مفهوم اهرم مال در بورس

اهرم مالی به معنی استفاده از ابزار‌های مالی یا بدهی برای افزایش سود سرمایه گذاری است.

خبرگزاری میزان - باشگاه خبرنگاران نوشت: سهامداران بازار سرمایه همچون سایر سرمایه گذاران پیش از سرمایه گذاری باید مجموعه‌ای از آموزش‌ها را فرا بگیرند. این روز‌ها فعالیت در بورس بیش از هر زمان دیگری به دغدغه گروهی از افراد تبدیل شده است، به همین دلیل قصد داریم شما را با یکی از مفاهیم بازار سرمایه آشنا کنیم.

اهرم مالی یا Leverage به معنی استفاده از ابزار‌های مالی یا بدهی برای افزایش سود سرمایه گذاری است. یک شرکت یا سرمایه گذار می‌تواند به غیر از دارایی‌ها و سرمایه‌اش، بدون اینکه سرمایه گذار جدیدی اضافه شود به طور مثال از طریق قرض گرفتن (ایجاد بدهی) سرمایه و فعالیت‌های مالی خود را افزایش دهد.

اهرم مالی سالیان زیادی است که در بخش‌های مختلف بازار‌های مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بازار ملک و مسکن افراد برای خرید خانه، زمین و سایر موارد از وام یا قرض استفاده می‌کنند. هرچه میزان وام و قرض دریافتی بیشتر باشد، فرد می‌تواند سرمایه بیشتر را خریداری نماید در مقابل ریسک بیشتری را برای بازپرداخت وام و قرض متحمل خواهد شد. در سایر بازار‌های مالی نیز افراد برای استفاده از فرصت‌های سرمایه گذاری و کسب سود از وام و اعتبار استفاده می‌کنند. دریافت اعتبار برای خرید سهام و اوراق بهادار نیز نوعی دیگر از استفاده از اهرم مالی است.

شرکت‌ها نیز برای اجرای طرح‌های جدید و تأمین منابع مالی از وام و اعتبار استفاده می‌کنند و اهرم مالی خود را افزایش می‌دهند. هرچه اهرم مالی به کار برده شده در یک شرکت بیشتر باشد به سرمایه کمتری نیاز دارد. استفاده از اهرم مالی سبب می‌شود سود یا ضرر بر روی پایه کمتری باشد، اما نسبت بالاتری بسازد. برای مثال شرکتی را در نظر بگیرید که ۱۰ میلیارد تومان سرمایه دارد. در صورتی که این شرکت برای انجام فعالیت‌های خود بتواند وام و اعتباری برابر ۳۰ میلیارد تومان دریافت کند، اکنون ۴۰ میلیارد تومان برای سرمایه گذاری در عملیات‌های خود خواهد داشت.

استفاده از اهرم مالی در شرکت‌های بورسی

همان‌طور که اشاره شد شرکت‌ها برای تأمین منابع مالی جدید می‌توانند به جای افزایش تعداد سرمایه گذاران، از اهرم مالی استفاده کنند. یکی از مزیت‌های استفاده از اهرم مالی نسبت به انتشار سهام جدید و دعوت سرمایه گذاران، در این است که سود‌های افزایش یافته از محل سرمایه‌گذاری‌های جدید، بین تعداد زیادی از سهامداران توزیع نمی‌شوند. البته باید در نظر بگیریم که اگر برنامه‌های توسعه‌ای شرکت طبق پیش‌بینی‌ها و سودی که مدنظر بوده محقق نشود، ممکن است بدهی بسیار زیادی از محل اهرم مالی برای شرکت ایجاد شود که شرکت را ناگزیر سازد تا از محل سود سهامداران این بدهی‌ها را تسویه کند.

استفاده از اهرم مالی در حالی که سبب می‌شود افراد یا شرکت‌ها بازدهی‌های بالاتری را کسب کنند، سبب بالا رفتن ریسک سرمایه‌گذاری آن‌ها نیز می‌شود. هر چه استفاده از اهرم مالی بیشتر باشد، افراد ریسک بیشتری را نیز باید بپذیرند؛ لذا زمانی که از اهرم برای سرمایه گذاری استفاده می‌شود و سرمایه گذاری مطابق با پیش‌بینی‌ها پیش نرود، زیان احتمالی بسیار بزرگ‌تر از زمانی می‌شود که از اهرم استفاده نشده است.

اهرم سود و زیان بالقوه را بسیار بیشتر می‌کند؛ بنابراین توجه به اهرم مالی شرکت‌ها برای بررسی تحلیلی آن‌ها بسیار مهم است؛ زیرا اهرم مالی نشان می‌دهد که چه میزان از رشد شرکت به وسیله طرح‌های توسعه‌ای و فعالیت‌های شرکتی بوده است یا توسط منابع مالی قرض گرفته، ایجاد شده است. نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام می‌تواند این موضوع را به خوبی نشان دهد.

