغانستان هند کشورهای جنوب آسیا بین تاجیکستان برای تاجیکستان خط انتقال برق پاکستان و هند میلیون دلار سیاست خارجی آسیای مرکزی توسعه روابط حال حاضر تجارت بین خارجی خود حمل و نقل منطقه ای دو کشور کاسا 1000

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۰۸۶۶۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نروژ: داعش توانایی خود را در افغانستان از دست داده است

سفیر نروژ در کابل در دیدار با معاون سیاسی نخست وزیر حکومت طالبان اظهار داشت گروه تروریستی داعش توانایی خود را در افغانستان از دست داده است. - اخبار بین الملل -

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، «پاول کلومن بیکن» سفیر نروژ در کابل در دیدار با «مولوی عبدالکبیر» معاون سیاسی نخست وزیر حکومت طالبان درباره مسائل افغانستان و منطقه تبادل نظر کرد.

وی در این دیدار اظهار داشت گروه تروریستی داعش توانایی خود را در افغانستان از دست داده است.

ارگ حکومت کنونی افغانستان در بیانیه‌ای اعلام کرد که سفیر نروژ تاکید کرده است کشورش از مخالفان کابل حمایت نمی‌کند.

این دیپلمات نروژی با اشاره به اخراج پناهجویان افغان از پاکستان نیز گفت اخراج پناهجویان نگران کننده است.

بر اساس این بیانیه، مولوی عبدالکبیر نیز اظهار داشت حکومت کنونی افغانستان خواستار تعامل مثبت با تمام کشورها است.

«وست»: حملات داعش در افغانستان کاهش یافته استآمریکا: القاعده و داعش در افغانستان تضعیف شده‌اندمسکو: هدف داعش در افغانستان تضعیف ثبات آسیای مرکزی است

پیش از این نیز برخی رسانه‌های نزدیک به حکومت طالبان مدعی شده بودند دولت پاکستان از گروه تروریستی داعش علیه رقبای خود استفاده می‌کند . این رسانه ها ارتش پاکستان را مسئول حمله روز گذشته در قندهار دانستند.

«ولادیمیر ورونکوف» رئیس دفتر مبارزه با تروریسم سازمان ملل نیز اواخر بهمن ماه در گزارشی به شورای امنیت سازمان ملل درباره فعالیت داعش در افغانستان گفته بود طالبان قابلیت داعش برای انجام حمله در داخل افغانستان را مختل کرده است.

انتهای پیام/.

 

دیگر خبرها

  • سفر هیئت پاکستانی به کابل موفق بود
  • تاجیکستان همه نزدیکان عامل حمله تروریستی به مرکز تجاری مسکو را بازداشت کرد
  • کاردار پاکستان: سفر هیئت پاکستانی به کابل موفق بود
  • طالبان: برخی افراد داعش را تبلیغ می‌‌کنند
  • نروژ: داعش توانایی خود را در افغانستان از دست داده است
  • افغانستان منبع تروریسم است
  • توافق تجاری افغانستان و پاکستان
  • احداث سد بختیاری در مرحله تامین مالی قرار داد
  • تساوی تاریخی تاجیکستان با عربستان در جشن نوروز
  • شگفتی بزرگ فوتبال آسیا به دست افغانستان!