بالا بودن این نسبت به معنی بالا بودن بدهی شرکت و استفاده بیش از حد از اهرم مالی است. در مقابل کم بودن نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام به معنی استفاده بهینه شرکت از سرمایه سهامداران و منابع موجود است. این نسبت برای هر شرکت می‌تواند متفاوت باشد، اما باید آن را با توجه به سایر شرایط شرکت در نظر گرفت تا به میزانی متناسب باشد که احتمال ضرر را کاهش دهد.

بسیاری از تحلیل گران از درجه اهرم مالی (Degree of Financial) برای بررسی‌های تحلیل شرکت‌ها استفاده می‌کنند. DFL به حساسیت سود هر سهم (EPS) نسبت به نوسانات درآمد عملیاتی نیز گفته می‌شود. بدین معنی که هرچقدر اهرم مالی بالاتر باشد، نوسان سود سهم نیز بیشتر است.

استفاده از اهرم مالی در قرارداد‌های مشتقه

بازار مشتقه شامل بازار‌های مختلفی از جمله قرارداد‌های اختیار معامله و آتی است همچنین می‌توان از اهرم مالی در بازار‌های مشتقه نیز می‌توان استفاده کرد.

به عنوان مثال در بازار آتی سرمایه گذاران از اهرم مالی برخوردارند. در این بازار، قرارداد‌های هر دارایی در شروع، اهرم ۱۰ دارند؛ اما با توجه به شرایط بازار و تغییر وجوه تضمین این میزان تغییر خواهد کرد.

برای مثال اگر کسی بخواهد از بازار قرارداد‌های آتی ۱ کیلو زعفران بخرد، با توجه به اینکه اندازه قرارداد آتی زعفران ۱۰۰ گرم است، باید ۱۰ قرارداد آتی بخرد. برای اخذ ۱۰ قرارداد آتی زعفران این فرد باید به میزان ۱۰ برابر وجه تضمین اولیه قرارداد‌های آتی، وجه نقد به حساب عملیاتی واریز کند. با فرض اینکه وجه تضمین اولیه قرارداد‌های آتی زعفران ۲۰۰ هزار تومان باشد؛ این فرد باید ۲ میلیون تومان پرداخت کنند.

وجه لازم = تعداد قرارداد * وجه تضمین اولیه

۲،۰۰۰،۰۰۰ = ۱۰ * ۲۰۰،۰۰۰

در مقابل اگر فرض کنیم که قیمت یک گواهی سپرده زعفران پوشال در بازار بورس که برابر با ۱ گرم زعفران است، برابر با ۱۰،۰۰۰ تومان باشد، این فرد برای خرید ۱ کیلو زعفران باید ۱،۰۰۰ واحد گواهی خریداری می‌کرد و به وجه نقدی معادل ۱۰ میلیون تومان نیاز داشت.

وجه لازم = قیمت گواهی سپرده * مقدار گواهی سپرده

۱۰،۰۰۰،۰۰۰= ۱۰،۰۰۰ * ۱،۰۰۰

استفاده از اهرم مالی برای انجام معاملات اعتباری

همواره بخشی از معاملات صورت گرفته در بازار سرمایه با استفاده از اهرم مالی یا همان اهرم بدهی انجام شده است. این بخش از معاملات توسط خریدارانی صورت می‌پذیرد که با تثبیت رونق بازار، به دنبال استفاده از فرصت رشد سریع قیمت‌ها هستند. افرادی که همچنان معتقد به بازدهی بالای بازار سرمایه هستند و می‌خواهند با گرفتن منابع مالی از کارگزاری‌ها (گرفتن اعتبار) کسب سود بیشتری کنند.

با توجه به ناپایدار بودن این منابع و ریسک بالایی که این قسمت از بازار به خریداران تحمیل می‌کند، معاملات انجام شده با ضرر‌های بسیار زیادی پایان می‌یابند. به‌عنوان مثال استفاده از اهرم مالی در سال ۹۲ باعث شد تا بسیاری از سهامداران حقیقی و حقوقی بیش از میزان سرمایه خود، سود کسب کنند و به تبع آن، شاخص کل بورس نیز بیش از حد معمول بالا رفت. در ادامه سال ۹۳ وضعیتی مشابه، اما در مسیر نزولی مشاهده شد.

در این سال سهامدارانی که از این اهرم‌های مالی در زمان نامناسب و نزول بازار استفاده کردند، زیان‌های سنگینی را متحمل شدند؛ به عبارت دیگر در زمان‌هایی که بازار سرمایه با هیجان و رشد زیادی همراه است، همراهی یک اهرم مالی همانند خرید اعتباری بر میزان هیجانات افزوده و نگرانی بابت اضافه جهش (overshoot) در بازار به وجود می‌آید؛ لذا این تجارب تلخ باعث شکل‌گیری تصور اشتباه درباره مناسب نبودن بازار سرمایه برای سرمایه گذاری می‌شود. در این راستا سازمان بورس به‌عنوان نهاد ناظر در سال‌های اخیر تلاش فوق‌العاده‌ای در جهت قانونمند کردن اعطای اعتبارات در شبکه کارگزاری‌ها به ویژه رعایت نسبت‌های کفایت سرمایه و اخذ وثایق کافی از مشتریان کرده است، اما هنوز هم ضرورت مدیریت حجم منابع اعتباری در کل شبکه کارگزاری احساس می‌شود.

انتهای پیام/
خبرگزاری میزان: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.

منبع: خبرگزاری میزان

کلیدواژه: بورس استفاده از اهرم مالی استفاده می کنند سرمایه گذاران سرمایه گذاری بازار سرمایه منابع مالی شرکت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mizanonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری میزان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه در مورد انتشار این خبر انتقاد یا پیشنهادی دارید لطفاٌ کد ۳۰۰۹۵۰۸۰ را به همراه موضوع به آدرس ایمیل [KHABARBAN] ارسال فرمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

ظریف: ابزار ما مذاکره است، ابزار دیگری نداریم| من جلو کری نماز خواندم، با صدام هم مذاکره کردم

نتیجه انتخابات ۱۴۰۰ مشخص است؛ آینده کشور تاریک و خطرناک است

حمله تند روزنامه نزدیک اردوغان به ایران؛ زنگ‌های خطر به صدا درآمده‌اند؛ تهران در حال حرکت به سوی غرب است!

آیت‌الله موحدی کرمانی: بعید نیست آمریکایی ها با واکسن جعلی کرونا مردم ایران را بکشند

نقشه‌های فرومایه علیه ایران بار دیگر به شکست خواهند انجامید

خبر بعدی:

بورس، عرصه تسویه‌حسابهای سیاسی

به گزارش خبرنگار مهر، فراز و فرودهای غیرطبیعی بازار سرمایه گویا تمامی ندارد و اکنون همه به این باور رسیده‌اند که نه صعودهای بازار طبیعی بوده و نه ریزش‌های مداومی که ۵ ماه است بازار را از پا درآورده است. اکنون حتی رئیس مستعفی سازمان بورس و اوراق بهادار نیز در نامه استعفایش، تلویحاً از غیرطبیعی بودن برخی جریانات در بازار سرمایه می‌گوید. از سوی دیگر، باتجربه‌های بازار هم می‌گویند که این فرودهای پیاپی به هیچ عنوان در بازار سابقه نداشته و اصلاً بعید نیست که برخی جناح‌ها و گروههای سیاسی، عملاً دستکاری در بازار را در پیش گرفته‌اند تا اهداف سیاسی خود را پیش برند.

حال ورود دستگاه‌های نظارتی، یکی از خواسته‌های مهم فعالان بازار و سهامدارانی است که از مردادماه امسال، ذره ذره سرمایه‌های خود را در این بازار پرتلاطم باخته‌اند و اکنون دستشان به جایی بند نیست؛ چراکه نه خبری از سودهای سهام به گوش می‌رسد و نه صدایی از یک منادی یا طرفدار سهامداران خرد که این طور زیر چرخ‌دنده‌های تفکرات سیاسی و عدم تصمیم‌گیری‌های به موقع در این حوزه خرد می‌شوند.

نوید اختری‌زاده در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه ریزش‌های بازار سرمایه ظرف هفته‌های گذشته، خیلی طبیعی و نرمال نبوده است، گفت: بازار سرمایه آنقدر ریزش و اصلاح قیمت را ظرف هفته‌های گذشته تجربه کرده که تمامی عوامل بد را در خود پیش‌خور کرده است؛ البته در دو روز پایانی هفته قبل، وضعیت شاخص کمی بهتر شد و حتی در سهام‌های شاخص‌ساز و بزرگ، نه تنها خرید صورت گرفت؛ بلکه روند به صف خرید هم رسید.

تحلیلگر بازار سرمایه افزود: این اتفاق تقریباً دو هفته قبل هم رخ داده بود و سهام‌های بزرگ یکبار همین حرکت به مدت یک تا دو روز داشتند؛ اما بازار در مقابل آن، گارد اصلاحی گرفت و خود را اصلاح کرد؛ اما متأسفانه اعتماد در بازار سرمایه از بین رفته و نقدینگی بزرگی که ۶ ماه قبل یعنی مرداد ۹۹ از بازار خارج شده؛ برنگشته است؛ به نحوی که می‌توان اینطور ادعا کرد که سرمایه حاصل از فروش بسیاری از سهام شرکت‌های دولتی از بازار خارج شد؛ ضمن اینکه نقدینگی سهامی که از سوی دولت فروخته شد، به بازار برنگشت و فعلاً هم نمی‌توان انتظار رشد قوی داشت.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر، بازار آنقدر ریزش کرده که در خوشبینانه‌ترین حالت، ممکن است در بازگشت، قیمت سهام بنیادی و بدون بنیاد ۱ تا ۱۵ درصد رشد کند؛ ولی اینکه انتظار داشته باشیم که بازار باصلابت، قرص و محکم با روند رو به بالا داشته باشیم، بعید به نظر می‌رسد؛ چراکه با این شرایط نقدینگی، انتظار به جایی نخواهد رسید؛ به این معنا که بازار باید یک محرک خوب سیاسی داشته باشد تا به سمت رشد بالا حرکت کند.

اختری زاده با بیان اینکه با انتخاب بایدن به عنوان رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، ریزش قیمت دلار را از ۳۰ به ۲۱ هزار تومان داشتیم که این امر بر روی نمادهای شاخص‌ساز هم تأثیر گذاشت؛ اما مجموعه شرایط حکایت از آن دارد که نباید انتظار صعود قدرتمند شاخص را داشت؛ در حالیکه به واسطه اصلاح قیمت مناسب و خوبی که برخی سهام داشتند، می‌توان انتظار داشت که رشد کوتاه‌مدت در هفته آتی را در بازار داشته باشیم؛ ولی این رشد ملایم است؛ چراکه بعد از آن، محتمل نیست شرایط ورود نقدینگی و اعتمادی که مردم از دست داده‌اند به بازار سرمایه برگردد.

وی افزود: اگر به هر دلیلی مردم به بازار سرمایه مجدد اقبال نشان دهند، می‌توان انتظار داشت رشد خوبی را تا شب عید مشاهده کنیم؛ در غیر این صورت خیلی موج صعودی قدرتمندی را نمی‌توان متصور بود.

این تحلیلگر بازار سرمایه در خصوص برخی دست‌های پنهان پشت پرده در اتفاقات اخیر بازار سرمایه و افت‌های بی‌معنایی که بازار تجربه کرده است، خاطرنشان کرد: در نامه استعفای رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز تلویحاً به این موضوع اشاره شده بود که برخی اقدامات و مسائل سیاسی، اثرات ناگواری در بازار سرمایه داشته است که به نظر بسیاری از تحلیلگران بازار سرمایه، واقعاً بیراه هم گفته نشده است؛ چراکه تجربه مدل‌های مختلف ریزش‌ها در بازار بورس وجود داشته و تجربه شده است؛ به نحوی که افراد باتجربه در بازار، مدل‌های ریزش زیادی را به خاطر دارند؛ ولی این مدل ریزش‌ها که ۵ ماه مداوم و به صورت نفس گیر، بازار سرمایه بریزد و بدون نفس کشیدن، در بازار قیمت‌ها کف‌های پایین‌تری را بزنند و تدبیری هم برای این موضوع اندیشیده نشود، می‌تواند چشمه‌هایی از مداخله و نقش‌آفرینی یکسری جناح‌های سیاسی باشد.

وی معتقد است که این فقط یک تحلیل است و نهادهای نظارتی باید به این موضوع ورود کنند؛ یعنی نهادهای نظارتی مثل سازمان بازرسی و قوه قضائیه باید وارد میدان شوند؛ اگرچه اکنون دیر است و باید زودتر از اینها به این موضوع ورود می‌کنند و قبل از مجلس، آنها باید تحقیق و تفحص از بازار بورس را مطرح می‌کردند.

به گفته اختری زاده، به هر حال الان باز هم دیر نیست و این نهادها می‌توانند ورود کنند؛ چراکه ریزش‌ها غیرطبیعی است و هیچ محرک بنیادی از بین نرفته و دلار هم قیمتش بالا بوده است؛ ضمن اینکه اتفاق بد بنیادی در سود شرکتها رخ نداده ولی بازار سرمایه پر از ریزش است که این امر، کاملاً کم‌سابقه بوده است که در ۵ ماه مداوم، پشت سر هم ریزش را تجربه کنیم.

وی افزود: با این موضوع، احتمالاً نیتی پشت این قضیه بوده است و ما فقط تنها کاری که از نهادهای نظارتی درخواست داریم، ورود به موضوع بررسی افت و خیزهای عجیب و غریب بازار سرمایه است و باید با عوامل و عاملان آن برخورد شود تا شاید سرمایه‌های از بین رفته و متلاشی شده از مردادماه به بعد، اندکی جبران شود و بازار به روال طبیعی برگردد.